ဟံသဃာတကဘိက္ခုဝတ္ထု
၂။ ဟင်္သာကိုသတ်သော ရဟန်းဝတ္ထု
ဟတ္ထသံယတောအစရှိသော ဤတရားဒေသနာတော်ကို မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်းတော်၌ နေတော်မူစဉ် ဟင်္သာကိုသတ်သော ရဟန်းတစ်ပါးကို အကြောင်းပြု၍ ဟောတော်မူလေ၏။
လက်မစောင့်စည်းသော ရဟန်း
သာဝတ္ထိပြည်၌ နေကြကုန်သော အဆွေခင်ပွန်းနှစ်ယောက်တို့သည် ရဟန်းတို့ဘောင်၌ ရှင်ရဟန်းပြု၍ ပဉ္စင်းအဖြစ်ကို ရပြီးကုန်သည်ရှိသော် များသောအားဖြင့် အတူတကွ သွားလာလှည့်လည်ကြကုန်သတတ်၊ ထိုရဟန်းနှစ်ပါးတို့သည် တစ်နေ့သ၌ အစိရဝတီမြစ်သို့သွား၍ ရေချိုးပြီးလျှင် နေပူဆာ၌ နေဆာလှုံလျက် တစ်သက်ပတ်လုံး နှစ်သက်အောက်မေ့အပ်သော စကားကို ပြောဆိုကာ နေကြလေကုန်၏၊ ထိုခဏ၌ ဟင်္သာနှစ်ကောင်တို့သည် ကောင်းကင်ခရီးဖြင့် ပျံသန်းလာကြကုန်၏၊ ထိုအခါ ပဉ္စင်းငယ်တစ်ပါးသည် ကျောက်စရစ်ကို ကောက်ယူ၍ “ဟင်္သာငယ်တစ်ကောင်၏ မျက်စိကို ပစ်ခတ်လိုက်အံ့”ဟု ဆိုလေ၏။ သီတင်းကြီးရဟန်းက “တတ်နိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်”ဟု ဆိုလေ၏၊ “ဤမှာဘက်၌ မျက်စိသည် တည်စေဦး၊ ထိုမှာဘက်၌ မျက်စိကို ပစ်ခတ်အံ့”ဟု ဆိုပြန်သော် “ဤအမှုကိုလည်း သင်-မတတ်နိုင်လတ္တံ့သည်သာတည်း”ဟု ဆိုလေ၏၊ “ထိုသို့ဖြစ်မူ စူးစမ်ဦးလော့”ဟု ဆို၍ ထက်သော ကျောက်စရစ်ကို ကောက်ယူပြီးလျှင် ဟင်္သာ၏ နောက်အဖို့ကို ပစ်လိုက်လေ၏။ ဟင်္သာသည် ကျောက်စရစ်သံကို ကြားသဖြင့် လှည့်၍ ကြည့်လေ၏။
ထိုအခါ ဟင်္သာကို ရဟန်းငယ်သည် လုံးသော ကျောက်စရစ်ကို ကောက်ယူသဖြင့် ထိုမှာဘက်မျက်စိ၌ ပစ်ခတ်၍ ဤမှာဘက် မျက်စိဖြင့် ထွက်စေလေ၏။ ဟင်္သာသည် မြည်တမ်းကာ လည်လျက် ထိုရဟန်းတို့၏ ခြေရင်း၌သာလျှင် ကျရှာလေ၏၊ ထိုထိုအရပ်၌ တည်နေကြကုန်သော ရဟန်းတို့ မြင်ကြလျှင် “ငါ့ရှင်တို့- မြတ်စွာဘုရား၏ သာသနာတော်၌ ရဟန်းပြုသည်ဖြစ်ပါလျက် သူ့အသက်သတ်ခြင်းကို ပြုကြကုန်သော သင်တို့သည် မလျောက်ပတ်သော အမှုကို ပြုဘိ၏တကား”ဟု ဆို၍ ထိုရဟန်းတို့ကို ခေါ်သွားပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားအား ပြကြလေကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် “ရဟန်း- သင်သည် သူ့အသက်ကို သတ်၏ဟု ကြားတော်မူရသည် မှန်သလော”ဟု မေးတော်မူသောကြောင့် “မြတ်စွာဘုရား- မှန်ပါသည်ဘုရား”ဟု နားတော်လျှောက်သည်ရှိသော် “ရဟန်း- အဘယ့်ကြောင့် ဤသို့သဘောရှိသော ဝဋ်မှထွက်မြောက်ကြောင်းဖြစ်သော သာသနာတော်၌ ရဟန်းပြုသည်ဖြစ်ပါလျက် ဤသို့ ပြုရလေဘိသနည်း၊ ရှေးပညာရှိတို့သည် မြတ်စွာဘုရားမပွင့်မီ အိမ်ရာထောင်သူ လူ၏ဘောင်အလယ်၌နေလျက် အနည်းငယ်မျှသော အရာတို့၌သော်လည်း အလို့လို့ ပူပန်ခြင်းကို ပြုကြကုန်သေး၏။ သင်သည်ကား ဤသို့သဘောရှိသော ဘုရားရှင်၏သာသနာတော်၌ ရဟန်းပြုလျက် အလို့လို့မျှကိုလည်း မပြုလေဘိ”ဟု မိန့်တော်မူသဖြင့် ထိုရဟန်းတို့ တောင်းပန်အပ်သော မြတ်စွာဘုရားသည် လွန်လေပြီးသော အတိတ်ကို ဆောင်တော်မူလေ၏။
ဂရုဓမ္မတရားကျင့်သူ ဆယ့်တစ်ယောက်
လွန်လေပြီးသောအခါ ကုရုတိုင်း ဣန္ဒပတ္ထနဂိုရ်ပြည်၌ ဓနဉ္စယမည်သောမင်းသည် မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားလောင်းသည် ထိုမင်းကြီး၏ မိဖုရားကြီးဝမ်း၌ ပဋိသန္ဓေယူလတ်၍ အစဉ်သဖြင့် သိကြားလိမ္မာသည့်အဖြစ်သို့ ရောက်လတ်သည်ရှိသော် တက္ကသိုလ်ပြည်၌ အတတ်တို့ကို သင်ယူပြီးလျှင် ဖခမည်းတော်သည် အိမ်ရှေ့မင်းအရာ၌ ထားတော်မူအပ်၏၊ နောက်အဖို့၌ ဖခမည်းတော် နတ်ရွာလားသဖြင့် မင်းအဖြစ်သို့ရောက်၍ ဆယ်ပါးသော မင်းကျင့်တရားတို့ကို မပျက်စေဘဲ ဂရုဓမ်တရားတို့ကို ကျင့်လေ၏။
ဘုရားလောင်းသည် ထိုငါးပါးသော သီလဂရုဓမ်တရားတို့ကို ဖြူစင်သန့်ရှင်းသည်တို့ကိုပြု၍ စောင့်ရှောက်လေ၏၊ ဘုရားလောင်း စောင့်သုံးသကဲ့သို့လည်း ဤအတူ ထိုဘုရားလောင်း၏ မယ်တော်ကြီးသည်လည်းကောင်း၊ ဘုရားလောင်း၏ မိဖုရားကြီးသည်လည်းကောင်း၊ ညီတော် အိမ်ရှေ့မင်းသည်လည်းကောင်း၊ ပုရောဟိတ် ပုဏ္ဏားသည်လည်းကောင်း၊ ရထားကြိုးဆွဲ အမတ်သည်လည်းကောင်း၊ ရထားထိန်းသည်လည်းကောင်း၊ သူဌေးကြီးသည်လည်းကောင်း၊ တင်းခြင်ခေါင်းအမတ်ကြီး (တည်သည်ဟုလည်းခေါ်) သည်လည်းကောင်း၊ တံခါးစောင့်သည်လည်းကောင်း၊ ပြည့်ကံကျွေးမသည်လည်းကောင်း ဤသို့လျှင် တစ်ကျိပ်တစ်ယောက်သော သူတို့သည် ပဉ္စသီငါးပါး ဂရုဓမ္မတရားကို စောင့်ရှောက်ကြကုန်သည်ရှိသော် ကာလိင်္ဂတိုင်း ဒန္တပူရမည်သောမြို့၌ ကာလိင်္ဂအမည်ရှိသောမင်းသည် မင်းပြုစဉ် ထိုကာလိင်္ဂတိုင်း၌ မိုးမရွာ၊ ထိုအခါ ဘုရားလောင်း၏ အဉ္စနသန္နိဘ အမည်ရှိသော မင်္ဂလာဆင်တော်သည် ကြီးသော ဘုန်းကံရှိ၏။ တိုင်းသူပြည်သား တို့သည် ထိုဆင်တော်ကို ဆောင်ရသည်ရှိသော် မိုးရွာလတ္တံ့ဟူသော အမှတ်ဖြင့် မင်းအား လျှောက်ကြားသံတော်ဦး တင်ကြလေကုန်၏။
မိုးရွာအောင် ပြုလုပ်ကြခြင်း
ကာလိင်္ဂမင်းသည် ထိုဆင်ကို ဆောင်ယူခြင်းအကျိုးငှာ ပုဏ္ဏားတို့ကို စေလွှတ်တော်မူလေ၏၊ ထိုပုဏ္ဏားတို့သည် သွားတဲ့၍ ဘုရားလောင်းထံ ဆင်တော်ကို တောင်းကြလေကုန်၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုပုဏ္ဏားတို့၏ တောင်းခြင်းအကြောင်းကို ပြတော်မူခြင်းငှာ ဤဂါထာကို မိန့်တော်မူလေ၏။
ဝဏ္ဏံ အဉ္စနဝဏ္ဏေန၊ ကလိင်္ဂသ္မိံ နိမိမှသေ။
ဇနာဓိပ၊ လူတို့ကိုအစိုးရသောမင်းကြီး။ တဝ၊ အရှင်မင်းကြီး၏။ သဒ္ဓဉ္စ၊ သဒ္ဓါတရားကိုလည်းကောင်း။ သီလဉ္စ၊ သီလကိုလည်းကောင်း။ ဝိဒိတွာန၊ သိပြီး၍။ အဉ္စနဝဏ္ဏေန၊ မျက်စဉ်းညို အဆင်းရှိသော မင်္ဂလာဆင်တော်ကို ရလိုသောကြောင့်။ ဝဏ္ဏံ၊ ရွှေငွေစသော ဥစ္စာကို။ ကလိင်္ဂသ္မိံ၊ ကာလိင်္ဂမင်းအထံသို့။ နိမိမှသေ၊ ယူဆောင်လိုကြပါကုန်၏။
မင်္ဂလာဆင်တော်ကို ဆောင်အပ်သော်လည်း မိုးမရွာလေသောကြောင့် ထိုမင်းသည် ဂရုဓမ်တရားကို စောင့်၏။ ထို့ကြောင့် ထိုမင်း၏တိုင်းနိုင်ငံ၌ မိုးရွာ၏ဟူသော အမှတ်ဖြင့် “ထိုမင်းသည် အကြင်ဂရုဓမ်တရားကို စောင့်၏။ ထိုဂရုဓမ်တရားကို ရွှေပြား၌ရေး၍ ဆောင်ယူကြကုန်ဦးလော့”ဟု တစ်ဖန် ကလိင်္ဂမင်းသည် ပုဏ္ဏားတို့ကိုလည်းကောင်း အမတ်တို့ကိုလည်းကောင်း စေလွှတ်ပြန်လေ၏။ ထိုအမတ်ပုဏ္ဏားတို့သည် သွား၍ တောင်းကြကုန်သည်ရှိသော် မင်းကြီးကိုအစပြု၍ အလုံးစုံသော ထိုသူတို့သည် မိမိ၏သီလတို့၌ တစ်စုံတစ်ခု အလို့လို့မျှကိုပြု၍ “ငါတို့၏သီလသည် မစင်ကြယ်”ဟု ပယ်ကြကုန်သော်လည်း “ဤမျှဖြင့် သီလ၏ပျက်စီးခြင်းသည် မဖြစ်ပါ”ဟု ထိုပုဏ္ဏားနှင့် အမတ်တို့သည် အဖန်တလဲလဲ တောင်းပန်အပ်ကုန်သောကြောင့် မိမိ,မိမိသီလတို့ကို ဟောကြားပြောဆိုကြလေကုန်၏။ ကာလိင်္ဂမင်းကြီးသည် ရွှေပြား၌ရေး၍ ဆောင်ယူခဲ့သော ဂရုဓမ်တရားကို မြင်လျှင်မြင်ချင်း ကောင်းစွာဆောက်တည်၍ ကောင်းစွာဖြည့်ကျင့်လေ၏။ ထိုမင်း၏ တိုင်းနိုင်ငံ၌ မိုးရွာလေ၏။ တိုင်းပြည်သည် ဘေးရန်မရှိ၊ ဝပြောသာယာလေ၏။
ဆယ့်တစ်ယောက် ဇာတ်ပေါင်းပုံ
မြတ်စွာဘုရားသည် ဤလွန်လေပြီးသော အကြောင်းကို ဆောင်တော်မူ၍-
ရဇ္ဇုဂါဟော စ ကစ္စာနော၊ ဒေါဏမာပကော စ ကောလိတော။
သာရိပုတ္တော တဒါ သေဋ္ဌိ၊ အနုရုဒ္ဓေါ စ သာရထိ။
ဗြဟ္မဏော ကဿပေါ ထေရော၊ ဥပရာဇာနန္ဒ ပဏ္ဍိတော။
မဟေသီ ရာဟုလမာတာ၊ မာယာဒေဝီ ဇနေတ္တိကာ။
ကုရုရာဇာ ဗောဓိသတ္တော၊ ဧဝံ ဓာရေထ ဇာတကံ။
တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ ဂဏိကာ၊ ပြည့်ကံကျွေးမသည်။ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ၊ ဥပ္ပလဝဏ်ဖြစ်၏။ ဒေါဝါရိကော၊ တံခါးစောင့်သည်။ ပုဏ္ဏော၊ ပုဏ္ဏမထေရ် ဖြစ်၏။ ရဇ္ဇုဂါဟော၊ ကြိုးဆွဲအမတ်သည်။ ကစ္စာနော၊ ကစ္စည်းမထေရ် ဖြစ်၏။ ဒေါဏမာပကော၊ တင်းခြင်ခေါင်းအမတ်သည်။ ကောလိတော၊ ရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန် ဖြစ်၏။
တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ သေဋ္ဌိ၊ သူဌေးသည်။ သာရိပုတ္တော၊ သာရိပုတ္တရာ ဖြစ်၏။ သာရထိ၊ ရထားထိန်းသည်။ အနုရုဒ္ဓေါ၊ အနုရုဒ္ဓါဖြစ်၏။ ဗြဟ္မဏော၊ ပုဏ္ဏားသည်။ ကဿပေါ ထေရော၊ ကဿပမထေရ် ဖြစ်၏။ ဥပရာဇာ၊ အိမ်ရှေ့မင်းသည်။ အာနန္ဒပဏ္ဍိတော၊ အာနန္ဒာပညာရှိဖြစ်၏။
မဟေသီ၊ မိဖုရားကြီးသည်။ ရာဟုလမာတာ၊ ရာဟုလမယ်တော် ယသောဓရာ ဖြစ်၏။ ဇနေတ္တိကာ၊ မယ်တော်သည်။ မာယာဒေဝီ၊ မာယာမည်သော မိဖုရားကြီး ဖြစ်၏။ ကုရုရာဇာ၊ ကုရုတိုင်းနင်း ပြည့်ရှင်မင်းသည်။ ဗောဓိသတ္တော၊ ငါဘုရားလောင်းဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဇာတကံ၊ ဇာတ်ကို။ ဓာရေထ၊ ဆောင်ထား မှတ်သားရာ၏။
ဟူ၍ ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူပြီးလျှင် “ရဟန်း- ဤသို့ ရှေး၌လည်း ပညာရှိတို့သည် အနည်းငယ်မျှသော အလို့လို့ ဖြစ်လတ်သည်ရှိသော် မိမိ၏ သီလပျက်ခြင်း၌ ရွံရှာခြင်းကို ပြုကြကုန်သေး၏။ သင်သည်ကား ငါကဲ့သို့သော မြတ်စွာဘုရား၏ သာသနာတော်၌ ရဟန်းပြုလျက် သူ့အသက်သတ်ခြင်းကို ပြုခြင်းကြောင့် အလွန်ဝန်လေးသော အကုသိုလ်ကံကို ပြုဘိ၏။ ရဟန်းမည်သည်ကား လက်တို့ဖြင့်လည်းကောင်း ခြေတို့ဖြင့်လည်းကောင်း နှုတ်ဖြင့်လည်းကောင်း စောင့်စည်းခြင်းရှိသည် ဖြစ်ရာ၏”ဟု မိန့်တော်မူ၍ ဤဂါထာကို ဟောတော်မူလေ၏။
ဒေသနာတော်
ဝါစာသံယတော သံယတုတ္တမော။
အဇ္ဈတ္တရတော သမာဟိတော၊
ဧကော သန္တုဿိတော တမာဟု ဘိက္ခု။
ယော၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဟတ္ထသံယတော၊ ကစားခြင်း ပုတ်ခတ်ခြင်းစသည် မပြုသဖြင့် လက်ကို စောင့်စည်း၏။ ပါဒသံယတော၊ ခြေကိုစောင့်စည်း၏။ ဝါစာသံယတော၊ မုသာဝါဒ စသည်မဆို နှုတ်ကိုစောင့်စည်း၏။ သံယတုတ္တမော၊ စောင့်စည်းသောကိုယ်ရှိ၏။ အဇ္ဈတ္တရတော၊ ဂေါစရဇ္ဈတ္တဟု ဆိုအပ်သော ကမ္မဋ္ဌာန်း၌ မွေ့လျော်၏။ သမာဟိတော၊ တည်ကြည်သောစိတ်ရှိသည်။ ဧကော၊ တစ်ယောက်အထီးတည်းနေလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍။ သန္တုဿိတော၊ မိမိရအပ်သောတရားဖြင့် လွန်စွာနှစ်သက်သော စိတ်ရှိ၏။ တံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ဘိက္ခူတိ၊ ဘိက္ခုဟူ၍။ အာဟု၊ ဆိုကြကုန်၏။
ဒေသနာတော်၏ အကျိုး
ဒေသနာတော်၏အဆုံး၌ များစွာသော သူတို့သည် သောတာပတ္တိဖိုလ် စသည်တို့သို့ ရောက်ကြလေကုန်၏။