၁၅-သုခဝဂ်

၈-သက္ကဝတ္ထုအဋ္ဌကထာဂါထာ

၄၂၁။ ပုစ္ဆ ဝါသဝ မံ ပဥှံ, ယံ ကိဉ္စိ မနသိစ္ဆသိ၊
တဿ တဿေဝ ပဥှဿ, အဟံ အန္တံ ကရောမိ တေ။

ဝါသဝ၊ သိကြားမင်း။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အကြင်အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော ပြဿနာ ကို။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ (ပုစ္ဆိတုံ၊ မေးခြင်းငှာ။) ဣစ္ဆသိ၊ အလိုရှိ၏။ [မနသိစ္ဆသီတိ မနသာ ဣစ္ဆသိ။ သီဋီသစ်၊၂၊၃၀။] (တံ) ပဥှံ၊ ထိုပြဿနာကို။ မံ၊ ငါ့ကို။ ပုစ္ဆ၊ မေးလော။ အဟံ၊ ငါ သည်။ တေ၊ သင်၏။ တဿ တဿေဝ ပဥှဿ၊ ထိုထိုပြဿနာ၏ပင်။ အန္တံ၊ အဆုံးကို။ ကရောမိ၊ ပြုတော်မူမည်။ (ဋ္ဌ-၂၀၈)

၂။ ဝါသဝ။ ။ ဝါသံ အဒါသီတိ ဝါသဝေါ၊ [ဝါသ+ယဒနုသုတ်ကြီးဖြင့် ဝပစ္စည်းသက်၊ ဝါသသဒ္ဒါ အာဝါသ၏ပရိယာယ်၊-သံ၊ဋီ၊၃၊၃၃၇၊ ဓမ္မ-ဋီ-၅၃။] ဝသူနံ(ဝသုမည်သောနတ်တို့၏)+ ပုပ္ဗင်္ဂမော ဝါသဝေါ၊ [ဝသု+ဏ၊-ဒီ၊ဋီ၊၂၊၄၂။] သုခံ ဝသန္တိ ဧတေဟီတိ ဝသူနိ၊ [ဝသ+ဥ၊-မောဂ်- ၇, ၂။] ဝသူနိ ရတနာနိ သန္တိ အဿာတိ ဝါသဝေါ၊ [ဝသု+ဏ၊ ဥကို အဝပြု၊-ထောမ၊ ဓာန်-ဋီ-၁၉။] ဝါသံ အာဝါသတ္ထံ ပုရိမတ္တဘာေဝ အာဝါသဒါနဝသေန ဝါတိ ပဝတ္တတီတိ ဝါသဝေါ၊ [ဝါသ+ဝါ+အ၊-သူစိ။] အာဝါသထံ ဒဒါတီတိ ဝါသဝေါ၊ [“အာဝါသထဒါယက”ဟု ဆိုလိုလျက် အာကတိဂိုဏ်း, ပိသောဒရာဒိဂိုဏ်းအရ အာ-ထ-ဒါယတို့ကိုချေ, ကကို ဝပြု၍ “ဝါသဝ”ဟု ဖြစ်သည်၊-ဓမ္မ-ဋီ-၅၃။] ဝသု ဧဝ ဝါသဝေါ၊ [ဝသု+ဏ၊ ဝသုသဒ္ဒါ ဒေဝဘေဒ, ဒေဝတာဝိသေသ အနက်ဟော၊-ထောမ။]

သက္ကပဥှဝတ္ထုပါဠိဂါထာ

၄၂၂။ သာဟု ဒဿနမရိယာနံ, သန္နိဝါသော သဒါ သုခေါ၊
အဒဿနေန ဗာလာနံ, နိစ္စမေဝ သုခီ သိယာ။

အရိယာနံ၊ အရိယာသူတော်ကောင်းတို့ကို။ ဒဿနံ၊ ဖူးမြင်ရခြင်းသည်။ သာဟု၊ ကောင်း၏။ အရိယာနံ၊ တို့နှင့်။ သန္နိဝါသော၊ အတူတကွ နေထိုင်ပေါင်းသင်း ဝတ်ပြုရခြင်းသည်။ သဒါ၊ အခါခပ်သိမ်း။ သုခေါ၊ ချမ်းသာ၏။ ဗာလာနံ၊ လူမိုက်တို့ကို။ အဒဿနေန၊ မမြင်ရခြင်းကြောင့်။ နိစ္စမေဝ၊ အမြဲသာလျှင်။ သုခီ၊ ချမ်းသာခြင်းရှိသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ (ပါ-၂၀၆)

၁။ အရိယာနံ။ ။ ဒဿနံ၌ စပ်ခိုက် ဒုတိယာအနက်၌ ဆဋ္ဌီသက်၍ သန္နိဝါသော၌ စပ်ခိုက် တတိယာအနက်၌ ဆဋ္ဌီသက်၊ သို့မဟုတ် “အတ္ထဝသာ ဝိဘတ္တိဝိပရိဏာမော(ရူ-၈)” ဟူသော ပရိဘာသာအရ “အရိယေဟိ”ဟုလည်း ပြင်ပေးနိုင်သည်။

၄၂၃။ ဗာလသင်္ဂတစာရီ ဟိ, ဒီဃမဒ္ဓါန သောစတိ၊
ဒုက္ခော ဗာလေဟိ သံဝါသော, အမိတ္တေနေဝ သဗ္ဗဒါ၊
ဓီရော စ သုခသံဝါသော, ဉာတီနံဝ သမာဂမော။

ဟိ၊ မှန်၏။ ဝါ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဗာလသင်္ဂတစာရီ၊ လူမိုက်တို့နှင့် ပေါင်းဖော် လှည့်လည်လေ့ရှိသူသည်။ ဒီဃံ၊ ရှည်စွာသော။ အဒ္ဓါနံ၊ ကာလပတ်လုံး။ သောစတိ၊ ဝမ်းနည်းရ၏။ အမိတ္တေန၊ ရန်သူနှင့်။ သံဝါသော၊ အတူနေရခြင်းသည်။ သဗ္ဗဒါ၊ အခါ ခပ်သိမ်း။ ဒုက္ခော ဣဝ၊ ဆင်းရဲသကဲ့သို့။ (ဧဝံ၊ တူ။) ဗာလေဟိ၊ လူမိုက်တို့နှင့်။ သံဝါသော၊ သည်။ သဗ္ဗဒါ၊ သိမ်း။ ဒုက္ခော၊ ဆင်းရဲ၏။ ဓီရော စ၊ ပညာရှိသည်ကား။ ဉာတီနံ၊ ဆွေမျိုး တို့၏။ ဝါ၊ တို့နှင့်။ သမာဂမော ဣဝ၊ ပေါင်းသင်းရခြင်းကဲ့သို့။ သုခသံဝါသော၊ ချမ်းသာ သော ပေါင်းသင်းရခြင်းရှိ၏။ (ပါ-၂၀၇)

၄၂၄။ ဓီရဉ္စ ပညဉ္စ ဗဟုဿုတဉ္စ, ဓောရယှသီလံ ဝတဝန္တမရိယံ၊
တံ တာဒိသံ သပ္ပုရိသံ သုမေဓံ, ဘဇေထ နက္ခတ္တပထံဝ စန္ဒိမာ။

(တသ္မာ ဟိ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။) ဓီရဉ္စ၊ သမာဓိရှိသူလည်းဖြစ်သော။ ပညဉ္စ၊ လောကီလောကုတ္တရာပညာရှိသူလည်းဖြစ်သော။ ဗဟုဿုတဉ္စ၊ များသော အကြား အမြင်ရှိသူလည်းဖြစ်သော။ ဓောရယှသီလံ၊ ဝန်ကိုဆောင်ခြင်းအလေ့ရှိသူလည်းဖြစ် သော။ ဝတဝန္တံ၊ သီလအကျင့်, ဓုတင်အကျင့်ရှိသူလည်းဖြစ်သော။ အရိယံ၊ ကိလေသာ တို့မှ ဝေးကွာသူလည်းဖြစ်သော။ သုမေဓံ၊ တင့်တယ်ကောင်းမြတ်, ချီးမွမ်းအပ်သော ပညာရှိသူလည်းဖြစ်သော။ တာဒိသံ၊ ထိုကဲ့သို့ရှုအပ်သော။ တံ သပ္ပုရိသံ၊ ထိုသူတော် ကောင်းကို။ စန္ဒိမာ၊ လသည်။ နက္ခတ္တပထံ၊ နက္ခတ်တို့၏ လမ်းကြောင်းဖြစ်သော ကောင်း ကင်သို့။ (ဘဇတိ) ဣဝ၊ ချဉ်းကပ်သကဲ့သို့။ ဘဇေထ၊ ချဉ်းကပ်ရာ၏။ (ပါ-၂၀၈)

၂။ သုမေဓံ။ ။ “သုန္ဒရာ, ပသဋ္ဌာ ဝါ မေဓာ ယဿာတိ သုမေဓော(အပ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၄)” ဟုပြု၊ အခြားသူတို့ သိလိုသောပညာ များစွာရှိခြင်းကို “သုမေဓ(တင့်တယ်ကောင်းမြတ်သော ပညာရှိခြင်း)”ဟု ဆိုလိုသည်၊ ထိုကြောင့် “သောဘနပဥှံ”ဟု ဖွင့်သည်၊ ချဲ့ဥုးအံ့-အဖွင့်၌ ပဥှသည် မေဓာ၏ အဖွင့်ဖြစ်သည်၊ “ပေဥှာတိ ဉာတုံ ဣစ္ဆိတော အတ္ထော(နေတ္တိ၊ဋ္ဌ၊၂၇၊ နီတိဓာတု-၁၉၅)” ဟူသော အဖွင့်အရ သိခြင်းငှာ အလိုရှိအပ်သော အနက်သည် ပဥှမည်၏၊ ဤနေရာ၌ ပညာကို “ပဥှ(သိခြင်းငှာ အလိုရှိအပ်သောအနက်)”ဟု ဆိုလိုသည်။

သက္ကဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။

သုခဝဂ်ဂါထာနိဿယပြီးပြီ။