မဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကြီး

←

မဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကြီး (1977)
by ဦးပြုံးချို

→

2533မဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကြီး1977ဦးပြုံးချို

[ Title ]

ဆရာကြီး ဦးပြုံးချို

စုဆောင်းရေးသားသော

မဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကြီး

သတ္တမနှိပ်ခြင်း

1977

အမှတ် ၅၅၊ မောင်ခိုင်လမ်း၊ ရန်ကုန်မြို့။

[ Title ]

ကြိုတင်ပုံနှိပ်ခွင့် အမှတ် [ ၇၆၉ ]

မျက်နှာဖုံး ပုံနှိပ်ခွင့်အမှတ် [ ၁၀၇၇ ]


အကြိမ်	=	သတ္တမအကြိမ်
အုပ်ရေ	=	၃၀၀၀
ပြီးသည့်နေ့	=	၁၉၇၇ ခု၊ နိုဝင်ဘာလ
ထုတ်ဝေသူ	=	ဒေါ်ခင်ခင် (မြဲ-၀၄၃၈)၊ ပညာအလင်းပြစာပေ၊ ရန်ကုန်ပြည်လမ်းနှင့် ဗိုလ်ချုပ်လမ်းဒေါင့်၊ နတ်တလင်းမြို့၊ ပဲခူးတိုင်း။
ပုံနှိပ်သူ	=	ဒေါ်အေးအေးသန်း (မြဲ-၀၂၀၃၂)၊ ရတနာ့ဂုဏ်ရည်စာပုံနှိပ်တိုက်၊ အမှတ် ၅၅၊ မောင်ခိုင်လမ်း၊ ရန်ကုန်မြို့၊ လသာမြို့နယ်။
ဖြန့်ချိရာဌာန	=	ပညာအလင်းပြစာအုပ်ဆိုင်၊ အမှတ် ၁၃၀၊ ဗိုလ်ချုပ်လမ်း၊ ရေကျော်-ရန်ကုန်မြို့။ ဖုံး ၁၃၄၁၄၊ ပုဇွန်တောင်မြို့နယ်။
မျက်နှာဖုံး	...	ချင်းတွင်းပုံနှိပ်တိုက်

[ ToC ]

မာတိကာ

ဦးပြုံးချို၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိ
နိဒါန်း
နရလေခကျမ်းထွက် ၃၇-ချင်း တီးချက်များ
ပဏာမဂါထာ

၁
၁၀
၁၅
၁၇

ကြိုးသီချင်းများ

သီချင်းအချီ
ထံတျာတေရှင်
တျန့်တျောထပ်တျာ
ထပ်တျာထပ်တျာ
ဟေမဝန္တာ
တက်တူ တွန်သံပေး
မြစ်ကြီးဂင်္ဂါ
မြစ်ပြင်မြစ်ညာ
ငုံ့ကာငုံ့ကာ
စံရာတောင်ကျွန်း
ရွှေပြည်ကြီးဧရာ
မြို့နန်းငယ်လေး
ကိုးပါးပေါင်းစုံ
ရွှေဘုန်း ရွှေဘုန်းတော်
သီတာ သီတာ
သာယာ-သာယာ
ဝေဘာဂီရိ
ပုံပမာ-ထွေထွေသာ
ရာမင်းရာမင်း ဝပ်လျှိုး
ရွှေ ရွှေ ရွှေဘုန်းပဝင်း
နှုန်းနန်းထောက်စာ

သီချင်းအမည်
ပုစဉ်းတောင်သံ
စိကြဂီဝါခိုမင်း
ရွှေဥဒေါင်းမင်း
ဂဠုန်မင်းတောင်သံ
ခါမင်း
ငါးကြင်းရေဆန်
ငါးကြင်းရေစုန်
ငုံးမင်း
သာနိုးပျော်ဘွယ်
။
။
။
။
ကလပ်ငယ်
ကလပ်ကြီး
ညွန်တက်သံသာ
သိကြားမင်းခရုသင်းသံ
သိကြားမင်းခလုတ်
သိကြားမင်းခလုတ်
သိကြားမင်းတုယင်သံ

စာမျက်နှာ
၁၉
၁၉
၁၉
၂၀
၂၀
၂၀
၂၁
၂၁
၂၁
၂၂
၂၂
၂၂
၂၂
၂၃
၂၃
၂၃
၂၃
၂၄
၂၅
၂၅

(၁) ရတနာ့ဂုဏ်ရည် (က-၁၃)

(သတ္တမအကြိမ်)

[ ToC ]

(ခ)

မာတိကာ

သီချင်းအချီ
ပုံနှုန်းဝတိံသာ
ထွေတလာနေမသာ
ကြောက်ဘွယ့်ဘုန်းတန်း
ဝန်းတွင်းရိပ်သာ
ဘုန်းတောက်ပဝင်းဝင်း
ဝေဇယန်နှင့်နှုန်းငြား
ခွဲခွဲခြားခြား
လေချိုလေသာ
ဝေယန်-လိုပင်
စိန်ကြောင်လိုပင်
ဘုံဆောင်မြင့်
ဇေယျာမြို့
စိန်းလဲ့လဲ့ညိုပြာ
လွမ်းထပ်ဆင့်လောင်း
ဘယ်ဘယ်တဲ့ ဘယ်ကမ္ဘာတွင်
ကမ်းက ကမ်းကခွာ
ဖျော်ဖြေလို့နေပါရင်လေး
ရွှေနန်းအောင်ချာ
မင်းလမ်းစပ်ခါ
ဆီးနှင်းပြိုက်ကျ
မင်းလွင်-မင်းလွင်
သင်းအရင်းငယ်ကြိုင်မွှေး
ရွှေဘုန်းထက်ဖြာ
ကြိုင်မွှေးလှိုင်ပြေး
သောင်ကမ်း သောင်ကမ်း
ကိုယ်လုံးသန်ရောင်
ရွှေဖေါင်တော်စံကာ
ဝင်းဝင်ရွှေရွှေ
လဲ့လဲ့စိမ်းရောင်
သည်မိုးပြုနဲ
ကျော်နှံ့ဝှန်ဆူ
ရွှေစကြာသည်အိုင်သာကလော

သီချင်းအမည်
ပင်လယ်နတ်ကြီး
ဗောဓိရွက်သံ
ဆရာနှုန်း ညွန့်ပေါင်း
မြင်စိုင်းဆရာပန်း
ချစ်နံ့မပြယ်
ကျောင်းတော်ကြီး
အတွင်းတီးပြေး
ပြင်တီးပြေး
။
။
ဖေါင်လား,ဝင်,ဆိုက်
ဖေါင်ဝင်
ဖေါင်ဆိုက်
ဖေါင်ဝင်
ဖေါင်လားကြိုးဟောင်း
ဖေါင်ဆိုက်ကြိုးဟောင်း
ကြာချပ်ကြီး
ကြာချပ်ငယ်
တောင်မြင့်စည်းခုတ်
တောင်တမန်လှိုင်းကြက်ခွပ်
ဆယ်စည်ခုတ်ကြိုးအလိုက်
ရှေးကြိုးဟောင်းတမ်းချင်း
ဘီလူးမ စည်သံ
ကွန်သံလန့်ကြိုး
ကင်းပတ်ကြီး
ကင်းပတ်ငယ်
ဇမ္ဗုသပြေသံ
ရွှေပလ္လင်အောင်
သိကြားခလုတ်ကြိုးဟောင်း
တကောင်းဖေါင်လား
နဝတတ်အိုင်ချင်း

စာမျက်နှာ

၂၆
၂၆
၂၆
၂၇
၂၇
၂၈
၂၈
၂၉
၂၉
၃၀
၃၀
၃၁
၃၁
၃၁
၃၂
၃၂
၃၂
၃၃
၃၃
၃၃
၃၄
၃၄
၃၄
၃၅
၃၅
၃၅
၃၆
၃၆
၃၆
၃၇
၃၇
၃၇

[ ToC ]

မာတိကာ

(ဂ)

သီချင်းအချီ
ဟေမန္တာဟု
ချမ်းကတဲကိုလေ
ထောင်ရောင်နေ
ထိပ်တင်ငယ်ဧကန်
နေရင်လေလဲ
သီလာ-မြေယံ
မှန်ညောင်သဉ္ဇာ
တရေးမက
ဘုန်းတော်တေဇာ
ရှုတိုင်းသာစွ
အတိုင်းမသိ
မာလာဂန္ဓာ မွှေးမွှေးသင်းသင်း
စောင်းတော်သိင်္ဂါ
ဇေယျာအောင်ချာ
စံရာဘုံမြင့်
ရွှေနန်းအောင်မြေ
ပြောင်ပြောင် ပြောင်နာဂိန်
တီးယွန်းအောင်စည်
ညာသပြေဘောင်
သပြေပင်ဝန်း
ဘုန်းမိုးရွာစွေသွန်းဖျန်း
ရွှေဘုန်း ရွှေဘုန်းပပဝင်း
ရီရီဆိုင်းဆိုင်း
လာချေပြီ
ခေါ်ပါယောင်နှင့်
ချိတ်ပန်းပန်ငယ်
ကျွန်းကျွန်းပိုင်သ
မှိုင်းရိပ်ကယ်တည့်ဝေမှောင်
ဆွတ်ဖျန်းကြိုင်သင်း
ဇမ္ဗူသိင်္ဂါပြိုးပြက်
ပန်းစုံမာလာလေ
သီလာဝေယန်လေမှိုင်းညို့

သီချင်းအမည်
ဟေမန္တာချင်း
ငပြေတက်သက်ကြိုးအလိုက်
နန်းဘွဲ့ကြိုးဟောင်း
ဝတ်တော်သိမ်း
ပြန်ကတက်ကြိုးဟောင်း
ဘုန်းဘွဲ့
ဝတ်တော်ရုံ
။
။
။
။
ဒေဝဒူတ ကြိုးဟောင်း
စောင်းဘွဲ့
နန်းဘွဲ့
နန္ဒာ ကန်တော်ဘွဲ့
ပင်လယ်နတ်ကြီးကြိုးအလိုက်
ဆင်ခင်း
မြင်းခင်း
နဝရတ်ခရုသင်း
။
မြင်းခင်း
ဘုန်းဘွဲ့ကြိုး
ငါးသံကြိုးမိုးဘွဲ့
မြင်းစီး
။
။
မြို့တော်ချီး
နတ်ပင့်
။
။
။
။

စာမျက်နှာ

၃၈
၃၈
၃၈
၃၉
၃၉
၄၀
၄၀
၄၀
၄၀
၄၀
၄၁
၄၁
၄၁
၄၁
၄၂
၄၂
၄၂
၄၃
၄၃
၄၃
၄၄
၄၄
၄၄
၄၅
၄၅
၄၅
၄၆
၄၆
၄၆
၄၆
၄၇
၄၇

[ ToC ]

(ဃ)

မာတိကာ

သီချင်းအချီ
တေဇာအာဏာထန်ပြင်း
ကန်တော် ကန်တော်အထိကရ

သီချင်းအမည်
တျာသံ
ကန်တော်

စာမျက်နှာ

၄၇
၄၈

ဘွဲ့သီချင်းများ

မာရဝိဇယ
ဥကင်ဘုံမြင့်
နန်းရဝေမြင့်
မင်းခမ်းတော်စုံလှ
လက်ျာတော်မင်းခမ်း
လက်ဝဲတော်က အံ့ရာပုံ
မြတ်ပလ္လင်ရှေ့ ရန်မာရ်ချွေ
ငါးလုံးတောင်ညွန့်
မန္တလာဘုံ
လေးမည်သာလှ
မင်းဝံတော်ညွန့်
ကုန်းဘောင်မြို့ ရွှေနက်သန်
ခြည်ပန်းထောင်ကွန့်
မင်္ဂလာသီရိမြေမြတ်စွာ
ဇမ္ဗူရည်ပွင့်ဆယ်ရောင်ဝေ
သင်္ကြံန်တော်မင်္ဂလာ
ဆဒ္ဒန်ပိုင်လေးကျွန်း
နန်းငွေယုန်သော်လာ
အတိုင်းမသိမင်္ဂလာကြက်သရေ
တဖုဿငယ်နှင့်
မြရည်နန္ဒာ
မြသို့ငယ်စိမ်း
ရွှေဘုန်းတော် နေနှုန်းလျော်
ဂန္ဓာမာတောင်
သကမဉ္ဇူ
ပတ်လည်ငယ်လေ
နတ်စည်ငယ်လေ

စွယ်တော်ရောင်ခြည်
ပလ္လင်တော်ရှစ်ရပ်
ထီးရှစ်မယ်
မင်းခမ်းတော်စုံ
လက်ျာမင်းခမ်းတော်
လက်ဝဲမင်းခမ်းတော်
အလံ ၇-စဉ်မင်းခမ်းတော်
မြစ်ကြီးငါးသွယ်
မန္တလေးမြို့
အဝမြို့
။
ကုန်းဘောင်မြို့
ဘုန်းတော်
မန္တလေး
။
သင်္ကြန်တော်
နားထွင်းမင်္ဂလာ
ဆံထုံးတော်မင်္ဂလာ
မင်္ဂလာဩဘာ
ရွှေတိဂုံသမိုင်း
နန္ဒာကန်
ရေသွန်းတော်
ရွှေတချောင်းတူး
မဉ္ဇူသကနတ်ပန်း
ပန်းဘွဲ့
မျှော်တော်ယောင်
မျှော်တော်ယောင်မိုး

၄၉
၄၉
၅၀
၅၀
၅၁
၅၁
၅၁
၅၂
၅၂
၅၃
၅၃
၅၃
၅၄
၅၄
၅၄
၅၅
၅၅
၅၅
၅၆
၅၆
၅၇
၅၇
၅၇
၅၈
၅၈
၅၈
၅၈

[ ToC ]

မာတိကာ

(င)

သီချင်းအချီ
သည်ဆောင်းဟေမာန်
သန်းယံသာ ကျူးပါတော့
ပရမေသီရိအောင်ဇေယျာ
ခွန်ယူစိုးရ
ပတ်ပြန်ငယ်ပြောင်ရွှန်း
ကိုးသွယ်ရတနာ
လွှတ်တော်ငယ်စံကျွန်း
မြန်မြေနယ်ဇမ္ဗူဘောင်
မင်္ဂလာအောင်မျို့
ဟေမဝန်ချာ

သီချင်းအမည်
သဇင်ပန်း
အီနောင်ဇာတ်တော်ကြီး
ဘုန်းတော်
အိမ်ရှေ့မင်းဘုန်း
မြင်းခင်းတော်
။
။
။
မန္တလေးမြို့
တောဘွဲ့

စာမျက်နှာ

၅၉
၅၉
၆၀
၆၀
၆၀
၆၁
၆၁
၆၁
၆၁
၆၂

သီချင်းခံကြီးများ

ထူးမခြားနား
ထောင်ရောင်နေကသာ
စန္ဒာရောင်သို့သာ
ဒီပါမြေယံ
စုံသာမြိုင်လယ်
ဇေယျာရွှေမြေ
ဒီပါလေ-အောင်ချာလေ
ဘုန်းမိုးသွန်းလောင်း
ဆဒ္ဒန်အိုင်သာ
ဇမ္ဗူကျွန်းလုံး
ကျွန်းလုံးသိမ်းကြုံး
နှင်းတမြူးမြူး
တောဟေဝန်တောင်
ဘုန်းထူးဝေဆာ
ဇမ္ဗူမြန်ချာလေ ထွန်းပပ
ဇောင်းကလောအင်း
ဘုန်းပန်းပရမေ
မင်းခမ်းတော်စုံ
ဘုန်းအကြီးဆုံး

စွယ်တော်ရောင်ခြည် ဘုရားရှိခိုး
ဘုန်းဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
နန်းတွင်းသူဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
ဘုန်းဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
တောတောင်ဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
ဘုန်းဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
နန်းဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
ဘုန်းဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
တချက်လွှတ် သီချင်းခံကြီး
မင်းရဲကျော်စွာ သီချင်းခံကြီး
ဘုန်းဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
မြင်းခင်းဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
တောတောင်ဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
ဘုန်းဘွဲ့
။
မြို့တော်ဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
ဘုန်းတော်ဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
မင်းခမ်းတော်ဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
ဘုန်းတော်ဘွဲ့သီချင်းခံကြီး

၆၃
၆၃
၆၄
၆၅
၆၆
၆၇
၆၉
၆၉
၆၉
၇၀
၇၁
၇၁
၇၂
၇၃
၇၄
၇၅
၇၅
၇၆
၇၇

[ ToC ]

(စ)

မာတိကာ

သီချင်းအချီ
ပန်းကြာဝတ်မှုံ
ရွှေစမ္ပာယ်ရုံ
သင်းသင်းကြိုင်ကြိုင်
ရွှန်းရွှန်းမြရွှန်းရွှန်း
မှိုင်းမှိုင်းမြ
ဖြိုးဖြိုးရွှေရင်
မြဆံကေသာ
ရွက်ညှာကြွေလျှံလေ
မှိုင်းအဆန်းဆန်း
ရဝေနန်းစိန်ကြောင်

သီချင်းအမည်
မယ်ဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
။
။
ဘုန်းတော်ဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
အလွမ်းဘွဲ့သီချင်းခံကြီး
မယ်ဘွဲ့တချက်လွှတ်သီချင်းခံ
။
။
ထူးမခြားနားအလိုက်သီချင်းခံကြီး
ဘုန်းဘွဲ့ရှေးသီချင်းခံကြီး

စာမျက်နှာ

၇၈
၇၉
၈၀
၈၀
၈၁
၈၁
၈၂
၈၂
၈၃
၈၄

ပတ်ပျိုးသီချင်းများ

ကုန်းဘောင်ပရမေ
ဘုံပျံနေနန်း
မှိုင်းပြာမှုန်ဝေ
စိန်ငွေလျှံ
မြန်ချာမြေကို
အောင်ခန်းမြို့
ရွှေယင်ပေါင် ငွေယင်ပေါင်
ရည်ပင်လယ်
လောင်းပန်းဂမုန်းအင်
စိန်ကြောင်နီလာ
အထူးထူးငယ်နှင့်
သာရကာကျေးငယ်တို့
ရဂုံမြိုင်ချာ
ဝေဖြိုးကုန်းဘောင်ညွန့်ညွန့်
ကုန်းဘောင်နေမင်း
မှန်ရဝေ
ပြာပြာညိုရောင်မှိုင်းနွဲ့နွဲ့
သူရကန်စက်ပုံ
နဝရတ်ကယ်ရောင်စုံ

ဘုန်းတော်ဘွဲ့ပတ်ပျိုး
ဆောင်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
အီနောင်ရေလားပတ်ပျိုး
တောဘွဲ့ပတ်ပျိုး
ကုန်းဘောင်မြို့ဘွဲပတ်ပျိုး
ဘုန်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
ရေလားပတ်ပျိုး
။
တောပန်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
ဘုန်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
တောလားပတ်ပျိုး
ရာသီတောတောင်ဘွဲ့ပတ်ပျိုး
။
ဘုန်းတော်ဘွဲ့ပတ်ပျိုး
။
။
မောင်ဘွဲ့ပတ်ပျိုး
။
။

၈၆
၈၈
၉၀
၉၁
၉၁
၉၁
၉၁
၉၂
၉၂
၉၃
၉၃
၉၄
၉၅
၉၆
၉၆
၉၆
၉၇
၉၇
၉၈

[ ToC ]

မာတိကာ

(ဆ)

သီချင်းအချီ
စိုးအမ္ဗုန်မှူး
မြူဝန်းလို့ခို
ဟေဝန်စုံမြိုင်
နဝတတ္တကုဏ္ဍလာ
မဏိကဉ္စနာ
လွမ်းတယ်လေ့
မိုးဒေဝါ
သဲလောင်ကြွေကျွမ်း
ချစ်သမျှကို
တန်ဆောင်ရွှေတိုင်
သာဆန်းရဂုံဘွေ
စိန္တေကိုးသွယ်ဂုဏ်
သိင်္ဂါရွှေရောင်
အောင်ဇေယာကျွန်းကျွန်း
သင်းရနံ့လှိုင်ပျံ့ငယ်
ပြာပြာညိုရောင်မှိုင်းလို့ရီမှောင်
တိမ်ဘုံဘွေ
အောင်မြေသာစံ
ဂန္ဓမာရိပ်သာ ဖလ်ဂူနန်း
လွမ်းဖွဲ့စေ
ဘုံလယ်ခွင်
ပန်းတသင်းသင်း
ရွှေပြည်တော်သည်
ရှစ်စုံရွက်ကြာ
တံပိုးငယ်တည့်နပဉ္စင်
မဲဇာတောင်ခြေ
ယုမန္နာ သီတာတောင်ခြေ
စုံနွယ်သာစွ
ဘုန်းမျာ့းမျာ့းမင်း
ဒီပါဧမြ
ဂန္ဓမာတောင်လိုဏ်နန်းချောင်
စက်လဲမရွှင်

သီချင်းအမည်
မိုးဘွဲ့ပတ်ပျိုး
ကန္နရာချောင်းခြားကလေးပတ်ပျိုး
ကိန္နရာချောင်းချားကြီးပတ်ပျိုး
တောဘွဲ့ပတ်ပျိုး
နန်းဘွဲ့ထီးဘွဲ့ပတ်ပျိုး
အလွမ်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
မိုးဘွဲ့ပတ်ပျိုး
အီနောင်ချိုးတေးဘွဲ့ပတ်ပျိုး
သစ္စာတိုင်ပတ်ပျိုး
နန်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
တောဘွဲ့ပတ်ပျိုး
မန္တလေးဘွဲ့ပတ်ပျိုး
နန်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
ဘုန်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
။
တောပန်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
။
တောဘွဲ့ပတ်ပျိုး
။
။
မောင်ဘွဲ့ပတ်ပျိုး
တောဘွဲ့ပတ်ပျိုး
ပြင်သိင်္ဂါပတ်ပျိုး
မြောက်အိမ်တော်ပတ်ပျိုး
မိုးဘွဲ့ပတ်ပျိုး
အလွမ်းပတ်ပျိုး
သီတောတောင်ခြေဘွဲ့ပတ်ပျိုး
မိန်းမလိုက်တေးဘွဲ့ပတ်ပျိုး
ရာမဇာတ်ထွက်ပတ်ပျိုး
။
မိုးဘွဲ့ပတ်ပျိုး
အလွမ်းပတ်ပျိုး

စာမျက်နှာ

၉၈
၉၉
၉၉
၁၀၀
၁၀၁
၁၀၁
၁၀၂
၁၀၂
၁၀၂
၁၀၃
၁၀၃
၁၀၄
၁၀၄
၁၀၅
၁၀၅
၁၀၆
၁၀၆
၁၀၇
၁၀၈
၁၀၈
၁၀၈
၁၀၉
၁၀၉
၁၁၀
၁၁၀
၁၁၁
၁၁၁
၁၁၂
၁၁၂
၁၁၃
၁၁၄
၁၁၄

[ ToC ]

(ဇ)

မာတိကာ

သီချင်းအချီ
ဖြူပြာမူရာ သူဇာနေလို
ပြည်အောင်ချာနန်းငယ်က
သေနင်္ဂါမည်
မြမန်းကိုက်ရုံ
ဆောင်ဝဇီရာ
ပပငယ်လေ ဝင်းဝင်း
ညို့ညို့ငယ်လေ မှိုင်းမှိုင်း
ပျံ့ပျံ့ငယ်လေ သင်းသင်း
စက်လဲဘုံဘွေ
ဖြေလဲမပြေ
ရွှေတောင်ပံ နေရောင်ခံ
ရွှေဘုန်းသမ္ဘာရှိန်
ဝသန်ခါမှီ
ကြုံလေ ဘုံဘွေ
ပဟိုရ်မြွက်သံ
နှစ်ကိုယ်သစ္စာ
နံ့သာနီတောင်
မျှော်တိုင်းခုဝယ်
သန်းရံခြွေရွှေကြော့ဝန်း
ဟေမာ ဝေဆာ ဘွေချာငုံမြိုင်
ရွှေဘုန်းတေဇာ
သီလာဝေယန်
ရဝိန်ဒေါင်းယာဉ်ပျံ
ဇေယျာအောင်စည်
မယ်သေချင်လိုက်ပါဘိ
ယမုန်သီတာ
သပြေညာတောင်
ခွါပြာသင်းညှင်းပြေပြေ
သာယာစုံစံ သီတာရံခဝန်း
တပင်စံရာ
ရွှေတေဇာ တိုင်းကျေညာ
ရွှေနှုတ်ကယ် လှယ်လှယ်

သီချင်းအမည်
အီနောင်ပတ်ပျိုး
အလွမ်းပတ်ပျိုး
မိုးဘွဲ့ပတ်ပျိုး
မန္တလေးဘွဲ့
။
မယ်ဘွဲ့ချီးမြှောက်ပတ်ပျိုး
အီနောင်ပတ်ပျိုး
။
မယ်ဘွဲ့ပတ်ပျိုး
ပူပုံဘွဲ့ပတ်ပျိုး
အီနောင်ပတ်ပျိုး
ဧးယဉ်ချင်းပတ်ပျိုး
အလွမ်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
။
မယ်ဘွဲ့ပတ်ပျိုး
သစ္စာတိုင်ပတ်ပျိုး
နိဗ္ဗိန္ဒပတ်ပျိုး
အလွမ်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
မိုးဘွဲ့အလွမ်းပတ်ပျိုး
။
သမုဒ္ဒဃောသထွက်ပတ်ပျိုး
။
တောတောင်ရာသီဘွဲ့ပတ်ပျိုး
ဘုန်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
ကိန္နရာချောင်းခြားကြီးပတ်ပျိုး
မီးခွက်ကချင်းခေါ် ပတ်ပျိုး
။
နန်းတွင်းမဟာဆိုင်းတော်ဘွဲ့
တောတောင်ပန်းမလ်ဘွဲ့ပတ်ပျိုး
သမုဒ္ဒဃောသထွက်ပတ်ပျိုး
ရေလားပတ်ပျိုး
အီနောင်ထွက်ပတ်ပျိုး

စာမျက်နှာ

၁၁၅
၁၁၅
၁၁၆
၁၁၆
၁၁၇
၁၁၇
၁၁၈
၁၁၈
၁၁၉
၁၁၉
၁၂၀
၁၂၀
၁၂၁
၁၂၁
၁၂၁
၁၂၂
၁၂၂
၁၂၃
၁၂၃
၁၂၄
၁၂၄
၁၂၄
၁၂၅
၁၂၆
၁၂၆
၁၂၇
၁၂၇
၁၂၈
၁၂၉
၁၂၉
၁၃၀
၁၃၀

[ ToC ]

မာတိကာ

(ဈ)

သီချင်းအချီ
အိုကြော့ဆုံးမယ်
မြနန်းဘုံပေါ်မှန်
ညဉ့်သုံးယံခါ လေပြေလာ
မြူခိုးရယ် တိမ်ဘုံကသာ
ရွှေဖီဇင်ဂေါ်
ဖြေလျှော့ခွေ ရှိကေရှိရင်ထား
ယုဇနမာလာ
ပြယားငယ်တည့် ဝေဿဝဏ်
အာကာယံထဲ စံမြဲမြန်းလို့
တိမ်မှောင်ဝေးကင်း
နှင်းငွေမြူမှောင်
လေရူးသုန်သုန်
မယ်တို့နေ
ဆုကြီးကိုမှီ
မဂ်လမ်းကိုယူ
မယ်ယသော့်ဆံကျင်
ပင်ဗောဓိအဇပါ
ကိုယ်တော်နှင်းနံ့
စိန်မှန်ဆောင်မျက်ကိုးစုံပွင့်
ရွေညီလာ ကြာယွန်းလယ်က

သီချင်းအမည်
အလွမ်းပတ်ပျိုး
ပန်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
မျှော်တော်ရောင်ပတ်ပျိုး
မိုးဘွဲ့ပတ်ပျိုး
အလွမ်းပတ်ပျိုး
ဘုရားတိုင်ပတ်ပျိုး
ရှုခင်းသာယာပတ်ပျိုး
ဘုန်းဘွဲ့ပတ်ပျိုး
ကိန္နရာချောင်းခြားပတ်ပျိုး
လောကနတ်
သိင်္ဂါသံ (အီနောင်)
သိင်္ဂါသံ
သိင်္ဂါသံ အီနော်ထွက်
သိင်္ဂါသံ ဝေဿန္တာရာချိုး
သိင်္ဂါသံ သုဝဏ္ဏသာမထွက်
သိင်္ဂါသံ ဗုဒ္ဓဝင်တောထွက်ခဏ်း
သိင်္ဂါသံ ဗုဒ္ဓဝင်ဘုရားဖြစ်ခဏ်း
လေးထွေသံကပ်
။
။

စာမျက်နှာ

၁၃၀
၁၃၁
၁၃၁
၁၃၁
၁၃၂
၁၃၂
၁၃၂
၁၃၂
၁၃၄
၁၃၄
၁၃၅
၁၃၆
၁၃၆
၁၃၇
၁၃၈
၁၃၈
၁၃၉
၁၃၉
၁၄၀
၁၄၀

၃၇-မင်း နတ်ချင်းများ

၎င်းနတ်ချင်းများအပြည့်အစုံကို စာမျက်နှာ ၁၄၁ မှ ၁၅၄-အထိ ကြည့်ပါ။

မျောက်မင်းအူသံနှင့် တျာယိုင်ပတ်ယိုင်

အိုပင်အိုကံဆိုး
ဟေမဝန္တာ
အိုပင်အိုကံ၊ ညဉ့်ယံ
သောက်တဲ့သောက်တဲ့ရေအိုးငယ်မှာ
ရှင်သေမင်းလူချင်းရယ်တဲ့
ရွှေနန်းကြော့စံငယ်မှာ
ရွှေဘုန်းတော် ထွန်းပါလို့

မျောက်မင်းအူသံ
။
။
။
။
တျာယိုင်
ပတ်ယိုင်

၁၅၅
၁၅၅
၁၅၅
၁၅၆
၁၅၆
၁၅၈
၁၆၀

(၂) ရတနာ့ဂုဏ်ရည် (က-၁၃)

(သတ္တမအကြိမ်)

[ ToC ]

(ည)

မာတိကာ

သီချင်းအချီ

သီချင်းအမည်

စာမျက်နှာ

ယိုးဒယားသီချင်းများ

ပန်းမြိုင်လယ်
အို-ကြာရံနန်းသူမယ်
မကြံနိုင် မှော်ရုံမြိုင်တော
မှုန်မပြေ သဲရွှေဘဝင်ကျွမ်း
ပန်းဟေဝန် ခုနှစ်ထွေ
တောတောင်စွယ်
မှိုင်းမှုန်ပြာညို
ခိုင်ပန်းစုံ မှုံမာလာ
တောမြိုင်ခြေလမ်း
ဝေဇယန္တာ-နန်းဘုံ
ဖေါ်ကွာဝေးသူမို့
မန်းညာနွယ်
ဂိမှာန်နွေဘွဲ့ရာသီ
မိုးဣန္ဒာ တည်လာဖန်
သန်းရွေညာ
လွမ်းဝှန်ပို
မြမန်းဂီရိ သေလာတောင်
အို သာတင့်ဆုံး
စက်လဲ ပျော်ပါနိုင်
ရိပ်ကြာဆောင်ခန်း
ပန်းညောင်လှိုင်ဘွဲ့
ကြို့ညိုစံရာ
လေပြည်လောင်းသည်နှင့်
ခါနွေဆန်း လန်းစီစီ
ရွေတညာ
မြိုင်ဟေမာကန္တာလမ်း
တောင်ဇမ္ဗူပိုင်
အောင်မင်္ဂလာ
ပြည်ကပ္ပီမှာ
တောင်ဝင်္ကပါ

ယိုးဒယား ဖိန်းချားကြီး
မှိုင်ခန်း
မှိုင်
။
ယိုးဒယား ဖိန်းချားကလေး
ခမိန်
ကျောက်ကောက်ဝုဝစ်
ကြေးသွား
ထနောက်
မဟိုးသီး
အလွမ်းဘွဲ့ယိုးဒယား
ဖိန်းချားကြီး မန္တလေးဘွဲ့
ယိုးဒယားတီးကွက်
ရွှေတိဂုံသမိုင်း ဖိန်းချားကြီး
မယားချော့ ဖိန်းချားကြီး
ဖိန်းချားကြီးအဝင်
သော်ကရွှေနှုန်းတီးကွက်
ယိုးဒယားနှဲသွား
ယိုးဒယားနှဲလိုက် အီနောင်
စက်လဲ တီးကွက်
။
ရာမဇာတ်ထွက်
ဖေါ်ကွာဝေးအလိုက်
။
ဖရံတင်
ခမွန်
မန္တလေးဘွဲ့ ယိုးဒယာ
။တောထွက်ခဏ်း
ဝေဿန္တရာဘွဲ့

၁၆၁
၁၆၂
၁၆၃
၁၆၃
၁၆၃
၁၆၄
၁၆၄
၁၆၅
၁၆၅
၁၆၆
၁၆၆
၁၆၇
၁၆၈
၁၆၉
၁၇၀
၁၇၂
၁၇၂
၁၇၃
၁၇၃
၁၇၃
၁၇၄
၁၇၄
၁၇၅
၁၇၆
၁၇၆
၁၇၇
၁၇၈
၁၇၈
၁၇၉
၁၈၀

[ ToC ]

မာတိကာ

(ဋ)

သီချင်းအချီ
စိန်ကြယ်ညီး
တောင်တောင်ယံတောက
နှင်းယွန်းဂိမှာန်
တောင် တောင်ယံတောငယ်နှင့်
စိန်မြ လျှံခြယ်
ကောင်းခြီးသင်္ခါ
ဝေယန်သိင်္ဂါ
သောင်းလုံးမြေချာ
မြန်သပြေညာ
မန်းလေး တောင်လက်ျာ
နှင်းယွန်းသာဟေမန်
နန်းသီဟိုဠ်
မော်ရုံဟေဝန်
အိုလေတောမြိုင်စွန်းက
သောင်းသောင်းညံ
လွမ်းပိုအောင်ညိုမင်းလွင်
တောနှင့်တောင်စွယ်
လွမ်းဖွယ့်သာယာ
မြိုင်ဂန္ဓမာ
ရွှေအာသာ ငုံတံသေး
သုံ့လူ့ဖေါ်လေးပါး
ကြံကြံဖန်ဖန်
အို လူမနှော
တေဘုမ္မာ
ဇာတိအာဏာ စကြဝဠာ
ဆဒ္ဒန်အိုင် နှစ်ခိုင်ရွှေပန်း
ပန်းသဇင် ပန်းသဇင်
ကုဏ္ဍလာ ကုဏ္ဍလာ
ယသော်ဓရာ နန်းတောင်ညာ
အင်ကြင်းသရဖီ
ရာပြည်မင်းငယ်တို့
တောမှော်ရုံမှာ

သီချင်းအမည်
တလိုင်းသံ
အလေးမေ့
တလိုင်းခေါ်ကြာစေ့ကောက်
တောင်ယံတောကြီး
မွန်ယိုးဒယားတလိုင်း
ယိုးဒယား
တလိုင်း ၁၂-ခန်း
ဘုန်းဘွဲ့ယိုးဒယား
။
မန္တလေးဘွဲ့
ယိုးဒယားသံဟောင်း ခက်မွန်
မော်ပြန်ယိုးဒယား
သမင်ရိုက်
ကရောင်းလိုက်
ရေလား ယိုးဒယား
ခြူချာအလိုက် ယိုးဒယား
ယိုးဒယား ကြေးသွား
တောတောင်ဘွဲ့ ယိုးဒယား
တောဘွဲ့
ရေယဉ်ဘွဲ့
သစ္စာတိုင် တောမြိုင်ခြေလိုက်
မယ်ဘွဲ့ယိုးဒယား
နောက်ရေး ယိုးဒယား
ဓမ္မဂီတ ယိုးဒယားကြီး
ကမ္ဘာပျက်ပုံ
ဘောလယ်ပုလဲဖောက်
တောဘွဲ့
ကန်ဘွဲ့
မြန်သပြေညာလိုက်တောထွက်ခန်း
တောဘွဲ့သံဆန်း
ဖော်ကွာဝေးလိုက်ဘုန်းဘွဲ့
သမင်ရိုက်

စာမျက်နှာ

၁၈၁
၁၈၁
၁၈၂
၁၈၃
၁၈၃
၁၈၄
၁၈၅
၁၈၅
၁၈၆
၁၈၆
၁၈၇
၁၈၇
၁၈၈
၁၈၈
၁၈၉
၁၈၉
၁၈၉
၁၉၀
၁၉၀
၁၉၀
၁၉၁
၁၉၁
၁၉၂
၁၉၂
၁၉၃
၁၉၄
၁၉၆
၁၉၇
၁၉၇
၁၉၈
၁၉၈
၁၉၉

[ ToC ]

(ဠ)

မာတိကာ

သီချင်းအချီ
စုံတောလေမြိုင်ခြေ
အရိမဒ္ဒနံ ပြည်ပေါက္ကံ
လေပြေဆော်သွင်းမြူး
ပျံကွန့်မြူးနင်း
ယုန်ငွေနန်း
လေး မွန်တိ မွန်စ
သောင်းကျေးဒီပါဘွေ
စိန်ခြယ်ခြူးသန်း
ဆန်းနွေဦး လေရူးဆော်ပြန်လာ
ညှင်းလေက သွေး
ညို့ညို့ဆိုင်းဆိုင်း
မဟီယင်ဘောင်၊သဲဗွေသောင်
မိုးလုံးပတ်လည်
သန် ကျန်မိုးပေမို့
နန်းဘုံသီတာဘွေ
အောင်ဇေယျတု
သောင်းရွှေလယ်
မြိုင်တန်းမှောင် ချောင်ရွှေဝါ
တောဟေဝန်လယ်
ကန္တာတောခြေ
ပဗ္ဗတာ ဟေမဝန်တောင်
တောင် အဆင်းမှာလေလေ
တလိုင်းသံ နှိုင်းစံပယ်ခွာ

သီချင်းအမည်
တောဘွဲ့ယိုးဒယားသံဆန်း
မြန်သပြေညာလိုက်ရှင်မွန်လှဘွဲ့
မြင်းတက်ယိုးဒယား
။
သာတင့်ဆုံးလိုက်
တလိုင်းသာချင်း
ဗိမ္မာသားကျူးချင်း
ပတ်ပျိုး
တောဘွဲ့
။
။
ပတ်ပျိုးချီ ယိုးဒယား
သင်္ခပတ္တယိုးဒယား
ရာသီဘွဲ့ဖော်ကွာဝေးလိုက်
ကပီ
မင်္ဂလာဩဘာကပီ
အီနောင်ချိုး
တောဘွဲ့ယိုးဒယား
။
။
ဟိမဝန္တာဘွဲ့ ကရောင်း
တောတောင်ဘွဲ့ယိုးဒယားသံဆန်း
တလိုင်းသံဟောင်း

စာမျက်နှာ

၁၉၉
၂၀၀
၂၀၀
၂၀၁
၂၀၂
၂၀၂
၂၀၃
၂၀၃
၂၀၄
၂၀၅
၂၀၅
၂၀၅
၂၀၆
၂၀၆
၂၀၇
၂၀၇
၂၀၈
၂၀၉
၂၀၉
၂၀၉
၂၁၀
၂၁၁
၂၁၁

ဘောလယ်များ

နာဂ ဆဒ္ဒန်
စိန်ခြူးကြာညောင်
ရှုလဲသာထွေ
ပုလဲမြိတ်စုံ
ပဏ္ဍုသေလာ
သင်းပျံ့ ဧးကြည်

မျက်မာန်တော်ပွား
မျှော်တော်ယောင်
မင်းတုန်းမင်းသို့ဆက် ဘောလယ်
မျှော်တော်ယောင်တမျိုး
မောင်ဘွဲ့
မယ်ဘွဲ့

၂၁၃
၂၁၃
၂၁၄
၂၁၅
၂၁၅
၂၁၆

[ ToC ]

မာတိကာ

(ဍ)

သီချင်းအချီ
မိုးနတ်ဒေဝီ
လွမ်းမျာ့းဘုရင်
ပုလဲရယ်တဲ့ ရွှေဝတ်ရည်
စုံစကြာ မြန်းစို့ဖေ
နန်းသူမယ်

သီချင်းအမည်
မယ်ဘွဲ့စာထောင့်
အလွမ်း
ဘောလယ်သံပေါက်
လင်မူသီချင်း
လင်နွဲ့သီချင်း

စာမျက်နှာ

၂၁၆
၂၁၇
၂၁၈
၂၁၈
၂၁၉

လွမ်းချင်းများ

အပ္ပရာဇိငယ်နှင့်
ကြည် မမွေ့ချင်ဘူး
တောင်တလျှောက်မှဦလ
လာမေလိုက်ခဲ့တော့
လာမေ လှမ်းကြစို့
ထပ်ထပ်သာစောတော့-စသော-
၁၂-ရာသီလွမ်းချင်း ၁၂-ပုဒ်
သက်သက်ပင်စိမ်းတော့မလ
ရှုပ်အထွေးမှာတော့
မေတ္တာတော် တုံးပါလို့
မချိုနိုင် ခါးရန်ကော့
မေတ္တာတော် နဲရော့ထင့်

သတ္တဌာနလွမ်းချင်း
နိဗ္ဗိန္ဒလွမ်းချင်း
တောဘွဲ့လွမ်းချင်း
မန္တလေးဘွဲ့လွမ်းချင်း
ကုသိုလ်တော်လွမ်းချင်း

ရာသီဘွဲ့လွမ်းချင်းများ
အစိမ်းလွမ်းချင်း
အရှုပ်လွမ်းချင်း
အမုန်းလွမ်းချင်း
အခါးလွမ်းချင်း
အချဉ်လွမ်းချင်း

၂၂၀
၂၂၀
၂၂၀
၂၂၁
၂၂၁

၂၂၂
၂၂၅
၂၂၅
၂၂၅
၂၂၅
၂၂၆

ခွန်းထောက်များ
၎င်းခွန်းထောက် အမျိုးမျိုးများကို ၂၂၇ မှ ၂၃၁ အထိ
စာမျက်နှာတို့တွင် ကြည့်ပါ။

သဖြန်များ
၎င်းသဖြန် အမျိုးမျိုးများကို ၂၃၂ မှ ၂၃၅ အထိ
စာမျက်နှာတို့တွင် ကြည့်ပါ။

သဖြန်ပုလဲပေါက်များ
၎င်းသဖြန် ပုလဲပေါင်များကို ၂၃၆ မှ ၂၄၀ အထိ
စာမျက်နှာတို့တွင် ကြည့်ပါ။

[ ToC ]

(ဎ)

မာတိကာ

သီချင်းအချီ

သီချင်းအမည်

စာမျက်နှာ

တေးထပ်များ
၎င်းတေးထပ် အမျိုးမျိုးများကို ၂၄၁ မှ ၂၅၇ အထိ
စာမျက်နှာတို့တွင် ကြည့်ပါ။

ရှစ်ဆယ်ပေါ်များ
၎င်းရှစ်ဆယ်ပေါ်များကို ၂၅၈ မှ ၂၆၄ အထိ
စာမျက်နှာတို့တွင် ကြည့်ပါ။

ဒိန်းသံ,ရေကင်းသံ,နာဝါသံ,လှေတော်သံ,စည်တော်သံနှင့်
ကရင်ဩသံများ

သုံရွေမျာ့လယ်
ကန်ရွှေမြေငယ်နှင့်သာ
ဆယ်ဆယ်ရောင်ဖြာသည်နှင့်သာ
မြန်-နိုင်ငံပြည်ကြီး
မန်းမြစကြာ
ငွေရွက်ကယ်မြိုင်မြိုင်
တိုင်းမိဓိလာ
အုံ့မှိုင်းငယ်ညို
ထောင့်ကိုးဆယ် စွန်းပဉ္စတွင်မှ
တကြောမှောင်ပြာ
မြိုင်တန်းမှောင်ဝေ
မှော်ရုံ တောနက်မြိုင်မြိုင်

ဒိန်းသံ
။
။
ရေကင်းသံ
နာဝါသံ
လှေတော်သံ
လှေသံတမျိုး
တံငါလှေချင်း
စည်တော်သံများ
ကရင်ဩသံ
။
ရာမချိုး-ဖျင်းချင်
တောလားသီချင်း

၂၆၅
၂၆၅
၂၆၆
၂၆၆
၂၆၇
၂၆၉
၂၆၉
၂၇၀
၂၇၀
၂၇၆
၂၇၇

၂၇၇

မာတိကာ ပြီး၏

သီချင်းအစချီ အက္ခရာစဉ်ညွှန်း မာတိကာကို စာအုပ်အဆုံးတွင် ကြည့်ပါ။

[ ၁ ]

မဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကျမ်းကြီး ပြုစုရေးသားသော
ဦးပြုံးချို၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာတမ်း

ယခုခေတ်မြန်မာပြည်တွင် ထင်ပေါ်ကျော်ကြားနေကြသော တူရိယာ ဂီတ ပညာသည်ဟူသရွေ့နှင့် ဂီတပညာ လိုက်စားကြကုန်သော ဂီတသုတေသီ အပေါင်းတို့သည် ဂီတပညာကို လိုက်စားကြရာ၌ ဂီတမူမှန် မူကောင်းကို စံနစ်တကျ စိတ်ချရအောင် ကဏ္ဍအသီးသီး ပိုင်းခြားသတ်မှတ် ရေးသားစီရင်အပ်သော ဦးပြုံးချို၏ မဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကျမ်းကြီး ခေါ် ဂီတစာအုပ်ကို အခြေခံပြု၍ သင်ယူမှတ်သားလာကြရသူသာ များကြလေသည်၊ သို့ကြောင့်လည်း ထက်အောက် မြန်မာနိုင်ငံ တဝှန်းလုံးတွင် ဂီဟ စာအုပ် ဆိုလျှင် ဦးပြုံးချို၏ မဟာဂီတ စာအုပ်သာလျှင် လူကြိုက်အများဆုံး ဖြစ်ခဲ့လေသည်။

ဦးပြုံးချို၏မဟာတသည် မြန်မာပြည်တွင် အုပ်ရေပေါင်း(၂၀,၀၀၀) နှစ်သောင်းကျော် ထုတ်ဝေခဲ့ပြီးလေပြီ။

မြန်မာပြည်ရှိ မြောက်မြားလှစွာသော ဂီတနှင့် သဘင်ပညာသည်များ ကိုသာမက ဂီတတွင် အထုံဝါသနာပါကြကုန်သော အမျိုးကောင်း သားသမီးတို့အား ဦးပြုံးချိုသည် မဟာဂီတဟူသော ထွန်းပြောင်တောက်ပသည့် ဆီမီးတန်ဆောင်ဖြင့် လမ်းပြ၍ ကျေးဇူးပြုခဲ့သည့် အလျောက် ကျွန်ုပ်တို့သည် ဤမဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကို သတ္တမအကြိမ်မြောက် သုတ်သင်ပြင်ဆင် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေရာ၌ မဟာဂီတဦးပြုံးချို၏ အကြောင်းကို တတ်နိုင်သမျှ ရေးသားဖော်ပြရန် တာဝန်ရှိခဲ့လေသည်။

ဦးပြုံးချိုသည် ၁၂၄၀-ပြည့်နှစ်တွင် ကျိုက်လတ်မြို့၌ ဖွားမြင်ခဲ့၍ အဘ ဆရာစီ - အမိ ဒေါ်ထွေးတို့၏ သားကြီး ဩရသ ဖြစ်လေသည်၊ ဦးပြုံးချိုကို ကျိုက်လတ်မြို့၌ ဖွားမြင်ခဲ့၍ ကျိုက်လတ်သားဖြစ်သော်လည်း ဦးပြုံးချို၏ ဖခင် ဆရာစီတို့၏မျိုးရိုးမှာ အကြေအရပ် မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ မဟုတ်ခဲ့ပေ၊ အထက် မြန်မာပြည် သူကောင်းမျိုးရိုးမှ ဖြစ်ခဲ့လေသည်၊ ဦးပြုံးချို၏ ဘိုး,ဘေး,ဘီ,ဘင်များမှာ မြန်မာဘုရင်မင်းမြတ်များ၏ သူကောင်းပြုခြင်းခံရသူ မြို့စား ရွာစားများဖြစ်၍ ဗန့်ကျီ ဗန့်မော်စသော ဗန့်ကျီကိုးတိုက်ကို စားရသော ဗန့်ကျီဝန်ဦးရွှေရုပ်သည် ဦးပြုံးချို၏ ဘေးတော်လေသည်။ [ ၂ ]

၂

ဦးပြုံးချို၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာတမ်း

မြန်မာသကရာဇ် ၁၁၉၈-ခုနှစ်မတိုင်မီ ဖြစ်ပွားခဲ့သော သာယာဝတီမင်း အရေးတော်ပုံကြောင့် မြို့စားရွာစား မင်းညီ မင်း သားများ ဘေးသင့်၍ ဂယောက်ဂယက်ဖြစ်နေစဉ် ဦးပြုံးချို၏ ဘိုးဘေးများမှာ စုမိသမျှသော ဆွေမျိုးအခြံရံများနှင့် ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းအတိုင်း လှေကြီးများစွာဖြင့် စုန်ဆင်းလာပြီးလျှင် ယခုအခါ ပန်းတနော်မြို့ တည်ရှိသော မြေနေရာတွင် ရွာတရွာတည်ထောင်၍ အေးချမ်းစွာ ရုပ်ဖျောက်နေထိုင်လာခဲ့သော မျိုးရိုးမှ ဦးပြုံးချိုမှာ ဆင်းသက် ပေါ်ပေါက်ခဲ့လေသည်။

ဦးပြုံးချိုသည် ဂီတဖက်တွင် ပါရမီ ရင့်သန်သည့် အလျောက် ဆယ့်တနှစ်သားကပင် စာရေးဆရာ ဖြစ်ခဲ့လေသည်၊ ၁၆ - နှစ်သားပြည့်မြောက်သောအခါ စောင်းပညာကို မင်းပွဲသဘင်တွင် ထင်ပေါ်လောက်အောင် တတ်မြောက်ခဲ့လေပြီ၊ မြန်မာသကရာဇ် ၁၂၅၁ - ခုနှစ်လောက်တွင် မေးရိုက်မေးဝဲ သီချင်းသံများ အလွန်ခေတ်စားခဲ့၍ ဦးပြုံးချိုမှာ ဆယ့်တနှစ်သားမျှသာ ရှိသေးသော်လည်း ထိုမေးရိုက်မေးဝဲ သီချင်းရေးရာတွင် လူတိုင်းလက်ဖျားခါရသော စာရေးဆရာကလေး တဦးပင် ဖြစ်ခဲ့လေသည်။

ဦးပြုံးချို ရေးသမျှသီချင်းများမှာ အပိုလုံး သိပ်မပါလှ၊ စကားလုံးတိုင်း အဓိပ္ပာယ်များ ပြည့်ဝနေသည့်ပြင် အထိအမိ အငြိ၌ ဦးပြုံးချို၏ သီချင်းများကို အခြားစာရေးဆရာကြီးများ လိုက်၍မမှီခဲ့ပေ။

ဦးပြုံးချိုသည် ဘွင်းဘွင်းနှင့်ရှင်းရှင်း ပြောဆိုနေထိုင်တတ်သည့် အပြင် စိတ်လည်းအတော်တိုလေသည်။ မခံချင်တတ်သော စိတ်မှာလည်း အတော်ပြင်းထန်သဖြင့် ထိုကဲ့သို့ ထူးချွန်ပေါက်မြောက်သော ပညာရှိတယောက် ဖြစ်လာရသည်ဟု တဖက်က ကျွန်ုပ်တို့ယူဆမိပေသည်။ သို့သော် ပညာပါရမီ ရင့်ကျက်သူ တဦးဖြစ်သည်ကိုလည်း ကျွန်ုပ်တို့ မငြင်းနိုင်ပေ။

ကျိုက်လတ် ဖျာပုံနယ်သို့ မြန်မာပြည်အရပ်ရပ်မှ စာရေးဆရာနှင့် သဘင်ပညာသည်များ ရောက်ရှိလာတိုင်း ပြုံးချိုကလေးနှင့် ပညာပြိုင်ဆိုင် တိုက်ခိုက်ကြရသည်က များလေသည်။

ကျိုက်လတ်နယ် ဖျာပုံနယ်ရှိ သဘင်ပညာသည်များ, ကာလသားကြီးများကမူ ပြုံးချိုကို မတိုက်ရဲကြတော့ပေ၊ ပြုံးချိုကလေး သည် ကြာသပတေးသား ဖြစ်သော်လည်း စိတ်အလွန်တိုကြောင်း အခြားသဘင်ပညာသည် ကာလသားကြီးများက သိထားကြသဖြင့် သူ့နိုင်ပေါက်ကိုဖေါ်၍ စာပြောင်ပြီး စာချိုးကြသည်မှာ[ ၃ ]

ဦးပြုံးချို၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာတမ်း

၃

အမိုက်ကယ်တည်၊ ဆရာစီသား၊ နာမယ်ပြုံးချိုမှဲ့တယ်၊ သင်းကိုယ်ပေါက်ကြီး ဟု ပြောင်လှောင် စပ်ဆိုထားကြလေသည်၊ ဦးပြုံးချိုမှာ ထိုစဉ်က ဖြူဖြူတုတ်တုတ် ဝဝဖြစ်၍ စိတ်အလွန်တိုတတ်ပြီးလျှင် ဓားဆောက်ကမ်းလုပ်တတ်သည်ဟု အပေါင်းအသင်းများ, ကာလသားကြီးများက ယူဆထားကြ လေသည်။

ဦးပြုံးချိုသည် စာပေပညာဖက်၌သာ ထူးချွန်သေးသည်မဟုတ်၊ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပညာ၌လည်း သူမတူအောင် ထူးချွန်စွာ တတ်မြောက်လေသည်၊ အသက် ၁၃ - နှစ်သားလောက်ကစ၍ မိဘနှင့်အတူ မနေပဲ ကိုယ့်ဒူးကိုယ်ချွန် သဘောမျိုးဖြင့် ကွမ်းခြံကုန်းမြို့နှင့် အခြားမြို့ရွာများသို့ သွားရောက်နေထိုင်၍ ပညာများကို ရှာမှီးဆည်းပူးခဲ့လေသည်။

ဦးပြုံးချိုသည် ပန်းချီကောင်းစွာ ရေးဆွဲတတ်၏၊ သူကိုယ်တိုင် ဦးစီး၍ထောင်သော ဇာတ်ပွဲများတွင် နန်းတော်ကား, မြို့ရိုးကား, တောကား, တောင်ကား မှန်သမျှကို သူကိုယ်တိုင် ပန်းချီဆရာလုပ်၍ ရေးဆွဲတပ်ဆင်ခဲ့လေသည်။

ပန်းချီပညာသာမဟုတ်သေး၊ ပန်းပု, ပန်းဘဲအတတ်ကိုလည်း တတ်ပေသေးသည်၊ သံထည်များ ပန်းဖောက်သောလုပ်ငန်းတွင် လက်စွမ်းအလွန်ထက်လှကြောင်း လူတိုင်းသိပြီးဖြစ်လေသည်၊ ထိုထက် အံ့ဩဖွယ် ကောင်းသောပညာတရပ်မှာ အင်ဂျင်နီယာပညာကို ဝါသနာပါခြင်းပင် ဖြစ်လေသည်။

ဦးပြုံးချို အသက် ၂၀-ကျော် အစိတ်ခန့်က ဂျပန်ပြည်မှ ရောင်းချသောဆလင်ဒါ တလုံးထိုး မီး သင်္ဘောကလေးများ , သံပတ် သင်္ဘောကလေးများ မြန်မာပြည်တွင် မရှိချေ။ ဤသို့ နမူနာအဖြစ်ကြည့်ရန် ပစ္စည်းမရှိပါပဲလျက် အလျားလေးပေ, ငါးပေခန့်ရှိသော မီးသင်္ဘောကိုတည်ဆောက်ရာ ကျိုက်လတ်မြို့သို့ ရောက်ရှိလာသော မျက်နှာပြုအရေးပိုင် မေဂျာမက္ကဆွဲက ဆရာကိုပြုံးချိုမှာ အင်ဂျင်နီယာလက်မှတ် ရှိသလားဟုမေးရာ ဦးပြုံးချိုက လက်မှတ်မရှိပါ သင်ပေးသောဆရာလည်း မရှိပါ သို့ရာတွင် ဧရာဝတီတွင် မီးသင်္ဘောမောင်း သင်္ဘောသူကြီးမှာ ကျွန်တော်နှင့် အလွန်ချစ်ခင်သဖြင့် ဧရာဝတီမီးသင်္ဘော ကြီး စက်ဝမ်းထဲသို့ဝင်၍ ၃-ကြိမ်လောက်ကြည့်ဘူးပါသဖြင့် ယခုလို လုပ်တတ်ပါသည်ဟု ပြန်လှန်ပြောဆိုခဲ့လေသည်၊ နောင်ကို မလုပ်ပါနဲ့ အဖမ်းခံရလိမ့်မယ်--ဒီသင်္ဘောလဲ ကျွန်ုပ်ကို လက်ဆောင်ပေးပါဟု တောင်းယူပြီးလျှင် လဖက် ရည်ဖိုးဟုဆို၍ ငွေ ၅ဝိ-ပေးခဲ့ဘူးလေသည်။

ဦးပြုံးချို၏ ဝါဒမှာ “ဥစ္စာရှာ မာန်သာနှိမ့်ချီထား၊ ပညာရှာ ပမာသူ ဖုန်းစား”ဟူသော ဝါဒသမားပင်ဖြစ်လေသည်၊ ပညာရှာရာ၌ သူဖုန်းစား(ဝါ)

(၃) ရတနာ့ဂုဏ်ရည် (က-၁၃)

(သတ္တမအကြိမ်)

[ ၄ ]

၄

ဦးပြုံးချို၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာတမ်း

သူတောင်းစားများစွဲကိုင်သောခွက်သို့ ဟင်း, ထမင်း, ငပိရည်မရွေး အားလုံး စုပေါင်းခံယူသကဲ့သို့ ဦးပြုံးချိုသည် ပညာရှာရာ၌ အယုတ် အလတ် အမြတ် မရွေးဘဲ ရှာဖွေဆည်းပူးခဲ့သည်။

ကမ်းနားတွင် ငသလောက်ပိုက်ထိုးနေသော ခေါ်တောကုလား အနီးသို့ကပ်၍ ငွေတကျပ်ပေးပြီးလျှင် ငါးဖမ်းသော ပိုက်ကွန်ထိုးတတ်အောင် သင်ယူလေသည်၊ ယုတ်စွာအဆုံး နိုင်ငံတော်အစိုးရက ခွင့်မပြုသော ငွေဒင်္ဂါးအတု သွန်းလုပ်သောပညာကိုပင် ရအောင်သင်ယူခဲ့၍ ကျိုက်လတ်သို့ ရောက်ရှိလာသော မြို့ပိုင်တဦးအား လုပ်ပြရာ မြို့ပိုင်မှာ လက်ဖျားခါ၍ မျက်လုံးပြူးသွားရဘူးလေသည်၊ ထိုအကြောင်းကို ဖျာပုံအရေးပိုင် ကျက်သရေဆောင် ရွှေစလွယ်ရမင်း ဦးငွေကိုင် ကြားသိသောအခါအိမ်သို့ခေါ်၍ “ငါ့ညီ ဥပဒေနဲ့မကင်းတဲ့အလုပ်များ မလုပ်ပါနဲ့”ဟု ဆုံးမရာ ပညာအဖြစ်သာ သင်ယူထားပါသည် တသက်ပန် မလုပ်ပါဟု ကတိ ပြုခဲ့ဘူးလေသည်၊ ဦးပြုံးချိုသည် ပညာရှာရာ၌ ထိုမျှစုံလှလေသည်။

ထိုမျှ စုံလှသောကြောင့်လည်း တခါက သေမတတ် ဖြစ်ဘူးခဲ့လေပြီ၊ ဦးပြုံးချိုသည် မီးကျည်မီးပန်း, ဗျောက်အိုး , ပေထုပ်စသော လုပ်ငန်းတို့ကို အထူးတတ်ကျွမ်းလှလေရာ တောရွာဘုန်းကြီးပြန် ပွဲတော်များအတွက် လုပ်ကိုင်၍ ပေးတတ်လေသည်၊ ၁၉၁၅-ခုနှစ်ပထမကမ္ဘာစစ်ကြီးဖြစ်ပွားနေစဉ် ဘုန်းကြီးပြန်များ၌အသုံးပြုသော ပေထုပ်ပြုလုပ်ရန် ပေါ်တက်ဆေးမှုန့်မှာ အစိုးရစစ်ဖက်လိုင်စင်ထုတ်ပေးသူများသာ ဝယ်ယူနိုင်ကြသဖြင့် လူတိုင်းမရှိပေ၊ ထိုစဉ်၌ ဖျာပုံအပိုင် သမိတ်ထောရာ၌ ဘုန်းကြီးပြန် ပွဲတော်ကြီးဖြစ်လေရာ ပေထုပ်အတွက် ဒုက္ခတွေ့ကြရလေသည်။

ဦးပြုံးချိုသည် ထိုစဉ်အခါက ဆေးဆရာအဖြစ် ဆေးကုသသော အလုပ်ကိုလည်း တဖက်က လုပ်ကိုင်နေလေရာ ဆေးဖေါ်ရန် ပေါ်တက်များ ဝယ်ပြီးရှိလေသဖြင့် ပေထုပ်တထုပ်လျှင် ငါးကျပ်နှုန်းဖြင့် လုပ်ကိုင်ပေးလေသည်၊ ဤသို့လုပ်ကိုင်ပေးနေစဉ် တနေ့သောအခါ ကျောက်ပျဉ်တွင် တပုံစီတင်ထားသော ယမ်း, ဆေးဒန်း, ကန်, ပေါ်တက်စသော ဆေးမှုန့်များကို နှီးကြောဖြင့် မေ့လျော့၍ ခြစ်မိရာ ကြီးစွာသောအသံဖြင့် ပေါက်ကွဲပြီးလျှင် လူတကိုယ်လုံး မီးလောင်ခံလိုက်ရဘူးလေသည်။ သို့ကြောင့် ဦးပြုံးချိုက ဘိုကလေးမြို့တွင် ရှိသော အမိန့်တော်ရရှေ့နေ ဦးဘဦးနှင့် မိတ်သင်္ဂဟများဖြစ်ကြသော တရုပ်သဌေးများနှင့် မြို့ပိုင်ဦးဘ သို့ ပေးပို့သော မေတ္တာစာတပုဒ်တွင်………“ကြောက်ချင် စရာအတတ် အသဲးထိတ်စရာမကြာ၊ ငရဲနိမိတ်ပြတာ မီးအလျှံထပြီး၊ အနီးမှန်သမျှ အပြေးလောင်၊ ခလေးနှစ်ကောင်မလဲ ပက်လက်လဲ၊ အမွေးအတောင်လဲ [ ၅ ]

ဦးပြုံးချို၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာတမ်း

၅

တက်တက်မွဲ၊ အသွေးအရောင်က ဒက်ဒယက်သူရဲ၊ မျက်ခွက်မဲလို့ ငချိုပြုံး၊ တကိုယ်လုံးအဖူးထ၊ ဘီလူးဘဝ တဖန်ပြောင်းပြီး၊ ရန်မကောင်းတွေ ဗလဝ စုပြန်၊ အကုသလံ ဓမ္မံပဋိစ္စ၊ အမှန် စိတ်ချ၍ တရားနဲ့ ညည်းတုန်း၊ မယားဇနီးက ကျယ်စွာ ငို၊ သားသ္မီးက ကယ်ပါဆို၊ အနားအနီး လယ်ယာတခိုတို့က၊ ဘယ်ဟာလိုသလဲလို့ ဆောစွာမေး၊ ဩသဓာဆေးနဲ့ ချက်ချင်းသတ်၊ မျက်စဉ်းခတ်လို့ အုန်းရေ ပေးတော့မှ၊ နှလုံးအနေအေးပြီး ချမ်းသာမည့်ဒုက္ခေ၊ နန်းဇာတိရုပ်ရေ နဂိုအသွေးကောင်းအောင်၊ ဘိုကလေးပြောင်းကာ အထူးဘဝကူးဖို့၊ ဦးဘဦး သမာဒေဝက၊ ထာဝရေ မ,ဖို အရင်းအမြစ်အရာရာတို့ကို၊ ကျွန်ုပ်မောင်ပြုံးချိုက သတင်းမေတ္တာစာ ပေးပို့လိုက်ပါသည်”

ဟု ရေးသားပေးလိုက်ရာ ဦးဘဦး မြို့ပိုင်ဦးဘနှင့် တရုပ်သဌေးဦးထော်နီ အစရှိသော မိတ်သင်္ဂဟများမှာ မျက်ရည် မကျဘဲ မနေနိုင် ဖြစ်သွားကြရလေသည်၊ ချက်ခြင်းပင် သဌေးကြီးဦးထော်နီပိုင် မော်တော်ကြီးတွင် သမ္ဗာန်ကြီးများတွဲ၍ ဦးပြုံးချို၏ လယ်မြေရှိရာ ပတက်သဗြုချောင်းသို့ လာရောက် ခေါ်ယူပြီးလျှင် အဖိုးအတန်ဆုံးသော ဆေးဝါးများဖြင့် ဝိုင်းဝန်း ကုသ၍ ပျောက်ကင်းခဲ့ရလေသည်။

ပထမကမ္ဘာစစ်ကြီးပြီးခါနီး ၁၉၁၇-ခုနှစ်လောက်တွင် စစ်စရိတ်အတွက် စပါးယိုရွာဦးဘရှင် ထောင်သော ဇာတ်အဖွဲ့တွင် ဦးပြုံးချိုမှာ အုပ်ချုပ်သူ ဇာတ်ဆရာအဖြစ် လိုက်ပါ၍ နေရလေသည်။

ထိုအချိန်၌ ရန်ကုန်မြို့တွင် ပညာအလင်း သတင်းစာသည် အတော်လူကြိုက်များ၍ ထင်ပေါ်သော သတင်းစာဖြစ်သဖြင့် တိုက်ရှင်သဌေးဦးတင်နှင့် သဌေးကတော် ဒေါ်ဆင့်တို့မှာ စီးပွား အလွန်တက်နေသော အချိန်အခါ ဖြစ်လေသည်၊ အယ်ဒီတာဌာနကို လယ်တီပဏ္ဍိတ ဆရာဦးမောင်ကြီးက ကြီးမှူး၍ ခေတ်ကာလ စာပေဖက်တွင် ဆရာကြီး ပီမိုးနင်း, မြို့ပိုင် လူထွက် ဆရာရှိန်း, ဆရာရွှေ,ဦးပုကြီး(ကွယ်လွန်သူ လန်ဒန်အတ်ဒါရိုက်တာ), ဦးပုလေး(ကွယ်လွန်သူ ဝန်ကြီးချုပ်၏ အပါးတော်မြဲ သတင်းအရာရှိ), ကိုဘိုးချိန် ကိုဘသောင်း စသော အယ်ဒီတာအဖွဲ့ဝင်များ ဖြစ်ကြပေသည်။

သဌေးကတော် ဒေါ်ဆင့်မှာ ဘာသာရေးကို အလွန် ကိုင်းရှိုင်းကြည်ညိုသူဖြစ်၍ လယ်တီဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ ဩဝါဒအရ လိုက်နာကျင့်သုံးပြီးလျှင် သံခိပ်ကုမ္မာရီအသင်းများ တည်ထောင်ပြုစုသောအသင်းခေါင်းဆောင်တဦးလည်း ဖြစ်ပေသည်၊ ပညာအလင်း သတင်းစာတိုက်အပေါ်တွင် နေ့စဉ်လိုပင် ရဟန်းပညာတတ်, လူပညာတတ်များ အမြဲမပြတ် စုဝေးဆွေးနွေးလျက် ရှိကြသော [ ၆ ]

၆

ဦးပြုံးချို၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာတမ်း

ဟူ၏၊ တနေ့သော် ဆရာတော်ဘုရားကြီးများ စုံညီခိုက် အဘိဓမ္မာ တရားစကားသို့ ရောက်ရှိသွားလေရာ အယ်ဒီတာ တဦးက ဓမ္မဂီဘချိုး တေးဘုမ္မာသီချင်းကို ဆို၍ပြမိသဖြင့် ဆရာတော်ဘုရားကြီးက “ဟဲ့-ဒီသီချင်း ဘယ်သူ ရေးတာလဲဟ” ဟု မေးမြန်းတော်မူသည်။ “ကျိုက်လတ်မြို့က ဆရာဦးပြုံးချိုပါဘုရား”ဟု ပြန်လည် လျှောက်ထားကြ၏၊ “ဟဲ့-ဒီလူကို ရအောင်ခေါ်ပြီး မင်းတို့သတင်းစာတိုက်မှာ အသုံးပြုကြ၊ ဒီလို စွယ်စုံတတ်တဲ့လူမျိုး တသောင်းမှာ တယောက် မရှိဘူးဟ” ဟု မိန့်တော်မူဘူးလေသည်။

ဤသို့ဖြင့် ဦးပြုံးချိုမှာ ရန်ကုန်သို့ ရောက်၍ ပညာအလင်း သတင်းစာတိုက်တွင် အယ်ဒီတာ ဖြစ်ရလေသည်။

ပညာအလင်း သတင်းစာတွင် ‘စိန္တာသက္က’ဟူသော ကလောင်နာမည်ဖြင့် အထူးကျော်ကြား၏၊ ထိုနောက် မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာတိုက်သို့ ကူးပြောင်းလုပ်ကိုင်သောအခါ မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာတွင် ‘ဘိုးမင်းကျော်’ ‘အရူးတော် နေဒွန်း’ စသော ကလောင်နာမည်များဖြင့် အထူး လူကြိုက်များလာပြီးလျှင် ကျော်ကြားလာခဲ့လေသည်။ မြန်မာ့အလင်းတွင် လုပ်ကိုင်နေစဉ် အောင်ဇေယျတု ဆေးတိုက်ရှင် ဦးဘိုးဘနှင့်အတူ ကျိုက်ထီးရိုးဘုရားသို့ ဘုရားဖူးသွားပြီးအပြန်တွင် ကျိုက်ထီးရိုးနတ်လမ်းညွှန် ဟူသော စာအုပ်တအုပ်ကို ရေးသား ထုတ်ဝေရာ လူကြိုက် အလွန်များခဲ့သည်၊ ထိုစာအုပ်တွင် ရန်ကုန်ဘူတာနှင့် ကျိုက်ထို ဘူတာအကြားရှိ မီးရထားဆိုက်ကပ်သမျှ မြို့များ ပါဝင်ပြီးလျှင် ကျိုက်ထို ဘူတာမှ ကျိုက်ထီးရိုးဘုရားပေါ်အရောက် မည်ကဲ့သို့ သွားလာရသည်ကို ရေးသားထားလေသည်၊ သိမှတ်စရာအကြောင်း အများပါရှိသည့်အပြင် စာဖတ်ပရိသတ်မပျင်းစေရန် တ၀ါးဝါးရယ်ရအောင် အကွက်အလက်များလည်း ထည့်သွင်း ရေးသားထားလေသည်။

မြန်မာ့အလင်းမှတဖန် သမဝါယမဝန်ထောက်မင်းဦးငြိမ်း၏ မောရဝတီသတင်းစာတိုက်သို့ ရောက်ရှိ လုပ်ကိုင်ပြန်လေသည်၊၎င်းပုံနှိပ်တိုက်မှုထုတ်ဝေသော မြန်မာ့ရီဗျူးဂျာနယ်တွင်လည်း အယ်ဒီတာအဖြစ် ရေးသားလေသည်။

ထိုနောက် အင်္ဂလိပ် အစိုးရ လက်ထက်တွင် ပညာရေးဌာန ဝန်ကြီးဖြစ်နေသော မစ္စတာ အေရစ်ဗားခေါ် ဦးသန်းအောင်၏ဇနီး မရိုစီ၏အစ်ကိုကြီး တဦးဖြစ်သူ စုံထောက်လူထွက် ဦးဟန်သိန်း ထုတ်ဝေသော ဝါဏိဇ္ဇခေါ် သတင်းစာတွင် အယ်ဒီတာအဖြစ် လုပ်ကိုင်ပြန်လေသည်။

ဤသို့ လုပ်ကိုင်နေစဉ် ရန်ကုန်မြို့ ၅၁-လမ်းတွင် ဖွင့်လှစ်ထားသော အမျိုးသားပုံနှိပ်တိုက်ပိုင်ရှင် ဦးမြင့် (ယခု နေရှင်နယ်ဦးမြင့် ခေါ်ကြသည်) ၏ [ ၇ ]

ဦးပြုံးချို၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာတမ်း

၇

တိုက်တွန်းချက်အရ ဤ မဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကျမ်းကြီး ကို ပြုစုစီရင်သည်။ ထိုပုံနှိပ်တိုက်တွင်ပင် ပထမအကြိမ် ၃,၀၀၀-ကျော် ရိုက်နှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့လေသည်။

ဤအချိန်တွင်ပင် ရန်ကုန်ယူနီဗာစီတီ တက္ကသိုလ်တွင် ရာဇဝင် ကတိက တဦး ခန့်ထားရန် လိုနေလေရာ မြန်မာစာပရိုဖက်ဆာ တဦးဖြစ်သူ တက္ကသိုလ်ဆရာပွားက ဦးပြုံးချိုအား ရာဇဝင်ကထိက အဖြစ် ဝင်ရောက် လုပ်ကိုင်ရန် တိုက်တွန်းလေသည်၊ ဦးပြုံးချိုကား နိုင်ငံရေးသမား ခေါင်းဆောင်ကြီးများ ဖြစ်ကြသော ဦးဘဘေ, ဝတ်လုံတော်ရ ဦးသင်းမောင်, ဦးဘစီ, မြန်မာ့အလင်းတိုက်ရှင်(တိုက်ပိုင်ဟောင်း ဦးမောင်မောင်ကြီး)စသောလူကြီးများနှင့် လက်ပွန်းတတီး နိုင်ငံရေးများကို ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နေသဖြင့် ထိုစဉ်အခါက စက်ဆုပ်နေသော အစိုးရလခစားကို ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ရန် ငြင်းဆန်ခဲ့လေသည်၊ သို့သော် ဆရာပွားအား ချစ်ခင်သည့်အလျောက် တက္ကသိုလ် ကပြသော ဒေဝကုမ္ဘန်ပြဇာတ်တွင် သင်ကြားပြသပေးရလေသည်၊ ထိုစဉ်အခါက ဝင်ရောက်ကပြသော တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား ကျောင်းသူ တပည့်ကြီးများအနက် နာမည်ကျော် ဒေါက်တာသိန်းနှင့် ဆရာမကြီး ဒေါ်စီ, ဘီအေ တို့လည်း ပါဝင်ခဲ့လေသည်။

ထို့နောက် သူရိယ သတင်းစာတိုက်တွင် မြန်မာဖက်ဆိုင်ရာ ပညာယှိဆရာလွန်း (ယခုအခေါ် သခင်ကိုယ်တော်မှိုင်း) သည် အလုပ်မှ နုတ်ထွက်သွားလေရာ ထိုနေရာသို့ ဦးပြုံးချို ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ရလေသည်။

သူရိယတွင် ရေးသားနေစဉ် ကစားနည်းအမျိုးမျိုး ကျမ်းနှင့် နေဧ၏လိမ်နည်းအမျိုးမျိုးကို ရေးသား ပြီးစီး၍ မဟာဂီတတ္ထဒီပနီ ကျမ်းကိုလည်း စတင် ရေးသားနေပေပြီ၊ သို့သော် ကွယ်လွန်သောအခါ ထိုကျမ်းမှာ တပိုင်းတစမျှသာ ဖြစ်ချေသည်၊ မောင်နေဧ၏ လိမ်နည်းအမျိုးမျိုးမှာ စာအုပ်အဖြစ်ဖြင့် ၂.ကြိမ်တိုင်တိုင် ရိုက်နှိပ်ပြီးလျှင် သူရိယ ရုပ်စုံတွင် နံပါတ် ၃၂-က စ၍ အပတ်စဉ် ရေးသားထည့်သွင်းခဲ့လေရာ လူကြိုက် အလွန်များလှလေသည်။

ဗန္ဓုလဦးစိန် ထုတ်ဝေသော ဗန္ဓုလဂျာနယ်တွင် ထည့်သွင်း ဖော်ပြခဲ့ဘူးသော မြန်မာတပြည်လုံး ရတုပိုဒ်စုံပြိုင်ပွဲတွင် မြန်မာပြည် ခရိုင်ဝန်ရှင်တော်မင်းကြီးဟောင်း မစ္စတာဘာနတ်ဟောက်တန်၏ ပထမဆုကိုလည်း ဦးပြုံးချိုသည် ရရှိခဲ့လေသည်၊ ထိုရတုကို ဖတ်လျှင် လောက(ဆု) ဖြင့် အဖိုးဖြတ်၍ မဖြစ်နိုင်သော ရတု ဖြစ်သည်ကို ဖတ်ဘူးသူ ရှင် လူ ရဟန်းတို့ သိရှိကြပြီးဖြစ်လေသည်။

[ ၈ ]

၈

ဦးပြုံးချို၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာတမ်း

လက်ဝဲသုန္ဒရသည် မဲဇာတောင်ခြေချီ ရတုကို ရေးသဖြင့် ရာထူး နှင့် စည်းစိမ်ကို ပြန်လည်ရရှိဘူးသကဲ့သို့ ဦးပြုံးချိုမှာ သီချင်း သို့မဟုတ် လင်္ကာရတုတပိုဒ်စီ တပိုဒ်စီကြောင့် ငွေအမြောက်အမြားရခြင်း အိမ်ရခြင်း မင်းစိုးရာဇာများထံမှ အကူအညီရခြင်း တေးဘုမ္မာ တပုဒ်ကြောင့် အလုပ်အကိုင်ကောင်းရရုံမျှမက မြန်မာပြည်တွင် အထူး ကျော်ကြားသော ဘဝကို ရရှိလေသည်၊ ဦးပြုံးချို အကြောင်းနှင့် ဦးပြုံးချိုရေးသော သီချင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာပုံ အကြောင်းကို ရေးသားရလျှင် ဤ မဟာဂီတပေါင်းချုပ် ကျမ်းကြီးအရွယ်ဖြင့် စာမျက်နှာ ၂၀၀၀ ခန့် ထွက်မည်ဖြစ်ရာ အံ့ဩစရာ ဝမ်းမြောက်စရာ သနားစရာများမှာ ဖတ်ရှု၍အားမရနိုင်အောင် ပါဝင်လိမ့်မည် ဖြစ်ပေသည်၊ တတ်နိုင်လျှင် တနေ့သောအခါ၌ ဦးပြုံးချိုနှင့် ဦးပြုံးချိုရေး ကဗျာများ ဟူသောကျမ်းတအုပ် ထုတ်ဝေနိုင်လိမ့်မည်ဟု မြှော်လင့်ရပေသည်။

ဦးပြုံးချိုနှင့် ဇနီး ဒေါ်သော်တို့တွင် သားသ္မီး စုစုပေါင်း ၁၁-ယောက် ထွန်းကားသည့်အနက် ဤမဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကို သတ္တမအကြိမ် ရိုက်နှိပ်သောအချိန် ၁၃၃၉-ခု ဝါဆိုလ (ခရာဇ် ၁၉၇၇-ခု ဇူလိုင်လ)တိုင် ကျန်ရှိနေသော မောင်နှမနှစ်ဦးတို့မှာ (၁)ဒေါ်ဆင့် အမှတ် ၄၄၅၊ဇာနည် ၁၂ လမ်း၊ ၉ ရပ်ကွက် တောင်ဥက္ကလာနှင့် (၂) ဦးလှဖေလေး ပပက (စက်အပိုပစ္စည်းဌာန) ၄၇၈၊ ၁၄-လမ်း၊ ၉-ရပ်ကွက် တောင်ဥက္ကလာပမြို့ တို့ ဖြစ်၏၊ သားသ္မီးများအနက် ဆရာကြီးဦးပြုံးချို၏ ဂီတအနုပညာကို လိုက်စားသူမှာ ဒေါ်ခင်မြင့် (ငယ်မည် မအေးမြင့်) ဒေါ်တင့်တင့် (ငယ်မည် မအေးတင့်) ဒေါ်ဆင့် (ငယ် မည် မအေးဆင့်) တို့ ဖြစ်သည်၊ အရပ်တီးဝိုင်းများနှင့် ရေဒီယိုတွင် မကြာခဏ သီဆိုကြသည်၊ ကျန်သားသ္မီးများက ဂီတပညာကို မလိုက်စားကြချေ။

ဆရာကြီးဦးပြုံးချို၏ ဂီတမူကို လေးစားမြတ်နိုးစွာ ထိန်းသိမ်းလာကြသော သ္မီး ၃-ဦး အနက် အဆိုတော် ဒေါ်ခင်မြင့်နှင့် ဒူရိယာ အမြန်သင်ကျောင်းပိုင်ရှင် ဒေါ်တင့်တို့ မကြာမီက ကွယ်လွန်အနိစ္စရောက်သဖြင့် ဆရာကြီး ဦးပြုံးချို၏ သားတပည့်အပေါင်းတို့မှာ များစွာဝမ်းနည်းခြင်း ဖြစ်ရကြောင်း။

ဆရာကြီးဦးပြုံးချိုတွင် သားရင်းသ္မီးရင်းမွေးသော မြေးဆိုလျှင် ၃-ဦးသာ ရှိကြောင်း ဒေါ်ခင်မြင့်၏သား မောင်မြင့်ဆွေ(အပါ)နှင့် ဒေါ်ဆင့်၏သား မောင်အေးချို၊ ဦးလှဖေလေး၏ သ္မီး မလှလှဝင်းတို့ပင် ဖြစ်ကြောင်း၊ သူတို့သည် ဂီတပညာကို မလိုက်စားကြချေ။

သို့သော် မောင်မြင့်ဆွေ - မခင်မြင့်တို့မှ မွှေးသော ယခု ၂၁ - နှစ်သ္မီး ကျောင်းသူ မမြင့်မြင့်ဦးမှာမူ ဒုံမင်းနှင့် ပတ္တလားကို အတော် တီးတတ်နေ [ ၉ ]

ဦးပြုံးချို၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာတမ်း

၉

ပြီ၊ အဆိုအကမှာလည်း အရပ်ပွဲတိုင်း သူကလေးပါချေသည်၊ ဘမျိုး ဘိုးတူတယောက် ထွန်းကားလာပြန်သဖြင့် ဝမ်းသာဘွယ်ဖြစ်ပေသည်။

မြန်မာသကရာဇ် ၁၂၄၇-ခုနှစ် မြန်မာဘုရင်မင်းမြတ် အင်္ဂလိပ်များက နန်းချပြီး အုပ်စိုးလာသည့် နှစ်မှစ၍ ၁၂၈၉-ခုနှစ် ဆရာကြီး ဦးပြုံးချို ကွယ်လွန်အနိစ္စရောက်သောနှစ်အထိ နှစ်ပေါင်း ၄၀-ကျော်အတွင်း ဤသို့ ပညာစွယ်စုံတတ်သော ပညာရှိ ပုဂ္ဂိုလ်မျိုးမှာ ဤတယောက်မျှသာ ကျွန်ုပ်တို့တွေ့ဘူးရာ ထိုမျှ အဖိုးတန်သော ဆရာကြီးတဆူ ကွယ်လွန်အနိစ္စ ရောက်ရှိ သွားခြင်းမှာ မြန်မာပြည်နှင့် မြန်မာလူမျိုးများအတွက် ဆုံးရှုံခြင်း တရပ်ဖြစ်၍ အထူးဝမ်းနည်းဖွယ် ကောင်းလှပေသည်။

ဆရာကြီးဦးပြုံးချိုသည် ၁၂၄၀-ပြည့်နှစ်တွင် ဖွားမြင်၍ ၁၂၈၉-ခု၊တပို့တွဲ လဆန်း ၄ ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ညဉ့်အချိန် ဗိုလ်တထောင် ၆၁-လမ်း၊ အိမ်အမှတ် ၂၅ တွင် ကွယ်လွန် အနိစ္စရောက်သွားရာ အသက်အရွယ် ၅၀-ခန့်နှင့် ကွယ်လွန်သွားရခြင်းဖြစ်သဖြင့် ပိုမိုဝမ်းနည်းဖွယ် ဖြစ်ရပေကြောင်း။

[ ၁၀ ]

နိ ဒါ န်း

ခပ်သိမ်းသော ကဝိအပေါင်းတို့၏ ဥသျှောင်ဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရား၏ ရွှေစက်တော်နှစ်ပြင်ကို ဦးထိပ်ရွက်ဆင် ကြည်လင်မြတ်နိုး ရှိခိုးပြီး၍ ဤ မဟာဂီတပေါင်းချုပ် မည်သော ကျမ်းကို ကြိုးပမ်း အားထုတ်ရခြင်း အကြောင်းကို ကောင်းစွာမြွက်ကြားပါဦးအံ့။။

၎င်းမဟာဂီတ သောတာလင်္ကာရ ပညာသည် ရှေးမြန်မာဘုရင် အရှင်နေမင်းတို့ ထွန်းလင်းတောက်ပသော ကာလအခါတွင် ပညာစွယ်စုံ အမုန်ရင့်ပြီး ကဝိကြီးအများ မင်းသား မင်းသ္မီး မှူးကြီးမတ်ရာ စသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ ဖွဲ့ဆိုသီကုံးပြီးကာ သာယာစွာ သီနည်း,ဆိုနည်း,တီးကွက်, စည်းချက်တို့ဖြင့် လေးနက်သော အဓိပ္ပာယ်များကို နောက်သားတို့ ဉာဏ်မမှီသဖြင့် အဆင့်ဆင့် ကူးယူဖန်များ၍ အမှားအယွင်းများစွာ အက္ခရာ မမှန်ခြင်း မေ့ပျောက်ကွယ်ပ တပိုဒ်ကျ နှစ်ပိုဒ်ကျတို့ဖြင့်သာ မှတ်သား ထားကြပြီးလျှင် သဘင်သည်များတို့သည် နည်းပါးသောပညာဖြင့် ရောက်တတ်ရာရာ ရေးကူးလျက် တဦးနှင့်တဦးမတူ မူအမျိုးမျိုးကွဲပြားပြီးကာ သူ့ဟာအမှန် ငါ့ဟာအမှန်ဟု ဂုဏ်မာန်ပလွှားလျက်သာ ရှိကြလေကုန်၏။

ထို့ပြင်တဖြာ ဤသောတာလင်္ကာရပညာကို ကောင်းစွာ မလေ့ကျက်ဘူးသောသူများသည် အမှားအမှန်ကို ဘာမျှမသိ မိမိ စီးပွားဖြစ်ဖို့လောက်ကိုသာ အားထုတ်သော လောဘဖြင့် ထိုမှ ဤမှ ကောက်ကရ ကူးယူစုဆောင်းထားသော သီချင်းကြီးများကို စည်းကမ်းမရှိ အရောရော အနှောနှော ဂီတစာအုပ်ဟု ပြုလုပ်ပုံရိုက် ရောင်းချကြကုန်၏။ ၎င်းတို့စာအုပ်များတွင် သီချင်းသား မူတင်ရင်းက မှားယွင်း လွဲချော်သည့် အပေါ်မှာ ပုံနှိပ်တိုက် စာလုံးစီသမားတို့နှင့် စာပြင်ဆရာတို့ညံ့ဖျင်း၍ လွန်စွာပျက်စီးလျက် နေကြသည်ကို အခါခါတွေ့ရှိရပေ၏၊ ထိုသို့ ရှေးပညာရှိ ကဝိပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ အာဘော်၊ တော် ဝင်မင်းသုံးဖြစ်သော သီချင်းကြီးများကို နောက်သား သုတေသနတို့ ကျနမှန်ကန်စွာ မှတ်သားစေလိုသော ဆန္ဒအာသီသ ရှိလှသည့်အတိုင်း လွန်ခဲ့သောအနှစ်- ၂ဝ လောက်ကစ၍ တစ တစ ပညာရှိများနှင့်တကွ စိစစ်ဆွေးနွေးပြီးကာ မှန်ရာ မှန်ကြောင်းဖြင့် နှိုင်းညှိသုတ်သင်လျက် မူတင်၍လာခဲ့ရာ ယခုအခါ ဤ မဟာဂီတပေါင်းချုပ် မည်သော ကျမ်းကို ကြိုးပမ်း၍ ပုံနှိပ်လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပါကြောင်း ။

(၄) ရတနာ့ဂုဏ်ရည် (က-၁၃)

(သတ္တမအကြိမ်)

[ ၁၂ ]

၁၂

နိဒါန်း

၎င်းကျမ်းကို ပုံနှိပ် ထုတ်ဝေရန်ကိုလည်း ၁၂၈၅-ခု ဝါဆိုလလောက်က မန္တလေး ရတနာပုံ နေပြည်တော်သို့ သွားရောက်ပြီးကာ အမှားအယွင်းများ မကင်းသေးလျှင် နုတ်ပယ်လျက် အမှန်ရောက်ကြောင်း ကောင်းစွာ ပြင်ဆင်ပေးတော်မူပါဟု တောင်းပန်သဖြင့် ပဉ္စမ သင်္ဂါယနာတင် ဘုရင်မင်းတုန်းဘုရားနှင့် သားတော်သီပေါအရှင် ဘုရင်မင်း နှစ်ဆက်တိုင်တိုင် ဤသောတာလင်္ကာရဝါဒိတပညာဖြင့် အသုံးတော်ခံခဲ့ဘူးသော ဒေဝဣန္ဒာဘွဲ့ခံ ဘုန်းတော်ကြီးကိုယ်တိုင် သုတ်သင်ပြင်ဆင်ပေးတော်မူခြင်း ထိုမှတပါး ယုံမှားသံသယရှိသော ပုဒ်ဝါကျအဓိပ္ပာယ်တို့ကို ပညာရှိအုပ် ဝက်မစွတ် ဝန်မင်းဘုရားကြီး ထံတော်သို့ သွားရောက်လျှောက်ပေးခြင်း ထိုမှတပါး ထီးသုံး နန်းသုံး ရှေးထုံးအစီအစဉ်တို့ကို ပြင်ဆင်နိုင်သမျှ ပြင်ဆင်တော်မူကြပါဟု ပညာရှိ ဦးကျော်ရန်, ကုန်းဘောင်ဆက် ရာဇဝင်တော်ကြီးကို ပြုပြင်ပုံနှိပ်သူ ဝန်ထောက်မင်း အေ-တီ-အမ် ဦးတင် (၂)စသော ပညာယှိ ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးများနှင့် ဆွေးနွေးမေးလျှောက်ပြီးခါ များစွာစရိတ်စက အကုန်ခံလျက် အမှန်ကိုရောက်အောင် ရွက်ဆောင် ကြိုးပမ်းပြီးလျှင် ဤ မဟာဂီတပေါင်းချုပ် ကျမ်းစာကို အက္ခရာမတိမ်း မယိမ်းအောင် ပြင်ဆင်၍ စက်တင်ပုံရိုက်ပါကြောင်း။

၎င်း ဂီတပေါင်းချုပ် တွင်ပါသော သီချင်းမျိုးများမှာ ကြိုးသီချင်းအမျိုးမျိုး, ဘွဲ့သီချင်းအမျိုးမျိုး, သီချင်းခံအမျိုးမျိုး , ပတ်ပျိုးအမျိုးမျိုး, ယိုးဒယားအမျိုးမျိုး, ၃၇ မင်း သီချင်း, ဆိုင်းဆရာများ အသုံးပြုကြသော ပတ်ယိုင် တျာယိုင်, မျောက်မင်းအူသံ, သိင်္ဂါသံ, လောကနတ်သံ, လေးထွေသံကပ်မယွင်း, ဆင်ခင်း မြင်းခင်း, လွမ်းချင်း ပုလဲပေါက်, ခွန်းထောက်အသွယ်သွယ် ဘောလယ်အရပ်ရပ်, တေးထပ်ရှစ်ဆယ်ပေါ် လှေတော်သံ, ရေကင်းသံ, ဒိန်းသံ, စည်တော်, ကရင်ဩလှမ်းသံများတို့ကို မိမိတို့ဆိုင်ရာ ဆိုင်ရာ သီးသန့်ခြားနားလျက် ပါရှိပါသည်။

၎င်းသီချင်းများတွင် စောင်းပြွေစသည်တို့ဖြင့် သီဆိုသောအခါ လျော်စွာ အသံပေါက်ဖြင့် သီဆိုရသော စည်းကမ်းများမှာ ကြိုး-ဘွဲ့- သီချင်းခံများမှာ စောင်း၌ ခုနစ်သံဟူ၍၎င်း သံရိုးဟူ၍၎င်း ညှင်းလုံးဟူ၍၎င်း ခေါ်သောအပေါက်ကို ညှိ၍ သီဆိုအပ်၏၊ ပတ်ပျိုး, သိင်္ဂါသံ, လောကနတ်သံ, ၃၇-ချင်း နတ်ချင်း၊ လေးထွေ သံကပ်တို့မှာ လေးပေါက်အောက်ပြန်ဟူသော အပေါက်ကို ကြိုးညှိ၍ သီဆိုအပ်၏၊ ယိုးဒယားအမျိုးမျိုး, တလိုင်းချင်း, ဘောလယ်တို့ကို ပုလဲပေါက် ခေါ် သံမှန်ညှိ၍ သီဆိုအပ်၏၊ တေးထပ်ရှစ်ဆယ်ပေါ်, ဒိန်းသံ, ရေကင်းသံ, ကရင်ဩသံတို့ကိုမူကား မြင်စိုင်း ခေါ် ငါးပေါက်ကိုညှိ၍ သီဆိုအပ်၏၊ သို့ရာတွင် ပတ်ပျိုးကို သံမှန် ပုလဲတွင်လည်း အချို့ဆိုကြ၏၊ ထို့ပြင် သတိပြု

[ ၁၃ ]

နိဒါန်း

၁၃

ရန်မှာ သဖြန်ကို ငါးပေါက် မွန်းထောက်ကို ပုလဲ ဆိုရိုးတည်း၊ ဘောလယ်မှာ သံမှန်ပုလဲတွင် ဆိုသည်ကို ပုလဲဘောလယ်, မြင်စိုင်း၌ တေးထပ်, ရှစ်ဆယ်ပေါ်များတွင် ဆက်၍ဆိုသော ငါးပေါက်ဘောလယ်ကို ဘောလယ်ကြောင် ဟူ၍၎င်း ဘောလယ်မျှော်ဟူ၍၎င်း ခေါ်သည်။

၎င်းပြဆိုအပ်ပြီးသော စောင်းကြိုးညှိခြင်းမှာ ခုနစ်မျိုးရှိ၏၊ ခုနစ်မျိုး ကြိုးညှိခြင်းအမည်မှာ (၁) ညှင်းလုံးခေါ် ခုနစ်သံ သံရိုး (၂) လေးပေါက် အောက်ပြန် (၃) ပုလဲသံမှန် (၄) မြင်စိုင်း ငါးပေါက် [ကြေးခရာလည်း ခေါ်သည်] (၅) ဒူလကဒွေး (၆) ခြောက်သွယ်အညွန့် (၇) ပြည်တော်ပြန် ဟူ၍ ခုနစ်မျိုးရှိ၏၊ ထိုတွင် ဒူလကဒွေး,ခြောက်သွယ်အညွှန့်, ပြည်တော်ပြန်တို့မူကား ယခုအခါ၌ အသုံးမပြုကြချေ၊ ယခုအခါ လေးပေါက်, ပုလဲ, မြင်စိုင်း, ခုနစ်သံတို့ကိုသာ အသုံးပြုကြလေတော့သည်။

ယင်းသို့ ပြဆိုအပ်ပြီးသော သီချင်းများတွင် ကြိုး,ဘွဲ့,သီချင်းခံ,ပတ်ပျိုးတို့မှာ မြန်မာသီချင်းသက်သက် ဖြစ်၏၊ ယိုးဒယား သီချင်းမှာ ယိုးဒယားလူမျိုးတို့၏ဘာသာဖြင့် သီဆိုသော တီးကွက်ကို မြန်မာပညာရှိများက ၎င်းတို့၏ တီးကွက်များကို နှစ်သက်ရာ ယူ၍ မြန်မာဘာသာဖြင့် ရေးသားထားသည်၊ ၎င်းယိုးဒယားတီးကွက်ကို ဦးစွာ မြန်မာဘာသာဖြင့် ရေးသည်မှာ ပြင်စည်မင်းသားကြီး ဖြစ်လေသည်။ ၎င်း ပြင်စည်မင်းသား ရေးသားသော ယိုးဒယား ရှစ်မျိုးမှာ (၁) ရွှေတညာ အစချီသော ဖရန်တင် ယိုးဒယား, (၂) နှင်းယွန်းသာဟေမန်အစချီသော ခက်မွန်ယိုးဒယား, (၃) တောတောင်စွယ်အစချီသော ဝမိန်ယိုးဒယား, (၄) တောမြိုင်ခြေလမ်း ရဂုံသာထွေ အစချီသော တနောက်ယိုးဒယား, (၅) ပန်းမြိုင်လယ်အစချီသော ပိန်းချားကြီးယိုးဒယား, (၆)ခိုင်ပန်းစုံ အစချီသော ထပ်တွန့် ယိုးဒယား, (၇) မော်ရုံဟေဝန် အစချီသော ချွတ်ချံယိုးဒယား, (၈) မှိုင်းမှုန်ပြာညို ရီမှောင်ဝေ စသော ဝုဝစ်ယိုးဒယားဟူ၍ ရှစ်မျိုး ရှိသည်။

ထို့ကြောင့် “ရွှေနှင်းတောမြိုင်၊ ပန်း ခိုင်မော်မှိုင်း၊ ခြားပိုင်းရှစ်သံ၊ ဝရန်တင်ညွန်၊ ခက်မွန် ခမိန်၊ တနောက် ချိန်သား၊ ဖိန်းချား ထပ်တွန့်၊ ချွတ်ချံ ဝုဝစ်၊ အသံရှစ် မှတ်လစ် စဉ်ကမ္ဘာ” ဟူ၍ ဆရာကြီးတို့ ဆောင်ပုဒ် ရေးသားထားကြလေသည်၊ တလိုင်းချင်းမှာ တလိုင်းတို့ တီးကွက်ကို မြန်မာဘာသာဖြင့် ရေးထားသောကြောင့် တလိုင်းခေါ်သည်။

ထိုသို့ဆိုအပ်ခဲ့သော သီချင်းကြီးအမျိုးမျိုးတို့ကို ကောင်းစွာတတ်မြောက်ရန် သင်ကြားလိုသူတို့သည် သီချင်း တပုဒ် တပုဒ်တို့တွင် ကိစ္စလေးခုတို့ကို [ ၁၄ ]

၁၄

နိဒါန်း

ပြီးမြောက်အောင် သင်ကြားပါမူ ဂီတအရာတွင် ကဝိတဆူ ဖြစ်လတ္တံ့၊ ကိစ္စလေးခု ဟူသည်ကား ပထမကိစ္စ သီချင်းကို အက္ခရာကာရန် မှန်မှန်နှင့် ရေးကူးကျက်မှုတ်ရခြင်း, ဒုတိယကိစ္စ ထိုသီချင်း၏အကြောင်းအတ္ထုပ္ပတ္တိနှင့် အဓိပ္ပါယ်ကို ကောင်းစွာ သိရှိအောင် မေးမြန်းမှတ်သားရခြင်း, တတိယကိစ္စ ထို ရရှိပြီးသော သီချင်းကို အတော အဆိုင်း အပိုင်း အဖြတ်, စည်း ဝါး အဝင် အထွက်ကို ကျနစွာ သင်ကြားရခြင်း, စတုတ္ထကိစ္စမှာ ထိုသီချင်းကို သီဆိုရာ၌ သာယာနာပျော်ဖွယ်ရှိအောင် လေယဉ် - လေနွဲ့ အရှူအရှိုက်, လေသိမ်းလေယူ စသော အမူအရာကို သင်ကြားရခြင်းတို့ပင် ဖြစ်လေ၏၊ ထိုသို့ဆိုအပ်ပြီးသောကိစ္စများကို သင်ကြား တတ်မြောက်စေကြောင်း ကောင်းသော အာသီသမေတ္တာဖြင့် ဤ မဟာဂီတပေါင်းချုပ် မည်သောကျမ်းကို ကြိုးပမ်းသုတ်သင် ပြင်ဆင်ပုံရိုက်ထုတ်ဝေလိုက်ပါအံ့ ဟူလို။ [ ၁၅ ]

နရလေခကျမ်းထွက် ၃၇-ချင်း တီးချက်များ

၁။ အချီးကြီး
၂။ အချီးငယ်
၃။ ဆရာတောင်း
၄။ ဆရာပန်
၅။ ဆရာညွှန်း
၆။ *အတွင်းတီးပြေး
၇။ *ပြင်တီးပြေး
၈။ ဆင်ဖြူရေချ
၉။ *ရွှေပလ္လင်တည်
၁၀။ *ဗောဓိညောင်ရွှေရွက်သံ
၁၁။ * ဇမ္ဗူ့သပြေသံ
၁၂။ ငါးကြင်းမြီးခတ်သံ
၁၃။ *ဘီလူးမစည်သံ
၁၄။ *ခရုသင်းသံ
၁၅။ *မြစ်တွေးကွန်သံလန့်
၁၆။ မြစ်တွေးတွန်သံ
၁၇။ သိကြားဥသျှောင်
၁၈။ *သိကြားခလုတ်
၁၉။ သိကြားရေကန်တင်

၂၀။ သိကြားလောက်ပစ်
၂၁။ *ကင်းပတ်ကြီး
၂၂။ *ကင်းပတ်ငယ်
၂၃။ ထုံး ၉-တန်
၂၄။ *မျောက်မင်းအူသံ
၂၅။ မိတ္ထိလာကန်ပေါက်
၂၆။ သပြေလား
၂၇။ ပြုံးခါရယ်ရွှင်
၂၈။ နောက်ပြလှသတ်
၂၉။ ကာကာသာ ဝန်းလည်
၃၀။ ပွင့်လှရွှေဝါ
၃၁။ လုလင်ပြန်တော်စည်
၃၂။ လင်္ကာဝုတ္တိ
၃၃။ မြင်းလှာစာတောင်း
၃၄။ မြင်းလှခွာသံ
၃၅။ တံငါမအီချင်း
၃၆။ စကြာမင်းဘိသိက်
မြှောက်သံ
၃၇။ ကရဝိက်ငှက်မင်းတွန်သံ

၎င်းပြဆိုအပ်ပြီးသော ၃၇-ချင်းများအနက် ရှာဖွေရသမျှကိုသာ ထည့်သွင်းရပါသည်၊ ဤစာအုပ်တွင်ပါသည်ကို * ခရားပွင့် ပြထားပါသည်။

[ ၁၆ ]

အထူးသတိပြုရန်

x ၎င်းအမှတ်ပါလျှင် ဆိုင်းတောဟု မှတ်တော်မူကြပါ။

– ၎င်းမျဉ်းကြောင်းမှာ ရှည်ရှည်ဆွဲဆိုရပါမည်။

၂-၃-၄ ၎င်းတို့ကို ပြလျှင် ၂-ကြိမ်၊ ၃-ကြိမ်၊ ၄-ကြိမ်၊
ထပ်ဆိုရန်ကို ပြပါသည်။

* ၎င်းခရားပွင့်မှာ ပြင်ချက်အထူး ဖြစ်ပါသည်။

[ ၁၇ ]

ပဏာမဂါထာ

၁။ နမန္တိ ယဿ ပါဒမှိ၊ ကဝီနံ ဗဟုမောဠိယော။
ဝါစာစိန္တေယျသံယုတ္တံ၊ တံ နမေ ကဝိမုတ္တမံ။။

၂။ ပေါရာဏိကေဟိ သင်္ဂယှ၊ သုဂိတံ ဗန္ဓိတံ ဗဟုံ။
သာဓိပ္ပာယေန လိက္ခာမိ၊ နာမေန ဂီတသင်္ဂဟံ။။

၃။ သုတကာမာ့ ဟိပေက္ခန္တု၊ ကာဗျဂီတဂဝေသကာ။
တံ ပက္ခိတွာန ဝဍ္ဎန္တု၊ ဟာသညာဏာနိ သဗ္ဗဒါ။။

(ပထျာဝတ္တ ၃-ဂါထာ)

၁။ ယဿ-အကြင်မြတ်စွာဘုရား၏၊ ပါဒမှိ-တရာ့ရှစ်ကွက် ရွှေစက်ရှစ်ရုံ ခြေတော်စုံ၌၊ ကဝီနံ - ကဗျာဉာဏ်ရှိ ကဝိသိန်းသောင်း ပညာရှိအပေါင်းတို့၏၊ ဗဟုမောဠိယာ - ကုဋေကုဋာ မရေသာအောင် လွန်စွာ များလှကုန်သော ဥသျှောင်အပေါင်းတို့သည်၊ နမန္တိ - ညွှတ်တွားဦးနှိမ် ကြရလေကုန်၏၊ ဝါစာစိန္တေယျသံယုတ္တံ - တုမဲ့နှိုင်းပြိုင် မကြံအပ် မကြံစည်နိုင်သော စကားတော်ဂုဏ်နှင့်လည်း ပြည့်စုံတော်မူပေထသော၊ ကဝိမုတ္တမံ - ကဝိ အပေါင်းတို့၏ ဥသျှောင် အခေါင်တင့်အပ် ကဝိမြတ်ကြီးလည်း ဖြစ်တော်မူသသော၊ တံ - ထိုမြတ်စွာဘုရားကို၊ အဟံ - မောင်ပြုံးချိုဟု ခေါ်ဆိုသမုတ် အကျွန်ုပ်သည်၊ နမေ နမာမိ - ရိုသေမြတ်နိုး ဦးနှိမ်လျှိုး၍ ရှိခိုးပူဇော်ပါ၏ အသျှင်ဘုရား။။

၂။ ပေါရာဏကေဟိ - ရှေးဆရာကြီးတို့သည်၊ ဗန္ဓိတံ - ဖွဲ့ဆိုသီကုံးအပ်သော၊ ဗဟုံ- များလှစွာသော၊ သုဂီတံ- သီချင်းများစွာ အလင်္ကာနှင့် ကဗျာအပေါင်းကို၊ သင်္ဂယှ သင်္ဂဏှိတွာန - ပေါင်းစု၍၊ သာဓိပ္ပါယေန - အဓိပ္ပါယ်ဖေါ်ပြချက်နှင့်တကွ၊ နာမေန- အမည်သညာအားဖြင့်၊ ဂီတသင်္ဂဟံ - ဂီတပေါင်းချုပ် အမည်ရှိသော (ဝါ) သီချင်းပေါင်းချုပ် အမည်ရှိသော ဤကျမ်းကို၊ အဟံ - အကျွန်ုပ်မောင်ပြုံးချိုသည်၊ လိက္ခာမိ-လိဝိဿာမိ- ရေးသားပါအံ့သတည်း။

[ ၁၈ ]

၁၈

ပဏာမ

၃။ ဟိ - ဥယျောဇဉ်စကားကို ပြဆိုပါဦးအံ့၊ တံ- ထိုသီချင်းပေါင်းချုပ်ကျမ်းကို၊ သုတကာမာစ- အကြားအမြင်ကို လိုလားကြကုန်သောသူအပေါင်းတို့ သည်၎င်း၊ ကဗျာဂီတ ဂဝေသကာစ - ပညာရှိတို့၏ လက္ခဏာ ကဗျာသီချင်းကို ရှာမှီးကြကုန်သော သူအပေါင်းတို့သည်၎င်း၊ ပေက္ခန္တု - ကြည့်ရှုတော်မူကြစေကုန်သတည်း၊ တံ - ထိုသီချင်းပေါင်းချုပ် ကျမ်းကို၊ ပေက္ခိတွာန - ကြည့်ရှုတော်မူကြကုန်ပြီးသည်ရှိသော်၊ သဗ္ဗဒါ- အခါခပ်သိမ်း၊ ဟာသညာဏာနိ- ရွှင်လန်းသော ဟာသဉာဏ်တို့သည် ဝဍ္ဎန္တု - တိုးပွားပွင့်လင်း ကြပါစေကုန်သတည်း ။

[ ၁၉ ]

မဟာဂီတ ပေါင်းချုပ်ကျမ်း

နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာ သမ္ဗုဒ္ဓဿ။

ကြိုးသီချင်းများ

၁။ ပုစဉ်းတောင်သံ ကြိုး

ထံတျာ တေရှင်၊ ထံတျာ တေရှင်၊ တျန့်ကျန့် ထံတျာဘောင်× ဒလုဒလု ထုံးတ့ျန်တျန့် တောပင် တောလုံး နှံ့ပါလို့လေး × ထက်စငယ် ကောင်းကင် မိုဃ်းတည့် မိုဃ်းတိမ်ပြင်×စံရွှင် စံရွှင် ပျော်ပါးရွှေဘော်တစု၊ တစုများငယ်နှင့်လေးx သည်မိုဃ်း သည်မိုဃ်းဒေဝါ၊ မိုဃ်းတည် မိုဃ်းဒေဝါ×အုံ့ခါလေ တဖွဲဖွဲ×ရွာလေ တသဲသဲ × ထံတျာတေရှင်၊ ထံတျာ တေရှင်၊ တျန့်တျန့် တံတျာ တေရှင်×ဒလုဒလု ထုံးတျန့်တျန့် တျောတေထံတျာတေတျန့်၊ တျောတေတျာ။။

၂။ တနည်းအားဖြင့် ကြိုးဘက်၍ပြသော စိတြဂိဝါခိုမင်းကြိုး

တျန့်တျောထပ်တျာ၊ ထပ်တျာ တျောထပ်တျာ×ငယ်စွာ ငယ်စွာကွေးလေး ဖောင်းဖွေးဖွေး × ခြေမွေး လက်မွေးနီတျာ၊ မရောက်လာ × ဘော်ကွာ ကိုယ်ထူးမရွှင်မြူးလေးမရွှင်မြူးလေး×ဒူးတျောထပ်တျာ၊ခိုတည့်ခိုတကာ၊ခိုတကာတွင် ငါသာလှယဉ်ကြူးချည့်လေ၊ ခိုတကာတွင် ငါသာလှယဉ်ကြူးချည့်လေးx ဒူတျောထပ်တျာ၊ တေေထံတျာ၊ ထပ်တျာတျေတျော၊ ဒူလေတေ လေတျော၊ တေဒူလေ တံတျန့်တျန် တေဒူလေ ထံတျန့်တျန့်၊ တျောထပ်တျာလေတည့် တျောထပ်တျာ။။

၃။ တနည်း ကြိုးဘက်ကိုပြသော ရွှေဥဒေါင်းမင်းကြိုး

ထပ်တျာ ထပ်တျာ တျန့်ပင်ကျန့် ထပ်တျာ × မြိုင်သာ မြိုင်သာ တောခေါင်း၊ ရွှေဥဒေါင်း ငယ်မှာပင်၊ ပင်ပင်တိုင်း ပြောင်း × ၊ နွဲ့နောင်းဆင်းဝါ၊ လှသည့် လှရာမှာ ×လှရာမှာ ငါသာလွန်ကြူး မရှိဘူးလေ မရှိဘူး × ယဉ်ထူး

(၅) ရတနာ့ဂုဏ်ရည် (က-၁၃)

(သတ္တမအကြိမ်)

[ ၂၀ ]

၂၀

မဟာဂီတ ပေါင်းချုပ်ကျမ်း

ထွေလာ ငှက်တည့် ငှက်တကာ x ငှက်တကာတွင် ငါသာလွန်ဆန်း ထူးချည့်လေး x ငှက်တကာတွင် ငါသာလွန်ဆန်းချည့်လေး x ဒူတျော ထပ်တျာ တေထံတျာ x ထပ်တျာတျေတျော ဒူလေတေ လေတျော တေဒူလေ ထံတျန့်တျန့် တေဒူလေထံတျန့်တျန့်၊ တျောထပ်တျာ လေတည့် တျောထပ်တျာ။။

၄။ ဂဠုန်မင်းတောင်သံ ကြိုး

ဟေမဝန္တာတော သာယာငယ်က၊ ပျံဝဲ ပျံဝဲ လာx တာင်ဟုန် တောင်ဟုန်ပြင်းခြင်း၊ ဂဠုန် ဂဠုန်မင်း x ဂဠုန်မင်း တောင်ချင်းခပ် သံ သာစွလေ×ဂဠုန်မင်းတောင်ချင်းခပ် သံ သာစွလေး x ထူးခြားရုပ်ဝါငှက်တည့်ငှက်တကာx ငှက်တကာတွင် ငါသာငှက်မျာ့း မင်းတည့်လေး x ငှက်တကာတွင် ငါသာငှက်များမင်းတည့်လေး x ဒူတျောထပ်တျာ၊ တေထံတျာ၊ ထပ်တျာတျေတျော ဒူလတေလေတျော၊ တေဒူလေ ထံတျန့်တျန့်၊ တေဒူလေ တံတျန့်တျန့် တျောထပ်တျာ လေတည့် တျောထပ်တျာ။။

၅။ ခါမင်းကြိုး

တက်တူ တွန်သံပေး ချိုသာယာဧးxပြောက်သေးငယ်ကိုယ်မှာမွေးတည့်မွေးစုံစွာ x လည်မှာ လည်မှာ ခပ်ကျင်း နှုတ်သီးစင်းငယ်နှင့်လေး x သျှင်ရင်းငယ် မြတ်စွာမိန့်တတွမိန့်ပေလာ x သင့်မှာသာကိုယ်မွေး ငါကပေးသည်လေ၊ ငါကပင် ငါကပေးxဆေးလေးရုပ်ဝါ ငှက်တည့် ငှက်တကာ၊ ငှက်တကာတွင်၊ ငါသာမွေးစုံစွာတည့်လေး x ငှက်တကာတွင် ငါသာမွေးစုံစွာတည့်လေး x ဒူတျောထပ်တျာ၊ တေးထံတျာ ထပ်တျာတျေတျော၊ ဒူလေ တေလေတျော × တေဒူလေ ထံတျန့်တျန့်၊ တေဒူလေ ထံတျန့်တျန့်၊ ကျောသပ်တျာလေတည့် တျောထပ်တျာ။။

၆။ ငါးကြင်းရေဆန်ကြိုး

မြစ်ကြီးဂင်္ဂါ မြူးတူးခါ x ရေရိုးလဟာ ယဉ်ထန်စွာ x အညာမြူးတူဆန်း၊ စုန်ထူး တဆန်းဆန်း x များထောင်သိန်းသောင်း၊ များထောင်သိန်းသောင်းပုံ x မြစ်ညာဆန်သွား ငါးကြောင်း ငါးကြောင်းများငယ်နှင့်လေး x ပျော်ပါးတူသာ မြူးရွှင်ကာ x တံငါ တံငါလူဆိုး၊ ငွေတည့်ငွေသဲပြင်ငယ်မှာ တိတ် တိတ် ခိုး လေး၊ တိတ် တိတ် ခိုး x ရန်ငြိုးပြုလာပါနှင့်လေး x တို့လည်း [ ၂၁ ]

မဟာဂီတ ပေါင်းချုပ်ကျမ်း

၂၁

ကြောက်ပါသည်တည့်လေးxသောသောအုပ်အာ ရေများစွာ x တို့မှာပေါများ ပျော်မြူးစား x ဆန်သွား လိုလိုရာတည့်လေး x စိတ်ထား နေပျော်သလှလေး x ဒူတျောထပ်တျာ၊ တေထံတျာ x ထပ်တျာတျေတျေ ၊ ဒူလေတေ လေတျော x တေဒူလေ ထံတျန့်တျန့် တေဒူလေ ထံတျန့်တျန့် တျောထပ်တျာ လေတည့် တျောထပ်တျာ။။

စောင်းသင်သောတပည့်သည် ကြိုး၏အမည်ကို မှတ်မိပြီဖြစ်၍
ကြိုးအမည် မထည့်ဘဲ တေးသားသက်သက်ကို ပြသည်

၇။ ငါးကြင်းရေစုန်ကြိုး

မြစ်ပြင်မြစ်ညာ တို့ပင်တို့ပျော်ရာ ဆိပ်သာသောင်စွန်း၊ ကျွန်းဦးထိပ်မှာ၊ ပျော်ဘွယ်တည့် တည့်ပျော်ဘွယ်သာ သဲပြင်ဖြူစွာ ဆိပ်သာတည့် ဆိပ်သာယာငယ်မှာ လည်ကာ လည်ကာပြန်သွား ဘော်ပေါင်းများမြူးစား ရွှင်ခါ မကွဲနေရာမှာ x တံငါလူဆိုး၊ ငတုံးတာလေး မျှော်လင့်ခိုး မျှော်လင့်ခိုးလေး x သံငြိုးကြောက်စွာ ငါးပုံရာ x ဆိပ်သာလေ သောင်စွန်းမှာ တည့်လေး x မြစ်ပြင်ငူစွန်းမှာတည့်တည့် ညိုးပူ ပင် လေတည့် မြူးတူးပျော်မရွှင်။။

၈။ ငုံးမင်းကြိုး

ငုံ့ကာငုံ့ကာ တောဟေမာငယ်မှာ x မကွာလေတခြား၊ တို့ပင်တို့နှစ်ပါးငယ်လေး တို့နှစ်ပါး နေငြားငယ် ပျော်ရာ မြေကြီးမှာတည့် မြေကြီးမှာ x ဆိုရာထွေထူး မရှိဘူးလေး မရှိဘူး ထွေထူးယှက်ခါ ချုံတည့် ချုံသာယာငယ်တွင် တပင်ကိုပျံသွား၊ တပင်မှာနား သူများမနေသာတည့်လေး တို့အားမြေမကွာတည့်လေး မိုဃ်းသေးကျခါ မြူးဘွယ်သာ x ပျော်စရာလေကြူး ဘော်မကွာလေမြူး လေချိုဖြူးပါလို့၊ လေချိုဖြူးပါလို့၊ ဝမ်းနူးဘွယ်လေတည့် ဝမ်းနူးဘွယ်။။

၉။ သာနိုးပျော်ဘွယ်ကြိုး(၅-ပုဒ်)

(က) စံရာတောင်ကျွန်း လုံးသူ့ ဥသျှောင်ကျင်ကိုလေ မင်းမင်းမျာ့းထိပ်ခေါင်တင် x^၂ သောင်းမြေပြင်ငယ်လေး ထီးဆူဆူကိုလေ စိုးလို့ မိုးတော်မူ x^၂ ။ ဘုန်းပန်းငယ်ကြိုင်မွှေး မြတ်လေးမင်းတူ ကြူပင်ကြူချည့်လေး x လေးကျွန်းငယ် ယူသိမ်း ချမ်းငြိမ်း စကြာပိုင်တော်မူတည့် ဘုန်းတော်ရှိန်။ [ ၂၂ ]

၂၂

မဟာဂီတ ပေါင်းချုပ်ကျမ်း

( ခ ) ရွှေပြည်ကြီး ဧရာ တည်ထွန်း ကျောက်မြို့လေ၊ x ရွှေပြည်ကြီး ဧရာတည်ထွန်း ကျောက်မြို့လေး၊ x သီတာဝန်းရံကာ x များရေတာပြင်ကျုံး၊ သီတာဝန်းရံကာ x များရေတာ ပြင်ကျုံးနက်လှပြောကျယ်စွာ x ကြောက်ဘွယ်သာသည်လေ x ငါးပါးမျိုးကြာ ငုံအာရေလုံးပြည့်မျှလေး x^၂ ၊ ပြည်ကြီးနံပါး တံခါးရှစ်ဆယ် သွယ်သွယ်သာ လမ်းမနှင့်လေး x ရံဝန်းကာထီးလုံ × ပြည့်စုံလက်နက်ပေါင်းငယ်နှင့်၊ ကြောက်ငြောင်းရန်မပြူ။။

(ဂ) မြို့နန်းငယ်လေး၊ သာ-ယာ-မျိုးငယ်ကို x ဆိုသော်များအံ့ဘွယ် x ထက်ကျွန်းငယ်စံ၊ စံတိုင်းဆောင် ပြောင်ပြောင် ထွန်းလို့ညီး x ဧရာကြီးထင်ပေါ် x သွယ်ဖူးမြင့်လှလေ x ဧရာကြီးထင်ပေါ် သွယ်ဖြူးမြင့်လှလေး x^၂၊ စီခြယ်ကိုးမည်သာ x မျက်ရောင်ဖြာသည်လေး၊ မှောင်ဝေးစီခြယ်ကိုးမည်သာ x မျက်ရောင်ဖြာသည်လေ မှောင်ဝေး၊ အံ့ရေးထပ်ပြန်လာ ရှုတဲ့သူငယ်မှာ၊ အံ့မူးငယ် သာထွေပင်ထွေလှလေ x^၂၊ ရှုတဲ့သူငယ်မှာ အံ့မူးငယ်သာ- ထွေပင်ထွေလှလေး x^၂ ၊ ဆောင်တိုင်းဘုံတိုင်းမှာ x အံ့ရာအခြားခြားငယ်နှင့်၊ သိကြား ဘုံပမာ။။

(ဃ) ကိုးပါးပေါင်းစု၊ မျက်ရှင် မျက်ရှင်၊ ရောင်ခြည်လေး ရောင်ခြည်လေ မီးရှူးထွန်းသို့ ပြောင်ပြောင် ပြောင်ပြောင်ပဝင်း၊ နေရောင်လထင်ခါ ဆိုမှားမိကြလေး ^၂၊ နေရောင်လထင်ခါ လပင်သာ ဆိုမှားမိမိ၊ ရှုကြည့်တိုင်းထွေထွေ၊ (လင်းလေလေ ရောင်ချင်း) စပ်ကြကြလေး x^၂ ၊ ယဉ်မျိုးသာမျိုးစုံ x ခြောက်ဘုံမထူးခြားပါလို့ သိကြား တလူလို။။

(င) ရွှေဘုန်း ရွှေဘုန်းတော်လေတည့်မှ၊ လွန်ကဲ စည်ထွန်းပေါ် x သက်တော် ရာကျော် လျှမ်းမျှမျှ ရွှေနန်းမှာစံပါသည်၊ ရှည်ပင်သာ ရှည်ကြောင်း၊ပပဝန်း x^၂၊ တောင်ဇမ္ဗူကျွန်းပတ်ကုံး x ပြည်တရာမင်း ခညွတ်ရုံးx^၂ ၊ ကြုံးသစ္စာ ခံလေတည့်မှ၊ ကျိုးညွတ်ခါနွံ^၂၊ x နိုင်ငံကြေငြာ လင်းလင်းပွင့်ပွင့်၊ သာယာစည်ပင်ပွားပွားဆင့်ဆင့်၊ သံသရာဝဲခနောင်း x နောင်မသွေဘဲကူးကြောင်း x^၂၊ ရုံးပေါင်း ညွတ်ပြောင်း ထပ်လောင်းကျွန်တတွေ x^၂၊ ရှည်ရှည်တိုင်း x ကြာကြာတိုင်း x တိုးလေလေ ပွားလေလေ-သွေမည်ဘဲမို့မို- နိဗ္ဗာန်ပွဲသို့ နွှဲစံ-ပျော်လေတည့် နွှဲစံပျော်။။

(သာနိုးပျော်ဘွယ်ကြိုး ၅-ပုဒ်ပြီး၏။)

[ ၂၃ ]

မဟာဂီတ ပေါင်းချုပ်ကျမ်း

၂၃

၁၀။ ကလပ်ငယ်ကြိုး

သီတာ သီတာ မြအလား၊ ကြာ ကြာ ကြာ ငါးပါး x ^၂၊ ကမ်းနား ကမ်းနားဝန်းကျင်၊ ငွေ - ငွေသဲပြင်တည့်မှ၊ ပျော်ချင်ဘွယ် x မြစ်တွေး မြစ်တွေး၊ ဇင်ယော် ကျူးတည့် ကျူးသံကြော် x ငှက်တော်လေကြိုးကြာ ကျူးရင့်ရင့်ကာ x လိင်ပြာလေပျံသွား ဟိုမှာ သည်မှာနား၊ ရေပေါ်မှာ လွှားပါလို့၊ ကြာဆံကို စားပါလို့ ဝဲခါပျံလေတည့် ဝဲခါပျံ။။

၁၁။ ကလပ်ကြီးကြိုး

သာယာ သာယာ မြည်လေကြွေး၊ သာလိကာငယ်လေးကျေး x ^၂၊ ချည်ခင်စွတ်ကယ်က၊ ကျူးတယ်ကျူးတယ်ကို သင်တိုင်းဝတ်ကယ်က မြူးတယ်မြူးတယ်ကို x သံချိုတည့် ဧ ဧ ဧ ပဲတည့် ပဲထွေးထွေး စာပေးခွံ ကြ ချစ်ရေးခင်ရေးပြပါလို့လေး x အတူစုံခါ - စံတည့်စံပျော်ရာxချစ်ခင် ချစ်ခင် ချစ်ပါလှသည်ရှင်xချစ်ခင်လေ လွန်မြတ်နိုး ဇီသည့် ဇီဝဇိုးxဥမျိုးတွန်သီသာ သာလှလေ၊ မ,ကို မ,၍ ဘော်သွေး၊ ပါပင် ပါချည့်လေး x မယ်ညို ဖြူပြာ နီတည့် နီရွှေဝါxလိပ်ပြာငယ်ပျံကာသွား ပိတုန်းပိတုန်းပျား ရေပေါ်ကို လွှားပါလို့၊ ကြာဆံကိုစားပါလို့၊ ဝဲခါပျံလေသည့် ဝဲခါပျံ။။

၁၂။ ညွန်တက်သံသာကြိုး-ဆင်ဖြူတော်ချီး

ဝေဘာဂီရိ တောင်နယ်တွင် သိကြားနတ် ယာဉ်ဆင်x ^၂၊ သည်ဆင်ကိုတည့် ပေးနှင်း၊ သိကြား-သိကြားမင်း x လျှင်စေကာ ထံတော်မှာ ဆက်ရမည်မှန်သာ x နီတွေးတွေး ရောင်ပြေးပြေး၊ သက်မဲ့ ပြိုင်တိုင်းဝေး x ခြေသည်း ခြေသည်း နီသန္တာ x နှင်းတည့်နင်းခြေရာ x မြင်ခါ မြင်ခါ ဆင်မျိုး၊ ကြောက်ရွှံ့ရွံ့စိုး x ဝေးဝေး ထွက်ပြေးသွား၊ ကျုံးကိုမုန်းလို့လား x ဆီးတား ဆီးတားခါ၊ ဆင်ဖြူလား ဆင်နီလား၊ ဆို ဆိုဆိုကြလေxဆင်တော်ပြောင် ဆင်တော်ပြောင်၊ တောင် တောင် တောင်ရှိ၊ မျိုးဆဒ္ဒန်လေတည့်၊ မျိုးဆဒ္ဒန်။။

၁၃။ သိကြားမင်း ခရုသင်းသံ ကြိုး

ပုံပမာ-ထွေထွေသာ ဒေဝရာလိုပင်၊ ဧကရာထိုရှင်၊ အသွင်ယဉ်မျိုး၊ပမာတူရိုး ဇမ္ဗူကျော်ဟိုး၊ အခေါင်စီစိုး၊ နေမျိုးစည်ထွန်း စံညွှန်း ရွှေနန်း ဟိုရေးဟိုမင်း၊ ပုံခင်းတူဘဲ၊ အာဏာရွှေလက်ရုံး၊ ကြေငြာတိုက်လုံး၊ နှိုင်းမနှုန်း ထွေ [ ၂၄ ]

၂၄

မဟာဂီတ ပေါင်းချုပ်ကျမ်း

ထွေဖြာ၊ ရွှန်းရရွှန်းရောင်ဝါ၊ ဘုန်းတန်းတေဇာ၊ ညီးညီးလင်း လားလား မြူမှောင် ဝေးဝေးကင်း မဆိုင်မပြူဇမ္ဗူတခွင်၊ အထင်အပေါ်၊ အကျော်အညာ၊ မိုဃ်းမာဃနတ်နှင့်သာ စိုးစံပသွယ်သွယ်ဖြာ ယဉ်လှလှ၊ ရွှင်လှလှ လွန်ကဲရုံးပေါင်း များတောင်း အထူးထူး၊ယဉ်စေရာထွေထွေသာ စံစံကာလိုပင်၊ ယှဉ်စကာကိုယှဉ်၊ ဝတိန်သာမှန်း၊ ပမာထွေဆန် အခေါင်စံကျွန်းအရောင်ဖြာရွှန်း၊ဖန်နန်းမှန်နန်း၊ ပြောင် ရွှန်းလျှံလန်း၊ နှုန်းနန်း စံထား၊ ရွှေသားငွေသား၊ သာခေါင် တိုင်းသိဘူး ဘုံဆောင်သွယ်ဖြူးဖြူး ဆန်းပူးထွေထွေလာ ကြူးကဲပေစ္စာ၊ ကိုးပါးလျှံပြောင်၊ မီးရှူးထွန်း၊ ရဲရဲရောင်ဝါ ဝင်းဝင်းရွှန်း၊ အကြေအညာ အလျှံအနီ အရွှေအရွှေ အထွေထွေ အရောင်လျမ်းမျှမျှ လျှပ်ချည်ဖြာ၊ ရွှန်းရွှန်းမျှ ရောင်စုံသာဖြာလို့လို့၊ ထိန်လို့လို့၊ ဆောင်တိုင်းအားလုံးပေါင်းရုံး တညီးညီး၊ နေရောင်ပင် ထွေထွေထင်၊ နန်းဘုံခွင်၊ စိုးစံရွှင်၊ သဘင်သဘင် ပွဲမှာမှ နွှဲစံပျော်လေတည့် နွှဲစံပျော်။။

၁၄။ သိကြားမင်းခလုတ် ကြိုး

ရာမင်း ရာမင်းဝပ်လျှိုး၊ ဘုန်းမြင့်စိုး x နေမျိုး နေမျိုးမှန်စွာ ဧကရာxသတင်း သတင်းကြေငြာ ကျော်သံဝါ x ရန်တကာတည့် ဝေးဝေးရှဲ၊ ဘုန်းတော်မိုးမိုးကဲ x သီးကွဲခြားခြား၊ မှူးများ မတ်များပုံ x ဘုန်းပွင့်ဝေဆာ ဖြာချည်လေး x စိုးတင့်သံသာသာ ကြာ-မြင့်-လေး x နန်းညာလေ မုခ်ဦး မုခ်ဦး မုခ်ဦး စံပင် စံတင့်မှူး x ကြုံးမျှထူးဆန်း ရေနန်း ရေနန်းသဘင် စံရွှင်တည့်လန်းလန်း ပျော်ဘွယ်တည့် အဆန်းဆန်း x နတ်ပြည်ကျော်သဲ လှေပွဲယဉ်သာ ဆင်ချည့်လေး x ရွက်ကြင် လူလန်းထိပ်ပန်း ထွက်တော် မူချည့်လေးxလောင်းနှင့် လက်သင် ခင်တုရင်နှင့် - ဆန်းကြူး လှော်ပြိုင်အထူးထူး x စက်ကွင်းမှန်စီ ရေသီလံနှင့် အောင်ပန်းပွားယဉ်သည် ထူးအခြားခြားxတိုးနရားနှင့် ရွှေဖေါင်တော်မှာ၊ မြစ်လုံးဝင်းလို့ မှန်ရောင်တောက်ညီး x ကွန့်မြူးထူးလို့ ကိန္နရာလို - ကြော့လန်းလန်းနှင့် ပျံခါလုနီး x ပုံမောင်းသံငယ်နှင့် မြစ်ယံခါရေဝန်း၊ ကူးကြသန်းလှော်ကားတွေနှင့် ငှက်လေသာ၊ ထောင်သောင်းမြူးကြပေါင်း၊ အနိုင်လေ အပြေး တက်လေတက်တန်းတခြား၊ ပြိုင်ဘော် ရွှေဘွေဘော် - စက်ကွင်းပျံလွှား လှေတော်ကြူးလွန်ကျော် x ကိုယ်တော် ကိုယ်တော် ကိုယ်တော်ရွှေစက် - စမ္ပယ်တင်ခါလျက်ကယ်နှင့်လေး၊ စုန်ဆန် စုန်ဆန် စုန်ဆန်အောက်ထက် လှေရံစဉ်မပျက်သည်နှင့်လေး x အချက်ကယ်ရေးစဉ်လာနှင့်လေး x တက်ရေးဟုတ်မှန်စွာ လှော်ရလေး x ပြည့်မျှကမ်းနား၊ သောသောအုံးအုံး ဗိုလ်ပါတရုံးရုံး x ကြည့်ကြကမ်းနား- သိန်းသောင်းစုရုံး - မြေးမြစ်ပြောမဆုံး x တရာမင်းတို့ထွတ်မှန်ကူ ထီးဖြူဟောင်းလို့လေး x ဘုန်းတော်ကြီးလို့ - သက်

[ ၂၅ ]

မဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကျမ်း

၂၅

တော်ရှည်၊ ဆယ်မည် ကျင့် သတင်းငယ်နှင့်လေး x နှုန်းလျော်ညီ တုံးစဉ်စိ-များဗိုလ်လူ x တိုင်းပြည်သူ x ကြည်ဖြူသားကဲ့သို့၊ သနားချစ်ကြည်ညိုလေတည့်တည့်၊ ထွတ်ထားဘုန်းပျိုပျို။။

၁၅။ သိကြားခလုတ်ကြိုး

ရွှေ ရွှေ ရွှေဘုန်းပဝင်း၊ မွှေးပင်မွှေးပျံသင်း ^၂၊ ညှင်းညှင်းသာသာလေ တည့်လေပြည်လာ ရှုကာတည့်-စိမ်းစိမ်းလန်း ညိုတည့် စိမ်းစိမ်းရွှမ်း x ထူးဆန်း ထူးဆန်းထူးဆန်းထွေ x ပန်းပျံစေသာ ပုံ ပုံ ပုံချည့်လေး x ပန်းပျံ စေသာ ပုံ ပုံ ပုံချည့်သေး x^၂၊ ဝန်းကျင်လေ-ပတ်ကုံးကန်အားလုံးx^၂၊၊ ကုံးလို့ထူးခြား စကားကံ့ကော်၊ စွယ်တော်တည့်လောင်းပန်း - အနန်းပန်း မောက်မိုအင်ကြင်းနီဝင်း ဇော်တ-သော်ကလေ မဟာလှေကား ဆပ်သွားကြိုင်ပျံ့လှိုင်နံ့လေး x နှင်းနှင့်သစ္စာနော်ဇာတည့်ရဲရဲ တွေ့တည့်ထွေထူးကဲ စပိစမ္ပာယ် စပယ်တည့်လန်းလန်း၊ ခေါင်တည့်ခေါင်ရမ်းပန်း x ထူးဆန်း ပန်းအိ လက်တံရှည်လေး-ကြက်ရုံးမွှေးစွ မဉ္စူပျံ့ရှား သာထွန်းဖြူစွာ-ပွင့်အာငုံသေး ပန်းပင်ပန်းမြတ်လေး x မြေမှာပစ်ထား ထပ်သွားထပ်များ^၂၊ ချရားချရားယင်းမာ၊ ဇီတည့်-ဇီဇဝါx^၂၊ ခတ္တာလေ - ခတ္တာလေ - ခတ္တာလေ - ပုန်းညက်၊ ဒန့်ပင် - ဒန့်ဒလက်x^၂၊ ရွှေခွက်ကယ်လှဟန် ဆန်းလှလေး x နွယ်ပန်းခွာညိုပန်းကလေးxပွင့်စပန်းက လန်းကားကား၊ အခြားခြား ဖြူတည့်ဖြူထွားထွား x^၂၊ ရေကမိုးနှင့်လက်တံရှည် လှိုင်ပင်လှိုင်ချည့်လေး x ရေကမိုးနှင့်လက်တံရှည် လှိုင်ပင်လှိုင်ချည့်လေး x ရေအမိုးနှင့် လက်တံရှည် လှိုင်ပင်လှိုင်ချည့်လေး x^၂၊ ရေကမိုးနှင့် လက်တံရှည် လှိုင်ပင်လှိုင်ချည့်၊ ပိတောက်ပန်း-ပိတောက်ပန်းထူးထွေလာ၊ ထူးထွေလာနော်ဇာ သဇင်ပန်းငယ်နှင့် လောင်းပန်းဂမုန်းအင်လေတည့် လောင်းပန်းဂမုန်းအင်။။

၁၆။ သိကြားမင်း တုရင်သံ ကြိုး

နှုန်းနန်းထောက်စာ - ပြိုင်ဘက်ရှား x မိုဃ်းသိကြား x ယိုးမမှားထင်xယောင်ဝိုးတဝါး x တိုင်းတလွှားကြေငြာ၊ ရှိန်တည့် ရှိန်အာဏာxဧတည့်သာ-ဧကရားxပွားများ-ပွားများလွန်ရှည်အောင် တိုင်း-ပြည်တော်ဘောင် x^၂၊ ရွှင်လန်း - ရွှင်လန်းဘွယ် သွားတည့် ၊ သွားစမ္ပာယ် x သောင်းသဲအများ - သောင်းသဲအများ၊ ရထား ရထားဗိုလ်ခြေ မြင်းတည့် မြင်းဆင်တွေ x ရေမြေတောတောင်တည့် ခြိမ့်အောအောင် ခြိမ့်ခြိမ့်ငယ်လေး အုံးအင်း ရုံးတရင်း x တီးကြ မှုတ်ကြ၊ စည်းဗုံမောင်း ငြင်းသံသာစောင်း x^၂၊ သံပြောင်း သံလွှဲ နှဲပတ်သာလေတည့် နှဲပတ်သာ။။

[ ၂၆ ]

၂၆

မဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကျမ်း

၁၇။ ပင်လယ်နတ်ကြီးကြိုး

ပုံနှုန်းဝတိန်သာ ယှဉ်စရာလေ ဘက်ကင်း၊ ပြန့်ကြွယ်ကျော်ကျူးရင်xထိန်ဝင်း-ထိန်ဝင်း တေဇာလျှံဖြာ၊ ထွန်းနေဖန်ဝါ x အာဏာနေအရောင်တည့်မှ စံရာဘွေအခေါင် x မြန်-ဘောင်လေ ဖြာဖြာလင်း၊ နတ်မျှရည်တူခင်း x ရာဇဉ်း ရာဇဉ်း ထီးကုန်အောင် တိုင်းတဲ့ တိုင်းပြည်ထောင် x ခွန်ဆောင် ခွန်ဆောင် ဆက်သလေး x^၂ ၊ ရွှေနန်းနန်း မြေလျှမ်း ပြောင်ပြောင်ဝေ၊ မြစ်ပေါင်းဝိုက်ခါခွေ x နန်းမင်းဝံထိပ်ဗွေ ကျွန်းနေခေါင်ဖျား မှန်လှလေး x ဘုန်းနေဝါဝင်း၊ ကျော် ကျော် ကျော်နံ့သင်း x အထွေထွေသားနတ်များ ဣန္ဒာယဉ်ချည့်လေ x ဧတည့် ဧကရာ၊ စကြာဆောင်ရရ ပန်ရရလေး x စုံပေါင်းစုံပေါင်း ယှက်ခါခါ ဆုံတောင်းမြွက်ပန်ထွာ x မြတ်ရာလေစံပျော်ပါး ရာကျော်ရှည်စေသား x ပြည်သူများကက x^၂ ဆုတောင်းမြွက်ပန်ထွာလေတည့် ဆုတောင်းမြွက်ပန်ထွာ။။

၁၈။ ဗောဓိရွက်သံကြိုး

ထွေလာ နေမသာ ချမ်းမြမြဧး x မှိုင်းမှိုင်းဝေဝေ၊ မှိုင်းမှိုင်းဝေဝေ၊ မိုဃ်းကစွေ မှိုင်းမှိုင်းဝေဝေ၊ တောင်လေသုတ်ဖြူး၊ မှိုင်းမှိုင်းဝေဝေ တောင်လေသုတ်ဖြူး၊ ဆောင်းဦး ဆောင်းဦးဟေမာ၊ ကိုယ်ထူးနေရမှာ x ရွာလာ ရွာလာနှင့်နှင့်စေ x လွမ်းမပြေသည်၊ ထူးထွေ ထပ်ချည့်လေးxလွမ်းမပြေသည် ထူးထွေထပ်ချည့်လေး x မိုဃ်းရော လေရော ချမ်းလို့ သေအောင်နှော x မိန်းမော မိန်းမော စိတ်ကယ်တွင် မောင်တည့် မောင်မင်းရှင် x ထိပ်တင်လေထွေပြား၊ ဟိုမှာ သည်မှာသား x စံပျော်ပါးပါလို့၊ စံပျော်ပါးပါလို့၊ ထားထိပ်တင်လေတည့် ထားထိပ်တင်။။

၁၉။ ဆရာနှုန်း ညွန့်ပေါင်းကြိုး

(၎င်းကြိုးသည် အလောင်းမင်းတရားကြီး မူးမြစ်ကို ဆည်တော်မူစဉ် ရေးသည်ဟု ပြောစဉ်ရှိလေသည်။)

ကြောက် ဘွယ် ဘုန်း တန်း ဖြစ်ခဲ့ထူးဆန်း ရန်သူဆိုက ဝေးတောင်း သိုက်ကျမင်းလောင်း ဂိမ္မန်ကာလ ကူးပြောင်း ပေါက်လုမူးကြောင်း၊ မူးမြစ်သီတာ-ချမ်းဧး ကြည်စွာ နမ်းရာကမ်းသို့ ရောက်ချည့်လေးxပြွန်ထားရည်ဆောင် ကုန်းဘောင်ပြည်သို့ပေါက်ချည့်၊ ကြံလေခြင်း၊ စည်လေခြင်း သယ်လေမင်းရှင်၊ မြစ်စကမ်းနား၊ မြစ်စ မြစ်စ ကမ်းနား၊ ပြည်ရွာပြည်ရွာ တိုင်းကား၊ ဝပြောသာ

[ ၂၇ ]

မဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကျမ်း

၂၇

လို့လို့၊ ရေမိုဃ်းဆန်များ၊ ဝပြောသာလို့လို့၊မိုဃ်းကဲရည်အောင်သာ၊ ထိပ်ထားရွှေဖွေရာ၊ယာမာ ယာမာ မျှမျှလေး၊ထက်နတ်ပြည်လုံး တူရေးမှတ်ကြတွေး၊နန်းနှင့်မြစ်ကယ်မှာ၊ များတည့်များမကွာ၊ပျော်ရာ ပျော်ရာစံခန်း သာယာစည်ပင်ထွန်း၊ သောင်းညာဒီပါကျွန်းကိုတည့်၊ တေဇာနေဝါလန်းပါလို့၊ သိမ်းမြန်းစိုးတော် မူလေတည့် သိမ်းမြန်းစိုးတော်မူ။။

၂၀။ မြင်စိုင်းဆရာပန်းကြိုး

ခန်းတွင်းရိပ်သာ ပယ့်အိပ်ရာ နေလဲစိတ်မှာ- ညစ်တော့သာ၊ ထွက်ကာ သွားလဲ ပျော်ပါဘဲ သီးခြားဆိတ်ကွယ်တိတ်တိတ်ကယ်၊နေလဲ ချားနှယ် ချာချာလယ်၊ အုပ်ထွေသောသော ဘော်ချင်းနှော၊ နှီးနှောပြောဟောဖြေ၊ အလွမ်းငယ်ပူ သည်းအူချာကလေး^၂ x သည်းထဲမှာ ဆူပူသည် ပူလှလေး၊ တသောင်း မြေပြင်စိုးသည်ရှင်၊ယဉ်နွဲ့နွဲ့လေး x အရူးလိုပင်မယ်စိတ်မှာထင်၊မြင်ပါလှဲ့လှဲ့လေး x အကြူးမိုးဖျားထိအောင် ထိအောင်သား x စကားသာဖြူး မိန့်ပါဦး x ဝမ်းမြူး မြူးလေအောင် မိန့်ဟတောင်းတောင်း ကြူးတောင်း ကဲတောင်း၊နှုတ်ညွန့် လန်းလန်း၊ ထူးထွေဆန်း၊ ဆိုပါလေသည်ဟာများ တိမ်နှယ်ပါး x စကားယွင်းတော်မူခဲ့လေး x သနား ကင်းတော်မူခဲ့လေ x မိန့်တော်သာ မူလေမြဲ သွေတဲ့သွေလှန်ဘဲ x ကြင်နာသာ ကဲပါလို့၊ ဆွဲရစ်ခွေတည့် ဆွဲရစ်ခွေ။။

၂၁။ ချစ်နံ့မပြယ် ကြိုးဟောင်း

(၎င်းကြိုးမှာ စစ်ကိုင်းမြို့ကောင်းစားစဉ်က ရေးသည်။)

ဘုန်းတောက် ပဝင်းဝင်း ပထွန်းလင်းxဆင်းသိကြားစံရာ မျှတူကာ၊ နတ်နန်း ဘုံသာ ကျွန်းဦးခုံမှာ ဘေးမျိုးလုံစွာ သာယာယဉ်မျိုး ဖြစ်ပေရလေး x အောင်ခန်းဗွေချာ ထွန်းလာတည်စ ဖြစ်ပေရလေး x အောင်ချာတိုင်း စံရာနှိုင်း၊ရွှေစစ်ကိုင်းမှာ၊ ချမ်းရိပ်မြဝေဆာ၊ ပန်းစေသာ နတ်နန်းဘုံသာ၊ကျွန်းဦးခုံမှာ ဘေးမျိုးလုံစွာ သာယာယဉ်မျိုး ဖြစ်ပေရလေ၊ အောင်ခန်း ဗွေချာ ထွန်းလာတည်စ ဖြစ်ပေရလေး x အောင်ခန်းဗွေချာ ထွန်းလာတည်စ ဖြစ်ပေရ၊ အောင်ချာတိုင်း စံရာနှိုင်း၊ ရွှေစစ်ကိုင်းမှာ၊ သီးရွက်မြစိမ်း ရွှမ်း၊ မှည့်ဝန်းရွှန်း၊ ကြိုးတပမ်းပေ ပျော်စချင့်ချေ၊ မိန်းမူး ဖြေဖြေဖြေ မပြေချေ၊ ဖြေဖြေဖြေ မပြေချေ၊ မိန်းမူးစိတ်နေ ပျော်ချေများတောင်း၊ သာယာမြစ်မ မြစ်ညာခင်မှာ၊ သာမောလှေတော်သာ လှော်ရရလေx ရာကျော်စွာရှည်ရရလေး x လှော်တော်သာ

(၆) ရတနာ့ဂုဏ်ရည် (က-၁၃)

(သတ္တမအကြိမ်)

[ ၂၈ ]

၂၈

မဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကျမ်း

လှော်ရရလေး x ရာကျော်စွာရှည်ရရလေး x လောင်းရိုး လောင်းရိုး လက်သင်များစွာပင်^၂၊ ရွှေစင်တည့် စက်ကွင်း ဝါဝင်းဝင်းxရွှေဖောင်တော်တည့် လျှံလင်းလင်း စံကာမင်းထက်မင်း x ထွက်ခါကျင်းပ ဆက်စာနှင်းသ လောင်းမင်းထွတ်မှန်ကူလေတည့် လေးကျွန်းနတ်မဉ္ဇူ။။

၂၂။ ကျောင်းတော်ကြီးကြိုး

ဝေဇယန်နှင့် နှုန်းငြား မထူးခြား× ဝေဇယန်နှင့်နှုန်းငြား မထူးခြားxရွှေ ကျောင်းတော်ကြီး ဘုံဆောင်၊ ကျူးလွန်းအောင်၊ ဆောင်တကာ လေဝန်း၊ ထွေတရာလေဆန်း၊ ငွေအရောင်လိုပင်၊ ရွှေအရောင်လိုထင်၊ ရှိန် အရိန်ပြာ အရာ နီ အရီ သယ်လေကျောင်းတော် ကျူးကျော်သည့်လေဟန်၊ ဖန်မှန်ရောင်မြနှင့်၊ စိန်နီလာကြောင်နှင့်ပုလဲ၊ နေခြည်ရောင်သင့်သောခါ၊ ဘယ်သူပင်ကြည့်ဝံ့ဘူး x မြင့်လှဖြူးဖြူးတိမ်ဆီ၊ အံ့ဩကြဘူးနိုင်ပြီ၊ သံသရာ ရှေးဝဋ်နှင့် ကင်းအောင်ရှင်းအောင်၊ ဆင့်ဆင့်တိုးကြောင်း ပွားကြောင်း x ကောင်းစွာရွှင်မြူး ကြည်စွာနှလုံး၊ အကုန်အစင်ကျုံးပါလို့၊ ကောင်းဆုံးမြတ် လှူတော်လေတည့် ကောင်းဆုံးမြတ်လှူတော်။။

၂၃။ အတွင်းတိုးပြေးကြိုး

ခွဲခွဲခြားခြား လးလားမုန်းထား၊ ကျွန်မမှာ မိန်းမသား^၂ x တူမပျော်ဘူး၊ စိတ်ထဲမှတ်စွဲ ကျွန်မကို မုန်းရနဲ^၂ x ဝမ်းနဲ ဝမ်းနဲ နဲလေအောင်^၂ xထွေထွေပြားပြား ဆန်းဆန်းထူးထူး၊ ဘယ်ခင်းမှ ရှိပါဘူး^၂xတွယ်တာပါဦး ရှင့်ဘုရား x စာနာပါဦး ထိပ်ထား x သည်သာလေ ပြေကြောင်း လျှောက်ကြား၊ ဝမ်းမှာသာ ဆူလို့သား^၂xမိန်းမူး မိန်းမူး x မိန်းမူး မိန်းမူးမှိုင် x တွေးတောရင် x လုံးလုံးလုံးနှင်း၊ မိမယ်ပူဆွေးလွမ်း x ညှိုးငယ်လေညှိုးငယ်လေ၊ ညှိုးငယ်လေနွမ်းရိ၊ သန်းပြောင်းတွေမှိုင်ခါ x တမ်းယောင်ပူလောင်စာxထိပ်တင် မကြင်နာ x ဖြေလဲ ဖြေဘဲ၊ ဝမ်းကွဲပျောင်းမျှ လွမ်းကြောင်း ယုံအောင်သာ x ကြံကာလေထွေပြား၊ စကားတောင်နှယ် ပုံချည့်ချည့်လေး x ဆိုယောင်လေမြည်တမ်း၊ မချမ်းစိတ်မှာ၊ ပူချည်ချည့်လေး x ထိပ်ခေါင်တင်လေတည့် ထိပ်ခေါင်တင် x ဝိုးဝိုး ဝါးဝါး၊ မှားမှားယွင်းယွင်း၊ ဩော်ကံဆိုးရခြင်း xတော်တည့်တော်ပါ မည်လို့သာ၊ အကုန်လုံးလုံးနှင့် x ထိပ်တင်ကြင်ပါ မည်သို့သာ၊ ယုံယုံမိမှားမှားချေသည် x ပွားတောင်း များတောင်း ကြူးတောင်း ကဲတောင်း၊ ဆင့်ကာထပ်ပြန်လောင်းx

[ ၂၉ ]

မဟာဂီတပေါင်းချုပ်ကျမ်း

၂၉

အောင်းမေ့ကြံကာ မှိုင်လို့သာ၊ဖြေမပျော်နိုင်ဘူး ဖျော်ဖြေကာxမာန်ပါသည်းထဲ၊ ဆူလို့လို့လားလားဖြေနိုင်ဘဲ၊ မြဲမြဲစွဲမိမိသည်းထဲ ဝမ်းထဲမှာသာခွေကာ^၂ ထိပ်တင် မကြင်ပါ တမ်းယောင် ပူလောင်စာxသွေလဲပြေဘဲxဝမ်းကွဲပျောင်းမျှ လွမ်းကြောင်းရုံးပေါင်းသာ၊ သံသာကံဟောင်း၊ တကြောင်း ထောက်တော် မူမူမူပါ့ရှင် x ထိပ်တင်ပေါ်ဖြူး၊ အကြူးချစ်ယောင် ဆောင်ဆောင်နှင့်လေ သံသာကံဟောင်း၊ တကြောင်း ထောက်တော်မူ မူ မူပါ့ရှင် x ထိပ်တင်ပေါ်ဖြူး၊ အကြူးချစ်ယောင် ဆောင်ဆောင်နှင့်နှင့် x ငါမင်းကိုသာ၊ အာဏာထွေပြား၊ တေဇာဘုန်းအား၊ ဝံ့မည်လားလို့၊ စိတ်ထားစွဲတော် မူလေတည့် စိတ်ထား စွဲတော်မူ။။

၂၄။ ပြင်တီးပြေးကြိုး(၂ ပုဒ်)

(က) လေချိုလေသာ၊ လာသည် - ညှင်းညှင်းဖြူး x ဗျာပါထွေ ဝေလို့မူး x ခြုံကာလေ၊ ခွေနိုင်ဘူး၊ အာကာမှာလဲ မှိုင်းလိုလို့-သွန်ကြဲ ရွာဖြန်းစွေ၊ ဝမ်းကွဲညှိုးနွမ်းပြောင်း x စိတ်မတည် လက်မတည်၊ ရူးလို့ချာချာလည် x အခြား-ထူးကြံစည် x လားလားxယွင်းမှား x သနား..သူသွေဖည် သွားမြဲxသွားဘဲ^၂ ယဉ်သည်ညိုရွှန်း၊ မိုဃ်းသည့်ထိပ်တင်မှာ၊ မာမှာ တည့်ထိပ်တင်မှာ x အဆောင်ဆောင်ကသာ၊ ပျော်ကြောင်း ပျော်လေရာ x ပျော်တော်မူလို့သာ - ပြုလာဘဲ၊ လားလားဝေးမုန်းလို့လား လားဝေး x အထွေထွေနှင့် ဘော်ပြုပါသည်ကို x အကြံတော်နှင့်သာ- ရွှင်တော်မူမြဲပျော်လွန်ကဲ၊ ဟိုမှာလုံးလုံးစွဲ x သည်းထဲလွန်ပူလောင် x ညှိုးမြန်းခွေလေအောင် x ခန်း-ချောင်-ရိပ်ကြီး၊ ခန်း - ချောင် - ရိပ် - ကြီး၊ မယ့်ထီးကိုပင်ပင်၊ ညိုစင်မှာကိုလဲ၊ ကျူးလွန်လို့ကဲ x နိုင်ငံသူများ ထိပ်ချာ၊ ပြည်တကာများ ထိပ်ပန်း၊ ကျူးလွန်လို့ဆန်း x ဘုန်းတန်း ဘုန်းတန်းကြီးတယ်ရှင်၊ မယ်ညိုစင် x ထွတ်တင်ရာသနင်း ဖြူဝါ အူဝါဝင်း x ခိုင်မာတင်းပါလို့၊ ပြင်းအာဏာလေတည့် ပြင်းအာဏာ။။