ပရမတ္ထသံခိပ်/စေတသိက်ပိုင်း

by လယ်တီဆရာတော်

စေတသိက်လက္ဓဏာ -၄

(၁) ဧကုပ္ပါဒ =စိတ်နှင့် အဖြစ်တူခြင်း၊  
(၂) ဧကနိရောဓ =စိတ်နှင့် အချုပ်တူခြင်း၊  
(၃) ဧကာရမ္မဏ = စိတ်နှင့်အာရုံတူခြင်း၊  
(၄) ဧကဝတ္ထုက = စိတ်နှင့် မှီရာဝတ္ထုတူခြင်း။

၅၂။ ဖြစ်, ပျက်, မှီ, အာ၊ တူလေးဖြာ၊ အင်္ဂါယှဉ်နိမိတ်။
၅၃။ စိတ်၌ မီတွယ်၊ စိတ်ကိုခြယ်၊ ငါးဆယ်နှင့် ဒွိတ်၊ စေတသိက်။

သဗ္ဗစိတ္တသာဓာရဏ စေတသိက်- ၇

၅၄။ ဖသ်, ဝေ, သဉ်, စေ၊ ဧ, ဇီ, မန၊ ဤသတ္တ၊ သဗ္ဗ စိတ်တိုင်းဖြစ်။
၅၅။ တွေ့, ခံ, မှတ်, ဆော်၊ တည်, သက်, မြော်၊ အဖော်ခုနစ်၊ စိတ်တိုင်းဖြစ်။

ပကိဏ်းစေတသိက် -၆

၅၆။ တက်, စာ, ဝီ, ပိ၊ ဆန်, အဓိ၊ ပြွမ်းဘိ ပကိဏ်းခြောက်။
* ဆော်တက်, ရစ်ဝဲ၊ အားခဲ လုံ့လ၊ အားရ နှစ်လို၊ ပြုလိုချင်ဘိ၊ ဒွိဟကင်းရှင်း၊ စိတ်ဖြစ်ခြင်း၊ လင်းစေ ပကိဏ်းခြောက်။

အညသမာန်းစေတသိက် -၁၃

၅၇။ ကောင်းဆိုး နှစ်တန်၊ ခပ်တိုင်းငန်၊ သမာန်အည၊ တေရသ။
အညသမာန်းစေတသိက် ၁၃-ပြီး၏၊

----------

အကုသိုလ်စေတသိက် -၁၄

၅၈။ မော, ဟိ, နောတ်, ဥစ်၊ မော စတုက်။
၅၉။ လော, မာန်, ဒိဋ္ဌိ၊ လော တြိ။
၆၀။ ဒေါ, ဣသ်,မစ်, ကုစ်၊ ဒေါ စတုက်။
၆၁။ ထိ, မိဒ်, ဝီစိ၊ ဆုံး တြိ။
၆၂။ ယုတ်မာ ညစ်ကြေး၊ မိုက်မဲမှေး၊ ဆဲ့လေး အကုသိုလ်။

* တွေဝေ မှေးမှိန်၊ မငြိမ် မသက်၊ မရှက်, မရွံ့၊ မစွန့် ခင်မင်၊ အမြင်မှောက်မှား၊ အထင်ကြွားနှင့်၊ ပြစ်မှား, ငြူစူ၊ ဝန်တိုဟူရှင့်၊ ပူပန်နောင်တ၊ ထိုင်း, မှိုင်းစွနှင့်၊ ဒွိဟရှက်ထွေး၊ လွန်ညစ်ကြေး၊ ဆဲ့လေး အကုသိုလ်။

အကုသိုလ်စေတသိက်-၁၄ ပြီး၏၊

------------

သောဘဏစေတသိက်-၂၅

၆၃။ သဒ္ဒါ, သတိ၊ ဟိရိ, ဩတ္တပ်၊ ဟိတ် နှစ်ရပ်၊ တတြမဇ္ဈတ္တတာ။
၆၄။ ပဿဒ္ဓိ, လဟု၊ မုဒု, ကမ္မဉ်၊ ပါဂုညဉ်နှင့်၊ ထို့ပြင် ဥဇုက၊ ခြောက်ဓမ္မ၊ ကာယစိတ်နှင့်နှော။
၆၅။ ငြိမ်း, ပေါ့, နှုးညံ့၊ ကျန်းခံ့, လေ့လာ၊ ဖြောင့်စင်းစွာ၊ ခြောက်ဖြာ ကိစ္စဟော။
၆၆။ သောဘဏတွင်၊ အကုန်ယှဉ်၊ ဤလျှင် ဆဲ့ကိုးသော။
၆၇။ ဝါစာ, ကမ္မန်။ အာဇီဝန်၊ သုံးတန် ဝိရတီ။
၆၈။ သမာဒါန၊ သမ္ပတ္တ၊ ဆေဒ သုံးသုံးလီ။
၆၉။ ကရု, မုဒု၊ ဤနှစ်ခု၊ ခေါ်မှု ပမညာ။
၇၀။ အသိ, အလိမ္မာ၊ ဉာဏ်, ပညာ၊ ဝိဇ္ဇာအမောဟ။
သောဘဏစေတသိက် ၂၅-ပါး ပြီး၏၊

-------------

* အမှတ်ပြ သံခိပ်များသည် ဆရာတော်ကြီး၏ အဖြေကျမ်း နှာ(၇၇) နှာ (၈၀)မှ ပါရှိသည်ကို ထပ်၍ထည့်ထားပါသည်။

----------

အညသမာန်းစေတသိက် သမ္ပယောဂနည်း

၇၁။ သဗ္ဗစိတ္တေ၊ ခုနှစ်ထွေ၊ ယှဉ်လေ စိတ်အားလုံး။
၇၂။ ပဉ္စဝိညာဏ်၊ ကြဉ်တုံပြန်၊ ကာ ကျန်လေးဆဲ့လေး။
၇၃။ လေးဆဲ့ လေးတန်၊ ကာမကျန်ဝယ်၊ ပ, စျာန် ဆဲ့တစ်၊ လောင်းတုံလစ်၊ တက် ဖြစ်ပေဉ္စးစေး။
၇၄။ ငါးဆဲ့ငါးတန်၊ တက် ဖြစ်ရန်ဝယ်၊ ဒုစျာန်ဆဲ့တစ်၊ လောင်းတုံလစ်၊ စာ ဖြစ် ဆဆတွေး။
၇၅။ ပဉ္စဝိညာဉ်၊ သံ, သန်, ပဉ်၊ ကြဉ်ဝီ ဗျည်း သုဉ်ဧး။
၇၆။ စစျာန် ကြဉ်ပစ်၊ သောကျန်စစ်၊ ပီ ဖြစ်ပဉ္စဧး။
၇၇။ မောမူ အဟိတ်၊ စိတ်နှစ်ဆယ်ပစ်၊ အကျန်စစ်၊ ဆန် ဖြစ် ဧက်သုဉ်ဧး။
၇၈။ ပဉ္စဝိညာဉ်၊ ဝိစိ ကြဉ်၊ ဓိယှဉ် သုဉ်ဧက်ဧး။
အညသမာန်းစေတသိက် သမ္ပယောဂနည်း ပြီး၏၊

----------------

အကုသိုလ်စေတသိက် သမ္ပယောဂနည်း

၇၉။ မောစတုက် စု၊ ယှဉ်တုံမှု၊ အကု, တဆဲ့နှစ်။
၈၀။ လော, လောဘမူ၊ ဒိဌ် သံယူ၊ မာမူ ဝိပ်လေးဖြစ်။
၈၁။ ဒေါစတုက်မူ၊ ယှဉ်ရာယူ၊ ဒေါမူ စိတ်စုံနှစ်။
၈၂။ ထိ, မိဒ်, သသင်၊ ငါးမှာယှဉ်၊ ဝိစင် ဝိစိဖြစ်။
အကုသိုလ်စေတသိက် သမ္ပယောဂနည်း ပြီး၏၊

--------------

ဝိရတီစေတသိက် သမ္ပယောဂနည်း

၈၃။ တဆဲ့ကိုးဖြာ၊ သောဘဏာ၊ ယှဉ်ရာ ကိုးဆဲ့တစ်။
၈၄။ ကာမကုရှစ်၊ လောကုတ် ရှစ်၊ ဖြစ်ရာ ဝိရတီ။
၈၅။ ကာမကုမှာ၊ ယှဉ်တုံပါ၊ ရံခါ အသီးသီး။
၈၆။ လောကုတ် ရှစ်မှာ၊ ယှဉ်တုံပါ၊ မြဲစွာ တပေါင်းတည်း။
ဝိရတီစေတသိက် သမ္ပယောဂနည်း ပြီး၏၊

အပ္ပမညာစေတသိက် သမ္ပယောဂနည်း

၈၇။ မဟာကြိ ကု၊ ပ, ဒု, တ, စ၊ ရူပ ဆဲ့နှစ်၊ နှစ်ဆဲ့ရှစ်၊ ဖြစ်လေ ပမညာ။
၈၈။ ကိစ္စအာရုံ၊ အခွင့်ကြုံ၊ ဖြစ်တုံသီးသီးသာ။
အပ္ပမညာစေတသိက် သမ္ပယောဂနည်း ပြီး၏၊

--------------

ပညာစေတသိက် သမ္ပယောဂနည်း

၈၉။ ကု, ဝိ, ကြိဉာဏ်၊ စျာန် မဟဂ္ဂုတ်၊ လောကုတ်တခွင်၊ အကုန်ယှဉ်၊ ပညာ စေတသိက်။
ပညာစေတသိက် သမ္ပယောဂနည်း ပြီး၏၊
သမ္ပယောဂနည်း ပြီး၏၊

-------------

အကုသိုလ်စိတ်၌ သင်္ဂဟနည်း

၉၀။ အညသမန်၊ ဆဲ့သုံးခံ၊ လေးတန် မောစတု။
၉၁။ ပ, အ, ၌မူ၊ လော, ဒိဌ်, ကူ၊ ပေါင်းမူ ဆဲ့ကိုးရှု။
၉၂။ ဒု, အ, ၌မူ၊ လော, မာန်, ကူ၊ ပေါင်းမူ ဒသ်နောပြု။
၉၃။ ယင်းဆဲ့ကိုးနှစ်၊ ပီတိပစ်၊ ဆဲ့ရှစ်, တ, စ, အ။
၉၄။ ယင်းလေးရပ်တွင်၊ ထိ, မိဒ်, ဝင်၊ သသင်လေးခုရ။
၉၅။ ဆဲ့ကိုး ဆဲ့ရှစ်၊ ဝီဧက် ဝီသေ၊ နှစ်စီဝေ၊ လေးထွေ သင်္ဂဟ။
၉၆။ ပီပစ် အညံ၊ ဆဲ့နှစ်ခံ၊ လေးတန် မောစတု။
၉၇။ ဒေါစတုက်ကူ၊ ဒေါသမူ၊ ပေါင်းယူနှစ်ဆယ်ရှု။
၉၈။ ယင်း နှစ်ဆယ်တွင်၊ ထိ, မိဒ်, ဝင်၊ သသင်ဒွေဒွေပြု။
၉၉။ ပီ, အဓိ, ဆန်၊ ကြဉ်တုံပြန်၊ အညံ တဆယ်ထား။
၁၀၀။ မောစတုပါ၊ စိကိစ္ဆာ၊ စိ, မှာ တဆဲ့ငါး။
၁၀၁။ ပီ, ဆန်, ပယ်ပစ်၊ အဉ်ဆဲ့တစ်၊ ထည့်လစ်မောစတု။
၁၀၂။ ဥဒ္ဓစ္စမှာ၊ ရတုံပါ၊ သင်္ချာ ဆဲ့ငါးခု။
အကုသိုလ်စိတ်၌ သင်္ဂဟနည်း ၅-ပြီး၏၊

--------------

အဟိတ်စိတ်၌ သင်္ဂဟနည်း

၁၀၃။ သဗ္ဗစိတ္တ၊ ခုနှစ်ရ၊ ပဉ္စ ဝိညာဏ်မှာ။
၁၀၄။ ဝီ, ဆန်, ပယ်ပစ်၊ တဆဲ့တစ်၊ ဖြစ်တုံသော-တီ မှာ။
၁၀၅။ ပီ, ဆန်, ပယ်ပစ်၊ တဆဲ့တစ်၊ ဖြစ်တုံမနောဒွါ။
၁၀၆။ ဆန္ဒ ပယ်ပစ်၊ တဆဲ့နှစ်၊ ဖြစ်တုံဟသိ မှာ။
၁၀၇။ ဝီ, ပီ, ဆန်, ပယ်၊ ကျန် တဆယ်၊ ငါးသွယ်ကြွင်းဟိတ်မှာ။
၁၀၈။ ခုနှစ်, ဆဲ့တစ်၊ တဆဲ့နှစ်၊ နောက်ဖြစ် တဆယ်သာ။
အဟိတ်စိတ်၌ သင်္ဂဟနည်း ၄-ပြီး၏၊

---------

ကာမာဝစရစိတ်၌ သင်္ဂဟနည်း

၁၀၉။ ဆဲ့သုံး အည၊ သောဘဏ၊ ပေါင်းထ သုံးဆဲ့ရှစ်။
၁၁၀။ ပကု ဒွေမှာ၊ ယှဉ်တုံပါ၊ ဒုမှာ ဉာဏ်ကိုပစ်။
၁၁၁။ ပီပစ် ဉာဏ်ယှဉ်၊ တ ဒွေတွင်၊ စ တွင် ဉာဏ်, ပီပစ်။
၁၁၂။ သုံးဆဲ့ရှစ်တွင်၊ ဝိရတီကြဉ်၊ ကြိတွင် ကုနည်းသွား။
၁၁၃။ သုံးဆဲ့ငါးတွင်၊ မညာကြဉ်၊ ဝိတွင် ကြိနည်းသွား။
၁၁၄။ လေးစုံ သုံးထပ်၊ ဆဲ့နှစ်ရပ်၊ မှတ်လေ နည်းအပြား။ 
ကာမာဝစရစိတ်၌ သင်္ဂဟနည်း ၁၂-ပြီး၏၊

--------------

မဟဂ္ဂုတ်စိတ်၌ သင်္ဂဟနည်း

၁၁၅။ မဟဂ္ဂုတ်တွင်၊ ဝိရတီကြဉ်၊ ပဉ်မှာ မညာပစ်။
၁၁၆။ သုံးဆဲ့ ငါးတန်၊ ငါးဆင့်ဖန်၊ စျာန်အင်္ဂါနည်းသွား။
၁၁၇။ သုံးဆဲ့ ငါး, လေး၊ သုံးနှင့်, ဒွေး၊ တိံသေးနည်းအပြား။
မဟဂ္ဂုတ်စိတ်၌ သင်္ဂဟနည်း ၅-ပြီး၏၊

----------------

လောကုတ္တရာစိတ်၌ သင်္ဂဟနည်း

၁၁၈။ ဒွေ ပမညာ၊ ကြဉ်တုံပါ၊ သချာ သုံးဆဲ့ခြောက်။
၁၁၉။ လောကုတ် စျာန်တွင်၊ ပွားနည်းယှဉ်၊ အစဉ် ငါးဆင့် မြောက်။
၁၂၀။ သုံးဆဲ့ခြောက်, ငါး၊ လေး, သုံး, ဒွါး၊ ငါးပါး သင်္ဂဟ။
လောကုတ္တရာစိတ်၌ သင်္ဂဟနည်းပြီး၏၊
သင်္ဂဟနည်းပြီး၏၊

နိယတ, အနိယတ စသည်

၁၂၁။ မာ, ဣသ်, မစ်, ကု၊ ထိ, မိဒ်, စု၊ သုံးခု ဝိရတိ။
၁၂၂။ နှစ် ပမညာ၊ ဆဲ့တစ်ဖြာ၊ ရံခါ ယှဉ်ကြဘိ။
၁၂၃။ အာရုံ မတူ၊ ကွဲကြမူ၊ အတူ မဖြစ်ဘိ။
၁၂၄။ သံ, သင်, ကိုသိ၊ အကျယ်ချိ၊ များဘိ စေသီးသီး။
ပိုဒ်ပေါင်း ခုနစ်ဆယ်၊ လင်္ကာချယ်၊ ဤဝယ် စေပိုင်းပြီး။
စေတသိက်ပိုင်းပြီး၏၊

-----------