သိမ်မျိုးစုံမဟာဋီကာ/ပကတိဂါမသိမ် အဓိပ္ပာယ် ပြဆိုခန်း
တတ္ထ ယတ္တကေ ပဒေသေ တဿ ဂါမဿ ဘောဇကာ ဗလိံ လဘန္တိ သော ပဒေသော အပ္ပေါ ဝါ ဟောတု မဟန္တော ဝါ ဂါမသီမာတွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ နဂရနိဂမသီမာသုပိ ဧသေဝ နယော။ (မဟာဝါအဋ္ဌကထာ၊ ၃၃၃။) (ဝိနယသင်္ဂဟ အဋ္ဌကထာ၊ ၁၉၄။)
တတ္ထ တေသု ဂါမနိဂမနဂရေသု ယတ္တကေ ပဒေသေ မယာ ဝုစ္စမာန နယေန ရာဇူဟိ အယံ ပဒေသော ဂါမော ဟောတူတိ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ပညတ္တေ ဌပိတေ ဂါမောတိ လဒ္ဓဝေါဟာရေ ဧကသ္မိံ ဂါမခေတ္တေ တဿ ဂါမဿ ဂါမဘောဇကာ တွံ ဣမံ ဂါမံ ဘုဉ္စာဟီတိ ဒိန္နဿ ဂါမဿ ဗလိံ သုင်္ကံ လဘန္တိ၊ သော ပဒေသော ယထာ ဗဒ္ဓသီမာ ဟေဋ္ဌိမပရိစ္ဆေဒေန ဧကဝီသတိယာ ဘိက္ခုနံ နိသီဒနပ္ပဟောနကေ ပဒေသေ သမ္မတာယေဝ သီမသင်္ချံ ဂစ္ဆတိ၊ န ပန တတော ဦနကေ ပဒေသေ။ ဥက္ကဋ္ဌ ပရိစ္ဆေဒေန တိယောဇနပရမေယေဝ ပဒေသေ၊ န တတော ဥတ္တရိ ပဒေသေ။ န ဧဝံ ဂါမသီမာ အပ္ပေါ ဝါ ဟောတု မဟန္တော ဝါ၊ ဂါမသီမာတွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။
ဤအဋ္ဌကထာ စကားရပ်ဖြင့် နယ်သီး ရွာသီးခြင်းသာ ပမာဏမဟုတ်၊ အခွန်အတုတ် သီးခြင်းလည်း ပမာဏ အင်္ဂါလက္ခဏာတွင် ပါဝင်သကဲ့သို့ ပြသည်ဟု ယူရန်ရှိ၏။ သို့သော်လည်း ရွာသီး နယ်သီးအခြားဖြစ်က ရွာစားတို့ရအပ်သော အခွန် အတုတ်လည်း သီးခြားတော့သည်သာဟု နှလုံးသွင်းတော်မူ၍ အခွန်သီးခြင်းဖြင့် ရွာသီးကိုမှတ်၍ ပြတော်မူသောကြောင့် တတ္ထ ယတ္တကေ အစရှိသော ဝါကျကို အဋ္ဌကထာဆရာ မိန့်တော်မူသတည်း။ အခွန်အတုတ် သီးခြားမှ နယ်သီးခြားသည်ဟူသော အနက်ကိုကား မပြဟု ငါတို့ကျေးဇူးရှင် ပဏ္ဍိတဓဇ သိရီပဝရ မဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇဂုရု - မြန်မာဘုရင် ဘွဲ့တံဆိပ်တော်ရ မိုင်းခိုင်းဆရာတော် အမိန့်ရှိသတည်း။ ထိုစကား မှန်၏ ”
ဗလိံ လဘန္တီတိ ဣဒံ ယေဘုယျဝသေန ဝုတ္တံ၊ “အယံ ဂါမော ဧတ္တကော ကရီသဘာဂေါ”တိ အာဒိနာ ပန ရာဇပဏ္ဏေသု အာရောပိတေသု ဘူမိဘာဂေသု ယသ္မိံ ယသ္မိံ တဠာကမာတိကာသုသာနပဗ္ဗတာဒိကေ ပဒေသေ ဗလိံ န ဂဏှန္တိ၊ သောပိ ဂါမသီမာဧ၀။ ရာဇာဒီဟိ ပရိစ္စိန္နဘူမိဘာဂေါ ဟိ သဗ္ဗောဝ ဌပေတွာ နဒီလောဏိဇာတဿရေ ဂါမသီမာတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တေနာဟ "ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ရာဇာ ကဿစိ ဒေတီ"တိ -
အစရှိသော စကားကို (ဝိမတိဝိနောဒနီ၊ ဒု၊ ၁၅၇။ ဝိနယာလင်္ကာရဋီကာ၊ ပ၊ ၃၂၆။) တို့၌ ဖွင့်ဆိုတော်မူသတည်း။
ဝိနယ ဝိနိစ္ဆယဋီကာ၊ ဒု၊ ၁၇၉။ ၌လည်း -
ဂါမပရိစ္ဆေဒေါတိ သဗ္ဗဒိသာသု သီမံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ “ဣမဿ ပဒေသဿ ဧတ္တကော ကရော”တိ ဧဝံ ကရေန နိယမိတော ဂါမပ္ပဒေသာ။ ယထာဟ “ယတ္တကေ ပဒေသေ တဿ ဂါမဿ ဘောဇကာ ဗလိံ ဟရန္တိ ၊ သော ပဒေသော အပ္ပေ ဝါ ဟောတု၊ မဟန္တော ဝါ။ “ဂါမသီမာ”တွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ” ဟု ဖွင့်ဆိုတော်မူသည်။
ဤ ဋီကာ စကားရပ်တို့တွင် အဋ္ဌကထာ ဝိနိစ္ဆယဋီကာတို့၌ အခွန်အတုတ် ရရာအရပ်ဆိုသည်မှာ ယေဘုယျနည်းကို ရည်၍ ဆိုသည်။ ဤမျှလောက်သော ပယ်အဖို့သည် ဤရွာဖြစ်စေ -စသည်ဖြင့် မင်း၏ ကမ္ပည်းစာတင်ခဲ့သော မြေအဖို့ ဟူသမျှသည် တဘက် ဆည်ကန်, ရေမြောင်း, သင်းချိုင်း, တောင် စသည်ဖြစ်၍ အခွန်အတုတ် မရစေကာမူ ဂါမသိမ်သာ မည်သတည်း။