ကာဠဝဠိယသူဌေးအကြောင်း

by မင်းကွန်းဆရာတော်

(၄) ကာဠ၀ဠိယသူဌေးအကြောင်း

     ဤကာဠဝဠိယသူဌေး အကြောင်းကား ဥပရိပဏ္ဏာသ အဋ္ဌကထာ ၁-ဒေဝဒဟသုတ်အဖွင့် စာမျက်နှာ (၄)၌ အကျဉ်းချုပ် လာရှိ၏၊ လာရှိပုံကား-

     မြတ်စွာဘုရားရှင် လက်ထက်တော်အခါဝယ် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ ကာဠဝဠိယ အမည်ရှိသော ဆင်းရဲသား တယောက် ရှိလေသည်။ တနေ့သ၌ ကာဠဝဠိယ၏ ဇနီးသည် စားသုံးရန်အတွက် ဟင်းရွက်နှင့်ရောသော ယာဂုချဉ်ကို ပြုတ်၍ထား၏။ (အလွန်ဆင်းရဲသောကြောင့် ထမင်းချက်၍ မစားနိုင်ပဲ ယာဂုကိုပင် ဟင်းရွက်နှင့်ရော၍ ကျိုရခြင်းဖြစ်သည်)။ ထိုနေ့၌ အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်သည် နိရောဓသမာပတ်မှ ထတော်မူ၍ “ငါသည် အဘယ်သူအား ချီးမြှောက်မှု ပြုရပါမည်နည်း”ဟု ဆင်ခြင် ကြည့်ရှုတော်မူလေလျှင် ကာဠဝဠိယ ဆင်းရဲသားကို ဉာဏ်၌မြင်၍ သူ၏ အိမ်တံခါးဝသို့ ကြွရောက် ဆွမ်းရပ်တော်မူလေ၏။

     ကာဠဝဠိယ၏ ဇနီးသည် မထေရ်၏လက်မှ သပိတ်ကို တောင်းယူ၍ ကျိုပြီး အသင့်ရှိနေသော ဟင်းရွက်နှင့်ရောသည့် ယာဂုချဉ်အားလုံးကို သပိတ်၌ လောင်းထည့်၍ မထေရ်အား ဆက်ကပ် လှူဒါန်းလေ၏။ (ဤအလှူမျိုးကို “နိရဝသေသဒါန = ကိုယ်ဖို့မချန်သော လှူခြင်း”ဟူ၍ ခေါ်ဆိုလေသည်)။ အရှင်မဟာကဿပ မထေရ်သည် ကျောင်းတော်သို့ သွားရောက်၍ ထိုယာဂုကို မြတ်စွာဘုရားအား ဆက်ကပ်လေ၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ကိုယ်တော်မြတ် မျှတတော်မူရုံသာ ခံတော်မူ၏။ ကျန်သောယာဂုသည် ရဟန်းငါးရာတို့အား လောက်ငပေ၏။ ကာဠဝဠိယ ဆင်းရဲသားသည်လည်း ဆွမ်းကြွင်းဆွမ်းကျန် တောင်းခံရန်အတွက် ထိုနေရာသို့ (ယာဂုဝေသောနေရာသို့) ရောက်လာလျက် စားသုံးရန် ယာဂုအနည်းငယ်ကို ရရှိလေ၏။

     အရှင်မဟာကဿပမထေရ်သည် မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ယာဂုဒါယကာ ကာဠဝဠိယအတွက် ရရှိမည့်အကျိုးကို

၄၁၀

မေးလျှောက်လေ၏။ မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် “ဤနေ့မှနောက် ခုနစ်ရက်မြောက်၌ ကာဠဝဠိယသည် သူဌေးထီးဖြူကို ရလိမ့်မည် = သူဌေးဖြစ်လိမ့်မည်”ဟု မိန့်ကြားတော်မူလေ၏။ ကာဠဝဠိယ ဆင်းရဲသားသည် မြတ်စွာဘုရား မိန့်ကြားတော်မူအပ်သည့် ထိုစကားကို နားဆတ်ဆတ်ကြားရ၍ အိမ်သို့ ပြန်လာပြီးလျှင် ဇနီးသည်အား ထိုအကြောင်းကို ပြန်ကြား ပြောဆိုလေ၏။

     ထိုအခါ၌ ဗိမ္ဗိသာရမင်းတရားသည် မြို့ကို လှည့်လည်သည်ရှိသော် အရှင်လတ်လတ် ကားစင်တင်ထားရာ တံကျင်၌ နေရသူ ရာဇဝတ်သား ယောက်ျားကို မြင်တော်မူလေ၏။ ရာဇဝတ်သားသည် မင်းကြီးကို မြင်ရလျှင် “အရှင်မင်းကြီး.. အရှင်မင်းကြီးတို့ ပွဲတော်စာတည်သည့် ထမင်းကို ပို့သတော်မူကြစေချင်ပါသည်”ဟု အရဲစွန့်ကာ ကျယ်လောင်စွာသော အသံဖြင့် ဟစ်အော်ပြောဆိုလေ၏။ “မင်းကြီးသည် အိမ်း.. ကောင်းပြီ ပို့စေလိုက်မည်”ဟု ပြောဆိုခဲ့၍ ညချမ်းပွဲတော်စာ ဆက်သလာသောအခါ၌ ထိုရာဇဝတ်သား တောင်းခံလိုက်သည့် စကားကို အမှတ်ရတော်မူ၍ “ဤထမင်းပွဲကို မြို့အပြင် ကားစင်တံကျင်သို့ ရောက်အောင် ပို့ဆောင်နိုင်မည့်သူကို စုံစမ်းကြလော့”ဟု ဆိုင်ရာဝန်တို့ကို မိန့်ဆိုလေ၏။

     ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၏ ပတ်ဝန်းကျင် မြို့ဥပစာအရပ်မှာ အလွန် ကြမ်းကြုတ်သည့် ဘီလူးများ လှည့်လည်ကျက်စားရာဌာန ဖြစ်သောကြောင့် ညဉ့်အချိန်၌ အလွယ်တကူ မည်သူမျှ မြို့အပြင်သို့ မထွက်ဝံ့သောကြောင့် ဆိုင်ရာဝန်တို့သည် အသပြာထောင်ထုပ်ကို မြို့တွင်း၌ လှည့်လည်စေကြလေကုန်၏၊ (=မြို့အပြင် ကားစင် တံကျင်သို့ ထမင်းသွားရောက် ပို့ဝံ့သောသူသည် ဤအသပြာထောင်ထုပ်ကို ယူစေ-ဟု မြို့တွင်း၌ လှည့်လည် ကျေညာစေလေသည်)။ ပဌမအကြိမ်, ဒုတိယအကြိမ် လှည့်လည်စေရာ၌ အသပြာထောင်ထုပ်ကို ယူဝံ့မည့်သူ မပေါ်ထွက်ပဲ တတိယအကြိမ် လှည့်လည်စေသောအခါမှ ကာဠဝဠိယ၏ ဇနီးသည်

၄၁၁

ထိုအသပြာ ထောင်ထုပ်ကို မင်းချင်းတို့လက်မှ ယူလိုက်လေ၏ (ကြောက်လျှင်လွဲ ရဲလျှင် သူကောင်းဖြစ်သည့် သဘောမျိုးတည်း)။

     သူမကို မင်းချင်းတို့သည် မင်းကြီးအား ပြသကြလေကုန်၏။ သူမသည် ယောက်ျား၏အသွင်ကို ယူပြီးလျှင် (=ယောက်ျားတို့ အဝတ်အထည်များကို ဝတ်ဆင်ပြီးလျှင်) ကိုယ်၌ လက်နက်ငါးပါးကို ဖွဲ့ချည်လျက် ထမင်းပွဲတော်ကို ယူဆောင်ကာ ရဲရဲရင့်ရင့် မြို့မှ ထွက်ခဲ့လေ၏။ မြို့ပြင်သို့ရောက်လျှင် ထန်းပင်၌ စိုးအုပ်နေထိုင်သည့် “ဒီဃတာလ”မည်သော နတ်ဘီလူးသည် ထန်းပင်အနီးမှသွားသော သူမကို မြင်လေလျှင် “ရပ်လော့ ရပ်လော့၊ သင်သည် ငါ့အစာ ဖြစ်လေပြီ”ဟု ခြိမ်းခြောက်စကား ပြောကြားလေ၏။ ထိုအခါ ဘီလူးနှင့် သူမတို့ အပြန်အလှန် ပြောဆိုကြသည်မှာ-

(သူမ)

ငါသည် သင့်အစာမဟုတ်၊ ငါကား မင်းကြီး၏ တမန်တော်ဖြစ်သည်။

(ဘီလူး)

ယခု အဘယ်သို့ သွားမည်နည်း။

(သူမ)

အရှင်လတ်လတ် ကားစင်တင်သော တံကျင်၌နေသော ရာဇဝတ်သားအထံသို့ ငါသွားမလို့။

(ဘီလူး)

ငါ၏ သတင်းစကားတခုကိုလည်း ဆောင်သွားခြင်းငှါ သင်စွမ်းနိုင်ပါမည်လော။

(သူမ)

အိမ်း.. စွမ်းနိုင်ပေ၏။

(ဘီလူး)

ထိုသို့ဖြစ်လျှင် “သုမနနတ်မင်းကြီး၏ သမီး ဒီဃတာလဘီလူး၏ဇနီး ကာဠီမည်သော နတ်သမီးသည် သားကို မွေးဖွားလေပြီ”ဟု လမ်းတလျှောက်၌ ဟစ်အော် ကြွေးကြော် ပြောကြားပါလေ၊ ဤထန်းပင်အခြေ၌ ရွှေအိုးခုနစ်လုံးတို့ ရှိကြပါကုန်၏။ ထိုရွှေအိုးများကို သတင်းကြွေးကြော်ခအနေ သင်ယူပါလေ။

၄၁၂

     သူမသည် “သုမန နတ်မင်းကြီး၏သမီး ဒီဃတာလဘီလူး၏ ဇနီး ကာဠီမည်သော နတ်သမီးသည် သားကို မွေးဖွားလေပြီ”ဟု လမ်းတလျှောက် ဟစ်အော် ကြွေးကြော်၍ သွားလေ၏။ သုမနနတ်မင်းကြီးသည် နတ်ဘီလူးတို့ အစည်းအဝေး၌ နေထိုင်ရင်းက ထိုအသံကို ကြားရ၍ “လူသားတယောက်သည် ငါတို့အတွက် အလွန် နှစ်သက်ဖွယ်သော သတင်းကို ဆောင်ယူလာ၏၊ ထိုလူသားကို ခေါ်လိုက်ကြလော့”ဟု ပြောဆို ခေါ်ငင်ကာ သတင်းစကားကို ကြားသိရ၍ သဒ္ဓါကြည်ညိုဖြစ်ရှိလျက် “ဤသစ်ပင်၏ ဘေးပတ်လည် အဝန်းအရိပ် ပြန့်နှံ့ရာအရပ်၌ ရွှေအိုးများ ရှိကြသည်၊ ထိုရွှေအိုးများကို သင့်အား ငါပေး၏”ဟု ပြောဆိုလေ၏။

     သူမသည် ကားစင်တံကျင်ရှိရာသို့ သွား၍ ရာဇဝတ်သားကို ထမင်းခွံ့၍ ကျွေးလေ၏။ ရာဇဝတ်သားသည် ထမင်းစားပြီးနောက် ခံတွင်းကို သူမ၏လက်ဖြင့် သုတ်၍ပေးသောအခါ မိန်းမအတွေ့မှန်းသိ၍ သူမ၏ ဆံထုံး၌ တအားကိုက်၍ ထားလေ၏။ သတ္တိကောင်းသော သူမသည် သန်လျက်ဖြင့် မိမိဆံထုံးကို ဖြတ်ထားခဲ့၍ မင်းကြီးထံသို့သာလျှင် ပြန်သွားလေ၏။

     ထိုအခါ မင်းကြီးက “မယ်မင်း.. ထမင်းကျွေးပြီးကြောင်းကို အဘယ်သို့သော အခြင်းအရာ အမှတ်အသားဖြင့် သိရမည်နည်း”ဟု မေးတော်မူလေလျှင် သူမသည် “ကျွန်တော်မျိုးမ၏ ဆံထုံး အမှတ်အသားဖြင့် သိတော်မူနိုင်ပါသည်”ဟု ပြောဆိုကာ မင်းကြီးအား မိမိ တွေ့ကြုံခဲ့ရသမျှသော ဖြစ်ရပ်အားလုံးကို ပြန်ကြားလျှောက်ထား၍ ထိုရွှေအိုးများကို ဆောင်ယူစေလေ၏။ မင်းကြီးသည် ထိုရွှေအိုးများကို ဆောင်ယူစေပြီးလျှင် မှူးမတ်တို့ကို “အခြားတပါးသောသူ၏ အဖို့ရာ ဤမျှများပြားသော ဥစ္စာမည်သည် ရှိသလော”ဟု မေးတော်မူ၍ မှူးမတ်တို့က “မရှိပါ အရှင်မင်းကြီး..”ဟု ပြန်ကြား လျှောက်ထားကြလေလျှင် မင်းကြီးသည်

၄၁၃

သူမ၏အိမ်ရှင် ကာဠ၀ဠိယကို ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ အဆောင်အယောင် အခမ်းအနား နေရာများ ပေးအပ်ကာ “ဓနသေဋ္ဌိ” ဘွဲ့တံဆိပ်တပ်သည့် သူဌေးကြီးရာထူး၌ ခန့်အပ် မြှောက်စား တင်ထားလေသတည်း။

ဤကား ကာဠဝဠိယသူဌေး အကြောင်းတည်း။

အမိတဘောဂသူဌေးကြီးများအကြောင်း ပြီး၏။

**********

ဤတွင်ရွေ့ကား မဟာဗုဒ္ဓဝင် ဆဋ္ဌမတွဲတည်း။

**********

၁၃၃၁-ခု၊ ပဌမဝါဆိုလပြည့်ကျော် (၁၃)ရက်နေ့

နံနက်(၁၁)နာရီအချိန်တွင် ပြီးသည်။

(ပုံ) ဦးဝိစိတ္တသာရာဘိဝံသ

ဓမ္မနာဒတိုက်၊ မင်းကွန်းတောင်ရိုး။