ဝိနည်းပဒေသာသင်တန်း/ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာ သိက္ခာပုဒ်အဓိပ္ပာယ်
ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာ သိက္ခာပုဒ်အဓိပ္ပာယ်
ဒုဋ္ဌုံ နိဿိတာ ဒုဋ္ဌုလ္လာ၊ ဒုဋ္ဌုံ ကုစ္ဆိတဘာဝံ နိန္ဒနံ ဝါ ဥလတိ ဂစ္ဆတီတိ ဒုဋ္ဌုလ္လာ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာ ဝါစာ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာ။
ရုန့်ရင်းသည်ကို မှီသော စကား၊ စက်ဆုပ်အပ်သည်၏အဖြစ်သို့ ရောက်သော စကား၊ ကဲ့ရဲ့အပ်သည်၏အဖြစ်သို့ရောက်သော စကားတို့တည်း။ အကျဉ်းချုပ်အားဖြင့် ဝစ္စမဂ် ပဿာဝမဂ် မေထုန်နှင့်စပ်သော စကားမျိုးတို့ကို ဆိုသည်။
ဝစ္စမဂ် ပဿာဝမဂ်နှင့် စပ်သော ကဲ့ရဲ့ခြင်း ချီးမွမ်းခြင်းဟူသည် -သိခရဏီသိ = နင့်ဟာ အသားစွန်း ထွက်နေသည်။ သမ္ဘိန္နာသိ = ဝစ္စမဂ်နှင့် ပဿာဝမဂ် စပ်နေသည်။ ဥဘတောဗျဉ္ဇနာသိ = သင့်မှာ မဂ်နှစ်ခု ရှိသည်။ ဤသုံးပုဒ်တို့သည် မေထုနဓမ္မနှင့်မဖက် သက်သက် သံဃာဒိသေသ်အာပတ် သင့်နိုင်ကုန်၏၊
ပါဠိတော်လာ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာ (၉) ချက်
၁။ ဝဏ္ဏ - ဝစ္စမဂ် ပဿာဝမဂ်ကို ရည်ရွယ်၍ ဣတ္ထိလက္ခဏာ (မိန်းမအမှတ်သား) ဖြစ်သော “တင့်တယ်သော လက္ခဏာနှင့် ပြည့်စုံပါပေတယ်ဟု ချီးမွမ်းခြင်း၊
၂။ အဝဏ္ဏ - “ဣတ္ထိလက္ခဏာ (= တင့်တယ်သော လက္ခဏာ)နှင့် မပြည့်စုံ၊ ပုံမကျ ပန်းမကျ”ဟု ကဲ့ရဲ့ခြင်း၊
၃။ ယာစန - “ငါ့အား မေထုန် ပေးစမ်းပါ၊ မေထုန် လှူစမ်းပါ၊ မေထုန် လှူထိုက်ပေးထိုက်သည်”ဟု တောင်းခြင်း၊
၄။ အာယာစန - “ဘယ်တော့များ သင်၏ မိဘက ကြည်ညိုပြီး သင်၏ မေထုန်ကို ဘယ်တော့များ ရပါ့မလဲ”ဟု မေးခြင်း၊ “ဘယ်နည်းဖြင့် မေထုန်များ ရမလဲ”ဟု တောင့်တခြင်း၊
၅။ ပုစ္ဆန - “သင်၏ ယောက်ျားကို ဘယ်လို မေထုန်ပေးသလဲ”ဟု မေးခြင်း၊
၆။ ပဋိပုစ္ဆန - “သင်၏ယောက်ျားအား မေထုန်ကို ဒီလိုဒီပုံ ပေးတယ်မဟုတ်လား”ဟု ရှေးရှုပြု၍ မေးခြင်း၊
၇။ အာစိက္ခဏ - “မေထုန်ကို ဘယ်လိုပေးလျှင် လင်က ချစ်သလဲ”ဟုလည်းကောင်း၊ မာတုဂါမက မေးအပ်သည်ဖြစ်၍ “မေထုန်ကို ဒီပုံ ဒီနည်းပေးလျှင် လင်က ချစ်တယ်”ဟု နည်းလမ်းပြ ပြောဆိုခြင်း၊
၈။ အက္ကောသန - အနိမိတ္တာသိ = “နိမိတ်မပါတဲ့ ကောင်မ”ဟု ဆဲရေးခြင်း၊
၉။ နိမိတ္တမတ္တာသိ - “ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မပါဘဲ နိမိတ်ရာလေးမျှသာ ပါတဲ့ ကောင်မ စသည်ဖြင့် ဆဲရေးခြင်း၊ မာတုဂါမအင်္ဂါဇာတ်ကို ယူ၍ ဆဲရေးတိုင်းထွာတတ်သော ရဟန်းတို့ သတိထားသင့်၏၊ စောင်ခြုံလာသော မိန်းမအား “သင်၏ စောင်မွေးတွေဟာ တိုသလား ရှည်သလား?”ဟု ဝစ္စမဂ် ပဿာဝမဂ်တို့ကို ရည်ညွှန်း၍ သွယ်ဝိုက်သော နည်းဖြင့် မေးလျှင် ထိုခဏ၌ မာတုဂါမက သဘောပေါက်နားလည်လျှင် သံဃာဒိသေသ် အာပတ် သင့်၏၊ သတိရှိစေ။
(ဆောင်) အသားစွန်းထွက်၊ စပ်လျက် မဂ်နေ၊ ဗျည်း နှစ်ထွေ၊ ဆဲလေ သံဃာဒိ။ ဝစ္စ ပဿာဝ၊ မေထုန၊ ဆိုက သံဃာဒိ။ ဤခြောက်ပုဒ်မှာ၊ သက်သက်သာ၊ မှတ်ပါ သံဃာဒိ။ အကြွင်း ပုဒ်စု၊ မေထုနနှင်၊့ စပ်ဆိုသင့်၊ မှတ်လင့် သံဃာဒိ။
ခေတ်သုံးမျိုးနှင့် အာပတ်သုံးမျိုး ပိုင်းခြားပုံ
၁။ မာတုဂါမ၏ ဝစ္စမဂ် ပဿာဝမဂ်တို့ကို ရည်ရွယ်၍ ချီးမွမ်းအံ့၊ ကဲ့ရဲ့အံ့၊ ထိုမိန်းမက သိနားလည်လျှင် သံဃာဒိသေသ်၊ မသိနားမလည်လျှင် ထုလ္လစ္စဉ်းအာပတ် သင့်၏၊
၂။ ဝစ္စမဂ် ပဿာဝမဂ်တို့ကို ကြဉ်ထား၍ ညှပ်ရိုးနှစ်ဘက်အောက် ပုဆစ် ဒူးဝန်းနှစ်ဘက်အထက် တင် ရင် ခါး ပေါင် စသော ခန္ဓာကိုယ်ကို ရည်ရွယ်၍ ချီးမွမ်းအံ့, ကဲ့ရဲ့အံ့၊ ထိုမိန်းမက သိနားလည်လျှင် ထုလ္လစ္စဉ်း၊ မသိနားမလည်လျှင် ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်၏၊
၃။ ညှပ်ရိုးနှစ်ဘက်အထက် ပုဆစ်ဒူးဝန်းနှစ်ဘက်အောက် မျက်နှာ ပါးနား ခြေသလုံးသား စသည်နှင့် အဝတ်တန်ဆာ ဆွဲကြိုး လက်ပတ်နာရီ စသည်ကို ရည်ရွယ်၍ ချီးမွမ်းကဲ့ရဲ့အံ့ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်၏၊