မဟာဗုဒ္ဓဝင်/၇- ပကိဏ္ဏကခန်း (၂) ပါရမီမည်ခြင်းအကြောင်း
(၂) ပါရမီမည်ခြင်းအကြောင်း
လှူဒါန်း ပေးကမ်း စွန့်ကြဲခြင်း ဒါနမှု၊ သီလဆောက်တည်မှု အစရှိသော ဂုဏ်ကျေးဇူးဆယ်ပါးတို့သည် အဘယ့်ကြောင့် ပါရမီမည်ကြသနည်းဟု မေးသင့်၏။
(အဖြေကား) ပါရမီဟူသော ပါဠိစကားရပ်၌ သဒ္ဒါနည်းအရ (ပရမ)ဟူသော ပုဒ်ရင်းနှင့် (ဤ)ပစ္စည်းတို့ တွဲစပ်ထားသည်ကို ရှေးဦးစွာ သတိပြုရာ၏။ ထိုပုဒ်ရင်းနှင့် ပစ္စည်း နှစ်မျိုးတို့တွင်-
ဒါန သီလ အစရှိသော ဂုဏ်ကျေးဇူးအထူးနှင့် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ သူမတူတန် ကဲလွန်မြင့်မြတ် ဥက္ကဋ္ဌ်ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးများ ဖြစ်သောကြောင့် ဘုရားအလောင်းတော်ကြီးများကို (ပရမ)ဟူ၍ ခေါ်ဆိုသည်။ ။(တနည်း) ဒါန သီလ အစရှိသော ဂုဏ်ကျေးဇူးအထူးတို့ကို ဆည်းပူးဖြည့်ကျင့် စောင့်ရှောက်တတ်သောကြောင့်၎င်း၊ ထိုဂုဏ်ကျေးဇူး အထူးတို့နှင့် ပြည့်စုံသူဖြစ်၍ ပရ-မည်သော တပါးသော သတ္တဝါတို့ကို မိမိ၌ မေတ္တာရှိအောင် ဖွဲ့နှောင်သကဲ့သို့ ဖြစ်တတ်သောကြောင့်၎င်း၊ တပါးသော သတ္တဝါတို့ကို လွန်လွန်ကဲကဲ ကိလေသာ အညစ်အကြေးတို့မှ ဆေးကြောသုဓ်သင် စင်စေတတ်သောကြောင့်၎င်း၊ ပရ-မည်သော မြတ်သောနိဗ္ဗာန်သို့
၁၀၇
အထူးသဖြင့် သွားရောက်တတ်သောကြောင့်၎င်း၊ ပရ-မည်သော တမလွန်လောကကို မျက်မှောက်လောကကဲ့သို့ပင် ဉာဏ်ဖြင့် ပိုင်းခြားထင်ထင် သိမြင်တတ်သောကြောင့်၎င်း၊ သူမတူတန်အောင် လွန်လွန်ကဲကဲ သီလအစရှိသော ဂုဏ်ကျေးဇူးအပေါင်းကို မိမိသန္တာန်၌ ထည့်သွင်းသည့်ပမာ ကျင့်ကြံတတ်သောကြောင့်၎င်း၊ တစိမ်းပြင်ပ ပရ-မည်သော ကိလေသာ ခိုးသားအပေါင်းကို နှိပ်စက်တတ် ပယ်ရှားတတ်သောကြောင့် ၎င်း ဘုရားအလောင်းတော်ကြီးများကို (ပရမ)ဟူ၍ ခေါ်ဆိုအပ်သည်။
ဒါန သီလ အစရှိသော ဂုဏ်ကျေးဇူးအထူးတို့နှင့် သူမတူတန် လောက်ငံပြည့်ဝသည်ကို အကြောင်းပြု၍ “ဤသူကား ဘုရားအလောင်းတည်း၊ ပရမ-မည်သော ပုဂ္ဂိုလ်မြတ်ကြီးတည်း”ဟု ကြားသိမြင်သူတို့၏နှုတ်မှ ပြောဆိုသောအသံ (သဒ္ဒါ)နှင့် အသိဉာဏ် ဤနှစ်ပါး ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ သို့ရကား- ထိုဒါနသီလ အစရှိသော ဂုဏ်ကျေးဇူးအထူးတို့ကို (ပရမာနံ ဘာဝေါ ပါရမီ-ဟု ဝိဂြိုဟ်ပြုပြီးလျှင်) ပရမ-မည်သော ဘုရားအလောင်းတော်ကြီးများပေတည်းဟု ပြောဆိုသော အသံ(သဒ္ဒါ)နှင့် အသိဉာဏ် ဤနှစ်မျိုးတို့ ဖြစ်ကြောင်းဖြစ်သောကြောင့် ပါရမီဟူ၍ ခေါ်သည်။ (တနည်း) ထိုဒါန သီလ အစရှိသော ဂုဏ်ကျေးဇူးတို့ကို အလောင်းတော်ကြီးများသာ ကဲကဲလွန်လွန် ပြုနိုင်ကြသည်။ သို့ရကား- ထိုဒါန သီလ အစရှိသည်တို့ကို “အလောင်းတော်ကြီးများ၏ အလုပ်၊ အလောင်းတော်ကြီးများ၏ ဥစ္စာ”ဟူ၍ ခေါ်ဆိုရသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုဒါန သီလ အစရှိသည်သည် (ပရမာနံ ကမ္မံ ပါရမီ၊ ပရမာနံ အယံ ပါရမီ-ဟု ဝိဂြိုဟ်ပြုပြီးလျှင်) ပရမ-မည်သော အလောင်းတော်ကြီးတို့၏ အလုပ်၊ အလောင်းတော်ကြီးတို့၏ ဥစ္စာဖြစ်သောကြောင့် ပါရမီ မည်ကြကုန်သည်ဟု ဆိုရာ၏။
အချုပ်အားဖြင့်.. အလောင်းတော်ကြီးများဟူ၍ ပြောဆိုသည့် အသံ(သဒ္ဒါ)နှင့် အသိဉာဏ်ပညာတို့ ဖြစ်ကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်၊ (တနည်း) အလောင်းတော်ကြီးများ၏ အလုပ်ကိစ္စ အလောင်းတော်ကြီးများ၏ ဥစ္စာဖြစ်သောကြောင့် စွန့်ကြဲ
၁၀၈
ပေးကမ်း လှူဒါန်းမှု ဒါနအစရှိသည်တို့သည် ပါရမီမည်ကုန်၏ဟု ဆိုရာ၏။
ပရမ-မည်ငြား၊ လောင်းတော်များဟု၊ ပြောကြားသဒ္ဒါ၊ သိပညာတို့၊ နှစ်ဖြာဖြစ်ကြောင်း၊ တနည်းဆောင်းသော်၊ လောင်းတော်ဥက္ကဌ်၊ သူမြတ်တို့သာ၊ ပြုနိုင်ရာသည့်၊ ဥစ္စာကိစ္စ၊ ဖြစ်ခြင်းတကြောင့်၊ ဒါနစချီ၊ ထိုဆယ်လီ၊ ပါရမီဟု ခေါ်သတည်း။
**********