၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံးဥပဒေ
ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်
ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေးကောင်စီ
၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံးဥပဒေ။
[၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေးကောင်စီ ဥပဒေအမှတ် ၁၅။]
ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌသည်၊ အောက်ပါဥပဒေကိုပြဋ္ဌာန်းလိုက်သည်။
၁။ ။(၁) ဤဥပဒေကို၊ ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံးဥပဒေဟု ခေါ်တွင်စေရမည်။
- (၂) ဤဥပဒေသည်၊ ချက်ခြင်းအာဏာတည်ရမည်။
၂။ ။ဤဥပဒေတွင် အကြောင်း အရာနှင့်ဖြစ်စေ၊ ရှေ့နောက်စကားတို့၏ အဓိပ္ပါယ်နှင့်ဖြစ်စေ မဆန့်ကျင်လျှင်-
- (က) "အထူးရာဇဝတ်ရုံး" ဆိုသည်မှာ၊ ပုဒ်မ ၃ အရ၊ ဖွဲ့စည်းသည့်အထူးရာဇဝတ်ရုံးကိုဆိုလိုသည်။
- (ခ) "ဇယားဝင်ပြစ်မှု" ဆိုသည်မှာ၊ ဤဥပဒေပါ ဇယားတွင် သီးခြားဖေါ်ပြထားသည့်ပြစ်မှု တခုခုကိုဆိုလိုသည်။
၃။ ။(၁) ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေးအစိုးရသည်၊ မိမိသင့်တော်မည်ထင်သည့် အရေအတွက်အထိ အထူးရာဇဝတ်ရုံးများကို၊ အမိန့်ကြော်ငြာစာဖြင့်၊ အခါအားလျော်စွာ ဖွဲ့စည်းနိုင်သည်၊ သို့တည်းမဟုတ် အသစ်ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းနိုင်သည်။ မည်သည့်အထူးရာဇဝတ်ရုံးကို၊ မည်သည့်အရပ်ဒေသအတွက် ဖွဲ့စည်းထားကြောင်း အမိန့်ကြော်ငြာစာဖြင့် သီးခြားဖေါ်ပြနိုင်သည်။
- (၂) အထူးရာဇဝတ်ရုံးတွင်၊ နာယကတဦးနှင့်အခြား အဖွဲ့ဝင်နှစ်ဦးပါဝင်ရမည်။
၄။ ။(၁) အထူးရာဇဝတ်ရုံးသည်၊ တည်ဆဲ တရားဥပဒေအရပြစ်ဒဏ်စီရင်နိုင်သည့် မည်သည့်ပြစ်မှုကိုမဆို စစ်ဆေးကြားနာစီရင်နိုင်သည်။
- (၂) အထူးအားဖြင့် ပုဒ်မခွဲ (၁) ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်၏ယေဘုယျသဘောကိုမထိခိုက်စေဘဲ၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံးမှာ၊ ဤဥပဒေပါ ဇယားဝင်ပြစ်မှုများကိုစစ်ဆေးကြားနာစီရင်ရန်အာဏာရှိရမည်။
- (၃) တည်ဆဲအခြားတရားဥပဒေတခုခုတွင် မည်သို့ပင်ပါရှိစေကာမူ၊ တဦးတယောက်သောသူသည်၊ မိမိကျူးလွန်သည့် ဇယားဝင်ပြစ်မှု တခုခုအတွက်အထူးရာဇဝတ်ရုံးက ပြစ်မှုထင်ရှား စီရင်သောအခါ၊ အောက်ပါအချိုးအစားအတိုင်းပြစ်ဒဏ် ထိုက်သင့်စေရမည်။
- (က) သေဒဏ်။
- (ခ) နှစ်အကန့်အသတ်မရှိသောတသက်တကျွန်းဒဏ်။
- (ဂ) သုံးနှစ်အောက်မလျော့သော အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ်၊ သို့တည်းမဟုတ် သုံးနှစ်အောက် မလျော့သော အလုပ်ကြမ်းနှင့် ထောင်ဒဏ်အပြင် ငွေဒဏ်။
- (၄) အထူးရာဇဝတ်ရုံးက ဇယားဝင်ပြစ်မှုတခုခုကို စစ်ဆေးကြားနာစီရင်ရာတွင်၊ တရားခံအပေ့ါ် ထိုပြစ်မှုဖြင့် စွဲချက်မတင်မီဖြစ်စေ၊ စွဲချက်တင်ပြီးနောက်ဖြစ်စေ တရားခံသည်၊ ဇယားဝင်ပြစ်မှုမဟုတ်သည့် အခြားပြစ်မှုတခုကို ကျူးလွန်သည်ဟုသက်သေခံ၌ ပေါ်ပေါက်ခဲ့လျှင်၊ ထိုတရားခံကို၊ ထိုအခြားပြစ်မှုအတွက် သက်ဆိုင်ရာ တရားဥပဒေနှင့်အညီ ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်နိုင်သည်။
- (၅) ပြစ်မှုတခုခုသည်၊ ဇယားဝင်ပြစ်မှုဟုတ် မဟုတ်ဟူသော ပြဿနာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အထူးရာဇဝတ်ရုံး၏ဆုံးဖြတ်ချက်သည်၊ အပြီးအပြတ် အတည်ဖြစ်စေရမည်။
၅။ ။ မည်သူမဆို၊ဇယားဝင်ပြစ်မှုတခုခုကျူးလွန်ခြင်းကိုအားပေးကူညီလျှင်၊ သို့တည်းမဟုတ် ကျူးလွန်ရန်အားထုတ်လျှင်၊ သို့တည်းမဟုတ် ကျူးလွန်ရန် ပူးပေါင်းကြံစည်လျှင်၊ အဆိုပါပြစ်မှုအတွက် ဤဥပဒေတွင် ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခြင်းကိုခံစေရမည်။
၆။ ။(၁) အထူးရာဇဝတ်ရုံးသည်၊ ပြစ်မှုတခုခုကို ရဲအရာရှိက တင်သွင်းသောထိုပြစ်မှုဖြစ်မြောက်စေသည့် အကြောင်းခြင်းရာ တိုင်လျှောက်ချက်ကို၊ သို့တည်းမဟုတ် အစီရင်ခံစာကို ရရှိသောအခါ၊ အရေးယူနိုင်သည်။
- (၂) အထူးရာဇဝတ်ရုံးမှာ၊ တရားခံကို စစ်ဆေးကြားနာစီရင်ရန်လွှဲအပ်တင်ပို့ခြင်းမရှိဘဲ၊ ဤဥပဒေအရ၊ ပြစ်မှုများကို အရေးယူနိုင်ခွင့်ရှိသည်။ ထို့ပြင် အထူးရာဇဝတ်ရုံးသည်၊ ဤဥပဒေအရ၊ ပြစ်မှုများကို စစ်ဆေးကြားနာစီရင်ရာ၌၊ ရာဇဝတ်တရားသူကြီးများက၊ ဝရမ်းမှုကို စစ်ဆေးကြားနာစီရင်ရန် ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံးကိုဓဥပဒေတွင် သတ်မှတ်သည့်စည်းကမ်းနည်းလမ်းအတိုင်း လိုက်နာရမည်။
- ခြွင်းချက်။ ။ သို့ရာတွင် -
- (က) အထူးရာဇဝတ်ရုံးက တော်တည့်မှန်ကန်စွာ တရားစီရင်ရန်အလို့ငှါ၊ အမှုစစ်ဆေးကြားနာစီရင်ခြင်းကို ရွှေ့ဆိုင်းရန်လိုမည်မဟုတ်ဟု ထင်မြင်လျှင်၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံးမှာ၊ မည်သည့်ကိစ္စအတွက်မျှအမှုစစ်ဆေးကြားနာခြင်းကို ရွှေ့ဆိုင်းရန် တာဝန်မရှိစေရ။
- (ခ) သက်သေတဦး၏ ထွက်ဆိုချက်သည်၊ အရေးပါအရာရောက်လိမ့်မည်မဟုတ်ဟု အထူးရာဇဝတ်ရုံးက ကြေနပ်လျှင်၊ ထိုသက်သေကိုမဆင့်ခေါ်လိုငြင်းဆိုနိုင်သည်။
- ခြွင်းချက်။ ။ သို့ရာတွင် -
- (၃) အထူးရာဇဝတ်ရုံး၏ အဖွဲ့ဝင်များအချင်းချင်းသဘောကွဲလွဲသည့်အခါ၊ အဖွဲ့ဝင်များ၏ ထင်မြင်ယူဆချက်အတိုင်း ဆုံးဖြတ်ရမည်။
၇။ ။(၁) ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေး အစိုးရက၊ အခြားနည်းမညွှန်ကြားလျှင်၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံးသည်၊ မိမိသတ်မှတ်သည့် နေရာနှင့်အချိန်တွင် ရုံးထိုင်နိုင်သည်။
- (၂) အထူးရာဇဝတ်ရုံး၏ အဖွဲ့ဝင်တဦးဦးမှာ၊ အမှုတခုခုကို ဆက်လက်ကြားနာစစ်ဆေးခြင်းမပြုနိုင်လျှင်၊ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရသည်၊ ပုဒ်မ ၃ ပါပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့် အညီ ထိုအဖွဲ့ဝင်အစား၊ အခြားပုဂ္ဂိုလ်တဦးကို၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံး အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ခန့်ထားနိုင်သည်။ ထိုသို့ခန့်ထားလျှင်၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို၊ အမှုစတင် စစ်ဆေးသည့်အချိန်မှ စ၍ ခန့်ထားဘိသကဲ့သို့၊ အမှုကို အထူးရာဇဝတ်ရုံးက ဆက်လက်စစ်ဆေးကြားနာစီရင်နိုင်သည်။
- (၃) ဤဥပဒေတွင် အခြားနည်းပြဋ္ဌာန်းထားသည်မှတပါး၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံးသည်၊ မူလစီရင်ပိုင်ခွင့်အာဏာရှိသည့် စက်ရှင်တရားရုံးဖြစ်ဘိသကဲ့သို့ မှတ်ယူရမည်။
၈။ ။ အထူးရာဇဝတ်ရုံးက တရားစီရင်ရာတွင်၊ မှန်ကန်၍ တရားမျှတမှုရှိစေရန်၊ အထူးဥပဒေအရာရှိတဦး ပါဝင်စေနိုင်သည်။ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရသည်၊ သင့်တော်သူ တဦးဦးအား၊ အထူးဥပဒေအရာရှိအဖြစ် ခန့်ထားနိုင်သည်။ ထိုအထူးဥပဒေအရာရှိ၏ အာဏာနှင့် တာဝန် ဝတ္တရားများမှာ နည်းဥပဒေများဖြင့်ပြဋ္ဌားန်ထားသည်အတိုင်းဖြစ်စေရမည်။
၉။ ။ (၁) တရားခံတဦးဦးသည်၊ သို့တည်းမဟုတ် တရားခံများသည်၊ မကျန်းမာခြင်းကြောင့်သော်၎င်း၊ အခြားအကြောင်းတခုခုကြောင့်သော်၎င်း၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံးသို့မလာရောက်နိုင်လျှင်၊ တရားခံတို့အတွက် လိုက်ပါဆောင်ရွက်သည့် ရှေ့နေရှိလျှင်၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံးက၊ ထိုတရားခံကိုယ်တိုင် ရုံးရှေ့သို့မတက်ရောက်ဘဲ နေခွင့်ပြုနိုင်သည့်ပြင်၊ ထိုတရားခံမျက်ကွယ်တွင်လည်း အမှုကို စစ်ဆေးကြားနာ စီရင်နိုင်သည်။
- (၂) အထူးရာဇဝတ်ရုံးသည်၊ တရားလိုဘက်မှ တင်ပြသော သက်သေများအနက် အချို့ကိုစစ်ဆေးပြီးသည့်အခါ၊ လိုအပ်လျှင် တရားခံအားစစ်ဆေးပြီးသည့်အခါ၊ ပြစ်မှုကို တရားခံက ကျူးလွန်ကြောင်းထင်မှတ်ရန် အကြောင်းရှိမည်ဟု ထင်မြင်လျှင်၊ တရားခံအပေါ်၌ စာဖြင့်ရေးသား၍ စွဲချက်တင်ရမည်။
- (၃) ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံး ကိုဓဥပဒေ ပုဒ်မ ၄၉၈ ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များသည်၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံးရှေ့တွင်ရောက်ရှိနေသည့်အမှုများနှင့် မသက်ဆိုင်စေရ။
- (၄) ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံး ကိုဓဥပဒေပုဒ်မ ၅၂၆ နှင့် ၅၂၈ ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များသည်၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံးက စစ်ဆေးကြားနာစီရင်သည့်အမှုများနှင့် သက်ဆိုင်ခြင်းမရှိစေရ။
၁၀။ (၁) အထူးရာဇဝတ်ရုံးသည်၊ ပုဒ်မ ၄၊ သို့တည်းမဟုတ် ပုဒ်မ ၅ အရ၊ ပြစ်မှုတခုခုအတွက် မိမိပြစ်ဒဏ်ချမှတ်လိုက်သည့်အမှုတိုင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အမှုတွဲကို၊ ဤကိစ္စအလို့ငှါ၊ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေးအစိုးရက ခန့်ထားမည့် အတည်ပြုအာဏာပိုင်ထံပေးပို့၍ အတည်ပြုချက် ရယူရမည်။ အထူးရာဇဝတ်ရုံး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်၊ သို့တည်းမဟုတ် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ချက်သည်၊ ပုဒ်မခွဲ (၃) ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်အတိုင်းအတည်မပြုမခြင်း မခိုင်လုံစေရ။
- (၂) ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ တော်လှန်ရေးအစိုးရသည်၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များနှင့် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ချက်များကို စီစစ်အတည်ပြုရန် ပုဂ္ဂိုလ်သုံးဦးပါဝင်သော "အတည်ပြုအာဏာပိုင်" ကို၊ မိမိသင့်တော်မည်ထင်သည့် အရပ်ဒေသအတွက် အမိန့်ကြော်ငြာစာဖြင့် အခါအားလျော်စွာဖွဲ့စည်းနိုင်သည်၊ သို့တည်းမဟုတ် အသစ်ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းနိုင်သည်။
- (၃) အတည်ပြုအာဏာပိုင်သည်၊ ပြစ်မှုတခုခုအတွက်၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံးက ပုဒ်မ ၄၊ သို့တည်းမဟုတ် ပုဒ်မ ၅ အရ၊ ချမှတ်သည့် ပြစ်ဒဏ်တခုခုကို၊ အတည်ပြုနိုင်သည်၊ သို့တည်းမဟုတ် လျှော့နိုင်သည်၊ သို့တည်းမဟုတ် လွတ်ငြိမ်းသက်သာခွင့် ပြုနိုင်သည်။ ထို့ပြင် အတည်ပြုအာဏာပိုင်သည်၊ အထူးရာဇဝတ်ရုံး၏ အပြစ်ရှိသည်ဆိုသည့် ဆုံးဖြတ်ချက်အစား၊ ဆုံးဖြတ်ချက်အသစ်တခုကို ချမှတ်နိုင်၍၊ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်အသစ်တွင် သီးခြားဖေါ်ပြသည့် ပြစ်မှုအတွက်သော်၎င်း၊ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်အသစ်တွင် ပေါ်လွင်သည့် ပြစ်မှုအတွက်သော်၎င်း ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်နိုင်သည်၊ သို့တည်းမဟုတ် ထိုအမှု၏အဖြစ်အပျက် ကြောင်းခြင်းရာများနှင့် သင့်လျော်မည့်အခြားညွှန်ကြားချက်တရပ်ကိုလည်း ပြုလုပ်နိုင်သည်။
- ရာဇဝတ်ကျင့်ထုံး ကိုဓဥပဒေတွင်မည်သို့ပင်ပါရှိစေကာမူ၊ ဤပုဒ်မှအရအတည်ပြုပြီးသော အထူးရာဇဝတ်ရုံး၏ အမိန့်ကို၊ နည်းဥပဒေများဖြင့် ပြဋ္ဌာန်းထားသည့်အတိုင်း ထုတ်ပြန်ကျေညာရမည်။
- (၄) ပုဒ်မခွဲ(၃)အရ ချမှတ်သည့် ပြစ်ဒဏ်သည်၊ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ချက်အသစ်တခုဖြင့် အစားထိုးခြင်းခံရသော ပြစ်ဒဏ်ထက်မပိုစေရ၊ သို့တည်းမဟုတ် ပြစ်ဒဏ်များအချိုးအစားတွင်၊ ထိုအစားထိုးခြင်းခံရသော ပြစ်ဒဏ်ထက်မမြင့်စေရ၊။
- (၅) မည်သည့်အမှုသည်မှာမျှ အတည်ပြုအာဏာပိုင်ရှေ့တွင် ကိုယ်တိုင်ဖြစ်စေ၊ ရှေ့နေဖြင့်ဖြစ်စေ လျှောက်လဲနိုင်ခွင့်မရှိစေရ။ သို့ရာတွင် အတည်ပြုအာဏာပိုင်သည်၊ မိမိသင့်တော်သည်ဟုထင်မြင်လျှင် အမှုသည်ကိုသော်၎င်း၊ ရှေ့နေကိုသော်၎င်း ကြားနာနိုင်သည်။