ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ

ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်
နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံဖြိုးရေးကောင်စီ
ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ
(နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ်၊ ၂၇/၂၀၁၀)
၁၃၇၂ ခုနှစ်၊ သီတင်းကျွတ်လပြည့်ကျော် ၁၂ ရက်
(၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၄ ရက်)

နိုင်ငံသားတိုင်းသည် ပြည်ထောင်စုမပြိုကွဲရေး၊ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်မှု မပြိုကွဲရေး နှင့်အချုပ်အခြာအာဏာ တည်တံ့ခိုင်မြဲရေး ဟူသည့် ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးကို စောင့်ထိန်းရန် တာဝန်ရှိ သဖြင့် ယင်းတာဝန်ကို ထမ်းဆောင် နိုင်ရေးအလို့ငှာ စစ်ပညာသင်ကြားရန်နှင့် နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးအတွက် စစ်မှုထမ်းဆောင်နိုင်ရန် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီသည် အောက်ပါ ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည်။

အခန်း (၁)
အမည်၊ စတင်အာဏာတည်ခြင်းနှင့် အဓိပ္ပာယ်ဖော်ပြချက်

၁။ (က) ဤဥပဒေကို ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေဟု ခေါ်တွင်စေရမည်။

(ခ) ဤဥပဒေသည် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက အမိန့်ကြော်ငြာစာဖြင့် သတ်မှတ်သည့်နေ့ရက်တွင် စတင်အာဏာတည်ရမည်။

၂။ ဤဥပဒေတွင် ပါရှိသော အောက်ပါစကားရပ်များသည် ဖော်ပြပါအတိုင်း အဓိပ္ပာယ်သက်ရောက်စေရ မည်။

(က) ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဆိုသည်မှာ ဤဥပဒေအရ စစ်မှုထမ်းဆောင်သည့် နိုင်ငံသားကို ဆိုသည်။

(ခ) စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ်ရောက်သူ ဆိုသည်မှာ အမျိုးသားဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈ နှစ် ပြည့်ပြီး၍ အသက် ၃၅ နှစ် မပြည့်သေးသော နိုင်ငံသားတိုင်းကို လည်းကောင်း၊ အမျိုးသမီးဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈ နှစ် ပြည့်ပြီး၍ အသက် ၂၇ နှစ် မပြည့်သေးသော နိုင်ငံသားတိုင်းကို လည်းကောင်း၊ ကျွမ်းကျင်သူ အမျိုးသားဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈ နှစ် ပြည့်ပြီး၍ အသက် ၄၅ နှစ် မပြည့်သေးသော နိုင်ငံသားကိုလည်းကောင်း၊ ကျွမ်းကျင်သူ အမျိုးသမီးဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈ နှစ် ပြည့်ပြီး၍ အသက် ၃၅ နှစ် မပြည့်သေးသော နိုင်ငံသားကိုလည်းကောင်း ဆိုသည်။

(ဂ) တပ်မတော်စက်မှုလက်မှုပညာသည် ဆိုသည်မှာ တပ်မတော်တွင်အမှုထမ်းလျက်ရှိသော ဝန်ထမ်း များအနက် ကာကွယ်ရေး ဌာနကောင်စီ အမိန့်ဖြင့် သတ်မှတ်သော ပညာသည် အုပ်စုဝင်ဇယား၌ ပါဝင်သည့် စက်မှုလက်မှုပညာ ကျွမ်းကျင်သူကို ဆိုသည်။

(ဃ) ကျွမ်းကျင်သူ ဆိုသည်မှာ ဆရာဝန်၊ အင်ဂျင်နီယာ၊ စက်မှုလက်မှုပညာ တက်မြောက်သူ သို့မဟုတ် အခြား အတတ်ပညာ တစ်ရပ်ရပ်ဖြင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း နေသူများကို ဆိုသည်။

(င) မိသားစုဝင် ဆိုသည်မှာ မိဘ၊ ခင်ပွန်း သို့မဟုတ် ဇနီး၊ သားသမီး၊ ညီအစ်ကို မောင်နှမကို ဆိုသည်။

(စ) သာသနာ့ဝန်ထမ်း ဆိုသည်မှာ အောက်ပါတို့ကို ဆိုသည်-

(၁) ဗုဒ္ဓဘာသာအတွက်ဖြစ်လျှင်၊ ဗုဒ္ဓသာသနာဝန်ကို အစဉ်ထမ်းရွက်နေသော သာသနာနွယ်ဝင် လက်မှတ် ကိုင်ဆောင် ထားသည့် ရဟန်း၊ သာမဏေ နှင့် သီလရှင်၊

(၂) ခရစ်ယာန်ဘာသာအတွက်ဖြစ်လျင် သာသနာဝန်ထမ်းဆောင်ရန် အဓိကအားဖြင့် မိမိကိုယ်ကို ဆက်ကပ်ပြီးသောပုဂ္ဂိုလ်ဟု သက်ဆိုင်ရာ ခရစ်ယာန် အသင်းတော်ကြီးများ (Churches) က အသိအမှတ်ပြု၍ သိက္ခာပေးထားခြင်း ခံရသောပုဂ္ဂိုလ်၊

(၃) ဟိန္ဒူဘာသာအတွက်ဖြစ်လျှင် စံယာစီ၊ မဟန့် သို့တည်းမဟုတ် ဟိန္ဒူဘုန်းတော်ကြီး။

(ဆ) ပညာသင်ကြားနေသူ' ဆိုသည်မှာ အစိုးရကဖွင့်လှစ်ထားသော သို့မဟုတ် အသိအမှတ် ပြုထားသော တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်၊ သိပ္ပံနှင့်ကျောင်းများတွင် ပညာသင်ကြားနေသူများကို ဆိုသည်။

အခန်း (၂)
ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန်ကာလ

၃။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန်ကာလကို အောက်ပါအတိုင်းသတ်မှတ်သည်-

(က) စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ်ရောက်ရှိသော နိုင်ငံသားတိုင်းကို (၂၄)လ ထက်မပိုသည့် ကာလ အပိုင်းအခြား အတွက် စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်နိုင်သည်။

(ခ) စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ်ရောက်ရှိသော နိုင်ငံသားများအနက် တပ်မတော် စက်မှုလက်မှု ပညာသည်များအဖြစ် အမှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်ခြင်း ခံရသူများကို (၃၆) လထက် မပိုသည့် ကာလ အပိုင်းအခြားအတွက် စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်နိုင်သည်။

(ဂ) စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ်ရောက်ရှိသော ကျွမ်းကျင်သူများအား (၃၆) လထက်မပိုသည့် ကာလ အပိုင်းအခြား အတွက် စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်နိုင်သည်။

၄။ နိုင်ငံတော်တွင် အရေးပေါ် အခြေအနေဖြစ်ပေါ်လျှင် အစိုးရအဖွဲ့သည် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန် ကာလကို (၅)နှစ်အထိ တိုးမြှင့် သတ်မှတ်နိုင်သည်။

၅။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း၏ စစ်မှုထမ်းသည့်ကာလကို ရေတွက်ရာ၌ စစ်မှုထမ်းဆောင်နေချိန်အတွင်း ၁၉၅၉ ခုနှစ်၊ တပ်မတော်အက်ဥပဒေအရ စစ်တရားရုံးဖြင့် မဟုတ်ဘဲ အခြားနည်းဖြင့် ချမှတ်သော ပြစ်ဒဏ်ကာလကိုလည်းကောင်း၊ စစ်တရားရုံးကဖြစ်စေ၊ နယ်ဘက်တရားရုံးကဖြစ်စေ စစ်ဆေး အပြစ် ပေးသော ပြစ်ဒဏ်ကာလကိုလည်းကောင်း ထည့်သွင်း ရေတွက်ခြင်း မပြုရ။

အခန်း (၃)
ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေးအဖွဲ့ အဆင့်ဆင့်ဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့် လုပ်ငန်းတာဝန်များ

၆။ အစိုးရအဖွဲ့ သို့မဟုတ် ယင်းက အာဏာအပ်နှင်းထားသော အဖွဲ့အစည်းသည် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဆင့်ခေါ်ရေး ဗဟိုအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းရမည်။

၇။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေး ဗဟိုအဖွဲ့သည်-

(က) ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေး တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အဖွဲ့၊ ခရိုင်အဖွဲ့နှင့် မြို့နယ်အဖွဲ့များကို လိုအပ်သလို ဖွဲ့စည်းနိုင်သည်။

(ခ) ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်ခြင်းခံရသူများအား ဆေးစစ်ဆေးခြင်းကို တပ်မတော် ဆေးစစ်ဆေး ရေး ဘုတ်အဖွဲ့များဖြင့် ဆောင်ရွက်ရမည်။

၈။ ရပ်ကွက် သို့မဟုတ် ကျေးရွာအုပ်စု အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီသည် မိမိရပ်ကွက် သို့မဟုတ် ကျေးရွာ အုပ်စုတွင် နေထိုင်သော နိုင်ငံသားများအနက် ဒီဇင်ဘာလ ၃၁ ရက်နေ့တွင် စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ်ရောက်သူများ၏ စာရင်းကို ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဆင့်ခေါ်ရေး မြို့နယ်အဖွဲ့သို့ သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ နှစ်စဉ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ အရောက် ပြုစုပေးပို့ရမည်။

၉။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေးမြို့နယ်အဖွဲ့သည်-

(က) စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ်ရောက်သူ နိုင်ငံသားတိုင်းအားဆင့်ခေါ်၍ မှတ်ပုံတင်ထားရမည်။ ယင်းသို့ မှတ်ပုံတင် ထားခြင်းအတွက် မှတ်ပုံတင်လက်မှတ် ထုတ်ပေးရမည်။

(ခ) မှတ်ပုံတင်လက်မှတ် လက်ဝယ်ရရှိထားပြီးသော စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ်ရောက်သူကို ဆေးစစ်ရန်အတွက် ဆင့်ခေါ်နိုင်သည်။

၁၀။ (က) ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေးမြို့နယ်အဖွဲ့၏ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်ခြင်းခံရသူသည် ဆင့်ခေါ်ရေး အမိန့်စာ၌ ဖော်ပြထားသော တပ် သို့မဟုတ် ဌာနသို့ သတ်မှတ်ကာလအတွင်း မပျက်မကွက် သတင်းပို့ရမည်။

(ခ) ဤဥပဒေနှင့်စပ်လျဉ်းသည့် ကိစ္စတစ်ခုခုအတွက် စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ်ရောက်သူ တစ်ဦးဦးထံသို့ ပေးပို့သော ဆင့်ခေါ်ရေးအမိန့်စာကို သက်ဆိုင်ရာပုဂ္ဂိုလ်ထံသို့ ပေးပို့ရမည်။ အကယ်၍ ယင်းပုဂ္ဂိုလ်ကိုမတွေ့ရှိပါက အတူနေမိသားစုဝင် တစ်ဦးဦး၏ လက်ဝယ်သို့ သက်သေတစ်ဦး၏ ရှေ့မှောက်တွင် ပေးအပ်ရမည်။ ထိုဆင့်ခေါ်ရေး အမိန့်စာသည် စစ်မှုထမ်းရမည့်သူသို့ တိုက်ရိုက်ပေး ပြီးဖြစ်သကဲ့သို့ မှတ်ယူရမည်။

၁၁။ နိုင်ငံသားတစ်ဦးသည် ယင်းအားပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း အဖြစ် လက်ခံခွင့်ပြုသည့် နေ့မှစ၍ ၁၉၅၉ ခုနှစ် တပ်မတော် အက်ဥပဒေကို လိုက်နာရမည်။

၁၂။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေးမြို့နယ်အဖွဲ့သည်-

(က) စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ်ရောက်သူ တစ်ဦးအား စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်ရာတွင် ဆင့်ခေါ်ခြင်းခံရသူက မိမိအားစစ်မှုထမ်းခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့် ပြုရန်ဖြစ်စေ၊ စစ်မှုထမ်းရမည့် ကာလအပိုင်းအခြားကို လျော့ပေါ့ပေးရန်ဖြစ်စေ၊ သီးခြားဖော်ပြထားသော ကာလအပိုင်းအခြားအထိ ရွှေ့ဆိုင်းရန်ဖြစ်စေ အကြောင်းပြချက်များ ဖော်ပြလျက် လျှောက်လွှာ ဖြင့် ရေးသားတင်ပြလာပါက အောက်ပါအချက်များအား စုံစမ်းစစ်ဆေးရမည်-

(၁) ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များ မှန်ကန်မှုရှိ/မရှိ၊

(၂) အကြောင်းပြချက်များသည် မှန်ကန်ခိုင်လုံမှုရှိ/မရှိ၊

(၃) စာရွက်စာတမ်းအထောက်အထားနှင့် ထောက်ခံချက်များ ပြည့်စုံစွာပူးတွဲတင်ပြခြင်းရှိ/မရှိ။

(ခ) လျှောက်လွှာပါ ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များ ပြည့်စုံမှုမရှိလျှင် ဖြစ်စေ၊ စာရွက်စာတမ်း၊ အထောက်အထားနှင့် ထောက်ခံချက်များ လိုအပ်ပါလျက် ပူးတွဲတင်ပြခဲ့ခြင်း မရှိလျှင်ဖြစ်စေ လျှောက်လွှာတင်ပြသူထံ ပြန်လည် တောင်းခံရယူ ရမည်။

(ဂ) ပုဒ်မခွဲ (က)နှင့် (ခ) ပါ ဆောင်ရွက်ရမည့် ကိစ္စများ ဆောင်ရွက်ပြီးစီးပါက ဆင့်ခေါ်ခြင်းခံရသူ၏ လျှောက်လွှာနှင့်အတူလျှောက်ထားသူ၏ တပ်မတော်ဆေးစစ်ဆေးရေးဘုတ်အဖွဲ့၏ ဆေးစစ်ဆေး တွေ့ရှိချက်၊ မိမိ၏စိစစ်တွေ့ရှိချက်နှင့် သဘောထားမှတ်ချက်တို့ကို ပူးတွဲလျက် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဆင့်ခေါ်ရေးခရိုင်အဖွဲ့သို့ ဆက်လက်တင်ပြရမည်။

(ဃ) မြို့နယ်အတွင်းရှိ စစ်မှုထမ်းဆောင်ရန် သတ်မှတ်အရည်အချင်းနှင့် ပြည့်မီသူများအား စာရင်းပြုစု ၍ အထက်ဌာန အဆင့်ဆင့်သို့ တင်ပြရမည်။

၁၃။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေးခရိုင် အဖွဲ့သည် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဆင့်ခေါ်ရေးမြို့နယ်အဖွဲ့မှ တင်ပြလာသော လျှောက်လွှာများ အပေါ်တွင် မိမိ၏ သဘောထားမှတ်ချက်ပြုလျက် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဆင့်ခေါ်ရေး တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အဖွဲ့သို့ ဆက်လက်တင်ပြရမည်။

၁၄။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေး တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အဖွဲ့သည် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဆင့်ခေါ်ရေးခရိုင် အဖွဲ့မှ တင်ပြလာသောလျှောက်လွှာများအပေါ် မိမိ၏သဘောထားမှတ်ချက် ပြုလျက် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဆင့်ခေါ်ရေး ဗဟိုအဖွဲ့သို့ ဆက်လက်တင်ပြရမည်။

၁၅။ (က) ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေးဗဟိုအဖွဲ့သည် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေး တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်အဖွဲ့မှ တင်ပြလာသော ဆင့်ခေါ်ခြင်းခံရသူများ၏ လျှောက်လွှာများကို စိစစ်ရာတွင် အောက်ပါ အချက်များနှင့် အကျုံးဝင်သော ပုဂ္ဂိုလ်များအား ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆောင်ရမည့် တာဝန်မှ ယာယီရွှေ့ဆိုင်းနိုင်သည်-

(၁) ယာယီအားဖြင့်စစ်မှုထမ်းနိုင်မည့် ကျန်းမာရေးအဆင့်မမီကြောင်း သက်ဆိုင်ရာတပ်မတော် ဆေးစစ်ရေးဘုတ်အဖွဲ့၏ ထောက်ခံချက်ရရှိထားသူများ၊

(၂) နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ၊

(၃) ပညာသင်ကြားနေသူများ၊

(၄) အခြားပြုစုစောင့်ရှောက်မည့်သူ မရှိသော မိအိုဖအိုများကို ပြုစုလုပ်ကျွေးနေသူများ၊

(၅) မူးယစ်ဆေးဝါးဖြတ်ရန် ဆေးကုသမှုခံယူနေသူများ၊

(၆) ထောင်ဒဏ်ကျခံနေသူများ။

(ခ) ပုဒ်မခွဲ(က)ပါပုဂ္ဂိုလ်များသည် မိမိတို့အား ခွင့်ပြုထားသည့် ယာယီ ရွှေ့ဆိုင်းခွင့်ကာလများကို စစ်မှုထမ်းရမည့် အသက်အရွယ် ကျော်လွန်စေကာမှု သတ်မှတ်ထားသော ပြည်သူ့ စစ်မှုထမ်းဆောင်ရန် ကာလကို ပြည့်မီအောင် ထမ်းဆောင်ရမည်။

အခန်း (၄)
ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းတို့၏ခံစားခွင့်များ

၁၆။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းတစ်ဦးသည် စစ်မှုထမ်းဆောင်နေစဉ်အတွင်း တပ်မတော်တွင် သတ်မှတ်ထားသည့် အဆင့်အလိုက် လစာနှင့် စရိတ်အတိုင်း ခံစားခွင့်ရရှိစေရမည်။

၁၇။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းတစ်ဦးသည် စစ်မှုထမ်းကာလအတွင်း သေဆုံးခြင်း၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခြင်း များရှိခဲ့လျှင် တာဝန် ဝတ္တရားထမ်းဆောင်ခြင်းနှင့် အကျုံးဝင်ပါက တပ်မတော်တွင် သတ်မှတ်ထားသော ခံစားခွင့်များ ရရှိစေရမည်။

၁၈။ (က) ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသောနိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းတစ်ဦးအား ယင်းတာဝန် ထမ်းဆောင်နေသည့် ကာလကို တာဝန်ချိန်အဖြစ် သတ်မှတ်သည်။

(ခ) ပုဒ်မ ၃ နှင့် ၄ ပါ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းကာလပြီးဆုံးသော အလုပ်သမား တစ်ဦးအား မူလ ထမ်း ဆောင်ခဲ့သော အလုပ်အကိုင် သို့မဟုတ် အလားတူ အလုပ်အကိုင်တွင် သတ်မှတ်ထားသည့်အတိုင်း အလုပ်ရှင်က ခန့်ထားရမည်။

၁၉။ ပုဒ်မ ၃ အရ သတ်မှတ်ထားသောကာလ ပြည့်သည်အထိ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆောင်ပြီးသူ တစ်ဦးသည် မိမိသဘော ဆန္ဒအ​လျောက် တပ်မတော်သို့ ဝင်ရောက် အမှုထမ်းလိုပါက သတ်မှတ်ထား သည့် စည်းမျဉ်း၊ စည်းကမ်းများနှင့် အညီ စစ်မှုထမ်းခွင့်ပြုနိုင်သည်။

၂၀။ ပါရဂူဘွဲ့ရသူများ၊ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းဆိုင်ရာ ဘွဲ့ရသူများနှင့် အခါအားလျော်စွာ သတ်မှတ်သည့် အရည်အချင်းနှင့် ပြည့်စုံသူများကို အရေးပေါ်ပြန်တမ်းဝင် အရာရှိအဖြစ် ခန့်အပ်နိုင်သည်။

အခန်း(၅)
စစ်စည်းရုံးခြင်း

၂၁။ (က) နိုင်ငံတော်၏ ဒေသအချို့တွင်လည်းကောင်း၊ နိုင်ငံတော်တဝှမ်းလုံးတွင် လည်းကောင်း၊ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး နှင့်လုံခြုံရေးအတွက် အရေးပေါ် အခြေအနေ ပေါ်ပေါက်လျှင် နိုင်ငံတော် အစိုးရသည်၊ စစ်မှုထမ်းရန် အရွယ်ရောက်သူ အားလုံးကိုဖြစ်စေ၊ အချို့ကိုဖြစ်စေ၊ ပြည်သူ့စစ်မှု ထမ်းတာဝန် ထမ်းဆောင်ပြီးသူအားလုံးကိုဖြစ်စေ၊ အချို့ကိုဖြစ်စေ သင့်လျော်သည့်ဒေသ၌ စစ်စည်းရုံး ခြင်းအမိန့် ထုတ်ဆင့်နိုင်သည်။

(ခ) ပုဒ်မခွဲ (က) အရ အမိန့်ထုတ်ဆင့်သောအခါ ဆင့်ခေါ်ခြင်းခံရသူများသည် သက်ဆိုင်ရာ ဆင့်ခေါ်ရေး အဖွဲ့များသို့ သတ်မှတ်သည့် ကာလအတွင်းတွင် သတင်းပို့ရမည်။ ဆင့်ခေါ်ရေးအဖွဲ့များက စေလွှတ် သောတပ် သို့မဟုတ် ဌာနများသို့ သွားရောက်၍ စစ်မှုထမ်းကြရမည်။

(ဂ) ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေးဗဟိုအဖွဲ့သည် ဆင့်ခေါ်ခြင်းခံရသူ နိုင်ငံသားတစ်ဦးအား လုပ်ငန်းလိုအပ်ချက်အရ ယင်း၏ လုပ်ကိုင်ဆဲ အလုပ်တွင် ဆက်လက်လုပ်ကိုင်နေစေရန် ညွှန်ကြား နိုင်သည်။

အခန်း (၆)
ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းခြင်းမှကင်းလွတ်ခွင့်ပြုခြင်း

၂၂။ အောက်ပါ ပုဂ္ဂိုလ်များသည် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရမည့်တာဝန်မှ ကင်းလွတ်စေရမည်-

(က) သာသနာ့ဝန်ထမ်းများ၊

(ခ) အိမ်ထောင်သည်အမျိုးသမီးများ (အိမ်ထောင်ပျက်သော်လည်း သားသမီးရှိသူ အမျိုးသမီးလည်း ပါဝင်သည်)၊

(ဂ) ကိုယ်လက်အင်္ဂါတစ်ခုခု အမြဲတမ်းမသန်စွမ်းသူများ၊

(ဃ) တပ်မတော်ဆေးစစ်ဆေးရေးဘုတ်အဖွဲ့က ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန် အမြဲတမ်း မသင့်လျော်သူ ဖြစ်ကြောင်း သတ်မှတ် ထားသူများ၊

(င) ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေးဗဟိုအဖွဲ့က အမိန့်ထုတ်ပြန်၍ ကင်းလွတ်ခွင့်ပြုထားသူများ။

အခန်း (၇)
ပြစ်မှုနှင့်ပြစ်ဒဏ်များ

၂၃။ မည်သူမဆိုအောက်ဖော်ပြပါ ပြုလုပ်မှု သို့မဟုတ် ပျက်ကွက်မှုတခုခုကို ခိုင်လုံသော အကြောင်းပြချက်မရှိပဲ ကျူးလွန်ကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှား စီရင်ခြင်းခံရလျှင် ထိုသူအား သုံးနှစ်ထက်မပို သော ထောင်ဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံးဖြစ်စေ ချမှတ်ရမည်-

(က) ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေးမြို့နယ်အဖွဲ့က ပုဒ်မ ၉၊ ပုဒ်မခွဲ (က) အရ မှတ်ပုံတင်ရန်အတွက် ဆင့်ခေါ်ချိန်တွင် လာရောက်သတင်းပို့ရန် ပျက်ကွက်ခြင်း၊

(ခ) ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆင့်ခေါ်ရေးမြို့နယ်အဖွဲ့က ပုဒ်မ ၉၊ ပုဒ်မခွဲ (ခ)အရ ဆေးစစ်ရန်အတွက် ဆင့်ခေါ်ချိန်တွင်လာရောက် သတင်းပို့ရန် ပျက်ကွက်ခြင်း၊

(ဂ) ဆေးစစ်ခြင်းအောင်မြင်သော်လည်း ပုဒ်မ ၁၀ အရ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဆင့်ခေါ်ရေးမြို့နယ်အဖွဲ့က ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်ချိန်တွင် လာရောက်သတင်းပို့ရန် ပျက်ကွက်ခြင်း၊

(ဃ) ပုဒ်မ ၂၁၊ ပုဒ်မခွဲ (ခ)အရ စစ်စည်းရုံးခြင်း အမိန့်ထုတ်ဆင့်ချိန်တွင် မိမိအတွက် ကြိုတင်သတ်မှတ်ပေးထားသော တပ် သို့မဟုတ် ဌာနသို့ သွားရောက်သတင်းပို့ရန် ပျက်ကွက်ခြင်း၊

(င) ဤဥပဒေအရ မိမိဖော်ပြရမည့် အကြောင်းအရာတစ်ခုခုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ မမှန်မကန်ဖော်ပြခြင်း။

(စ) ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရန် ကာလပြီးဆုံးသော မိမိ၏ အလုပ်သမားအား ပုဒ်မ ၁၈၊ ပုဒ်မခွဲ (ခ) အရ အလုပ်ခန့်ထားရန် ပျက်ကွက်ခြင်း။

၂၄။ မည်သူမဆိုစစ်မှုထမ်းဆောင်ခြင်းမှ တိမ်းရှောင်လွှဲဖယ်လိုသည့်အကြံဖြင့် အောက်ပါပြစ်မှု တစ်ခုခုကို ကျူးလွန်ကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်းခံရလျှင် ထိုသူကို ငါးနှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံးဖြစ်စေ ချမှတ်ရမည်-

(က) မိမိကျန်းမာရေးအဆင့်အတန်းကို နိမ့်ကျစေလိုသောအကြံဖြင့် မိမိကိုယ်ကို အနာရောဂါ စွဲကပ်ဟန်ဆောင်ခြင်း၊

(ခ) မသန်မစွမ်းဟန်ဆောင်ခြင်း၊

(ဂ) မိမိကိုယ်ကို ရောဂါစွဲကပ်စေရန်လည်းကောင်း၊ မသန်မစွမ်း ဖြစ်စေရန်လည်းကောင်း ပြုလုပ်ခြင်း၊

(ဃ) မိမိ၏ အနာရောဂါကိုဖြစ်စေ၊ မသန်မစွမ်းခြင်းကိုဖြစ်စေ၊ ပျောက်ကင်းအာင် မကုသဘဲ တမင်နှောင့်နှေး ကြန့်ကြာ စေရန် လည်းကောင်း၊ ပိုမိုဆိုးရွားလာစေရန်လည်းကောင်း ပြုခြင်း၊

(င) မိမိအလိုအလျောက် မိမိကိုယ်ကို အနာတရဖြစ်စေရန် ပြုခြင်း၊

(စ) အခြားနည်းများဖြင့် ပြုလုပ်ခြင်း။

၂၅။ ဤဥပဒေအရ ဆောင်ရွက်ရသော နိုင်ငံဝန်ထမ်းတစ်ဦးဦး သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းဝင် တစ်ဦးဦးသည် မိမိတာဝန်ကို မရိုးမဖြောင့်သော သဘောဖြင့်ပြုလုပ်မှု သို့မဟုတ် ပျက်ကွက်မှု တစ်ရပ်ရပ်ကို ကျူးလွန်ကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်း ခံရလျှင် ထိုသူအားသုံးနှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံးဖြစ်စေ ချမှတ်ရမည်။

၂၆။ မည်သူမဆို ဤဥပဒေပါ ပြစ်မှုတစ်ရပ်ရပ်ကို အားပေးကူညီကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်းခံရလျှင် ထိုသူကို တစ်နှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ငွေဒဏ်ဖြစ်စေ၊ ဒဏ်နှစ်ရပ်လုံးဖြစ်စေ ချမှတ်ရမည်။

၂၇။ ပုဒ်မ ၂၃ ပါ ပြစ်မှုကိုကျူးလွန်ကြောင်းစွဲဆိုသည့် အမှုတွင် ယင်းပျက်ကွက်မှုများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ခိုင်လုံသော အကြောင်းပြချက် ရှိကြောင်း သက်သေထင်ရှား ပြသရန်တာဝန်သည် တရားခံအပေါ်၌ ကျရောက်စေရမည်။

၂၈။ နိုင်ငံသားတစ်ဦးသည် ပုဒ်မ ၂၃ နှင့် ၂၄ ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကိုဖောက်ဖျက်ကျူးလွန်မှု အတွက် ပြစ်မှုဆိုင်ရာ ပြစ်ဒဏ် ထင်ရှားစီရင်ခြင်း ခံရပြီး ဖြစ်စေကာမှု ဤဥပဒေအရ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဆောင်ခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့်မရှိစေရ။

အခန်း (၈)
အထွေထွေ

၂၉။ နိုင်ငံတော်အစိုးရသည် ဤဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို နည်းလမ်းတကျနှင့် ထိရောက်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် လိုအပ်သော အဖွဲ့နှင့် ကော်မတီများကို ဖွဲ့စည်းတာဝန်ပေးနိုင်သည်။

၃၀။ ဤဥပဒေပုဒ်မ ၂၆ ပါ ပြစ်မှုကို ရဲအရေးပိုင်သော ပြစ်မှုအဖြစ်သတ်မှတ်သည်။

၃၁။ ဥပဒေစည်းမျဉ်း စည်းကမ်းနှင့်အညီ မိမိတာဝန်ကို သဘောရိုးဖြင့် ဆောင်ရွက်သော အဖွဲ့အစည်း တစ်ရပ်ရပ် သို့မဟုတ် အဖွဲ့အစည်းဝင် တစ်ဦးဦး၏ လုပ်ဆောင်ချက်သည် ပြစ်မှုကြောင်းအရ လည်းကောင်း၊ တရားမကြောင်းအရ လည်းကောင်း တာဝန်မရှိစေရ။

၃၂။ ဤဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရာတွင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဌာနသည် လိုအပ်သော နည်းဥပဒေများ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ၊ အမိန့်ကြော်ငြာစာ၊ အမိန့်နှင့် ညွှန်ကြား ချက်များကို ထုတ်ပြန်နိုင်သည်။

၃၃။ ၁၉၅၉ ခုနှစ် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း အက်ဥပဒေကို ဤဥပဒေဖြင့် ရုပ်သိမ်းလိုက်သည်။

(ပုံ) သန်းရွှေ
ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး
ဥက္ကဋ္ဌ
နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ