ဝိနည်းပဒေသာသင်တန်း/သဟဓမ္မိကဝဂ် သိက္ခာပုဒ် (၁၂)ပါး
(၈) သဟဓမ္မိကဝဂ် သိက္ခာပုဒ် (၁၂) ပါး အကျဉ်း
၁။ သီတင်းသုံးဖော်တို့၏ ဥစ္စာဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်ဖြင့် ဆိုဆုံးမအပ်သော် ငါ့ရှင်တို့ အရှင်တို့မှတစ်ပါးသော ထက်မြက်သော ဝိနည်းဓိုရ်ဖြစ်သော ရဟန်းကို မမေးရသေးမီ တပည့်တော်သည် ဤသိက္ခာပုဒ်၌ ကျင့်လိမ့်ဦး မည် မဟုတ်၊ ဤသို့ ပြောဆိုခြင်းကြောင့် သဟဓမ္မိကပါစိတ် သင့်၏၊ ရဟန်းတို့.. သိက္ခာပုဒ်ကို ကျင့်လိုသော ရဟန်းသည် မသိ, သိအောင် ပြုရာ၏၊ မသိလျှင်လည်း မေးမြန်းရာ၏၊ မေးမြန်းပြီးနောက်လည်း အခေါက်ခေါက်အခါအခါ ကြံစည်ရာ၏၊ ဤသိအောင် ပြုခြင်း မေးမြန်းခြင်း ကြံစည်ခြင်းသည် ထိုသိက္ခာပုဒ်ကို ကျင့်လိုရာ၌ လောကုတ္တရာ အားလျော်သော ကျင့်ဝတ်တည်း။
၂။ ရဟန်းသည် ပါတိမောက်ကို မြွက်ဆိုရွတ်အံပြန်နေသည်ရှိသော် ရွတ်ဆို ရွတ်ပြအပ်ကုန်သော၊ ငယ်ကုန်, သာ၍ငယ်ကုန်သော ဤသိက္ခာပုဒ်တို့ဖြင့် အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်း၊ ကုက္ကုစ္စအကျိုးငှာလည်းကောင်း, ပင်ပန်းခြင်းငှာ လည်းကောင်း, စိတ်ကို ရေးခြစ်သကဲ့သို့ဖြစ်သော ဝိစိကိစ္ဆာအကျိုးငှာလည်းကောင်း ဖြစ်ကုန်၏ဟု ပြောဆိုအံ့၊ ဤသို့ သိက္ခာပုဒ်ကို ကဲ့ရဲ့ခြင်းကြောင့် ဝိလေခနပါစိတ်။
၃။ အစဉ်အားဖြင့် လခွဲတိုင်း (ဝါ) လခွဲတိုင်း လခွဲတိုင်း၌ ပါတိမောက်ကို (ဥပုသ်ပြုသော အခါ) ရွတ်အပ်ပြအပ်သော် တပည့်တော်သည် ယခုမှ သာ သိရ၏၊ ဤသိက္ခာပုဒ် တရားတော်သည်လည်း ပါတိမောက် ပါဠိတော်၌ လာသည်၊ ပါတိမောက်ပါဠိတော်၌ အကျုံးဝင်သည်၊ လခွဲတိုင်း ရွတ်ပြအပ်သည်အဖြစ်သို့ ရောက်သကဲ့သို့ (ဝါ) ရောက် ဆိုပါတကား၊ ဤသို့ ပြောဆို အံ့၊ ထိုပြောဆိုသော ရဟန်းကို တစ်ပါးသော ရဟန်းတို့ သည် နှစ်ကြိမ်သုံးကြိမ် ပါတိမောက်ရွတ်ပြအပ်စဉ် ဤရဟန်းသည် ဥပုသ်ပြုသံဃာတွင် ပါဝင် နေထိုင်အပ်ဖူးသည်ကို အကယ်၍ သိကုန် အံ့။ နှစ်ကြိမ် သုံးကြိမ်ထက် အလွန် ပါဝင်ဖူးမူကား ဘာပြောဖွယ် ရှိတော့အံ့နည်း၊ ထို ရဟန်း၏ မသိဟန်ဆောင်ခြင်းကြောင့် အာပတ်မှ လွတ်ခြင်းသည် မရှိ၊ သိက္ခာပုဒ် လွန်ကျူး၍ ရှေးတုန်းက သင့်ခဲ့သော အပြစ်အာပတ်တွေကို ဓမ္မကံ ဝိနည်းကံ အားလျော်စွာ ပြုစေထိုက်၏ (ဝါ) ကုစားစေထိုက်၏၊ ယထာဓမ္မကရဏထက် တိုးတက်၍လည်း ထိုရဟန်းအပေါ်သို့ မောဟကံသို့ တင်ထိုက်၏၊
ငါ့ရှင် သင်သည် ပါတိမောက်ကို ရွတ်အပ်ပြအပ်စဉ် ကောင်းမွန်စွာ အကျိုးရှိသည်ကို ပြု၍ နှလုံးမသွင်း။ သင်သည် ဒိဋ္ဌဓမ္မိက, သမ္ပရာယိက လာဘ်တို့ကို မရအပ်ကုန်လေစွ။ သင်သည် လူ့အဖြစ်ကို မကောင်းသဖြင့် ရအပ်လေစွ (ဝါ) အရမတော်လေစွ။ ဤသို့ ကဲ့ရဲ့ပြီး၍ မောဟကံ သို့ တင်ထိုက်၏၊ (မောဟကံသို့ ဉတ္တိကမ္မဝါစာဖြင့် တင်ရသည်၊၊) မောဟကံသို့ တင်ပြီးသည်ရှိသော် ထို မသိဟန်ဆောင်သော ရဟန်း၌ ဤ မောဟနပါစိတ်အာပတ် သင့်၏၊
၄။ အခြားရဟန်းအား စိတ်ဆိုးသည်, မိမိစိတ် မရှိသည်ဖြစ်၍ ပုတ်ခတ်ခြင်း ကြောင့် ပဟာရပါစိတ်။
၅။ အခြားရဟန်း၏ အပေါ်၌ စိတ်ဆိုးသည် မိမိစိတ် မရှိသည် (ဝါ) စိတ်နှလုံး မသာယာသည်ဖြစ်၍ လှံ၏အလား လက်ဝါးပြင်ကို မြှောက်မိုးခြင်း ကြောင့် တလသတ္တိကပါစိတ်။
၆။ ရဟန်းကို အမူလက သံဃာဒိသေသ်အာပတ်ဖြင့် စွပ်စွဲခြင်းကြောင့် အမူလကပါစိတ်။
၇။ ရဟန်းအား သညာနှင့်တကွ စေ့ဆော်၍ ထိုရဟန်း၏ တမုဟုတ်မျှလည်း မချမ်းသာမှုသည် ဖြစ်လတ္တံ့။ ဤသို့ရည်ရွယ်၍ ဤစိတ်မချမ်း သာခြင်းကိုသာလျှင် အကြောင်းပြု၍ အခြားအကြောင်းမရှိဘဲ ကုက္ကုစ္စ ကို ဖြစ်စေခြင်းကြောင့် သဉ္စိစ္စပါစိတ်၊ (ဝါ) ကုက္ကုစ္စုပ္ပါဒနပါစိတ်။
၈။ ဖြစ်သော မိမိတို့ဘက်တွင် တိုင်ပင်ခြင်းရှိကုန်သော, ဖြစ်သော ခိုက်ရန်ရှိကုန်သော, ငြင်းခုံခြင်းသို့ ရောက်ကုန်သော ရဟန်းတို့၏ တိုင်ပင် သံ၏ အနီး၌ (ဝါ) တိုင်ပင်သံကို ကြားလောက်ရာအရပ်၌ ဤရဟန်းတို့ ပြောဆို တိုင်ပင်ကြသော စကားကို နားထောင်မည်ဟု ကြံ၍ နားထောင် ခြင်းကိုသာလျှင် အကြောင်းပြု၍ အခြားအကြောင်း မရှိဘဲ ရပ်တည်၍ နေခြင်းကြောင့် ဥပဿုတိပါစိတ်။
၉။ တရားသဖြင့် ပြုအပ်ကုန်သော (ဝါ) ဟုတ်မှန်သော သဘောရှိကုန်သော လေးပါးသော ကံတို့အား ဆန္ဒကို ပေးပြီး၍ နောက်၌ ရှုတ်ချခြင်း သဘောသို့ ရောက်ခြင်းကြောင့် ကမ္မပတိဗာဟနပါစိတ်။
၁၀။ သံဃာ၌ အဆုံးအဖြတ်စကားသည် ဖြစ်နေစဉ် ဆန္ဒကို မပေးဘဲ နေရာမှ ထ၍ ဖဲသွားခြင်းကြောင့် ဆန္ဒံ အဒတွာ ဂမနပါစိတ်။
၁၁။ အညီအညွတ်ဖြစ်သော သံဃာနှင့်တကွ သမုတိရသော ရဟန်းအား ဝိကပ္ပနာလောက်သော သင်္ကန်းကို ပေးပြီး၍ နောက်၌ သံဃိကလာဘ်ကို ရဟန်းတို့သည် မိတ်ဆွေဖြစ်သော ချီးမွမ်းအပ်သော ရဟန်းအား ပေးသဖြင့် ညွှတ်စေကုန်ဘိ၏၊ ဤသို့ ရှုတ်ချခြင်းသဘောသို့ ရောက်ခြင်း ကြောင့် ဒုဗ္ဗလပါစိတ်။
၁၂။ သံဃာသို့ ညွတ်ထားပြီးဟု သိလျက် သံဃိကလာဘ်ကို ပုဂ္ဂိုလ်သို့ ညွတ် စေခြင်းကြောင့် ပရိဏာမနပါစိတ်အာပတ် သင့်၏၊
၁။ သဟဓမ္မိကသိက္ခာပုဒ် အဓိပ္ပာယ်
အနာဒရိယ သိက္ခာပုဒ်၌ ဝိနည်းပညတ်တော်ဓမ္မကို မလေးစား ဂရုမစိုက် လုပ်လျှင် အာပတ်ဟု ပညတ်ခဲ့ပြီ။ ဤသိက္ခာပုဒ်၌ကား သီတင်းသုံးဖော် ရဟန်းများက ဝိနည်းသိက္ခာပုဒ်ဖြင့် ဤကဲ့သို့ မလုပ်သင့်ကြောင်းကို ပြောဆို ဆုံးမသောအခါ ဤသိက္ခာပုဒ်ကို မကျင့်နိုင်ဘူးဟု တိုက်ရိုက် ပြောဆိုလိုက် လျှင် အနာဒရိယသိက္ခာပုဒ်အရ ပါစိတ်အာပတ်ကို ကြောက်သောကြောင့် တိုက်ရိုက် မငြင်းဆန်ဝံ့ဘဲ “ဤသိက္ခာပုဒ်၌ ဤကဲ့သို့ ကျင့်ရမည်မှာ အမှန်ပင် ဖြစ်ပါသလား”ဟု ထင်ရှားသော အခြားဝိနည်းဓိုရ်ကို မေးဦးမည်။ ထိုကဲ့သို့ မေးမြန်း စုံစမ်းနေခိုက်မှာဖြင့် ဤသိက္ခာပုဒ်ကို မကျင့်နိုင်သေးဟု သွယ်ဝိုက်၍ ငြင်းဆန်သည်။ ထိုကဲ့သို့ ငြင်းဆန်လျှင်လည်း ပါစိတ်အာပတ်ပင် ဖြစ်သည်။
လောကုတ္တရာတရားအား လျော်သော အကျင့်
ရဟန်းဆိုတာ ကျင့်လိုစိတ် ရှိလျက် သိက္ခာပုဒ်ဆိုင်ရာဝယ် မသိ သိအောင် ပြုရမည်။ သိအောင်ပြုလျက် မသိလျှင်လည်း ဤပါဠိက ဘာကို ဆိုလိုပါသနည်း ဤပါဠိ၏ အနက်ကား ဘယ်လိုပါနည်း စသည်ဖြင့် မေးရမည်။ မေးပြီးနောက်လည်း အခေါက်ခေါက်အခါခါ ကြံစည်ရ နှိုင်းချိန်ရမည်။ ဤသို့ သိအောင် ပြုမှု, မေးမြန်းမှု, နှိုင်းချိန်မှုကို ပြုရခြင်းသည် လောကုတ္တရာတရားအား ကောင်းမြတ်သောအကျင့် ဖြစ်သည်ဟု တိုက်တွန်းသော စကားတို့တည်း။
ဝိနည်းဓိုရ် အာနိသင် (၅) ပါး၊ တစ်နည်း (၁၁) ပါး
ဝိနည်းဓိုရ်ရဟန်းသည် ဝိနည်းပရိယတ်ကို အကြောင်းပြု၍ အကျိုး အာနိသင် (၅)ပါးမှ စ၍ (၁၁)ပါး အထိ ရနိုင်သည်။ ရပုံမှာ ---
၁။ သီလလုံခြုံခြင်း၊ ၂။ ကုက္ကုစ္စနှိပ်စက်သော ရဟန်းတို့၏ ကိုးကွယ် အားထားရာ ဖြစ်ခြင်း၊ ၃။ သံဃာ့အလယ်၌ ရဲရဲရင့်ရင့် ပြောဆိုဝံ့ခြင်း၊ ၄။ မိမိ၏ ရန်သူ, သာသနာ့ရန်သူတို့ကို တရားသဖြင့် နှိပ်နင်း တားမြစ်နိုင်ခြင်း၊ ၅။ သူတော်ကောင်းတရားကို ကျင့်နိုင်ခြင်း၊ ဤငါးပါးသော အကျိုးအာနိသင်များ ရနိုင်၏၊ ထို့ပြင် ဥပုသ်ကို အစိုးရခြင်း တစ်ပါး ထပ်ထည့်လျှင် (၆)ပါး၊ ပဝါရဏာကို အစိုးရခြင်းတစ်ပါး ထပ်ထည့်လျှင် (၇)ပါး၊ အပလောကနကံ စသော သံဃာ့ကံ (၄)ပါးကို အစိုးရခြင်း တစ်ပါး ထပ်ထည့်လျှင် (၈)ပါး၊ ဥပဇ္ဈာယ်ပြု၍ ရှင်ပြုပေးနိုင်ခြင်း တစ်ပါး ထပ်ထည့်လျှင် (၉)ပါး၊ ဥပဇ္ဈာယ် ပြု၍ ရဟန်းခံပေးနိုင်ခြင်း တစ်ပါး ထပ်ထည့်လျှင် (၁၀)ပါး၊ နိဿယည်း ပေးနိုင်ခြင်းနှင့် သာမဏေတို့၏ အလုပ်အကျွေးခံနိုင်ခြင်းတစ်ပါး ထပ်ထည့်သော် (၁၁)ပါးအထိ ဝိနည်းဓိုရ်အာနိသင် အကျိုးများ ရနိုင်၏၊
(ဆောင်) သီလလုံစွာ၊ အားထားရာ၊ သံဃာလယ်၌ ဆို၊
ရန်သူနှိပ်ထား၊ ကျင့်တရား၊ ကျိုးငါး ဝိနည်းဓိုရ်။
ဥပုသ်ပဝါရဏ၊ ကံ လေးဝ၊ စိုးရ သုံးခုလာ။
ရဟန်းပဇ္ဈာယ်၊ ရှင်ပဇ္ဈာယ်၊ နှစ်သွယ် ထည့်လေပါ။
နိသျည်းပေး၊ လုပ်ကျွေးရှင်များ၊ ပေါင်း တစ်ပါး၊ ခြောက်ပါး သရုပ်လာ။
ခြောက်မှ ဆယ့်တစ်၊ တစ်နှစ်လစ်၊ ဖြစ်၏ နိသံသာ။ (မေဒိနီ၊၄၀၀။)
ဥပသမ္ပန္န၌ တိကပါစိတ်၊ အနုပသမ္ပန္န၌ တိကဒုက္ကဋ်၊ ပညတ်တော် မဟုတ်သော စကားဖြင့် ဆုံးမရာ၌ ဤအတိုင်းဆိုသော ရဟန်းအား ဒုက္ကဋ်၊ သိအောင် ပြုအံ့၊ ကျင့်ကြံပါအံ့ဟုဆိုသော ရဟန်းအား အာပတ်မသင့်။ဥမ္မတ္တက စသည်တို့အားလည်း အာပတ်မသင့်။
၂။ ဝိလေခနသိက္ခာပုဒ် အဓိပ္ပာယ်
ပါတိမောက်ကို တစ်ပါးပါးက ရွတ်ဆိုနေလေသော် ရွတ်ဆိုသံကို ကြားရသော ရဟန်းက “ဤခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒက သိက္ခာပုဒ်တွေကို ရွတ်ဆိုနေလို့ ဘာလုပ်ဦးမှာလဲ၊ သည်ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကသိက္ခာပုဒ်တွေဟာ အလွန့်ကို ကုက္ကုစ္စ, ဝိဟေသ, ဝိလေခ ဖြစ်စေနိုင်သည်” ဤသို့ သိက္ခာပုဒ်ကို ကဲ့ရဲ့လျှင် ပါစိတ်အာပတ်ဟု ပညတ်တော်မူအပ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။
ဥဒ္ဒိဿမာနေ အရ
ဆရာကိုယ်တိုင် တပည့်အား ရွတ်ဆို၍ (ပို့ချ)နေသည်ဖြစ်စေ၊ တပည့်က တောင်းပန်၍ ရွတ်ဆိုနေသည်ဖြစ်စေ၊ ထိုပါတိမောက်ကို တစ်ပါးပါးက စာပြန် သလို ရွတ်ဆိုနေသည်ဖြစ်စေ၊ ဥပုသ်နေ့ ပါတိမောက်ပြသည့်အခါ ရွတ်ဆိုနေ သည်ဖြစ်စေ၊ ထိုရွတ်ဆိုမှုအားလုံးကိုပင် ဥဒ္ဒိဿမာနေပုဒ်၌ သွင်းယူနိုင်သည်။
ခုဒ္ဒနှင့် အနုခုဒ္ဒက သိက္ခာပုဒ်ခွဲပုံ
ခုဒ္ဒ, အနုခုဒ္ဒက - ငယ်ကုန်, သာ၍ငယ်ကုန်ဟူသည်မှာ ပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်ကို ဖယ်ထား၍ သံဃာဒိသေသ်မှစ၍ အလုံးစုံသော သိက္ခာပုဒ်တို့ကို ပရိယာယ်အားဖြင့် ခုဒ္ဒ, အနုခုဒ္ဒက-ဟု ခွဲယူရမည်။ သံဃာဒိသေသ်ကို ခုဒ္ဒ၊ ထို့အောက်ငယ်သော ထုလ္လစ္စဉ်းစသော သိက္ခာပုဒ်များကား အနုခုဒ္ဒက၊ ထုလ္လစ္စဉ်းသည် ခုဒ္ဒ၊ ထို့အောက်ငယ်သော ပါစိတ်စသော သိက္ခာပုဒ်များကား အနုခုဒ္ဒက၊ ပါစိတ်သည် ခုဒ္ဒ၊ ပါဋိဒေသနီသည် အနုခုဒ္ဒက၊ ပါဋိဒေသနီသည် ခုဒ္ဒ၊ ဒုက္ကဋ်သည် အနုခုဒ္ဒက၊ ဒုက္ကဋ်သည် ခုဒ္ဒ၊ ဒုဗ္ဘာသိသည် အနုခုဒ္ဒက၊ ဤကား ပရိယာယ်အားဖြင့် ထောက်၍ထောက်၍ ယူပုံတည်း။
[ဤ၌ သံဃာဒိသေသ်ကား ခုဒ္ဒသာ, အနုခုဒ္ဒကအမည်မရ။ဒုဗ္ဘာသီကား အနုခုဒ္ဒသာ, ခုဒ္ဒမမည်။ ပါရာဇိကကား ခုဒ္ဒလည်း မမည်, အနုခုဒ္ဒကလည်း မမည်။]
(ဆောင်) ပါ-သံ-ထုလ်-ပါ၊ ပါ-ဒုက်-ဒုဗ်၊ အာပတ် ခုနစ်ပုဒ်။
ကုက္ကုစ္စ, ဝိဟေသ, ဝိလေခ သုံးပုဒ် အထူး
ဤအမှုသည် အပ်လေသလော, မအပ်ဘဲ ရှိလေသလောဟု ကြံစည်၍ စိတ်နှလုံးမသာယာမှုကို ကုက္ကုစ္စခေါ်သည်။ ထိုကဲ့သို့ကြံစည်ခြင်းကြောင့် စိတ်နှလုံးပင်ပန်းမှုကို ဝိဟေသခေါ်သည်။ ယုံမှားသံသယ ဝိစိကိစ္ဆာဖြစ်နေမှုကို မနောဝိလေခ ခေါ်သည်။
အာပတ်အဆုံးအဖြတ်
ဥပသမ္ပန္န၌ တိကပါစိတ်၊ အနုပသမ္ပန္န၌ တိကဒုက္ကဋ်၊ တစ်ပါးသော တရားကို ကဲ့ရဲ့ရာ၌လည်း ဒုက္ကဋ်၊ မကဲ့ရဲ့လိုသဖြင့် သုတ္တန်ဂါထာ အဘိဓမ္မာ တစ်ခုခုသင်ယူပြီးမှ ဝိနည်းကိုသင်ယူရန် တိုက်တွန်းသော ရဟန်း အာပတ် မသင့်၊ ဥမ္မတ္တကစသည် အာပတ်မသင့်။
၃။ မောဟနကသိက္ခာပုဒ် အဓိပ္ပာယ်
အနွဍ္ဎမာသံ (အနု+အဍ္ဎမာသံ)၌ အနု-သဒ္ဒါသည် အစဉ်အတိုင်းဟူ သော အနက်ကို အတွင်းပြု၍ ဝိစ္ဆာအနက်ကို ဟောသည်။ ဥဒ္ဒိဿမာနေ-ကား ရှေ့သိက္ခာပုဒ်ကဲ့သို့ သင်အံပို့ချခြင်းကို မယူရ၊ ဥပုသ်ပြုသည့်အခါ ပါတိမောက်ပြခြင်းကို ယူရမည်၊ မာန-ပစ္စည်း ပစ္စုပ္ပန်ဟောသော်လည်း ပါတိမောက် ပြတုန်း မယူရ၊ ပါတိမောက်ပြပြီးနောက်မှ ပြောဆိုသည်ဟု ယူရမည်၊။အာပတ် ကုစားခြင်း မောဟကံတင်ခြင်းတို့သည် ပါတိမောက်ပြတုန်းဝယ် ပြုဖို့ရန် မလွယ်ကူသောကြောင့်တည်း။
ယခုအကြိမ် မနာမီ ရှေးက လွန်ကျူးခဲ့သော အပြစ်များအတွက် မသိ၍ ပြုခဲ့မိဟန်ဆောင်သော်လည်း အာပတ်မှ မလွတ်၊ ဆိုင်ရာဝိနည်းတရားတော် အတိုင်း ထိုအာပတ်ကို ကုစားရမည်သာ ဖြစ်သည်။
မောဟကံသို့ တင်ရမည်
ဆိုင်ရာအာပတ်ကို ကုစားရုံမက မောဟကံသို့လည်း တိုး၍ တင်ရမည်၊ နောက်ထပ် မောဟကံ ပြုရမည် ဟူလို၊ နှစ်ကြိမ် သုံးကြိမ် ကြားဖူးခြင်းအင်္ဂါ အရ ထိုရဟန်းသည် ရဟန်းဖြစ်ခါစ ဖြစ်၍ ပါတိမောက်အကျယ်ပြသည်ကို နှစ်ကြိမ်သုံးကြိမ် မနာဖူးသေးလျှင် နှစ်ကြိမ်သုံးကြိမ် နာဖူးစေကာမူ အကျဉ်းပြ ခြင်းကိုသာ နာဖူးလျှင် မောဟကံသို့ မတင်ရ၊ လွန်ကျူးမိသော အပြစ်ကိုကား တရားနည်းလမ်း ဝိနည်းလမ်းကြောင်းအတိုင်း ကုစားရမည်သာ ဖြစ်သည်။
၄။ ပဟာရသိက္ခာပုဒ် အဓိပ္ပာယ်
စိတ်ဆိုး၍ ရဟန်းအား ရိုက်နှက်ပုတ်ခတ်လျှင် ပါစိတ်၊ သေစေလိုသော စေတနာ မရှိလျှင် ရိုက်သည့်အတွက် လက်လွန်၍ သေစေကာမူ ပါစိတ်ပင်၊ လူ, သာမဏေတို့အား ရိုက်နှက်ရာ၌ ဒုက္ကဋ်ချည်းသာ၊ သို့ရာတွင် ရန်သူတို့က နှိပ်စက်လာသဖြင့် သူတို့ဘေးမှ လွတ်မြောက်အောင် ကာကွယ်ရာ၌ ရိုက်မိစေ ကာမူ လက်လွန်၍ သေစေကာမူ သေစေလိုသော စေတနာမရှိလျှင် အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။
၅။ တလသတ္တိကသိက္ခာပုဒ် အဓိပ္ပာယ်
လှံသည် ထိုးဆွစရာ ဖြစ်သကဲ့သို့ လက်ဝါးအပြင်လည်း ရိုက်ပုတ်စရာ ဖြစ်သည်။ လက်ဝါးအပြင်ကို ဥပလက္ခဏနည်း အစိတ်ကို မှတ်၍ ဆိုသည်။ လက်ဝါးဖြင့် သာမက ခြေ, ဒူးစသော ကိုယ်အင်္ဂါအစိတ်များကို တလသတ္တိက အရ ယူရမည်။
အာပတ်သင့်ပုံ
ရိုက်မည်ဟု မကြံဘဲ ခြိမ်းခြောက်သောအားဖြင့် ကြောက်သွားအောင် ရဟန်း၏ အပေါ်၌ လက်ဝါးကြီးတမိုးမိုး လက်သီးတရွယ်ရွယ် ခြေဖြင့်ကန်မည် တရမ်းရမ်း တုတ်ဓား တပြပြလုပ်လျှင် ဤသိက္ခာပုဒ်အရ ပါစိတ်၊ ထိုကဲ့သို့ ခြိမ်းခြောက်ရွယ်မိုးရာ၌ မချိန်ဆနိုင်၍ လက်လွန် (အားလွန်)သွားပြီး ရိုက်မိလျှင် ဒုက္ကဋ်၊ စေတနာ ချွတ်ယွင်းသောကြောင့် ဟူ၏၊
၆။ အမူလကသိက္ခာပုဒ် အဓိပ္ပာယ်
ကိုယ်တိုင်စွပ်စွဲခြင်း သူတစ်ပါးကို စွပ်စွဲစေခြင်းဖြင့် စောဒနာအပ်သော ရဟန်းသည် စောဒနာဆဲခဏ၌ ငါ့ကို ထိုရဟန်း စေဒနာနေပြီဟု သိအံ့၊ စောဒနာစွပ်စွဲသော ရဟန်း ပါစိတ်၊ အောက်အာပတ် အာစာရဝိပတ္တိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိတို့ဖြင့် စောဒနာအံ့၊ ဒုက္ကဋ်။
၇။ သဉ္စိစ္စသိက္ခာပုဒ် အဓိပ္ပာယ်
ငါပြောလိုက်လျှင် သူစိတ်မချမ်းမသာ ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု သိသော သညာကို သဉ္စိစ္စ၊ သံ-အရ သညာနှင့်တကွဟု ဆိုသည်၊ “ကိုယ်တော် ရဟန်းခံခဲ့တာ အသက်နှစ်ဆယ် မပြည့်ဘူး ထင်တယ်၊ သိမ်ကလည်း မအောင်ဘူး ထင်တယ်၊ ဆွမ်းဘုဉ်းပေးနေတုန်းက နေလွဲတယ် ထင်တယ်” စသည့်ဖြင့် ပြောလိုက်လျှင် အပြောခံရသော ရဟန်းမှာ ရဟန်းမှ ဖြစ်ပါ့မလား စသည်ဖြင့် ယုံမှားသံသယ ဖြစ်၏၊ ထိုသံသယကိုပင် ဤ၌ ကုက္ကုစ္စဟု ခေါ်သည်။
ယခုလိုပြောလျှင် သူ့မှာ ကုက္ကုစ္စဖြစ်ကာ တစ်ခဏလောက်မျှဖြစ်စေ, စိတ်နှလုံးမချမ်းမသာ ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ရည်ရွယ်ချက် ထားအံ့၊ ဤသို့ ကုက္ကုစ္စ ဖြစ်စေလိုသော ရည်ရွယ်ချက်မှ တစ်ပါး အခြားအကြောင်းမရှိမူ ပါစိတ်။
တကယ်ပင် အသက်မစေ့ဘူးထင်၍ သိမ်မအောင်ဘူးထင်၍နောင်အခါ ထိုရဟန်း၌ သံသယဖြစ်မည် စိုးသောကြောင့် အကျိုးလိုလားသော စိတ်ဖြင့် ပြောလျှင်ကား ထိုရဟန်း ကုက္ကုစ္စဖြစ်သော်လည်း ပြောသောရဟန်း အာပတ် မသင့်။
၈။ ဥပဿုတိသိက္ခာပုဒ် အဓိပ္ပာယ်
တစ်ဘက်နှင့် တစ်ဘက် ခိုက်ရန်ဖြစ်နေကြရာဝယ် တခြားတစ်ဘက် ရဟန်းတို့၏ တိုင်ပင်သံကို သက်သက်ကြားလိုသဖြင့် ချောင်း၍ နားထောင်လျှင် ပါစိတ်၊ နားထောင်ဟူရာ၌ သွား၍ နားထောင်ခြင်း သာမက မိမိ နေထိုင်ရာ အနီးသို့ မိမိရှိနေမှန်း မသိ၍ တိုင်ပင်ရန် လာကြလျှင် မိမိရှိနေ ကြောင်းကို သိအောင် အသံပြုရမည်။ အသံမပြုဘဲ နားထောင်နေလျှင်လည်း ပါစိတ်။
ဘဏ္ဍန, ကလဟ, ဝိဝါဒါပန္န
သူတို့က သည်လိုပြောလျှင် ငါတို့က သည်လို ပြောမည်၊ ချေပမည်၊ စသည်ဖြင့် မိမိတို့ ဘက်သားချင်း တိုင်ပင်မှုကို ဘဏ္ဍနဟု ခေါ်သည်။ တစ်ဘက်နှင့်တစ်ဘက် ကိုယ်လက်ဖြင့်ဖြစ်စေ, နှုတ်ဖြင့်ဖြစ်စေ ထိခိုက်၍ ရန်ဖြစ်ခြင်းကို ကလဟဟု ဆိုသည်။ သူ့ဘက်က မှန်သည် ငါ့ဘက်က မှန် သည် စသည်ဖြင့် ဝိဝါဒါဓိကရုဏ်း ဖြစ်လျက် တစ်ဘက်နှင့် တစ်ဘက် ငြင်းကြ ငြင်းကြရင်းပင် အလွန်ဒေါထ၍ ငြင်းခုန်ကြခြင်းကို ဝိဝါဒါပန္နဟု ဆိုသည်။
ဥပဿုတိံ တိဋ္ဌေယျ
သူယတီတိ သုတိ၊ သုတိယာ သမီပံ ဥပသုတိ၊ ကြားအပ်သောအသံ ၏ အနီး-ဟူသည် အသံကို ကြားလောက်ရာ အရပ်တည်း။ ဥပသုတိသည် အဗျယီဘောသမာသ်တည်း။ ထို့ကြောင့် အညသမာ လောပေါ စ သုတ်ဖြင့် သ္မိံဝိဘတ်ကို ချေ၍ ဥပသုတိပုဒ်ရင်း ရှိသည်၊ တတော စေ ဥတ္တရိကဲ့သို့ ဝါစာသိလိဋ္ဌ နိဂ္ဂဟိတ်လာ၍ ဥပဿုတိံဟု လည်းရှိသည်။ နှစ်ပါဌ် မှန်။
စောဒနာရန် ရည်ရွယ်မှ အာပတ်သင့်
တစ်ပါးသော အကြောင်းကြောင့် မဟုတ်ဘဲ စောဒနာမည်ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ချောင်းနားထောင်အံ့ဟု သွားသော ရဟန်း၊ ခြေလှမ်းတိုင်း ဒုက္ကဋ်၊ မီအောင်လိုက်၍ နားထောင်ရာ နောက်ချန်ရစ်၍ နားထောင်ရာတို့၌ ဒုက္ကဋ်၊ ကြားလောက်ရာ အရပ်၌ ရပ်၍ နားထောင်အံ့ ပါစိတ်။
အာပတ်အဆင့်ဆင့် သင့်ပုံ
ရဟန်း၌ တိကပါစိတ်၊ ရဟန်းမဟုတ်သော သူ၌ တိကဒုက္ကဋ်၊ ဤရဟန်းတို့စကားကို ကြား၍ ရှောင်ကြဉ်အံ့၊ ငြိမ်းစေအံ့၊ မိမိကိုယ်ကို လွတ်စေအံ့ဟု နှလုံးပြု၍ သွားနားထောင်သော ရဟန်းအား အာပတ်မသင့်။
၉။ ကမ္မပတိဗာဟနသိက္ခာပုဒ် အဓိပ္ပာယ်
ကံပြုဖို့ရန် သဘောတူဆန္ဒပေးပြီးနောက် ထိုကံကို ရှုတ်ချပြစ်တင်လျှင် ထိုကံကို တားမြစ်ရာရောက်၍ ကမ္မပတိဗာဟနသိက္ခာပုဒ်ဟု နာမည်တပ်သည်။ ဝိနည်းတရားတော်နှင့် အညီ ပြုအပ်သော ကံများကို ဓမ္မိကကံ (= တရားရှိသော ကံ)ဟု ခေါ်၏၊ ထိုကံများကား အပလောကနကံ စသော ကံလေးပါးတို့တည်း။ ကံလေးပါးအဓိပ္ပာယ်နှင့် သရုပ်တို့ကို နောက်၌ ရေးခဲ့ပြီး။
ကံနှစ်မျိုး
သမ္မုခကရဏီယကံ, အသမ္မုခကရဏီယကံအားဖြင့် ကံနှစ်မျိုး ပြားသေး ၏၊ ထိုတွင် တမန်ဖြင့် ရဟန်းခံသော ကံ, သပိတ်မှောက်ကံ, သပိတ်လှန်ကံ, ဥမ္မတ္တကသမ္မုတိကံ, သေက္ခသမ္မုတိကံ, ဗြဟ္မဒဏ္ဍကံ, ပကာသနိယကံ, အဝန္ဒိယကံ ဤကံရှစ်ပါးကား မျက်ကွယ်ပြုရသော အသမ္မုခကရဏီယကံ မည်၏၊ ကြွင်းသော ကံများကား မျက်မှောက်သာ ပြုရသော သမ္မုခကရဏီယကံတို့ မည်၏၊
မျက်ကွယ်ပြုဟူသည် ကံပြုခံရသောသူ မပါဘဲ (ဝါ) ကံပြုရသူတို့ အဝေးမှာ ရှိနေသော်လည်း ပြုနိုင်သော ကံများ ဖြစ်ကြသည်။ ဤသိက္ခာပုဒ်၌ ဝိနည်း တရားတော်နှင့်အညီ ပြုအပ်သော ဓမ္မိကကံတို့ကို သဘောတူကြောင်း ဆန္ဒပေးထားပြီး၍ နောက်မှ ကဲ့ရဲ့သောကြောင့် ပါစိတ်အာပတ် သင့်သည်။
အာပတ်သင့်ပုံများ
အဓမ္မကံ၌ ဒုကဒုက္ကဋ်၊ ဓမ္မကံ၌လည်း ဝေမတိကဖြစ်အံ့ ဒုက္ကဋ်၊ အဓမ္မကံဟု မှတ်ထင်သော ရဟန်းအား အာပတ်မသင့်၊ အဓမ္မကံဖြင့်လည်းကောင်း, ဝဂ်ဖြင့်လည်းကောင်း ကံမထိုက်သော ရဟန်းအား ကံပြုသည်ကို သိ၍ ကဲ့ရဲ့သောရဟန်း အာပတ်မသင့်၊ ဥမ္မတ္တကစသည်တို့၌လည်း အာပတ်မသင့်။
၁၀။ ဆန္ဒံ အဒတွာ ဂမန သိက္ခာပုဒ်အဓိပ္ပာယ်
သံဃေ-၌ မဇ္ဈေ ဟူသော နောက်ပုဒ် ကျေနေသည်၊ သံဃာ့အလယ် ၌ဟု အနက်ပေးရ၏၊ ဝိနိစ္ဆယကထာ၌ ဆိန္ဒိယတေ ဧတာယာတိ ဆယော၊ နိဟရိတွာ ဆယော နိစ္ဆယော၊ ဝိသေသေန နိစ္ဆယော ဝိနိစ္ဆယော၊ အထူး ထုတ်ဆောင်၍ ဆုံးဖြတ်ကြောင်း စကားရ၏၊ ကထီယတိ ဧတာယာတိ ကထာ၊ ပြောဆိုကြောင်း စကားရ၏၊ ဝိနိစ္ဆယော ဣတိ ကထာ ဝိနိစ္ဆယကထာ၊ အထူးထုတ်ဆောင်၍ ဆုံးဖြတ်ပြောဆိုကြောင်း စကားကိုပင် ရ၏၊
ဝိနိစ္ဆယကထာ ဖြစ်နေဆဲ, ဖြစ်တုန်းဟူသည်
အဓိကရုဏ်း ဆုံးဖြတ်ဖို့ရန် သံဃာစည်းဝေးပြီးနောက် သံဃာ့အလယ်၌ စောဒကဟူသော တရားလိုနှင့် စုဒိဒကဟူသော တရားခံနှစ်ဦးတို့က မိမိ ဆိုလိုရာစကားကို ပြောဆိုကြသောအခါ အနုဝိဇ္ဇကဟူသော မေးစစ်မည့် ဝိနည်းဓိုရ် (တရားသူကြီး)ကို သမုတ်ခြင်း, ဝိနည်းဓိုရ် စစ်ဆေးမေးမြန်းခြင်း ၎င်းနှင့် စပ်သော ကမ္မဝါစာကို ရွတ်ဖတ်ရာဝယ် ကမ္မဝါစာ မပြီးဆုံးသေးခြင်း ဤအတွင်းကို ဝိနိစ္ဆယကထာယ ဝတ္တမာနာယ ဝိနိစ္ဆယစကား ဖြစ်တုန်း ဖြစ်ဆဲဟု ဆိုသည်၊ ဝိနိစ္ဆယကထာ ပြီးပြီဟု မခေါ်ရ။
ဝိနိစ္ဆယကထာ ဖြစ်တုန်းမှာပင် ကံပျက်စေလို၍ ဆန္ဒမပေးဘဲ ထိုင်ရာမှ ထသွားခြင်း ထိုသို့ထသွားသော ရဟန်းအား ဟတ္ထပါသ်မှ လွန်သော် ပါစိတ်အာပတ်သင့်၏၊ ဟတ္ထပါသ်အတွင်း မရှိ၍ ဝဂ်ဖြစ်လျှင် ကံပျက်ရသည်။ ခဏ္ဍသိမ် ဖြစ်၍ သိမ်အပြင်ဘက် ရောက်အောင် သွားလျှင် အာပတ်မသင့်၊ သိမ်အတွင်း၌ ဟတ္ထပါသ် စွန့်နေမှ အာပတ်သင့်သည်။ မဟာသိမ်မှာကား သိမ်ပြင်ဘက်ရောက်အောင် သွားနိုင်ဖို့ ခဲယဉ်း၏၊ ဆန္ဒပေးပြီးမှလည်းကောင်း ရိုးရိုး အကြောင်းရှိ၍လည်းကောင်း သွားလျှင် အာပတ်မသင့်။
အာပတ်သင့်ပုံများ
ဓမ္မကံ၌ ယုံမှားသောရဟန်း ဒုက္ကဋ်၊ အဓမ္မကံ၌ ဒုကဒုက္ကဋ်၊ အဓမ္မကံဟု မှတ်၍ သိ၍ ဖဲသွားသောရဟန်း အာပတ်မသင့်၊ ထို့ပြင် သံဃာငြင်းခုံခြင်း စသည် ဖြစ်လတ္တံ့၊ အဓမ္မကံဖြင့် ဝဂ္ဂဖြင့် ကံပြုလတ္တံ့၊ ကံမထိုက်သူအား ကံပြုလတ္တံ့ဟု သိ၍ ဖဲသွားသောရဟန်း၊ ဂိလာနဖြစ်၍ ကျင်ကြီးစသည် နှိပ်စက်၍ ဖဲသွားသော ရဟန်း၊ ကံမပျက်စေလိုဘဲ တစ်ဖန်ပြန်လာအံ့ဟု ဖဲသွားသော ရဟန်း၊ ဥမ္မတ္တကရဟန်း စသည်တို့အား အာပတ်မသင့်။
အင်္ဂါ (၆) ပါး
၁။ ဝိနိစ္ဆယကထာ ဖြစ်ဆဲဖြစ်ခြင်း၊ ၂။ ဓမ္မကံဖြစ်ခြင်း၊ ၃။ ဓမ္မကံဟု မှတ်ထင်ခြင်း၊ ၄။ တစ်သိမ်တည်း၌ တည်ခြင်း၊ ၅။ ကံပျက်စေလို၍ ဟတ္ထပါသ်ကို စွန့်ခြင်း၊ ၆။ တူသော သံဝါသရှိသူဖြစ်ခြင်း၊ ပေါင်း (၆)ပါးတည်း။
(ဆောင်) ဝိနိစ္ဆယကထာ၊ ဖြစ်ဆဲသာတည်း၊ ကံမှာ ဓမ္မ၊ မှတ်ထင်ကြမှု၊ သိမ်တူ၌ တည်၊ တူညီ သံဝါသ၊ သမဏဖြစ်ပေ၊ ကံပျက်စေလတ်၊ ဟတ္ထပါသ် စွန့်ပြန်၊ ဤခြောက်တန်၊ ဆန္ဒံ အဒတွာတည်း။
၁၁။ ဒုဗ္ဗလသိက္ခာပုဒ် အဓိပ္ပာယ်
ဤသိက္ခာပုဒ်၏ ဝတ္ထုရင်း၌ အရှင်ဒဗ္ဗမှာ ဒုဗ္ဗလစီဝရ-နည်းပါးသော သင်္ကန်းရှိသောကြောင့် ထိုဒုဗ္ဗလကိုယူ၍ ဤသိက္ခာပုဒ်ကို ဒုဗ္ဗလသိက္ခာပုဒ်ဟု နာမည်တပ်သည်။ သမဂ္ဂသံဃာနှင့်အတူ (ထိုသမဂ္ဂသံဃာတွင် မိမိလည်း ပါဝင်၍) သင်္ကန်းပါးရှားသော သံဃာ့ကိစ္စကိုလည်း ဆောင်ရွက်နေသော ရဟန်းအား သဘောတူသင်္ကန်းပေးပြီးနောက် ရှုတ်ချကဲ့ရဲ့လျှင် ပါစိတ်။
သမဂ္ဂသံဃာ, ဝဂ္ဂသံဃာ
သမဂ္ဂသံဃာ-ဟူသည် တူသော ပေါင်းဖော်ခြင်းရှိသော တစ်သိမ်တည်း ၌ တည်သော သံဃာကို ဆိုသည်။ ဝဂ္ဂသံဃာဟူသည် အစုကွဲပြားနေသော တစ်သိမ်တည်း၌တည်သော်လည်း နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်လွတ်နေသော သံဃာကို ဆိုသည်။
ယထာသန္ထုတံ ပရိဏာမေန္တိ
ဤဝါကျဖြင့် ကဲ့ရဲ့ရှုတ်ချပုံကို ပြသည်၊ သမ္မာ ထဝီယတိ ပသံသီယတိ သန္ထုတော၊ ကောင်းစွာ ချီးမွမ်းအပ်သော မိတ္တ သန္ဒိဋ္ဌ သမ္ဘတ္တ ချစ်ကျွမ်းဝင်သော အတူမြင်ဖူး အတူစားဖူးသော အဆွေခင်ပွန်းကို ရ၏၊ ယော ယော သန္ထုတော ယထာသန္ထုထံ၊ အကြင် အကြင် မိတ္တစသော မိတ်ဆွေအမျိုးမျိုးကို ရ၏၊ သင်္ကန်းမှတစ်ပါး စွန့်ကောင်း တောင်းကောင်းသော ပရိက္ခရာကို သဘောတူ ပေးပြီးမှ နောက်၌ ကဲ့ရဲ့သော ရဟန်းအား ဒုက္ကဋ်။
မဝေဖန်ကောင်းသော ဂရုဘဏ်ပစ္စည်းများ
သံဃိကဖြစ်သော အစုအားဖြင့် ၅-မျိုး၊ အကျယ်အားဖြင့် ၂၅-မျိုးသော ဂရုဘဏ်ပစ္စည်းတို့ကို သံဃာ, ဂိုဏ်း, ပုဂ္ဂိုလ်တို့အား အရင်းဖြတ်သောအားဖြင့် အပြီးအပိုင် မစွန့်ကောင်း, မပေးကောင်း, မဝေဖန်ကောင်း၊ စွန့်မိ၊ ပေးမိ၊ ဝေဖန်မိသော်လည်း သံဃိကသာ ဖြစ်သည်။ ပေးစွန့် ဝေဖန်၍ မရချေ။ လဲမူကား လဲကောင်းသည်။
(ဆောင်) အာရာမ်, ရာမ်ရာ၊ ယင်းနှစ်ဖြာ၊ မှတ်ပါ ပထမ ဂရုဘဏ်။
ကျောင်းနှင့် ကျောင်းရာ၊ ယင်းနှစ်ဖြာ၊ မှတ်ပါ ဒုတိယ ဂရုဘဏ်။
ညောင်, အင်, အုံး, ဘုံ၊ လေးမျိုးစုံ၊ မှတ်ကုန် တတိယ ရုဘဏ်၊။
ကြေးမျိုး လေးပါး၊ ပဲခွပ်, ဓား, ပေါက်၊ ပုဆိန်, ဆောက်ဟု၊ ဤကိုးခု၊ မှတ်ရှု စတုတ္ထ ဂရုဘဏ်။
မြက်သုံး မြေနှစ်၊ ဝါး, နွယ်, သစ်၊ ရှစ်ဖြစ် ပဉ္စမ ဂရုဘဏ်။
[ကြေးမျိုး ၄-ပါး - ကြေးအိုးကြီး၊ ကြေးအိုးငယ်၊ ကြေးအင်တွဲ၊ ကြေးဖျဉ်း။ မြက်-သုံး၊ မြေ-နှစ် - ဖြူဆံမြက်၊ ပြိတ်မြက်၊ သမန်းမြက်၊ မြေဖြူ၊ မြေနီ၊ (သစ်ဘဏ္ဍာ၊ မြေဘဏ္ဍာ)]
(မှတ်ချက်) ကောင်းသော ကျောင်းတို့ကို စောင့်ရှောက်ခြင်းအကျိုးငှာ မကောင်းသော ကျောင်းတို့ကို စွန့်၍ သုံးဆောင်ခြင်းတို့ကား အပ်ကုန်၏၊ ငါးပါးသော ဂရုဘဏ်တို့တွင် ရှေ့သုံးပါးကား ဂရုဘဏ် မမည်သည် မရှိ၊ နောက်နှစ်ပါးကား မမည်သည် လည်း ရှိ၏၊
အာပတ်အဆင့်ဆင့် သင့်ပုံ
ဓမ္မကံ၌ တိကပါစိတ်၊ သင်္ကန်းမှတစ်ပါး စွန့်ကောင်း ဝေဖန်ကောင်းသော ပရိက္ခရာကို ပေးပြီးမှ ကဲ့ရဲ့သော ရဟန်း ဒုက္ကဋ်၊ ဂရုဘဏ်ပစ္စည်းကိုကား မပေးကောင်း၊ အစိုးတရ ပေးအံ့ ထုလ္လစ္စဉ်း၊ ထေယျစိတ်ဖြင့် ပေးအံ့ ဘဏ္ဍာစားထိုက်၏၊ သမ္မုတိမရသော ရဟန်းအား သင်္ကန်းကိုလည်းကောင်း, တစ်ပါး သော ပရိက္ခရာကိုလည်းကောင်း ပေးပြီးမှ ကဲ့ရဲ့သော ရဟန်းအား ဒုက္ကဋ်၊ အနုပသမ္ပန္န ဒုက္ကဋ်။
ဆန္ဒာဂတိ လိုက်စားခြင်းစသည်ကို မြင်၍ ထိုရဟန်း အားပေးသဖြင့် အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်းဟု ကဲ့ရဲ့သော ရဟန်း၊ ရသော်လည်း ဖျက်ဆီးလတ္တံ့၊ ကောင်းစွာ မသုံးဆောင်လတ္တံ့ဟု ကဲ့ရဲ့သော ရဟန်း၊ ဥမ္မတ္တကရဟန်း အနာပတ္တိ။
ပရိဏတသိက္ခာပုဒ် မှတ်ချက်
ဤပရိဏတသိက္ခာပုဒ်ကား သုဒ္ဓပါစိတ်၊ နိဿဂ္ဂိ၌ ပြဆိုခဲ့သော ပရိဏာမန သိက္ခာပုဒ်ကား သံဃာ့လာဘ်ကို မိမိအား ညွတ်စေခြင်းကြောင့် နိဿဂ္ဂိ ပါစိတ်၊ ဤသိက္ခာပုဒ်ကား သံဃာလာဘ်ကို တစ်ပါးသော ပုဂ္ဂိုလ်အား ညွတ်စေခြင်းကြောင့် သုဒ္ဓပါစိတ်၊ ဤသို့သာ ထူး၏၊ ကြွင်းအဓိပ္ပာယ်များ ပရိဏာမနသိက္ခာပုဒ်သို့ ပြန်ကြည့်လေ။