မစ္ဆရိယကောသိယသေဋ္ဌိဝတ္ထုဂါထာ

2474ဓမ္မပဒဂါထာနိဿယ၅။ မစ္ဆရိယကောသိယသေဋ္ဌိဝတ္ထုဂါထာ (ဝတ္ထုတော်သို့)အရှင်သုဇနာဘိဝံသ

၄-ပုပ္ဖဝဂ်

၅-မစ္ဆရိယကောသိယသေဋ္ဌိဝတ္ထုပါဠိဂါထာ

၁၄၉။ ယထာပိ ဘမရော ပုပ္ဖံ, ဝဏ္ဏဂန္ဓမဟေဌယံ၊
ပလေတိ ရသမာဒါယ, ဧဝံ ဂါမေ မုနီ စရေ။

ဘမရော၊ ပန်းဝတ်ရည်သုံး, ပျားပိတုန်းသည်။ ပုပ္ဖံ၊ ပန်းခြံ ၌စုံ, ပန်းချုံဆင့်ဆင့်, ပွင့်၍နေသော ပန်းကိုလည်းကောင်း။ ဝဏ္ဏဂန္ဓံ၊ လှပသင်းပျံ့, ဆင်းရနံ့ကိုလည်းကောင်း။ အဟေဌယံ၊ မဖိ မနင်း, မညှင်းဆဲဘဲ။ ရသံ၊ ပန်းပွင့်၌တည်, ပန်းဝတ်ရည်ကို။ အာဒါယ၊ နည်းများမဟူ, ရအောင်ယူ၍။ ပလေတိ ယထာ၊ လိုရာ စခန်း, ပျံသန်းသကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ မုနိပိ၊ အာသဝေါကင်းစင်, ရဟန်းရှင်သည်လည်း။ ဝါ၊ ဆရာအကြောင်း, ဒကာအကြောင်း ကို, ကောင်းကောင်းမြော်မြင်, ရဟန်းရှင်သည်လည်း။ ဂါမေ၊ မိမိနေရာ, မြို့ပြရွာ၌။ စရေ၊ မေတ္တာကမ္မဋ္ဌာန်း, ရပ်လုံးဖြန်း၍, ဝမ်းရေးတွက်တာ, လှည့်လည်ရာသတည်း။ (ပါ-၄၉)

ဘမရော။ ။ ဘမန္တော ပရိဗ္ဘမန္တော ယာတိ ဂစ္ဆတီတိ ဘမရော၊ [ဘမန္တ+ယာ+အ၊ န္တချေ, ယကို ရပြု၊] (တစ်နည်း) ဘမနံ ပရိဗ္ဘမနံ ဧတဿ အတ္ထီတိ ဘမရော၊ [ဘမ+ရ၊] ဘမတိ ပရိဗ္ဘမတီတိ ဘမရော၊ [ဘမ+အရ၊- ဇာ၊ဋီ၊သစ်၊၁၊၃၅၀။]

မုနီ စရေ။ ။ “မုနိ+စရေ”ဟုဖြတ်၊ ဆန္ဒာနုရက္ခဏအကျိုးငှာ ဒီဃ ပြု၊ စရေ၌ စရဓာတ်, တိဝိဘတ်ကို ဧပြု၊ မောဂ်နိ၊၁၊၅၈၌ “မုနိ+အာစရေ”ဟု ဖြတ်၏။

သမာသ်မုနိ။ ။ မုနာတိ ဇာနာတီတိ မောနံ၊ [မုန+ဏ၊ (တစ်နည်း) မု+ယု၊] (တစ်နည်း) မုနိနော+ဣဒံ မောနံ၊ [မုနိ+ဏ၊-သံ၊ဋ္ဌ၊၅၂၊] မောနေန+ဣတော ဂတော ပဝတ္တောတိ မုနိ၊ [“မောနိ”ဟု ဆိုလိုလျက် ဩကို ဥပြု၊-အပ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၄၂။]

မစ္ဆရိယကောသိယသေဋ္ဌိဝတ္ထုအဋ္ဌကထာဂါထာ

၁၅၀။ ဥဘော ခဉ္ဇာ ဥဘော ကုဏီ, ဥဘော ဝိသမစက္ခုကာ၊
ဥဘိန္နံ ပိဠကာ ဇာတာ, နာဟံ ပဿာမိ ဣလ္လိသံ။

ဥဘော၊ ၂ယောက်လုံးတို့သည်။ ခဉ္ဇာ၊ ခြေခွင်ကုန်၏။ ဥဘော၊ တို့သည်။ ကုဏီ၊ ကောက်သောလက်ရှိကုန်၏။ ဥဘော၊ တို့သည်။ ဝိသမစက္ခုကာ၊ မညီညာသော မျက်စိရှိကုန်၏။ ဝါ၊ မျက်စိစွေကုန်၏။ ဥဘိန္နံ၊ ၂ယောက်လုံးတို့၏။ (သီသပ္ပဒေသေဥုးခေါင်းအရပ်၌။) ပိဠကာ၊ သဏ္ဌာန်တူစွာ, သွေးစုနာတို့သည်။ ဇာတာ၊ ဖြစ်နေကုန်၏။ ဝါ၊ ပေါက်နေကုန်၏။ အဟံ၊ ကျွန်တော် မျိုးသည်။ (ဣမေသု၊ ဤလူ၂ယောက်တို့တွင်။ ဧကဿာပိ၊ တစ်ယောက်သောသူ၏လည်း။) ဣလ္လိသံ၊ ဣလ္လိလ၏အဖြစ်ကို။ ဝါ၊ ဣလ္လိလဖြစ်ကြောင်းကို။ န ပဿာမိ၊ မသိနိုင်တော့ပါ။ (ဋ္ဌ-၉၃)

မစ္ဆရိယကောသိယသေဋ္ဌိဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။

တဒ္ဓိတ်မုန။ ။ မောနံ+အဿ အတ္ထီတိ မုနိ။ [မောန+ဤ၊ “မောနီ” ဟု ဆိုလိုလျက် ဩကို ဥပြု, ဤကို ရဿပြု၊-နီတိဓာတု-၂၅၁၊ ဓာန်-ဋီ-၄၃၃။]

ကိတ်မုနိ။ ။ မုနာတိ ဇာနာတိ ဟိတာဟိတံ ပရိစ္ဆိန္ဒတီတိ မုနိ၊ ဥဘော အတ္ထေ မုနာတီတိ မုနိ၊ [မုန ဉာဏေ+ဣ၊-နီတိဓာတု-၂၅၁။] အတ္တနော စိတ္တံ မုနာတိ မဝတိ ဗန္ဓတိရာဂဒေါသာဒိဝသံ ဂန္တုံ န ဒေတီတိ မုနိ။ [မူ ဗန္ဓနေ+နာ+ဣ၊-နီတိဓာတု-၂၅၄။]

ဓမ္မ-ဋီ-၃၄၀။ ။ ကိလေသေ မိနာတိ ဟိံသတီတိ မုနိ၊ [မီ+နာ+ဣ၊ ဤကို ဥပြု။] ဒေဝမနုဿေဟိ မုနိတဗ္ဗော ဇာနိတဗ္ဗောတိ မုနိ၊ ဒေဝ- မနုဿေဟိ မာနိတော ပူဇိတောတိ မုနိ၊ [မာန+ဣ၊ အာကို ဥပြု။] ကိလေသေ မာရေန္တော ဟုတွာ သတ္တေ ဝိမုတ္တိသုခံ နိဗ္ဗာနံ နေတီတိ မုနိ။ [မာရေန္တ+နီ+ဣ၊ ရေန္တကိုချေ, မာ၏ အာကို ဥပြု။]

ပဿာမိ ဣလ္လိသံ။ ။ ဣလတိ မစ္ဆေရဝသေန ကမ္ပတီတိ ဣလ္လိ- သော၊ [ဣလ+ရိသ၊ လဒွေဘော်၊-ဇာ၊ဋီ၊သစ်၊၁၊၃၅၁။] ထိုနောင် ဘာဝပ္ပ- ဓာန, ဘာဝလောပကြံ၊ ပဿာမိ၌ ဒိသဓာတ်သည် ဗောဓန(သိခြင်း) အနက်ကို ဟော၏၊ ထိုကြောင့် “ဧကဿာပိ ဣလ္လိသဘာဝံ န ဇာနာမိ (ဇာ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၇၄)”ဟု ဖွင့်သည်။