သိမ်မျိုးစုံမဟာဋီကာ/ပရိသာသမ္ပတ္တိသရုပ်ပြခန်း
ပရိသာဝိပ္ပတ္တိမှာ -
(က) ကမ္မပတ္တသံဃာတို့၏ သိမ်အပြင် နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်တွင်းသို့ မလာရောက်ခြင်း။
(ခ) ဆန္ဒထိုက်ကုန်သော ရဟန်းတို့၏ ဆန္ဒကို မဆောင်ခြင်း။
(ဂ) သိမ်သို့ရောက်၍ မျက်မှောက်ရှိကုန်သော ရဟန်းတို့၏ တားမြစ်ခြင်း။
ဤကား ပရိသတ်အတွက် ဖြစ်သော ဝိပတ္တိသုံးပါးပင်တည်း၊ ကင်္ခါ၊ မဟာဝါ၊ ပရိဝါပါဠိ၊ အဋ္ဌကထာစသည်၊ လာသည်ချည်း။
ဥက္ခိတ္တက ပုဂ္ဂိုလ်(၃) ဦး
(၁) အာပတ်ကိုမရှူခြင်းကြောင့် ဥက္ခိတ္တကကံပြုခံရသော အာပတ္တိ အဒဿန ဥက္ခိတ္တက ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး။
(၂) အာပတ်ကို မကုစားခြင်းကြောင့် ဥက္ခိတ္တကကံ ပြုခံရသော အာပတ္တိ အပတိကမ္မ ဥက္ခိတ္တက ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး။
(၃)ယုတ်မာသော အယူကို မစွန့်ခြင်းကြောင့် ဥက္ခိတ္တကကံ ပြုခံရသော ပါပဒိဋ္ဌိ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂ ဥက္ခိတ္တက ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး။
ဤပုဂ္ဂိုလ်သုံးဦးသည် ကမ္မနာနာသံဝါသက ပုဂ္ဂိုလ်မည်၏။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သုံးဦးတို့၏ အလိုအယူကို ကြိုက်နှစ်သက်၍ အသင်းအပင်း ပြုလုပ်ကြသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တက၊ လဒ္ဓိနာနာသံဝါသက ပုဂ္ဂိုလ်မည်ကုန်၏။
ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော ဥက္ခိတ္တကော နာမ, သော ကမ္မနာနာသံဝါသကော လဒ္ဓိနာနာသံဝါသကောတိ ဒုဝိဓော ဟောတိ။ (ပရိဝါ အဋ္ဌကထာ၊ ၁၅ဂ။)
ထိုသံဝါသက ရဟန်းခြောက်မျိုးကို တစ်မျိုးတည်းယူ၍ အန္တိမဝတ္ထုသို့ ရောက်သော ရဟန်းနှင့်တကွ ဤရဟန်း (၂) မျိုးသည် အပကတတ်ရဟန်းမည်ကုန်၏၊ ကြွင်းကုန်သော ရဟန်းတို့သည် ပကတတ်ရဟန်းမည်ကုန်၏။
ထိုကြောင့် ပကတတ္တာ နာမ ပါရာဇိကံ အနာပန္နာ အနုက္ခိတ္တာ စ။ (ပဌမပါရာဇိက သာရတ္ထဒီပနီ၊ ဒု၊ ဂ၆။)
ပကတတ္တဿာတိ အဝိပန္နသီလဿ ပါရာဇိကံ အနဇ္ဈာပန္နဿ ။ (ဝိနည်းမဟာဝါ အဋ္ဌကထာ စမ္ပေယျခန္ဓက၊ ၄၂ဂ။)
စတုဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မ စတ္တာရော ပကတတ္တာ အနုက္ခိတ္တာ အနိဿာရိတာ ပရိသုဒ္ဓသီလာ။
(ပရိဝါကမ္မဝဂ္ဂအဋ္ဌကထာ၊ ၂၄၉။) တို့၌ ဖွင့်တော်မူသတည်း။
ထို ပကတိသီလ ရှိကုန်သော ရဟန်းတို့သည် တစ်ခုသော နေရာတွင် နှစ်တောင်ထွာ ဟတ္ထပါသ်အတွင်း၌ စတုဝဂ်ဂိုဏ်း ပြည့်မလာလျှင် သိမ်၌ ပရိသာဝိပတ္တိဖြစ်၏။ စတုဝဂ်ဂိုဏ်း ပြည့်လာလျှင် ပရိသာသမ္ပတ္တိဖြစ်၏။ ထိုကြောင့် (ကင်္ခါဝိတရဏီ၊ ဂ၅။) ၌-
စတုဝဂ္ဂေန ဌပေတွာ ဥပသမ္ပဒပဝါရဏအဘဗ္ဘာနာနိ သဗ္ဗံ သံဃကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ- ဟု မိန့်တော်မူသတည်း။
ဆန္ဒဒါနဋီကာ သမတ္တာ။