မဟာဗုဒ္ဓဝင်/အခန်း- ၆
အခဏ်း-၆
ဒုက္ကရစရိယာ ကျင့်တော်မူခဏ်း
ဥရုဝေလတောအုပ်သို့ကြွ၍ ဒုက္ကရစရိယာ ခြောက်နှစ်ကြာ ကျင့်တော်မူခြင်း
ဘုရားအလောင်းတော်သည် ဥဒကဂိုဏ်းဆရာကြီးထံမှ ဖဲခွါတော်မူခဲ့ပြီးနောက် နိဗ္ဗာန်တရားကို ရှာမှီးတော်မူလျက် မဂဓတိုင်း၌ အစဉ်သဖြင့် ခရီးဒေသစာရီ လှည့်လည်တော်မူလတ်သော် သေနာနိဂုံးသို့ ရောက်ဆိုက်တော်မူလေသည်။ ထိုသေနာနိဂုံး၏ အနီး၌ ဥရုဝေလတောအုပ်ရှိလေသည်။ ထို ဥရုဝေလတောအုပ်၌ သူတော်သူမြတ်တို့ မွေ့လျော်လောက်သည့် မြေနေမြေထားကို၎င်း,
၂၃၄
စိတ်ကြည်နူးဘွယ်ကောင်းသော တောအုပ်ကို၎င်း, ရွှံ့ညွန်ဗွက်အိုင်မရှိ ပကတိသန့်ရှင်းလျက် ဆင်းရန် တက်ရန် အလွန်ကောင်းသော ဆိပ်ကမ်းရှိပြီး ငွေလွှာငွေပြားကို ခင်းထားသည့်ပမာ သာယာသော သဲအပြင် မြူးရွှင်သော ငါး, လိပ်တို့ဖြင့် စိတ်ကြည်နူးစဖွယ် စင်ကြယ်သော ရေအယဉ်တို့ တသွင်သွင် စီးဆင်းနေသည့် နေရဉ္ဇရာမြစ်ကို၎င်း, တောနေရဟန်းတို့ ဆွမ်းခံ၍ ရလွယ်မည့် ရွာငယ်ကလေးများကို၎င်း တွေ့မြင်တော်မူလေရာ အလောင်းတော်၏ စိတ်သန္တာန်၌ “အိုး.. မြေအပြင်ကလည်း သူတော်သူမြတ်တို့ မွေ့လျော်လောက်ပါဘိ၏၊ တောအုပ်ကလည်း စိတ်ကြည်နူးဘွယ် ကောင်းပါဘိ၏၊ နေရဉ္ဇရာမြစ်ကလည်း ပကတိ သန့်ရှင်းလျက် အဆင်းအတက် လွယ်ကူသော ဆိပ်ကမ်းရှိ၍ မဏိရတနာ မြကျောက်အသွင် စိမ်းလဲ့ကြည်လင်သော ရေအယဉ်တို့ တသွင်သွင်စီးဆင်းလျက် ရှိဘိ၏။ ပတ်ဝန်းကျင်မှလည်း တောနေရဟန်းတို့ ဆွမ်းခံ၍ရလွယ်မည့် ရွာငယ်ကလေးများ ရှိနေ၏။ ဤမြေအရပ်သည် နိဗ္ဗာန်ကိုလိုလားသော အမျိုးကောင်းသား၏အဖို့ ကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ်ကို အားထုတ်ရန် စွမ်းဆောင်နိုင်မည့်နေရာ ဖြစ်ချေသည်”ဟု အကြံကောင်း ဖြစ်ပွါးကာ ရသမျှသော ထင်းခြောက် သစ်ရွက်ကလေးများဖြင့် ဖြစ်ကတတ်ဆန်း သင်္ခမ်းကျောင်းကလေး ဆောက်လုပ်တော်မူပြီးလျှင် ထိုဥရုဝေလတောအုပ်မှာပင် ပဓာနအလုပ် အားထုတ်တော်မူရန် ထိုင်နေတော်မူလေ၏။
အလောင်းတော်သူမြတ်၏ဉာဏ်၌ ဥပမာသုံးမျိုး ထင်လာပုံ
ထိုအခါ ဘုရားအလောင်းတော်၏ ဉာဏ်၌ ဥပမာသုံးမျိုးတို့ ထင်လာကုန်၏၊ ထိုဥပမာသုံးမျိုးတို့မှာ-
(၁) ရေ၌ စိမ်ထားအပ်သည့် ထင်းစိုကြီး (ရေသဖန်းသား အစိုကြီး) ကို မီးကိုအလိုရှိသော ယောက်ျားသည် မည်မျှပင် မီးဖြစ်အောင် မီးပွတ်တံဖြင့် ပွတ်ပါသော်လည်း မီးမဖြစ်နိုင်ပဲ ထိုယောက်ျား ဆင်းရဲရုံသာရှိမည် ဖြစ်သကဲ့သို့ ထို့အတူ လောက၌
၂၃၅
သမဏ,ဗြာဟ္မဏအမည်ခံ ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် မိမိတို့ကိုယ်နှိုက်က ကာမတဏှာ တည်းဟူသော အစိုဓာတ် အစေးဓာတ် မခြောက်မသွေ့ပဲ ဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့နှင့်လည်း ကင်းရာလွတ်ရာ မနေပါပဲ မည်မျှပင် ကိလေသာကုန်ခန်းရန် ဆင်းရဲစွာ ကျင့်ကြံကြိုးကုတ် အားထုတ်ကြသော်လည်း ထိုသူတို့မှာ မဂ်ဖိုလ်ကို မရရှိပဲ ဆင်းရဲရုံမျှသာ ရှိချိမ့်မည်၊ ဤဥပမာသည် အလောင်းတော်သူမြတ်၏ ဉာဏ်၌ ရှေးဦးပဌမ ထင်လာ၏။
(ဤဥပမာ၌ ရေသဖန်းသား အစိုကြီးနှင့် ကိလေသာ တဏှာအစေး မခြောက်သွေ့သေးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ တူကြ၏။ ရေသဖန်းသား အစိုကြီးကို ရေထဲ၌ ချထားခြင်းနှင့် ကိလေသာ တဏှာအစေး မခြောက်သွေ့သောသူတို့ ဝတ္ထုကာမတည်းဟူသော ရေထဲ၌ မိမိကိုယ်ကို ချထားခြင်းသည် တူ၏။ ရေ၌စိမ်ထားသည့် ရေသဖန်းသား အစိုကြီးကို မည်မျှပင် ပွတ်ပါသော်လည်း မီးကိုမရရှိပဲ ဆင်းရဲခြင်းသာ အကျိုးရခြင်းနှင့် ကိလေသာ တဏှာအစေး မခြောက်သွေ့သောသူတို့ ဝတ္ထုကာမများကို မစွန့်လွှတ်ပဲ မည်မျှပင် အားထုတ်သော်လည်း မဂ်ဉာဏ်တည်းဟူသော မီးကို မရရှိနိုင်ခြင်းသည် တူ၏။ ဤဥပမာကား.. သပုတ္တဘရိယပဗ္ဗဇ္ဇာ = ခေါ်သော သားမယားနှင့်တကွ ပြုအပ်သော ပရိဗိုဇ်ရဟန်းတို့၏ ရဟန်းပြုခြင်းအတွက် ထင်လာသော ဥပမာတည်း)။
(၂) ရေနှင့်ဝေးကွာ ကုန်းပေါ်မှာထားအပ်သော ရေသဖန်းသား ထင်းစိုကြီးကို မီးကိုအလိုရှိသော ယောက်ျားသည် မည်မျှပင် မီးပွတ်တံဖြင့် ပွတ်ပါသော်လည်း စိုနေသည့်အတွက် မီးကိုမရပဲ ဆင်းရဲရုံသာရှိမည် ဖြစ်သကဲ့သို့ ထို့အတူ လောက၌ သမဏ,ဗြာဟ္မဏအမည်ခံ ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် မိမိတို့ကိုယ်နှိုက်က ကာမတဏှာ တည်းဟူသော အစိုဓာတ် အစေးဓာတ် မခြောက်မသွေ့ပါပဲလျက် ဝတ္ထုကာမ တည်းဟူသော ရေမှ ကိုယ်စိတ်တို့ဖြင့်ဖဲခွါ ဝေးစွာပင်နေ၍ ဆင်းရဲကြီးစွာ အားထုတ်ပါသော်လည်း ထိုသူတို့မှာ မဂ်ဖိုလ်ကိုမရရှိပဲ ဆင်းရဲရုံမျှသာ ရှိချိမ့်မည်။
၂၃၆
ဤဥပမာသည် အလောင်းတော်သူမြတ်၏ ဉာဏ်၌ ဒုတိယမြောက် ထင်လာ၏။
(ဤဥပမာ၌ ရေသဖန်းသား အစိုကြီးနှင့် ကိလေသာ တဏှာအစေး မခြောက်သွေ့သေးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ တူကြ၏။ ရေသဖန်းသား အစိုကြီးကို ရေနှင့်ဝေးကွာ ကုန်းအရပ်၌ ထားစေကာမူ ပင်ကိုယ်က စိုစွတ်နေသည့်အတွက် မည်မျှပင် ပွတ်ပါသော်လည်း မီးမဖြစ်နိုင်ခြင်းနှင့် ကိလေသာ တဏှာအစေး မခြောက်သွေ့သေး သောသူတို့ ဝတ္ထုကာမတို့မှ ကိုယ်စိတ်တို့ဖြင့်ဖဲခွါ ဝေးစွာပင်နေ၍ ဆင်းရဲကြီးစွာ အားထုတ်ပါသော်လည်း မိမိတို့ကိုယ်နှိုက်က ကိလေသာ တဏှာအစေး မခြောက်မသွေ့ စိုစွတ်နေသည့်အတွက် မဂ်ဉာဏ်တည်းဟူသော မီးမဖြစ်နိုင်ခြင်းသည် တူ၏။ ဤဥပမာကား ဗြဟ္မဏဓမ္မိကပဗ္ဗဇ္ဇာ = ခေါ်သော သားမယားတို့ကို စွန့်ခွါ၍ ပါသဏ္ဍအကျင့်မှားကို လိုက်စားကျင့်ကြံ အားထုတ်ကြသော ပုဏ္ဏားတို့၏ ရဟန်းပြုခြင်းမျိုးအတွက် ထင်လာသော ဥပမာတည်း)။
(၃) ထို့ပြင်လည်း ရေနှင့်ဝေးကွာ ကုန်းပေါ်မှာထားအပ်သော ရေသဖန်းသားခြောက်ကြီးကို မီးကိုအလိုရှိသော ယောက်ျားသည် မီးပွတ်တံဖြင့် ပွတ်သောအခါ ရေနှင့် ဝေးကွာသောကြောင့်၎င်း, ပင်ကိုယ်ကပင် ခြောက်သွေ့သောကြောင့်၎င်း အလွယ်နှင့် မီးဖြစ်သကဲ့သို့ ထို့အတူ လောက၌ သမဏဗြာဟ္မဏ အမည်ရသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် မိမိတို့ကိုယ်နှိုက်က ကာမတဏှာတည်းဟူသော အစိုဓာတ် အစေးဓာတ်လည်း ခြောက်သွေ့ပြီးဖြစ်၍ ဝတ္ထုကာမတို့မှလည်း ကိုယ်စိတ်တို့ဖြင့်ဖဲခွါ ဝေးစွာရှောင်ကြဉ်၍ ဆင်းရဲကြီးစွာ မှန်ကန်သော ရဟန်းတရားကို အားထုတ်သည်ဖြစ်စေ, မပင်မပန်း သက်သာစွာ ရဟန်းတရားကို အားထုတ်သည်ဖြစ်စေ မဂ်ဖိုလ်ကို ရရှိနိုင်ပေ၏။ ဤဥပမာသည် အလောင်းတော်သူမြတ်၏ ဉာဏ်၌ တတိယမြောက် ထင်လာ၏။ (ဥပမာ ဥပမေယျ ရှေးနည်းစဉ်းစား၍ ဟပ်လေ။ ဤဥပမာကား ကိုယ်တော်မြတ်အတွက် ထင်လာသော ဥပမာဖြစ်သည်)။
၂၃၇
ပဉ္စဝဂ္ဂီတို့ အလောင်းတော်ထံသို့ ရောက်ရှိဝတ်ပြုကြခြင်း
ဘုရားအလောင်းတော် ဖွားမြင်ပြီးစကပင် ရှေး၌ ဆိုအပ်ပြီးသောအတိုင်း ရဟန်းပြုနှင့်ကြသော ပဉ္စဝဂ္ဂီ ရဟန်းငါးဦးတို့သည် အလောင်းတော်မင်းသား တောထွက်၍ ရဟန်းပြုမပြု သတင်းစကား နာကြားစုံစမ်းရင်းက အလောင်းတော်မင်းသား တောထွက်၍ ရဟန်းပြုသွားပြီတဲ့ဟူသော သတင်းကို ကြားသိရ၍ ရွာနိဂုံးစသည်တို့၌ အစဉ်သဖြင့် လှည့်လည်ကာ အလောင်းတော်ကို ရှာဖွေကြရာမှ ဥရုဝေလတော၌ အလောင်းတော်ကို တွေ့မှီကြလေသည်။ ထိုအခါ ခြောက်နှစ်ကြာ ပဓာနအလုပ်ကို အားထုတ်တော်မူသော အလောင်းတော်ကို “ယခုပင် ဘုရားဖြစ်တော့မည်၊ ယခုပင် ဘုရား ဖြစ်တော့မည်”ဟု မျှော်လင့်ချက်ကြီးစွာဖြင့် အလောင်းတော်၏နေရာ သင်္ခမ်းကျောင်းပရိဝုဏ်ကို တံမြက်လှည်းခြင်း, အလောင်းတော်အား ရေပူရေချမ်း ကမ်းလှမ်းခြင်း အစရှိသော ဝတ်အကျင့်ဖြင့် ပြုစုလုပ်ကျွေးကြကာ အလောင်းတော်၏ အနီးအပါးမှာပင် လှည့်လည်ကျက်စားလျက် ရှိနေကြကုန်၏။
ပဓာနအလုပ် ဒုက္ကရစရိယာကို ကျင့်တော်မူခြင်း
(၁) အရေမျှ ကြွင်းပစေ (၂) အကြောမျှ ကျန်ပစေ (၃) အရိုးမျှ ကြွင်းပစေ (၄) အသားအသွေးတို့ ခန်းခြောက်သွားမူ သွားပစေ ဤအလုပ်ကိုဖြင့် အောင်မြင်အောင် ပြုလုပ်မည်ဟူသော အင်္ဂါလေးပါးရှိသည့် ဇွဲလုံ့လ ဝီရိယမျိုးကို “ပဓာနဝီရိယ”ဟု ခေါ်၏။ ယခု ဖော်ပြလတံ့သော အကျင့်များကား ထိုပဓာနဝီရိယ ဇွဲလုံ့လမျိုးဖြင့် ပြုအပ်သော အလုပ်မျိုးဖြစ်၍ ပဓာနအလုပ်ဟူ၍ ခေါ်သည်။ ယခု ဖော်ပြလတံ့သော အကျင့်များကား လူသာမန်တို့ ကျင့်ကြံရန် ခဲယဉ်းသော အကျင့်များဖြစ်၍ “ဒုက္ကရစရိယာ” ခေါ်ဆို၏။
(က) ဘုရားအလောင်းတော်သည် သေနာနိဂုံးသို့ ဝင်ကြွကာ ဆွမ်းခံလှည့်လည်ပြီး မေတ္တာဘာဝနာကို ပွါးများတော်မူ၍
၂၃၈
အချိန်ကာလ ရက်များစွာကို လွန်စေပြီးနောက် အဆင့်တိုးတက်၍ “ရုန့်ရင်းကြမ်းတမ်းသော အလုပ်အလွေ့ပြုလုပ် စားမျိုအပ်သော ဤအစာအာဟာရကို မှီဝဲခြင်းဖြင့် ငါ့အား အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်း၊ ဤကဲ့သို့ အစာအာဟာရ ဝဝစား၍ မေတ္တာတရား ပွါးရုံမျှဖြင့် ရည်သန်သော သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို ရနိုင်မည်မဟုတ်”ဟူ၍ ဆင်ခြင်စဉ်းစားမိကာ ထိုသို့ ဆွမ်းခံ၍စားခြင်းအမှုကို ပယ်စွန့်တော်မူ၍ ဥရုဝေလတောအုပ်အတွင်း အလိုလိုကြွေကျသော သစ်သီးကြီးငယ်တို့ကိုသာ စားသုံး၍ မျှတတော်မူပြန်၏။ ထိုနည်းဖြင့်လည်း သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို မရနိုင်ရကား “ဤအလိုလိုကြွေကျသော သစ်သီးကြီးငယ် အစာအာဟာရသည်လည်း ကြမ်းတမ်းသေး၏။ သစ်သီးကို ရှာဖွေရခြင်းသည်လည်း ပလိဗောဓတမျိုးပင် ဖြစ်၏”ဟူ၍ ဆင်ခြင် စဉ်းစားတော်မူပြီးလျှင် ကိုယ်တော်မြတ် မှီခိုနေသော သစ်ပင်မှ အလိုလိုကြွေကျသော သစ်သီးဖြင့်သာ မျှတတော်မူပြန်၏။
(ခ) ဘုရားအလောင်းတော်သည် “အံကြိတ် တောက်ခေါက်၍ အားကြီးလှစွာ သမ္မာဝိတက်နှင့်ယှဉ်သော ကုသိုလ်စိတ်ဖြင့် ကာမဝိတက် အစရှိသော မိစ္ဆာဝိတက်တို့နှင့် တကွဖြစ်သော အကုသိုလ်စိတ်ကို ဖြစ်ခွင့်မပေးရမူ ကောင်းလေစွာ့၊ ပယ်ဖျောက်ရမူ ကောင်းလေစွာ့၊ ထိုအကုသိုလ်စိတ်များကို ဝီရိယမီးပူဖြင့် ခွါပစ်ရမူ ကောင်းလေစွာ့”ဟု ကြံစည်တော်မူကာ အံကြိတ် တောက်ခေါက်ကာ ကုသိုလ်စိတ်ဖြင့် အကုသိုလ်စိတ်ကို နှိပ်တော်မူလေသည်၊ ဖြစ်ခွင့်မပေး၊ ပယ်ဖျောက်တော်မူလေသည်၊ ဝီရိယမီးပူဖြင့် ကိုယ်မှကွာအောင် ပြုတော်မူလေတော့သည်။ ထိုအခါ လက်ကတီး (ချိုင်းကြား)တို့မှ ချွေးများ တတွေတွေ ယိုထွက်၍ လာလေသည်။ ဥပမာအားဖြင့် အားရှိသော ယောက်ျားတယောက်က အားနည်းသော ယောက်ျားတယောက်ကို ဦးခေါင်းက ကိုင်၍ဖြစ်စေ, ပခုံးက ကိုင်၍ဖြစ်စေ ဖိနှိပ်သောအခါ ထိုအားနည်းသော ယောက်ျား၏ ချိုင်းကြားမှ ချွေးများ ယိုထွက်လာသကဲ့သို့တည်း။ ထိုအခါ၌ အလောင်းတော်၏ ဝီရိယကား အလွန်
၂၃၉
ပြင်းထန်လှ၏။ ဆုတ်နစ်ခြင်း အလျှင်းမရှိ။ သတိလည်း အလွန်ထင်လင်း စွဲမြဲလှ၏၊ မေ့ပျောက်ခြင်း အလျှင်းမရှိ။ သို့သော် ဆင်းရဲစွာ အားထုတ်မှုက တကိုယ်လုံး ထိုးဆွသကဲ့သို့ ဖြစ်နေရကား အလောင်းတော်၏ တကိုယ်လုံးမှာ ပူရှိန်းကာ ငြိမ်းအေးမှုကို မရရှိခဲ့ချေ။ ဤမျှလောက် ဆင်းရဲကြီးစွာ ရောက်ရှိနေသော်လည်း အားထုတ်လိုသော စိတ်ဓာတ်ကား ယုတ်လျော့ ကုန်ခန်း၍ မသွားချေ။
(ဂ) ဘုရားအလောင်းတော်သည် “ထွက်လေဝင်လေ နှစ်ပါးကို အောင့်ချုပ်၍ထားခြင်း = တည်းဟူသော အပ္ပါနကဈာန်ကို ဖြစ်စေရမူ ကောင်းလေစွာ့”ဟု ကြံစည်တော်မူကာ မလျော့သော လုံ့လဖြင့် ခံတွင်းမှ၎င်း, နှာခေါင်းမှ၎င်း ထွက်သက် ဝင်သက် ထွက်လေ ၀င်လေကို မထွက်မဝင်နိုင်အောင် ချုပ်တည်း၍ အောင့်၍ ထားလေသည်။ ထိုအခါ လေများသည် ခံတွင်းနှာခေါင်းမှ ထွက်ခွင့်မရသဖြင့် နာပေါက်တို့မှ စု၍ ထွက်ကြကုန်၏၊ ထိုသို့ထွက်သော လေတို့၏ အသံကား ပန်းပဲသမားတို့၏ ဖားဖိုမှ လေထွက်သကဲ့သို့ အလွန်ပြင်းထန်လှကုန်၏။ ထိုအခါ၌ အလောင်းတော်၏ ဝီရိယ အလွန်ပြင်းထန်လှ၏။ ဆုတ်နစ်ခြင်း အလျှင်းမရှိ။ သတိလည်း အလွန်ထင်လင်း စွဲမြဲလှ၏။ မေ့ပျောက်ခြင်း အလျှင်းမရှိ။ သို့သော် ဆင်းရဲစွာ အားထုတ်မှုက တကိုယ်လုံး ထိုးဆွသကဲ့သို့ ဖြစ်နေရကား အလောင်းတော်၏ တကိုယ်လုံးမှာ ပူရှိန်းကာ ငြိမ်းအေးမှုကို မရရှိခဲ့ချေ။ ဤမျှလောက် ဆင်းရဲကြီးစွာ ရောက်ရှိနေသော်လည်း အားထုတ်လိုသော စိတ်ဓာတ်ကား ယုတ်လျော့ ကုန်ခန်း၍ မသွားချေ။
(ဃ) တဖန် အလောင်းတော်သည် “အပ္ပါနကဈာန်ကိုပင် ထပ်၍ ဖြစ်စေရမူ ကောင်းလေစွာ့”ဟု ကြံစည်တော်မူကာ မလျော့သော လုံ့လဖြင့် ခံတွင်းမှ၎င်း, နှာခေါင်းမှ၎င်း, နားပေါက်တို့မှ၎င်း ထွက်သက်ဝင်သက် ထွက်လေ၀င်လေကို မထွက် မဝင်နိုင်အောင် ချုပ်တည်း၍ အောင့်၍ ထားလေသည်။ ထိုအခါ လေများသည် ခံတွင်း နှာခေါင်း နားပေါက်ကိုမှ ထွက်ခွင့်မရကြသဖြင့်
၂၄၀
ဦးခေါင်းသို့တက်၍ တိုးဝှေ့ ထိုးဆွကြကုန်၏၊ ဥပမာအားဖြင့် အားကြီးသော ယောက်ျားတယောက်က ထက်လှ ချွန်လှစွာသော စူးဖြင့် ဦးခေါင်း၌ မွှေနေသကဲ့သို့တည်း။ ထိုအခါ၌လည်း အလောင်းတော်၏ ဝီရိယကား အလွန် ပြင်းထန်မြဲ ပြင်းထန်လှပေ၏၊ ဆုတ်နစ်ခြင်း အလျှင်းမရှိ၊ သတိလည်း အလွန်ထင်လင်း စွဲမြဲတိုင်း စွဲမြဲလှပေ၏၊ မေ့ပျောက်ခြင်း အလျှင်းမရှိ။ သို့သော် ဆင်းရဲစွာ အားထုတ်မှုက တကိုယ်လုံး ထိုးဆွထားသကဲ့သို့ ဖြစ်နေရကား အလောင်းတော်၏ တကိုယ်လုံးမှာ ပူရှိန်းကာ ငြိမ်းအေးမှုကို မရရှိခဲ့ချေ။ ဤမျှလောက် ဆင်းရဲကြီးစွာ ရောက်ရှိနေသော်လည်း အားထုတ်လိုသော စိတ်ဓာတ်ကား ယုတ်လျော့ ကုန်ခန်း၍ မသွားချေ။
(င) တဖန် အလောင်းတော်သည် “အပ္ပါနကဈာန်ကိုပင် ထပ်၍ ဖြစ်စေရမူ ကောင်းလေစွာ့”ဟု ကြံစည်တော်မူကာ မလျော့သော လုံ့လဖြင့် ခံတွင်း နှာခေါင်း နားပေါက်တို့မှ ထွက်သက်ဝင်သက် ထွက်လေ၀င်လေတို့ မထွက်မဝင်နိုင်အောင် ချုပ်တည်းမြဲ ချုပ်တည်း အောင့်မြဲအောင့်၍ ထားလေသည်။ ထိုအခါ အလွန်ပြင်းထန်သော လေတို့ ဦးခေါင်းကို ထိုးကြသဖြင့် အလွန်ပြင်းထန်စွာ ခေါင်းကိုက်ခေါင်းခဲ ဝေဒနာတို့ ဖြစ်လာကြကုန်၏။ ဥပမာအားဖြင့် အားကြီးသော ယောက်ျားတယောက်က သားရေကြိုးဖြင့် ဦးခေါင်းကို ရစ်ပတ်၍ တင်းကြပ်အောင် ပြုလုပ်သောအခါ ဆင်းရဲကြီးစွာ ရောက်သကဲ့သို့တည်း။ (ဤစာဖတ်သူသည် မိမိ၏ စိတ်ကူးဉာဏ်ဖြင့် အားကောင်းသော ယောက်ျားတယောက်က ခိုင်မာလှသော သားရေကြိုးကွင်းကြီးကို ဦးခေါင်း၌စွပ်ပြီး တုတ်ချောင်းတချောင်းဖြင့် လျှိုကာ တင်းကြပ်အောင် လှည့်ပေးနေသည်ကို စဉ်းစား၍ ကြည့်ပါ။ ဤအတိုင်းပင်တည်း။) ထိုအခါ၌လည်း အလောင်းတော်၏ ဝီရိယကား အလွန် ပြင်းထန်မြဲ ပြင်းထန်လှပေ၏၊ ဆုတ်နစ်ခြင်း အလျှင်းပင် မရှိချေ။ သတိလည်း အလွန်ထင်လင်း စွဲမြဲတိုင်း စွဲမြဲလှပေ၏၊ မေ့ပျောက်ခြင်း အလျှင်းပင်မရှိ။ သို့သော် ဆင်းရဲစွာ
၂၄၁
အားထုတ်မှု ဒဏ်ချက်က တကိုယ်လုံး ထိုးဆွသကဲ့သို့ ဖြစ်နေရကား အလောင်းတော်၏ တကိုယ်လုံးမှာ ပူရှိမ်းကာ ငြိမ်းအေးမှုကို မရရှိခဲ့ချေ။ ဤမျှလောက် ဆင်းရဲကြီးစွာ ရောက်ရှိနေသော်လည်း အားထုတ်လိုသော စိတ်ဓာတ်ကား လျော့ပါး ဆုတ်ယုတ် ကုန်ခန်း၍ မသွားချေ။
(စ) တဖန် အလောင်းတော် သူမြတ်သည် “အပ္ပါနကဈာန်ကိုပင် ထပ်၍ ဖြစ်စေရမူ ကောင်းလေစွာ့”ဟု ကြံစည်တော်မူကာ ရှေးနည်းအတူ မလျော့သောလုံ့လဖြင့် ခံတွင်း နှာခေါင်း နားပေါက်မှ ထွက်သက်ဝင်သက် ထွက်လေ၀င်လေတို့ မထွက် မဝင်နိုင်အောင် ချုပ်တည်းမြဲ ချုပ်တည်း အောင့်မြဲ အောင့်၍ ထားလေသည်။ ထိုအခါ အလွန်ပြင်းထန်သော လေတို့သည် ဝမ်းပိုက်ကို ဖြတ်တောက်သည့်ပမာ လွန်စွာ ထိုးကျင်ကုန်၏။ ဥပမာအားဖြင့် အလုပ်ကျွမ်းကျင်သော နွားသတ်သမား (သို့မဟုတ် နွားသတ်သမား၏ လက်ထောက်တပည့်)က ထက်စွာသော နွားသတ်ဓားဖြင့် ဝမ်းပိုက်ကို ဖြတ်လှီးသကဲ့သို့တည်း။ ထိုအခါလည်း အလောင်းတော်၏ ဝီရိယကား အလွန်ပြင်းထန်မြဲ ပြင်းထန်လှပေ၏၊ ဆုတ်နစ်ခြင်း အလျှင်းပင် မရှိချေ။ သတိလည်း အလွန်လင်လင်း စွဲမြဲတိုင်း စွဲမြဲလှပေ၏၊ မေ့ပျောက်ခြင်း အလျှင်းပင် မရှိချေ။ သို့သော် ဆင်းရဲစွာ အားထုတ်မှု ဒဏ်ချက်က တကိုယ်လုံး ထိုးဆွသကဲ့သို့ ဖြစ်နေရကား အလောင်းတော်၏ တကိုယ်လုံးမှာ ပူရှိန်းကာ ငြိမ်းအေးမှုကို မရရှိခဲ့ချေ။ ဤမျှလောက် ဆင်းရဲကြီးစွာ ရောက်ရှိနေသော်လည်း အားထုတ်လိုသော စိတ်ဓာတ်ကား လျော့ပါးဆုတ်ယုတ် ကုန်ခန်း၍ မသွားချေ။
(ဆ) တဖန် အလောင်းတော်သူမြတ်သည် “အပ္ပါနကဈာန်ကိုပင် ထပ်၍ ဖြစ်စေရမူ ကောင်းလေစွာ့”ဟု ကြံစည်တော်မူကာ ရှေးနည်းအတူ မလျော့သော လုံ့လဖြင့် ခံတွင်း နှာခေါင်း နားပေါက်တို့မှ ထွက်သက်ဝင်သက် ထွက်လေ၀င်လေတို့ မထွက်မဝင်နိုင်အောင် ချုပ်တည်းမြဲ ချုပ်တည်း အောင့်မြဲ အောင့်၍ ထားလေသည်၊ ထိုအခါ အလောင်းတော်၏ တကိုယ်လုံး၌ အပြင်းအထန်
၂၄၂
ပူလောင်ခြင်း (ဍာဟရောဂါ) ဖြစ်ပေါ်လာလေသည်။ ဥပမာအားဖြင့် အားရှိသော ယောက်ျားနှစ်ယောက်တို့က အားနည်းသော ယောက်ျားတယောက်ကို လက်ဝဲ လက်ျာ လက်မောင်းတဖက်စီ ကိုင်ကြပြီး မီးပုံကြီး၌ ကင်၍ပေးသောအခါ ပြင်းထန်စွာ ပူလောင်ခြင်း ဖြစ်သကဲ့သို့တည်း။ ထိုအချိန်မှာ အလောင်းတော်၏ တကိုယ်လုံး ခြစ်ခြစ်တောက် ပူလောင်နေသည်။ ထိုအခါ၌လည်း ရှေးနည်းအတူ လုံ့လဝီရိယ ဆုတ်နစ်ခြင်းမရှိ ပြင်းထန်လှ၏။ သတိလည်း မေ့ပျောက်ခြင်းမရှိ ထင်လင်းစွဲမြဲလှဘိ၏။ ပဓာနအလုပ် ဆင်းရဲစွာ အားထုတ်မှုဒဏ်ချက်ကြောင့် ငြိမ်းအေးမှုကိုကား မရရှိခဲ့ချေ။ သို့စေကာမူ အားထုတ်လိုသောစိတ်ဓာတ်ကား လျော့ပါးဆုတ်ယုတ် ကုန်ခန်း၍မသွားချေ။
စင်္ကြံအတွင်း ထိုင်လျက်သား မူးသွားခြင်း
ထိုသို့ အလောင်းတော်သူမြတ်အား အလွန်အမင်း ကိုယ်ပူနာ ဖြစ်ပွါးလာသောအခါ အလောင်းတော် သူမြတ်သည် စင်္ကြံအတွင်းမှာပင် မူးမေ့သွားကာ ထိုင်လျက်သား တိမ်းလည်းသွားတော်မူ၏။ (မြင်မကောင်း ရှုမကောင်း လျောင်းလျက် မှောက်လျက် တိမ်းလည်းသွားသည်မဟုတ်၊ သတိကြီးသူဖြစ်သဖြင့် စင်္ကြံသွားရင်းက ထိုင်လျက်သားကလေး တိမ်းလည်းသွားခြင်း ဖြစ်သည်။) ထိုသို့ ဘုရားအလောင်းမြတ် ထိုင်လျက်သား တိမ်းလည်းသွားသောအခါ စင်္ကြံအနီးရှိ နတ်တို့သည် သုံးမျိုးသုံးစား ထင်မြင်ချက် ကွဲပြားကြကာ-
(၁) အချို့နတ်များက “ရဟန်းဂေါတမသည် သေသွားပြီ”ဟူ၍ ပြောဆိုကြလေသည်၊ (၂) အချို့နတ်များက “ရဟန်းဂေါတမသည် သေပြီးပြီမဟုတ်သေး၊ ယခုမှ သေနေတုန်း သေနေဆဲ ဖြစ်သည်”ဟူ၍ ပြောဆိုကြလေသည်၊ (၃) အချို့နတ်များက “ရဟန်းဂေါတမသည် သေပြီးပြီလည်းမဟုတ်၊
၂၄၃
သေနေတုန်း သေနေဆဲလည်း မဟုတ်၊ ရဟန်းဂေါတမသည် ရဟန္တာဖြစ်သွားပြီ၊ ဤနေပုံမျိုးကား ရဟန္တာ၏ နေပုံမျိုး ဖြစ်သည်”ဟူ၍ ပြောဆိုကြလေသည်။
ထိုသို့ ပြောဆိုကြသော နတ်သုံးမျိုးတို့အနက် “သေပြီ”ဟု ပြောဆိုသော နတ်များက သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီးထံသို့ သွားကြပြီးလျှင် “အသင်မင်းကြီးတို့၏ သားသည် သေသွားပြီ”ဟူ၍ ပြောဆိုကြလေသည်။ “ငါ့သားတော်သည် ဘုရားဖြစ်ပြီးမှ သေတာလား၊ ဘုရားမဖြစ်သေးမီ သေတာလား”ဟု သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီးက မေးသောအခါ ထိုနတ်တို့က “သင့်သားသည် ဘုရားဖြစ်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်ရှာပဲ ပဓာနအလုပ် အားထုတ်ရင်း စင်္ကြံမြေအတွင်းမှာပင် တိမ်းလည်း၍ သေသွားရှာပြီ”ဟူ၍ ပြောဆိုကြလေရာ သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီးက “သင်တို့ပြောစကားကို လားလားမျှ ငါမယုံကြည်၊ ငါ့သားတော်အဖို့ သဗ္ဗညုတဉာဏ်သို့ မရောက်ပဲ (= ဘုရားမဖြစ်ပဲ) သေခြင်းဆိုသော တရားသည် ဖြစ်ပင် မဖြစ်နိုင်”ဟူ၍ တင်းတင်းမာမာကြီးပင် ပြောကြားလိုက် လေသည်။
အစာကိုလျှော့၍ စားတော်မူခြင်း
ဘုရားအလောင်းတော်သည် မူးမေ့သွားရာမှ သတိရလာသောအခါ “ငါသည် အစာအာဟာရကို လုံးဝမစားပဲ ကျင့်ရမူ ကောင်းလေစွာ့”ဟူ၍ ကြံစည်တော်မူသောအခါ နတ်များက “အို သူတော်ကောင်း အလောင်းတော်ရဟန်းမြတ်.. သင်သည် အစာအာဟာရကို လုံးဝဖြတ်တော်မမူပါလင့်၊ အို သူတော်ကောင်း အလောင်းတော် ရဟန်းမြတ်.. အကယ်၍ သင်သည် အစာအာဟာရကို လုံးဝဖြတ်တောက်ရန် ကျင့်ကြံတော်မူခဲ့ပါလျှင် ငါတို့သည် သင်၏ကိုယ်အတွင်းသို့ မွေးညှင်းပေါက်တို့မှ နတ်ဩဇာကို ထည့်သွင်းကြရပါလိမ့်မည်၊ ထိုနတ်ဩဇာဖြင့် သင်သည် မျှတရပါလိမ့်မည်”ဟူ၍ ပြောဆိုကြလေသည်။ ထိုအခါ အလောင်းတော် သူမြတ်၏ စိတ်သန္တာန်၌ “ငါကလည်း အစာအာဟာရ လုံးဝမစားဘူးဟူ၍ ဝန်ခံငြားအံ့၊ ဤနတ်များကလည်း
၂၄၄
မွေးညှင်းတွင်းတို့မှ နတ်ဩဇာကို ထည့်သွင်း၍ ပေးကုန်ငြားအံ့၊ ထိုနတ်ဩဇာဖြင့်လည်း ငါမျှတ၍ နေငြားအံ့၊ ဤသို့ လုံးဝ အစာမစားဘူးဟု ဝန်ခံပါလျက် နတ်ဩဇာဖြင့် မျှတ၍ နေခြင်းသည် ငါ့အတွက်တာ ရှေ့နောက်မညီ ချွတ်ချွတ်လွဲလွဲသာ ဖြစ်လေရာ၏”ဟု အကြံတော်ဖြစ်ပွါးကာ “အမောင်နတ်တို့.. ဤကဲ့သို့ မွေးညှင်းတွင်းတို့မှ နတ်ဩဇာ ထည့်သွင်းခြင်းအမှုကို မပြုကြပါလင့်၊ ငါသည် မျှတရုံလောက် အစာအာဟာရကို မှီဝဲပါမည်”ဟူ၍ မိန့်ဆိုတော်မူလေသည်။
ထိုအခါမှစ၍ ဘုရားအလောင်းတော်သည် အစာအာဟာရကို လုံးဝဖြတ်တောက်မှု မပြုပဲ နည်းနည်း နည်းနည်းကိုသာ စားသုံး မှီဝဲတော်မူလေသည်၊ တနေ့အတွက်တာ တရံတခါ ပဲနောက်ပြုတ်ရည် တလက်ဆွမ်း (= တလက်ခုပ်)လောက်ဖြင့်လည်း မျှတတော်မူ၏။ တရံတခါ ပဲပိစပ်ပြုတ်ရည် တလက်ဆွမ်း (= တလက်ခုပ်)လောက်ဖြင့်လည်း မျှတတော်မူ၏။ တရံတခါ ကုလားပဲပြုတ်ရည် တလက်ဆွမ်း (= တလက်ခုပ်)လောက်ဖြင့်လည်း မျှတတော်မူ၏။ တရံတခါ စားတော်ပဲပြုတ်ရည် တလက်ဆွမ်း (= တလက်ခုပ်)လောက်ဖြင့်လည်း မျှတတော်မူ၏။
ထိုသို့ ပဲပြုတ်ရည်ကလေး တလက်ဆွမ်း (= တလက်ခုပ်)လောက်ဖြင့် မျှတတော်မူရသည့်အတွက် ဘုရားအလောင်းတော်၏ ရူပကာယကား အလွန် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ကာ ပိန်ချုံး၍ သွားလေ၏-
ဘုရားအလောင်းတော်၏ အင်္ဂါကြီးငယ်တို့သည် အစာအာဟာရ နည်းနည်းသာ စားသုံးတော်မူသည့်အတွက် အာသီတိကမည်သော နွယ်, ကာဠမည်သော နွယ်တို့၏ အဆစ်များကဲ့သို့ အရိုးဆက် အဆစ်နေရာတို့က ငေါလျက် မောက်လျက် အဆစ်မဟုတ်သော နေရာတို့က ပိန်လျက် ချိုင့်လျက် နေကုန်၏။
၂၄၅
ဘုရားအလောင်းတော်၏ တင်ပါးတို့သည် ကုလားအုပ် ခွါကြီးများကဲ့သို့ ပတ်ဝန်းကျင် ရှုံ့တွလျက် ဝစ္စမဂ် (= ကျင်ကြီးစွန့်သော နေရာ)တို့က အတွင်းသို့ ချိုင့်၍ ဝင်နေကုန်၏။
ဘုရားအလောင်းတော်၏ ကျောက်ကုန်း (= ကျောရိုး)တို့မှာလည်း ပုတီးလုံးကြီးများကို ကြိုးဖြင့် သီထားသည့်ပမာ အလယ်မှာ နိမ့်ကျလျက် အရိုးငေါငေါ ပေါ်လွင်နေကုန်၏။
စရပ်အို, ကျောင်းအို, အိမ်အိုမှ အချင်ရနယ်များကဲ့သို့ နံရိုးတို့သည်လည်း အကြားအကြား၌ အသားတွေ နိမ့်ကျကုန်ရကား မြင်မကောင်း ရှုမကောင်း စနောင်စနင် မပြေမပြစ် ဖြစ်၍နေကုန်၏။
မျက်လုံးအိမ်အတွင်းရှိ မျက်လုံးတော်တို့ကိုလည်း ရေတွင်းနက်ကြီးထဲက ရေပွက်ကလေးများပမာ အတွင်းသို့ ဝင်လျက်သား နေသည်တို့ကို မြင်ရကုန်၏။
ဦးခေါင်းတော် အရေမှာလည်း ဗူးခါးသီးနုနုကလေးကို ခူး၍ နေလှန်းသည့်ပမာ ရှုံ့၍ တွန့်၍ ညှိုးနွမ်း၍ နေ၏။
ဝမ်းရေတော်နှင့် ကျောသား ကပ်လျက်နေရကား ဝမ်းရေကို စမ်းလိုက်လျှင် ကျောရိုးကိုပါ ကိုင်မိတော့၏၊ ကျောရိုးကို စမ်းလိုက်လျှင်လည်း ဝမ်းရေကိုပါ ကိုင်မိတော့၏။
ကျင်ကြီး ကျင်ငယ်ကို စွန့်မည်ဟူ၍ ထိုင်လိုက်သောအခါ ကျင်ငယ်ဖြစ်နိုင်လောက်အောင် အာဟာရဓာတ်ရည်က ဝမ်းထဲ၌ မရှိသောကြောင့် လုံးဝ ကျင်ငယ်မထွက်ပဲ ကျင်ကြီးသော်မူ ကွမ်းသီးတလုံး, နှစ်လုံးခန့်မျှ စာမြင်းဖြစ်ကာ ခဲယဉ်းစွာ ထွက်ရ၏။ တကိုယ်လုံးမှ ချွေးများ တဖြိုင်ဖြိုင် ယိုစီးကျလာ၏၊ ထိုနေရာမှာပင် မှောက်လျက်သား တိမ်းလည်းသွား၏။
၂၄၆
မိမိကိုယ်ကို အနည်းငယ်မျှ သက်သာရာ ရတန် ရပါစေတော့ဟု လက်ဖြင့် ပွတ်သပ်လိုက်သောအခါ အရင်းပုပ်နေသော ( အသားအသွေး နည်းပါးလှသဖြင့် အရင်းပိုင်းက အသားအသွေးကို အမှီမရသာ) မွေးညှင်းများသည် ကိုယ်မှကျွတ်ကာ လက်၌ ကပ်ငြိ၍ ပါလာကုန်၏။
မြတ်စွာဘုရား အလောင်းတော်၏ ပင်ကိုယ်ပကတိ အဆင်းသည် သိင်္ဂီနိက်ရွှေစင် အဆင်းကဲ့သို့ ဝါဝင်း၍ နေ၏။ သို့သော် ထိုတရားအားထုတ်ချိန်၌ မြင်ရသူတို့ကား တချို့က “ရဟန်းဂေါတမသည် အသားမဲကြီး”ဟု ပြောဆိုကြ၏၊ တချို့ကမူ “ရဟန်းဂေါတမသည် အသားမဲကြီး မဟုတ်၊ ရဟန်းဂေါတမသည် အသားညိုကြီး”ဟု ပြောဆိုကြ၏၊ တချို့ကလည်း “ရဟန်းဂေါတမသည် အသားမဲကြီးလည်း မဟုတ်၊ အသားညိုကြီးလည်း မဟုတ်၊ ရဟန်းဂေါတမသည် ငါးခူရေကဲ့သို့ ပြာလဲ့သော အဆင်းရှိသူ ဖြစ်သည်”ဟု ပြောဆိုကြ၏။
(ဤဗုဒ္ဓဝင် စာဖတ်သူသည် ဤနေရာ၌ ခေတ္တရပ်နား၍ စဉ်းစားကြည့်စမ်းပါ၊ ဘုရားအလောင်းတော်သည် ဤဆိုအပ်ပြီးသော လူသာမန်တို့ ကျင့်နိုင်ခဲသည့် အကျင့်ကို အချိန် ရက် လ တိုတောင်းစွာ ကျင့်သည်မဟုက်၊ ခြောက်နှစ်ကြာ ကျင့်တော်မူခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုမျှလောက် နှစ်ပေါင်း ခြောက်နှစ်ကြာ ဆင်းရဲစွာ ကျင့်ကြံရသော်လည်း ဘုရားအလောင်းတော်၏စိတ်၌- ငါသည် ဤမျှ ခြောက်နှစ်ကြာ ခဲယဉ်းစွာ ကျင့်ရသော်လည်း သဗ္ဗညုတဉာဏ်တော်ကို မရခဲ့၊ ကိုင်း.. ဒါလောက်တောင်ရှိလှတာ ရွှေနန်းတော်သို့ ပြန်သွားပြီး ယသောဓရာမိဖုရား အမှူးရှိသည့် နန်းသူအပေါင်း လေးသောင်းတို့၏ အပြုအစု အမှုအယုကို ခံယူကာ အသက်ထင်ရှား ရှိနေကြသော မယ်တော် (မိထွေးတော် ဂေါတမီကို ဆိုလိုသည်။) ခမည်းတော်တို့နှင့် ဆွေတော်ရှစ်သောင်း မျိုးတော်ပေါင်းတို့ကို ချမ်းချမ်းသာသာ ငါကြည့်၍ နေပေအံ့ ဟူ၍၎င်း, နတ်၌ဖြစ်သော ဘောဇဉ်နှင့်တူသည့် အလွန်မွန်မြတ်သော ဘောဇဉ်ကို စားသုံးကာ အလွန် အတွေ့အထိ ကောင်းမြတ်သည့် အိပ်ရာနေရာ၌ ချမ်းသာစွာ အိပ်နေတော့မည် ဟူ၍၎င်း ဤကဲ့သို့ အသက်သာခို၂၄၇
မာန်နတ်လာ၍ အကျိုးလိုဟန်စကား ပြောကြားတားမြစ်ခြင်း
မာရ်နတ်သားသည် မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော် တောထွက်လာစဉ်ကပင် “အို သိဒ္ဓတ္ထမင်းသား.. ယနေ့မှနောက် ခုနစ်ရက်မြောက်လျှင် သင့်အတွက်တာ စကြာရတနာ ဆိုက်ရောက်ပါလိမ့်မည်၊ တောမထွက်ပါလင့်ဟု ပြောဆို တားမြစ်ခဲ့လေသည်။ သို့သော် ဘုရားအလောင်းတော်က “အို မာရ်နတ်.. ငါ၏အတွက် စကြာရတနာ ရောက်လာမည်ကို ငါသိ၏၊ ငါကား စကြဝတေးမင်းစည်းစိမ်ကို အလိုမရှိ၊ သင်သည် သွားလော့၊ ဤအရပ်၌ မရပ်တည်လာလင့်၊ ငါသည် လောကဓာတ် စကြဝဠာပေါင်း တိုက်တသောင်းကို ပဲ့တင်ထပ်စေ၍ ဘုရားဖြစ်အောင် ကြိုးကုတ် အားထုတ်မည်”ဟူ၍ ရဲရဲတောက်စကား မိန့်ကြားတော်မူခဲ့လေသည်။ ထိုအချိန်ကစ၍ မာရ်နတ်သားသည် “အကယ်၍ သိဒ္ဓတ္ထမင်းသား စိတ်အစဉ်မှာ ကာမဂုဏ်နှင့် ပတ်သက်၍ ကြံစည်သည့် = ကာမဝိတက်, သူတပါးကို သတ်ဖြတ်ရန် ကြံစည်သည့် = ဗျာပါဒဝိတက်, သူတပါးကို နှိပ်စက်ရန် ကြံစည်သည့် = ဝိဟိံသာဝိတက်- ဤဝိတက်မျိုး ဖြစ်ပေါ်လာလျှင် ဖြစ်ပေါ်သည့် နေရာမှာပင် သတ်ဖြတ်ပစ်မည်”ဟူသော အကြံဖြင့် အလောင်းတော်၏နောက်မှ အခွင့်အပေါက်ကို ကြည့်ရှုကာ ခြောက်နှစ်ကြာအောင် လိုက်ခဲ့လေသည်။ ယခုသော်မူ ခြောက်နှစ်ကြာအောင် အလောင်းတော်၏သန္တာန်၌ ဖော်ပြရာပါ မိစ္ဆာဝိတက်များ ဖြစ်ပွါးသည့်အခွင့်ကို လုံးဝရှာမတွေ့ ဖြစ်ခဲ့လေသည်။
နှစ်ပရိစ္ဆေဒ ခြောက်နှစ်မျှ အချိန်ကြာသောအခါ မာရ်နတ်သား၏ စိတ်၌ ဤသို့ အကြံဖြစ်လာလေသည်- “သိဒ္ဓတ္ထမင်းသား၏ လုံ့လဝီရိယကား ကြီးမားလှပေ၏၊ ဒုက္ကရအကျင့်ကလည်း
၂၄၈
ပြင်းထန်လှပေ၏၊ တချိန်ချိန်မှာ ဘုရားဖြစ်ချင် ဖြစ်သွားလိမ့်မည်၊ ငါသည် သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားထံ ချဉ်းကပ်၍ အဆုံးအမစကား ပြောကြားပြီးလျှင် ဒုက္ကရစရိယာအလုပ်မှ ရပ်သွားစေရမူ ကောင်းလေစွာ့”ဟူ၍ အကြံဖြစ်ကာ အလောင်းတော်ထံ ချဉ်းကပ်၍ မိမိကြံစည်သော အကြောင်းများကို ပြောကြားလေသည်။ (ထိုသို့ မာရ်နတ် လာရောက်၍ အကျိုးလိုလားဟန်ဖြင့် ဖြားယောင်းစကား ပြောကြားလာပုံ, ဘုရားအလောင်းတော်က ရဲရဲတောက် ပြန်ကြားတော်မူပုံများကို ဘုရားဖြစ်ပြီးသည့် နောက်အခါ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် “ပဓာနသုတ်”ဟူသော အမည်ဖြင့် ရဟန်းတော်များအား ဟောကြားတော်မူလေသည်။ ယခုအခါ ထို“ပဓာန”သုတ်လာ မာရ်နတ်နှင့် ဘုရားအလောင်းတို့ အပြန်အလှန် ပြောဆိုကြပုံများကို သိလွယ်သော မြန်မာစကားများဖြင့် ဖော်ပြပေအံ့။)
နေရဉ္ဇရာမြစ်၏အနီး ဥရုဝေလ တောအုပ်ကြီးအတွင်း၌ နိဗ္ဗာန်ကို ရွယ်ချောင်းသည့် စိတ်တမျိုးတည်းသာဖြစ်ရှိလျက် အပ္ပါနကဈာန်ကို အဖန်ဖန် ဖြစ်ပွါးစေလျက် နေတော်မူသော ဘုရားအလောင်း ထံမှောက်သို့ မာရ်နတ်သား လာရောက်ပြီးလျှင်-
ငါ၏အချင်း အို သိဒ္ဓတ်မင်း.. သင်ကား အသွေးအသား ခေါင်းပါးလျော့တုံ တကိုယ်လုံး ပိန်ကြုံ၍ နေချေပြီ၊ ရုပ်ရည်အဆင်း ပျက်ခြင်းမလှ ပျက်ခဲ့ရလေပြီ၊ အသင်၏ သေခြင်းကား အလွန်နီးကပ်လျက် ရှိချေပြီ၊ သေခြင်းတရားအတွက် အစိတ်ပေါင်း တထောင်နှင့် တစိတ် စိတ်၍ ထားကြည့်လျှင် ငွေ့ငွေ့သ ရှိနေသော သင်၏အသက် တစိတ်သာ ကျန်ရှိနေတော့သည်၊ အစိတ် တထောင်လောက်က သေပြီးသား ဖြစ်နေလေပြီ။ အို သိဒ္ဓတ်မင်း.. အသက်ရှည်မှု သတိပြုတော်မူပါ၊ အသက်ရှည်စွာ တည်နေခြင်းသည် အလွန်ကောင်းမြတ် ချီးမွမ်းအပ်သော တရားဖြစ်ပါသည်။ အသက်ရှည်ရှည် နေရပါလျှင် ကုသိုလ်ကောင်းမှုတို့ကို များစွာပြုရပါလိမ့်မည်၊
၂၄၉
ဥပုသ်သီတင်း စောင့်သုံးခြင်းကို ကျင့်ကြံလျှင်သော်၎င်း, ယဇ်မီးကို ပူဇော်လျှင်သော်၎င်း အသင် သိဒ္ဓတ်မင်းအား ကုသိုလ်တရားများစွာ ဖြစ်ပွါးနိုင်ပါသည်။ သင့်အား ယခုလို တော၌နေကာ သေမည်ရှင်မည်မသိ အဆင်းရဲကြီးဖိကာ ချိချိနွမ်းနွမ်း ပဓာနအလုပ်ကို ကြိုးပမ်းခြင်းဖြင့် အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်း၊ (အကျိုးရှိလိမ့်မည် မဟုတ်။) သင်ရည်သန်သည့် နိဗ္ဗာန်ရောက်ဖို့ရန် အစူအစဉ် ကျင့်အင်လမ်းဟောင်း ခရီးကြောင်းကား အသွား အသက် အလွန်ခက်လှဘိ၏၊ အတီအထွင် ငြိုငြင်ဆင်းရဲ ပြုနိုင်ခဲလှဘိ၏၊ သက်ဝင်ချဉ်းနင်း လိုက်စားခြင်းငှါ ခဲယဉ်းလှဘိ၏။
ဤကဲ့သို့ အလောင်းတော်၏ အကျိုးကို လိုလားဟန် သနားသည့် ကရုဏာသံပါပါဖြင့် ပြောဆိုလာလေသည်။ (သာမန်လူ တယောက်ဆိုလျှင် သူ့စကား နာယူချင်ဘွယ်ပါပေ။)
ထိုသို့အကျိုးလိုဟန် ကရုဏာသံပါပါ ပြောဆိုလာသော မာရ်နတ်သားကို မြတ်စွာဘုရား အလောင်းတော်က ဤကဲ့သို့ ရဲရဲတောက်စကား မိန့်ကြားတော်မူလေသည်။ ၎င်းတို့မှာ-
မေ့လျော့နေသူ နတ်လူဗြဟ္မာ သတ္တဝါကို သံသရာမှ မထွက်ရအောင် တုတ်နှောင်ဖွဲ့ချည်ပေတတ် ဟယ် မာရ်နတ်.. သင်ကား သူတပါးတို့ကို အန္တရာယ် အနှောက်အယှက် ပြုလိုမှုတည်းဟူသော မိမိမျှော်ကိုး အကျိုးဖြင့်သာ ငါ၏ထံမှောက်သို့ လာရောက်ခြင်း ဖြစ်လေသည်။ (ဤစကားရပ်ဖြင့် အလောင်းတော်သူမြတ်သည် မာရ်နတ်က အကျိုးလို၍ လာဟန်အချက်တို့ကို ချေဖျက်တော်မူလိုက်ခြင်း ဖြစ်လေသည်။)
သင်ပြောသည့် ဝဋ္ဋဂါမိ (= ၀ဋ်အတွင်း သက်ဆင်း ကျရောက်စေတတ်သည့်) ကုသိုလ်မျိုးကို အဏုမြူလောက်မျှ ငါကား အလိုမရှိချေ၊ ဝဋ္ဋဂါမိကုသိုလ်မျိုးကို မျှော်ကိုးတောင့်တ လိုလားကြသူများကိုသာ သင်သည် ဤစကားမျိုးကို
၂၅၀
ပြောထိုက်၏။ (ဤစကားရပ်ဖြင့် အလောင်းတော်သူမြတ်သည် “အသက်ရှည်ရှည် နေရပါလျှင် ကုသိုလ်ကောင်းမှုတို့ကို များစွာ ပြုရလိမ့်မည်”ဟူ၍ ပြောဆိုသော မာရ်နတ်၏စကားကို ပယ်ရှား ချေဖျက်တော်မူလိုက်လေသည်။)
ဟယ် မာရ်နတ်.. သန္တိနိဗ္ဗာန်၌ ယုံကြည်ချက် သဒ္ဓါတရား လားလားမျှမရှိသူ, သဒ္ဓါတရားပင် ရှိသော်လည်း လုံ့လဝီရိယ ပျော့ညံ့ပျင်းရိသူ, သဒ္ဓါတရားနှင့် လုံ့လဝီရိယပင် ရှိစေကာမူ ဉာဏ်ပညာ ကင်းမဲ့သူ ဤသူများကိုသာ သင်သည် အသက်ရှင်ရေး အားပေးမြှောက်ပင့် အခွင့်စုံစမ်း မေးမြန်းသင့်ပေ၏၊ ငါမှာမူကား “အကယ်၍ ငါအားထုတ်ပါမူ ခန္ဓာကင်းပျောက် နိဗ္ဗာန်ပေါက်အောင် ရောက်မည်မုချ ဤဘဝဟု နှစ်ခွမသုန် ယုံကြည်သော သဒ္ဓါတရားလည်း ထင်ရှားစွာရှိ၏။ ကိလေသာတိုက် မြက်အမှိုက်ကို ဖုတ်လှိုက်လောင်ခြစ် ပြာမှုန့်ဖြစ်အောင် အားသစ်တည်ဆောက် ရဲရဲတောက်သည့် လုံလဝီရိယလည်း ရှိ၏။ အဝိဇ္ဇာမှောင် ကျောက်သားတောင်ကို အခေါင်ဖြိုခွဲ တပြန့်ကြဲအောင် ရဲရဲချွန်ချွန် အဝှန်ချေမှုန်း သိကြားဗုံးနှင့်တူသော သူမတူတန် ပညာဉာဏ်လည်း ရှိ၏၊ ကာလရှည်လျား ပြုအပ်ဘူး ပြောအပ်ဘူးသည့် အရာများကို လားလားမျှ မမေ့ပျောက် ဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်နိုင်လောက်သော သတိနှင့် လောကဓံလေ့ မုန်တိုင်းဝှေ့သော်လည်း မရွေ့မယိုင် ကျောက်စာတိုင်ကဲ့သို့ ခိုင်မာသော သမာဓိတရား ဤနှစ်ပါးတို့လည်း ထင်ရှားရှိကုန်၏။ ဤသို့လျှင် နိဗ္ဗူမှာဘက် အလွယ်နှင့်တက်နိုင်သည့် ငါးချက်အင်္ဂါ စုံလင်စွာဖြင့် ခန္ဓာအသက် မငဲ့ကွက်ပဲ ရက်ရက်စွန့်စား အားထုတ်၍နေသော ငါ့ကိုများပင် သင်မာရ်နတ်သည် အဘယ့်ကြောင့် အသက်ရှင်ရေး အားပေးမြှောက်ပင့် အခွင့်စုံစမ်း မေးမြန်း၍ နေဘိသနည်း၊ စင်စစ်သော်မူ
၂၅၁
ဝီရိယမြဲမြံ ဇွဲသန်သန်အားထုတ်သူ, အပ္ပနာသမာဓိဖြင့် အသိဉာဏ်ထက်မြက်သူ, ရုပ်နာမ်ခန္ဓာ၏ အဖြစ်အပျက်ကို ကွက်ကွက်ထင်ထင် သိမြင်သူ၏ လူ့ခွင်လောက တရက်မျှ အသက်ရှည်ထွေ တည်နေရခြင်းက မြတ်သည်မဟုတ်လော။ (ဤစကားရပ်ဖြင့် အလောင်းတော်သည် “အို သိဒ္ဓတ်မင်း.. သေခြင်းတရား အတွက် အစိတ်ပေါင်း တထောင်နှင့် တစိတ် စိတ်၍ကြည့်လျှင် ငွေ့ငွေ့ကလေးသာ ရှိနေသော သင်၏အသက် တစိတ်သာ ကျန်တော့သည်။ အစိတ်တထောင်လောက်က သေပြီးသားဖြစ်နေလေပြီ”ဟု ချောက်လှန့်စကား ပြောကြားလာသည့် မာရ်နတ်သားကို တဖန် ခြိမ်းချောက်တော်မူလေသည်။)
ဟယ် မာရ်နတ်.. ငါ၏ကိုယ်ဝယ် အပ္ပါနကဈာန်ကို အားထုတ်သည့် လုံ့လဝီရိယ အဟုန်ကြောင့်ဖြစ်သော ဤလေသည် ဂင်္ဂါ ယမုနာ အစရှိသော မြစ်တို့၏ ရေအယဉ်တို့ကိုသော်လည်း ခြောက်သွေ့စေခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်လေရာ၏၊ နိဗ္ဗာန်သို့ စေလွှတ်အပ်သော စိတ်ရှိသော ငါ၏ သွေးလောက်မျှကိုမူ အဘယ်မှာလျှင် မခြောက်သွေ့စေနိုင်ပဲ ရှိအံ့နည်း၊ ခြောက်သွေ့စေနိုင်အောင် ပြင်းထန်လှပေ၏၊ နိဗ္ဗာန်ကိုမျှော်မှန်း ကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ်ကို အားထုတ်သည့်အတွက် လေအဟုန်နှိပ်စက်၍ ငါ၏ကိုယ်ဝယ်ရှိသော လေးကွမ်းစားမျှလောက်သော သွေးများ ခြောက်သွေ့သွားခဲ့သော် ဗဒ္ဓ, အဗဒ္ဓ နှစ်မျိုးပြားသော သည်းခြေနှင့် စားမျိုအပ်သမျှကို ဗဟိဒ္ဓသို့ အနံ့ဆိုးမထွက်အောင် ဖုံးအုပ်ထားသည့် လေးကွမ်းစားမျှပင်ရှိသော သလိပ်သည်၎င်း, ထိုမျှလောက်ပင်ရှိသော ကျင်ငယ်နှင့် ဩဇာသည်၎င်း ခြောက်သွေ့၍သွားမည် အမှန်ပင်ဖြစ်၏။ သွေး, သည်းခြေ, သလိပ်, ကျင်ငယ်, ဩဇာတို့ အစဉ်သဖြင့် ခြောက်သွေ့သွားကြလျှင် အသားများလည်း ကုန်းခန်း၍သွားမည် အမှန်ပင်ဖြစ်၏။ ထိုသို့ သွေး, သည်းခြေ, သလိပ်,
၂၅၂
ကျင်ငယ်, ဩဇာနှင့် အသားများ ကုန်ခန်း၍သွားကြလျှင် ငါ၏စိတ်သည် တိုး၍ပင် ကြည်လင်၏၊ (ထိုကုန်ခန်းမှုကြောင့် ဘယ်နည်းဖြင့်မျှ ဆုတ်နစ်၍ သွားမည်မဟုတ်။ သင်ကား ဤမျှလောက် ထက်သန်သည့် ငါ၏စိတ်ကို မသိ၍သာ “အို သိဒ္ဓတ်မင်းသား.. သင်ကား အသွေးအသား ခေါင်းပါးလျော့တုံ တကိုယ်လုံး ပိန်ကြုံ၍နေချေပြီ” အစရှိသော ဇီဝိတနိကန္တိစကားကို ပြောကြားလာဘိသည်။) စိတ်သာလျှင် ကြည်လင်သည်မဟုတ်သေး၊ ထိုသို့ ဖြစ်သည်ရှိသော် စကြာမင်းတို့၏ ဘဏ္ဍာစိုးနှင့်တူသော သတိတရား, ၀ဇိရစိန်လက်နက် မိုးကြိုးစက်နှင့်တူသော ပညာတရား, မြင်းမိုရ်တောင်နှင့်တူသော သမာဓိတရား ဤတရားစုသည်လည်း မတုန်လှုပ်ပဲ တိုးတက်ကဲ၍ အမြဲပင် တည်လေသည်။
ကိုယ်သွေးကိုယ်သား ကုန်ခန်းငြားလည်း စိတ်ထားမွန်ရည် တိုး၍ကြည်ကာ နေလင့်ပါသော မဟာပုရိသ ယောက်ျားတံခွန် အလောင်းမွန်တို့ အဝှန်သည်းစွာ ခံကြရာသား ဝေဒနာမြတ် အတုလွတ်သို့ ဆိုက်ကပ်ရောက်ကာ နေလင့်ပါသော ငါ၏စိတ်သည်ကား သို့စဉ်ကလောက် ကိုယ်လုံးခြောက်၍ မီးတောက်ကမန်း အလွန်ပန်းသော်လည်း ကြငှန်းဝေရော် တိုင်းပြည်တော်နှင့် ယသော်ရာဟု နန်းသူ့အပေါင်း ရံရွေတော် လေးသောင်း အစရှိသော ဝတ္ထုကာမတို့၌ တချက်မျှပင် မငဲ့ကွက်မိချေ၊ ဟရေမာရ်နတ်.. ပါရမီထူး ဖြည့်ခဲ့ဘူးသား တဦးသတ္တဝါ ယောက်ျားငါ၏ ပမာဖက်ရှုံး နှလုံးအမူ ဖြူစင်ဖြောင့်မတ်ပုံကို အာရုံခွဲခြမ်း သင်ရှုစမ်းလော့။ (ဤစကားရပ်တို့ဖြင့် အလောင်းတော်သည် ကိုယ်တော်၏စိတ်ဓာတ် ခိုင်ခံ့လှသည်ကို ပြဆိုတော်မူလေသည်။)
၂၅၃
မာရ်စစ်သည် ၁၀-ပါး
(၁) ဟယ် မာရ်နတ်.. အိမ်ရာတည်ထောင် လူ့ဘောင်နေသူ ထိုထိုလူတို့ကို သက်ရှိသက်မဲ့ ဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်ဟူသော = ဝတ္ထုကာမ, ထိုဝတ္ထုကာမ၌ တွယ်တာတပ်မက်သော တဏှာလောဘ တည်းဟူသော = ကိလေသကာမ- ဤကာမတရား နှစ်ပါးတို့က တရားစစ် တရားမှန်ကို မသိနိုင်အောင် တွေဝေမိန်းမောစေကြသည်၊ ထို့ကြောင့် ထိုဝတ္ထုကာမ, ကိလေသကာမ တရားနှစ်ပါးသည် သင်မာရ်နတ်၏ ပဌမတပ်မတော်ကြီးများ ဖြစ်ကြပေ၏။ (ရဟန်းတို့၌ တဏှာဖြင့် သာယာလောက်သော သင်္ကန်း သပိတ် ပရိက္ခရာ တိုက်တာကျောင်းကန် အရာမ်ဥယျာဉ် ခဋင်ညောင်စောင်း အခင်းအရုံ အလုံးစုံသည်လည်း ရဟန်းတို့၏ ကာမဂုဏ်ဝတ္ထုစုပင်တည်း။ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒဒုလ္လဘ, ပဗ္ဗဇိတဒုလ္လဘကို သိကြလျက် ဂိဟိဘောဂ (= လူ၏ အသုံးအဆောင်)တွေကို မစွန့်နိုင်ကြ၍ ထိုဂိဟိဘောဂအလယ်၌ ပုထုဇဉ်အနေနှင့် သေဆုံးကြသော လူစု, ရုက္ခမူလကျောင်း, ပံသုကူလသင်္ကန်း, ပိဏ္ဍိယာလောပဆွမ်း, ပုတိမုတ္တဆေးတို့ကို ရဟန်းခံစဉ်အခါ ကြားဘူးကြပါလျက် ဂဟပတိတို့ လှူဒါန်းသော ကျောင်း သင်္ကန်း ဆွမ်း ဆေးတို့ကို မစွန့်နိုင်ကြ၍ ထိုပစ္စည်းလေးပါးတည်းဟူသော ရဟန်းတို့၏ ကာမဂုဏ်အလယ်၌ ပုထုဇဉ်အနေနှင့် သေဆုံးကြသော ရဟန်းစု- ဤလူရှင် ရဟန်းတို့သည် မာရ်မင်း၏ ကာမဟူသော ပဌမတပ်မတော်ကြီးနှင့် ဆိုင်မိ၍ မလှတမ သေဆုံးကြသော သူတို့ပေတည်း။ ။လယ်တီဆရာတော်၏ ပဓာနသုတ်နိသျမှ။)
(၂) ဂိဟိဘောဂ အဝဝကို လှလှကြီးစွန့်ခွာ ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်ပြန်ပါသော်လည်း အချို့သော ရဟန်းတို့မှာ ရဟန်းအဖြစ်၌ မမွေ့လျော်ခြင်း ပရိယတ်မှု ပဋိပတ်မှုတို့၌ မမွေ့လျော်ခြင်း ဆိတ်ငြိမ်ရာ တောကျောင်း
၂၅၄
တောင်ကျောင်းတို့၌ မမွေ့လျော်ခြင်း သမထဝိပဿနာ ဘာ၀နာမှုတို့၌ မမွေ့လျော်ခြင်းဟူသော = အရတိတရား ဥက္ကဏ္ဌိတတရားတို့ ဝင်ရောက်နှောက်ယှက် ဖျက်ဆီးသည်ကို ခံရတတ်၏၊ သို့ရကား ထိုဆိုအပ်ပြီးသည့် အရတိတရား ဥက္ကဏ္ဌိတတရားများသည် သင်မာရ်နတ်၏ ဒုတိယ တပ်မတော်ကြီးများ ဖြစ်ကြပေ၏။ (အချို့သော ရဟန်းတို့မှာ ဤဒုတိယတပ်မတော်ကြီး အတွင်းမှာပင် စင်းစင်းနစ်မြုပ် သေဆုံးကြလေသည်။)
(၃) ထိုဒုတိယတပ်မတော်ကြီးကို ကျော်နင်းနိုင်ပြန်ပါသော်လည်း အချို့သော ရဟန်းတို့မှာ ဓုတင်ပဋိပတ် လွန်ကျဉ်းကြပ်၍ နွားငတ်ရေချ မစားရပဲ မိဿကဘတ် ရတတ်ရာရာ မျှတသောအခါ၌ ဆာလောင်နွမ်းချိ ဖြစ်တုံဘိသော် ဆားထိသောတီရူး တွန့်တွန့်လူးသကဲ့သို့ အထူးစိတ်စက် အကုန်ပျက်၍ ဝိတက်ဗလပူ ရမ္မက်ထူခြင်း တည်းဟူသော = ထိုခုပ္ပိပါသတရား ဖြစ်ပွါးတတ်ပြန်၏။ ထိုခုပ္ပိပါသတရားသည် သင်မာရ်နတ်၏ တတိယ တပ်မတော်ကြီး ဖြစ်ပေ၏။ (အချို့သော ရဟန်းတို့ ဤတတိယတပ်အတွင်း၌ စင်းစင်းနစ်မြုပ် သေဆုံးကြလေသည်။)
(၄) ထိုသို့ ဆာလောင်မွတ်သိပ်ခြင်း အပြင်းနှိပ်စက်လာသောအခါ အချို့သော ရဟန်းတို့မှာ စိတ်အား ကိုယ်အား နှစ်ပါးအင်ယုတ် အကြံဆုတ်လျက် အားထုတ်လက်ရင်း ရဟန်းတရားတည်းဟူသော အမှုခင်းတို့၌ မချဉ်းလိုချင် ပျင်းစိတ်ဝင်၍ မရွှင်မလန်း စိတ်ကုန်ခန်းခြင်း တည်းဟူသော = တန္ဒီတရား ဖြစ်ပွါးလာတတ်၏၊ ထိုတန္ဒီတရားသည် သင်မာရ်နတ်၏ စတုတ္ထ တပ်မတော်ကြီး ဖြစ်ပေ၏။ (အချို့သော ရဟန်းတို့ ဤစတုတ္ထတပ်အတွင်း၌ စင်းစင်းနစ်မြုပ် သေဆုံးကြလေသည်။)
(၅) အလုပ်မတွင် အပျင်းဝင်၍ မရွှင်ညှိုးနွမ်း စိတ်ကုန်ခန်းသော် တသမ်းသမ်း တဝေဝေ မှိုင်တွေငေးမေ့
၂၅၅
ဖြစ်သည့်နေ့မှ စ၍လည်းကောင်း သင်္ခမ်းကျောင်းဝယ် ဘယ်ပြောင်းညာပြန် မှောက်လှန်လူးလဲ တနွှဲနွှဲအိပ်၍နေခြင်း တည်းဟူသော = ထိနမိဒ္ဓတရား ဖြစ်ပွါးလာတတ်၏။ ထိုထိနမိဒ္ဓတရားသည် သင်မာရ်နတ်၏ ပဉ္စမ တပ်မတော်ကြီး ဖြစ်ပေ၏။ (အချို့သော ရဟန်းတို့ ထိုပဉ္စမတပ်အတွင်း စင်းစင်းနစ်မြုပ် သေဆုံးကြလေသည်။)
(၆) အပျင်းစိတ်ဖြင့် အအိပ်များသော် တရားမတက် စိတ်မထက်ပဲ ရမ္မက်နွယ်နွယ် အားအင်ငယ်၍ ဘယ်ဘယ်ညာညာ ထွေလာစုတ်နုပ် အကြံရှုပ်လျက် သစ်ငုတ်ကိုပင် ဆင်ပဲ ကျားပဲ ဘီလူးပဲဟု အသည်းတုန်ဆတ် တဖျပ်ဖျပ်လန့်ခြင်း တည်းဟူသော = ဘီရုတရား ဖြစ်ပွါးလာတတ်၏၊ ထိုဘီရုတရားသည် သင်မာရ်နတ်၏ ဆဋ္ဌမြောက် တပ်မတော်ကြီး ဖြစ်ပေ၏။ (အချို့သော ရဟန်းတို့သည် ထိုဆဋ္ဌတပ်အတွင်း စင်းစင်း နစ်မြုပ် သေဆုံးကြလေသည်။)
(၇) အလေ့အကျင့်ပြု၍ ကြောက်လန့်မှုကင်းကွာ ရဲရင့်စိတ်ဝင်လာပြီး ဘာဝနာအလုပ် ဆက်လက်၍ အားထုတ်ပြန်လျှင်လည်း ဈာန်လမ်း မဂ်လမ်း စခန်းတိမ်မြုပ် ငုပ်ကြီးငုပ်၍ အလုပ်အကြံ အမှန်မုချ လမ်းရိုးကျမှ ကျပါမည်လား, မကျပဲများ ရှိမည်လားဟု စိတ်ထားဒွိဟ နှစ်ခွဖြစ်ခြင်း တည်းဟူသော = ဝိစိကိစ္ဆာတရား ဖြစ်ပွါးလာတတ်ပြန်၏၊ ထိုဝိစိကိစ္ဆာတရားသည် သင်မာရ်နတ်၏ သတ္တမတပ်မတော်ကြီး ဖြစ်ပေ၏။ (အချို့သော ရဟန်းတို့သည် ထိုသတ္တမတပ်အတွင်း စင်းစင်းနစ်မြုပ် သေဆုံးကြလေသည်။)
(၈) ထိုဝိစိကိစ္ဆာတရား ယုံမှားဒွိဟကို ကင်းစင်ပစေလျက် နေ့ညမယုတ် တွင်တွင်ကြီး ဆက်လက်အားထုတ်ရာ ဘာဝနာနိမိတ် အရိပ်အဆင် အထူးမြင်၍ အထင်ကိုပွါး ဖြစ်လတ်ငြားသော် တပါးသူကို လူရာမသွင်း ဂုဏ်သတင်းကို
၂၅၆
နင်းနယ်ခြေဖျက် အသက်သိက္ခာ ထေရ်ဝါကြီးမား သူတို့အားလည်း ညွတ်တွားမပြု မောက်မာမှု တည်းဟူသော = မက္ခ ထမ္ဘ တရားများ ဖြစ်ပွါးလာတတ်ပြန်၏၊ ထိုမက္ခ ထမ္ဘ တရားများသည် သင်မာရ်နတ်၏ အဋ္ဌမ တပ်မတော်ကြီး ဖြစ်ပေ၏။ (အချို့သော ရဟန်းတို့သည် ထိုအဋ္ဌမတပ်တွင်း၌ စင်းစင်းနစ်မြုပ် သေဆုံးကြလေသည်။)
(၉) ထိုမက္ခ ထမ္ဘ တရားတို့ကို ပယ်ရှား၍ တရားအလုပ် ဆက်လက် အားထုတ်ပြန်သောအခါ ထိုထက်လွန်ကြူး နိမိတ်ထူးများ ဖြစ်ပေါ်လာ၍ မော်လောက် မောက်လောက် ခရီးရောက်လာသောအခါ လာဘ်သပ်ပကာများသည်၌ သာယာတက်ကြွခြင်း = တဏှာမာန၊ အရပ်လေးမျက်နှာ ကြော်ငြာနှံ့ပြားသည်၌ သာယာ တက်ကြွခြင်း = တဏှာမာန၊ သူတပါးတို့ မရစဘူး ထူးမြတ်သောလာဘ်ကို ရရာ၌ သာယာတက်ကြွခြင်း = တဏှာမာန၊ လာဘ်များသည်ထက်များအောင် တရားတု တရားယောင်တို့ကိုပြ၍ ပါပိစ္ဆတဏှာနှင့်ယှဉ်လျက် စင်စစ် မှောက်မှောက်မှားမှား ဝါကြွားပလွှားမှုကိုပြုလျက် မတရားသဖြင့် ရအပ်သော အခြံအရံ အကျော်အစော ဂုဏ်သတင်း၌ သာယာတက်ကြွသော တဏှာမာန - ဤတရားများ ဖြစ်ပွါးလာတတ်ပြန်၏၊ ထိုတရားစုသည် သင်မာရ်နတ်၏ နဝမ တပ်မတော်ကြီး ဖြစ်ပေ၏။ (ထိုနဝမတပ်တွင်း၌ အချို့သော ရဟန်းတို့သည် နစ်မြုပ်ကြလေသည်။)
(၁၀) ထိုနဝမအစုပါ တရားတို့၌ တည်ရှိသော အချို့သော ရဟန်းများသည် မိမိကိုယ်ကို ချီးပင့်မြှောက်စားခြင်း = အတ္တုက္ကံသနမှု, သူတပါးတို့ကို အထင်သေး အမြင်သေး နှိပ်ချခြင်း = ပရဝမ္ဘနမှုတို့ကို ပြုကြကုန်၏၊ ထို အတ္တုက္ကံသန, ပရဝမ္ဘန တရားနှစ်ပါးသည် သင်မာရ်နတ်၏ ဒသမတပ်မတော်ကြီး ဖြစ်ပေ၏။
၂၅၇
လူနတ်ဗြဟ္မာ သတ္တဝါကို သံသရာဝဋ် ဒုက္ခညွတ်မှ မလွတ်စေမှု အတင်းပြုသည် ဗိုလ်ထုကြီးလတ် ဟယ်မာရ်နတ်.. ဤကာမ, အရတိ အစရှိသော တရားဆယ်စုသည် သင်မာရ်နတ်၏ စစ်သည်ဗိုလ်ထု ရမက်စုများ ဖြစ်ကြပေ၏၊ နှလုံးအမူ အဖြူမဖက် ထည်လုံးနက်သော ရမ္မက်ကြီးလတ် သင်မာရ်နတ်၏ ရဟန်းရသေ့ ဟူသရွေ့ကို တွေ့တိုင်းပစ်ခတ် အသေသတ်သော သေနတ်မီးပေါက် အမြောက် စိန်ဗုံးတွေလည်း ဖြစ်ပေ၏။ သဒ္ဓါဆန္ဒ ဝီရိယဉာဏ် မထက်သန်သည့် ပုထုဇန်မွဲ သူမရဲများသည် ထိုတပ်ကြီးဆယ်တန် သင်၏ရန်ကို တွန်းလှန်တိုက်ဖျက် အလွတ်ထွက်ခြင်းငှါ မတတ်နိုင်ကြလေ။ သဒ္ဓါဆန္ဒ ဝီရိယဉာဏ် ထက်သန် ကြီးမား အလွန်တရာ စွန့်စားကြသည့် ယောက်ျား အာဇာနည်များသာလျှင် မြက်နွယ်တပင် ထီမထင်ပဲ အလျင်အမြန် တွန်းလှန်တိုက်ဖျက် လွတ်ထွက်ခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်ကြပေ၏၊ ယင်းသို့ တွန်းလှန်တိုက်ဖျက် အလွတ်ထွက်နိုင်မှသာ ယုတ်မာသော အသင်မာရ်နတ်၏လူစု ဗိုလ်ထုများပြား ဆယ်တပ်သားတို့၏ ထား (ဓား)ဘေး လှံဘေး လက်နက်ဘေးမှ ကင်းဝေး လွတ်မြောက်ရာ မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာကို ကောင်းစွာပိုင်ပိုင် ရယူနိုင်၏။
ဟယ်မာရ်နတ်.. “သူမြတ်ပြီပြီ အာဇာနည်မှန်လျှင်း ဤသိဒ္ဓတ်မင်းသည်ကား စစ်တလင်းသို့ရောက်က နောက်သို့တလှမ်း မဆုတ်တမ်းဟု ရဲစွမ်းအောင်လံ တံခွန်မှန်သည့် ဖြူဆံမြက်တိတ် ပန်းနိမိတ်ကို ဦးထိပ်ဝယ်စိုက်ထောင် ရဲပန်းကိုဆောင်ခဲ့သည့် ကြက်တောင်ဗိုလ်ကြီးပါတကား”ဟု ငါ့ကိုအသင် မှတ်စေချင်၏။ (စစ်ပွဲဝယ် နောက်မဆုတ်သော စစ်သူရဲတို့သည် မိမိသည် နောက်သို့မဆုတ်နစ်မည့် သူရဲကောင်းဖြစ်ကြောင်းကို သိစေရန် ဦးခေါင်း၌ဖြစ်စေ, တံခွန် (အလံ)၌ဖြစ်စေ, မိမိစွဲကိုင်သော လက်နက်၌ဖြစ်စေ ဖြူဆံမြက်ကို ဖွဲ့ချည်၍ ထားမြဲဖြစ်သည်၊ ထိုသို့သော သူရဲကောင်း
၂၅၈
စစ်ဗိုလ်မျိုးကို ရှေးခေတ်က “ကြက်တောင်ဗိုလ်ကြီး”ဟူ၍ ခေါ်ဆိုလေသည်။) စစ်မြေပွဲဝယ် အကဲမလှ ဆုတ်ပြီးမှလျှင် သင်၏လက်အောက် ငါ တဖန်ကျရောက်ပြီး ဤလောက၌ အသက်ရှင်ကာ ငါနေရပါမူ အရှက်ကွဲ အကျိုးနဲ အကဲစုတ်နုပ် သတင်းပုပ်၍ စက်ဆုပ်ဖွယ်သာ ဖြစ်ချေ၏။ သို့ရကား- “သင်၏တပ်ကို အရှုံးခံမည့်အစား စစ်မြေပြင်မှာပင် ငါသေရခြင်းက မြတ်လှသေး၏။ အရှုံးပေး အရေးမလှပဲ အသက်ရှင်နေရခြင်းကား အလျှင်းပင် မမြတ်ချေ”ဟု စိတ်နေစွဲယူ မြဲခိုင်သူဟူ၍ ငါ့ကိုအသင် မှတ်စေချင်၏။
အကြောင်းသော်ကား- ဤလောကဝယ် ဗလစွမ်းရေ မရှိချေပဲ ကိလေရန်ဆူး စစ်မြေဦး၌ စစ်မှူးကြိယာ သင်္ကန်းဝါနှင့် ပရိက္ခရာအစုံ ဝတ်ရုံဖွဲ့ယှက် ယောင်ထွက် ထွက်ခဲ့ကြသည့် အချို့အချို့သော ရဟန်းပုဏ္ဏားတို့သည် ဆယ်ပါးတပ်စု ဗိုလ်ထုများဖြင် အသင်၏ တပ်ကြီးအတွင်း စင်းစင်းနစ်မြုပ်ကြရကား သီလစသော ဂုဏ်ကျေးဇူးရောင် မလင်းမပြောင်ပဲ အမှောင်အတွင်း ချဉ်းနင်းသက်ဝင်မိသော သူတို့ကဲ့သို့သာ ဖြစ်ကြရကုန်၏။ ထိုသူများသည် သင်မာရ်နတ်၏ တပ်ကြီးဆယ်တန် အဖိအနှိပ် ခံနေကြရသောကြောင့် ဘုရား ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ အရိယာ သူတော်ကောင်းတို့၏ နိဗ္ဗာန်သို့သွားရောက်ကြောင်း ကောင်းမြတ်သော ဗောဇ္ဈင်ခုနစ်ပါး တရားစကြာ ရတနာလမ်းမကြီးကို ဘယ်နည်းနှင့်မျှ မသိနိုင်ကြပဲ ရှိရကုန်၏။ (ထို့ကြောင့် ငါကား အသင်၏ဆယ်တပ်ကို ရွတ်ရွတ်ချွန်ချွန် အောင်တံခွန်ထူစိုက် အနိုင်တိုက်မည့်သူဟူ၍ မှတ်ယူစေချင်၏။)
ဤသို့ မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော် မြွက်ကြားသည့် ရဲရဲတောက်စကားကို ကြားရသောအခါ မာရ်နတ်သားသည်
၂၅၉
စကားတစုံတရာ ပြန်ဆိုခြင်းငှါ မတတ်သာပဲ ထိုအရပ်မှရှောင်လွှဲ ဖဲခွါခဲ့လေသတည်း။
မေးမြန်းဖွယ်
ဤဒုက္ကရစရိယာအခဏ်း၌ မေးမြန်းဖွယ် ရှိသည်ကား- ဘုရားအလောင်းသည် ဒုက္ကရစရိယာကို မကျင့်လျှင် ဘုရားဖြစ်ခြင်းငှါ မစွမ်းနိုင်သလော။ (ဒုက္ကရစရိယာကျင့်မှသာ ဘုရားဖြစ်နိုင်သလော၊ ဒုက္ကရစရိယာ မကျင့်လျှင် ဘုရားမဖြစ်နိုင်ဘူးလော-ဟု မေးလိုရင်း ဖြစ်သည်။)
ဒုက္ကရစရိယာကို ကျင့်သည်ဖြစ်စေ, မကျင့်သည်ဖြစ်စေ အကြောင်းဖြစ်သော (ပါရမီ စာဂ စရိယတရားတို့ကို အပြည့်အ၀ ဖြည့်ကျင့်ပြီး ဖြစ်သောကြောင့် ဘုရားဖြစ်နိုင်ပါ၏ဟု.. ဖြေ။
ဒုက္ကရစရိယာကို မကျင့်ပဲလည်း ဘုရားဖြစ်နိုင်ပါလျက် အဘယ့်ကြောင့် အပင်ပန်းခံကာ ကျင့်တော်မူပါသနည်းဟူမူ-
နတ်ဗြဟ္မာနှင့် တကွသော သတ္တဝါအပေါင်းအား မိမိ၏ သူမတူတန် ထက်သန်သော လုံ့လဝီရိယကို အထင်အရှား ပြတော်မူလိုသောကြောင့်၎င်း, ယင်း ဝီရိယ ဂုဏ်ကျေးဇူးသည် နောက်တချိန် ဘုရားဖြစ်ပြီးသောအခါ ပြန်လည်စဉ်းစား ဆင်ခြင်တော်မူလတ်လျှင် ကိုယ်တော်မြတ်၏ စိတ်နှလုံးကို ရွှင်ပြုံး ဝမ်းမြောက်စေလိမ့်မည်-ဟု ဆင်ခြင်တော်မူမိသောကြောင့်၎င်း ဒုက္ကရစရိယာကို အပင်ပန်းခံကာ ကျင့်တော်မူလေသည်။ ဥပမာဖြင့် ထင်စွာပြဦးအံ့.. ပြာသာဒ်မဝယ် ထိုင်နေရင်း မည်သူနှင့်မှ စစ်မခင်း စစ်မတိုက်ရပဲ ပဝေဏီ ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ မင်းအဖြစ်ကိုရရှိသော မင်းသည် စစ်သည်ဗိုလ်ပါရုံးစု၍ စစ်ပွဲ၌
၂၆၀
နှစ်ကြိမ်သုံးကြိမ်လောက် တိုက်ပွဲဆင်နွှဲကာ ရန်သူကိုနှိပ်နင်း၍ မင်းအဖြစ်ရောက်သော မင်းကဲ့သို့ ဝမ်းအမြောက်ကြီး မမြောက်နိုင်ချေ၊ မှန်၏.. စစ်ပွဲ၌ နှစ်ကြိမ်သုံးကြိမ်လောက် တိုက်ပွဲဆင်နွှဲပြီး အောင်ပွဲခံယူကာ မင်းအဖြစ်သို့ ရောက်သောမင်းအား မင်းစည်းစိမ်ကို ခံစားရင်း ပရိသတ်ကို ကြည့်ရှု၍ မိမိ၏ လုံ့လဝီရိယကို တဖန်ပြန်၍ အောက်မေ့သည်ရှိသော် “ငါသည် ဤမည်သောဌာန၌ ဤမည်သောအမှုကို ပြု၍ ဤမည် ဤမည်သော ရန်သူကို ဤသို့ ထိုးခုတ် ဤသို့ သတ်ပုတ်ပြီးလျှင် ဤယခု မင်းစည်းစိမ်ကို ရအပ်ပေစွာ့တကား..”ဟု စဉ်းစားတိုင်း စဉ်းစားတိုင်း အားကြီးသော ဝမ်းမြောက်ခြင်း ဖြစ်သကဲ့သို့ ထို့အတူ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း နတ်ဗြဟ္မာနှင့်တကွသော သတ္တဝါအပေါင်းအား မိမိ၏ သူမတူတန် ထက်သန်သော လုံ့လဝီရိယကို အထင်အရှား ပြတော်မူလိုသောကြောင့်၎င်း, ယင်းဝီရိယဂုဏ်ကျေးဇူးသည် နောက်တချိန် ဘုရားဖြစ်ပြီးသောအခါ ပြန်လည်စဉ်းစား ဆင်ခြင်တော်မူလတ်လျှင် ကိုယ်တော်မြတ်၏ စိတ်နှလုံးကို ရွှင်ပြုံး ဝမ်းမြောက်စေလိမ့်မည်ဟု ဆင်ခြင်တော်မူသောကြောင့်၎င်း ဒုက္ကရစရိယာကို အပင်ပန်းခံကာ ကျင့်တော်မူလေသည်။
တနည်းကား.. နောက်လာမည့် သာဝကအပေါင်းကို နည်းပေးသောအား သနားစောင့်ရှောက်တော်မူလို သောကြောင့်လည်း ဒုက္ကရစရိယာကို ကျင့်တော်မူသည်။ ထင်ရှားစေဦးအံ့.. မြတ်စွာဘုရား၏ ဒုက္ကရစရိယာ ကျင့်တော်မူပုံကို ကြားသိကြရသော နောက်လာမည့် သာဝကအပေါင်းသည် “မြတ်စွာဘုရားပင်သော်မှ လေးအသင်္ချေ ကမ္ဘာတသိန်း ပါရမီတို့ကို ဖြည့်ကျင့်ပြီး၍လည်း ပဓာနအလုပ် ဒုက္ကရစရိယာကို အားထုတ်တော်မူမှ သဗ္ဗညုတ ရွှေ့ဉာဏ်တော်ကို ရတော်မူလေသည်။ ငါတို့မှာကား အဘယ်ဆိုဘွယ် ရှိအံ့နည်း၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းလုပ်ကို အားထုတ်နိုင်မှသာ
၂၆၁
မဂ်ဉာဏ်ကို ရချိမ့်မည်”ဟု ဆင်ခြင်ဝေဘန် အမြင်မှန်ကို ရရှိကာ ပဓာနဝီရိယ (= ကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ် အားထုတ်ခြင်း ဝီရိယ)ကို ပြုလုပ်ကောင်းသည်ဟု အောက်မေ့ပေလိမ့်မည်။ ထိုသို့အောက်မေ့၍ ပြုလုပ်သည်ရှိသော် ပဋိသန္ဓေနေခြင်း, အိုခြင်း, သေခြင်း၏အဆုံး (နိဗ္ဗာန်)ရောက်အောင် ပြုနိုင်ကြပေလိမ့်မည်ဟု နောက်လာမည့် သာဝကတို့ကို နည်းပေးသော သနား စောင့်ရှောက်တော်မူလိုသောကြောင့်လည်း ဒုက္ကရစရိယာကို ကျင့်တော်မူသည်။ (မ-ဋ္ဌ ၂၊ စာမျက်နှာ ၁၈၉-မှ။)
ဘုရားအလောင်းတော်တိုင်း ဘုရားအလောင်းတော်တိုင်းပင် နောက်ဆုံး ပစ္ဆိမဘဝ၌ အနည်းဆုံး ခုနစ်ရက်မှသော်လည်း ဒုက္ကရစရိယာကို ကျင့်တော်မူကြမြဲ ဓမ္မတာဖြစ်သကဲ့သို့ ထို့အတူ ငါတို့မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း ဒုက္ကရစရိယာကို ကျင့်စွမ်းနိုင်သူလည်း ဖြစ်ပေ၏။ ကျင့်စွမ်းနိုင်သူ ဖြစ်သည့်အတိုင်း ဤကဲ့သို့ ခြောက်နှစ်ကြာအောင်လည်း ကျင့်တော်မူပေ၏။ ထိုသို့ကျင့်သော်လည်း ထိုဒုက္ကရစရိယာကြောင့် ဘုရားဖြစ်သည်မဟုတ်၊ စင်စစ်ကား မဇ္ဈိမပဋိပတ်ကြောင့်သာ ဘုရားဖြစ်တော်မူသည်။ ဤကဲ့သို့ ဗျတိရေကကို အဦးမူသဖြင့် နတ်နှင့်တကွသော လောကအား ထိုဒုက္ကရစရိယာအကျင့်၏ မဂ်ဉာဏ်ကိုရဘို့ရန် လမ်းမဟုတ်သည်ကို ပြလိုသောကြောင့် ဒုက္ကရစရိယာကို ကျင့်တော်မူ၏။
တပါးသော ဘုရားအလောင်းတို့မှာ အနည်းဆုံး ခုနစ်ရက်၊ အများဆုံး တလ စသည်ဖြင့် ဒုက္ကရစရိယာကို ရက်လတိုတောင်းစွာ ကျင့်ကြရပါသော်လည်း ငါတို့ ဘုရားအလောင်းမှာမူ ကဿပမြတ်စွာ လက်ထက်တော်အခါ ဇာတိမာန်ခက်ထန်သော ဇောတိပါလပုဏ္ဏားဖြစ်စဉ် “ဤဦးပြည်း (= ကတုံး)အား အဘယ်မှာ မဂ်ဉာဏ် သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို ရနိုင်အံ့နည်း၊ ဗောဓိဉာဏ်ဟူသည်
၂၆၂
အလွန်ရခဲသောအရာ ဖြစ်သည်”ဟု ကြမ်းတမ်းစွာ နှုတ်မြွက်ခဲ့သည့် ၀စီကံဝိပါက်ကြောင့် ဒုက္ကရစရိယာ ခြောက်နှစ်ကြာ ကျင့်ရသည်။ (မ-ဋီ ၂၊ ၂၁၃-မှ။)
**********