လူသေလူဖြစ် ဝါဒါနုဝါဒ ဝိနိစ္ဆယ/သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပလွှာ

by သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန

သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပလွှာနိဒါန်း

လူသေလူဖြစ် ဓမ္မဝိနယဝိနိစ္ဆယအတွက် သောဓနာတင်သွင်းလွှာပါ ဘုရား-
ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်မြတ်တို့ ဘုရား-
နိဒါန်းစကားကို တပည့်တော် ရိုသေစွာ လျှောက်ထားအပ်ပါသည် ဘုရား။ ယခု တပည့်တော် တင်ပြလျှောက်ထားချက်များမှာ ထေရဝါဒပိဋကတ်တော် ဆဋ္ဌသံဂါယနာပါဠိတော် မြန်မာပြန်များမှ တိုက်ရိုက် ကူးယူလျှောက်ထားချက်များသာ ဖြစ်ပါကြောင်းပါ ဘုရား၊ ဤသို့ လျှောက်ထားရာ၌ ပိဋကတ်တော် အဆိုအမိန့်များမှလွဲ၍ အပြင်စကားကိုလည်းကောင်း၊ တွေးဆချက်ဟူ၍ လည်းကောင်း မပါရှိပါ ဘုရား၊ သို့ရာတွင် အချိန်အကန့်အသတ်အရ အချို့သောသုတ်များကို အနည်းငယ်ချုံး၍ လိုရင်းမျှကိုသာ လျှောက်ထားရပါသည် ဘုရား၊ အကျယ်ကိုမူ ဆရာတော်များ သိရှိတော်မူကြပြီးဖြစ်မည်ဟု ယုံကြည်ပါသည် ဘုရား၊ သံသယရှိလျှင် တပည့်တော်ရည်ညွှန်းလျှောက်ထားချက် ပါဠိပိဋကတ်တော် စာမျက်နှာများ၌ ပြန်လည်ရှုမှတ်တော် မူကြရန်ဖြစ်ပါသည် ဘုရား-

အထူး လျှောက်ထားလိုသည်မှာ တပည့်တော် ဤဓမ္မအဓမ္မဝိနိစ္ဆယရုံးတော်သို့ ဝင်ရောက် လျှောက်ထားရခြင်းမှာ အနိုင်အရှုံးဟူသော သဘောမျိုးဟူ၍ လုံးဝမရည်ရွယ်ပါ ဘုရား၊ ရည်ရွယ်ရန် သတ္တိရှိသူလည်းမဟုတ်ပါ ဘုရား၊ အရှင်မြတ်တို့ ဖဝါးအောက် ဖုန်မှုန့်လောက်မျှ မယှဉ်ဝံ့ပါ ဘုရား၊ လျှောက်ထားရန် လိုရင်းမှာ “တပည့်တော်၏ ဆရာနှင့် အယူအဆပိုင်းဆိုင်ရာတို့၏ အမှား အမှန်ကို သိရန်”ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဤဝိနိစ္ဆယအဖွဲ့၏ အဆုံးအဖြတ်ကို ခံယူရန် ဆရာတော်ကြီးများ၏ ရှေ့မှောက်သို့လာရောက်ကာ သိသမျှ တင်ပြအစစ်ခံခြင်းမျှသာဟု သိမှတ်တော်မူကြပါရန် လေးစားစွာ လျှောက်ထားအပ်ပါသည် ဘုရား။

ဤသို့ တင်ပြလျှောက်ထားရာ၌ ပုထုဇဉ်တို့၌ရှိသော ဒွိဟစရိုက်အတိုင်း အမှားအမှန်ဟူသော အချက်များ ရောထွေးတတ်သည့်သဘော မကင်းပါ ဘုရား။

“ရှေးယခင်က အမ်အာရ်အေ၏ ကျောင်းထိုင်အဖွဲ့ဦးဆောင်သော အဆုံးအဖြတ်မှာ တစ်ဖက်သတ် ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သည့်အလျောက် တပည့်တော်များ မခံယူခဲ့ရပါ ဘုရား။

ယခုသည်ကား သီလဂုဏ် သမာဓိဂုဏ်နှင့်တကွ ပရိယတ္တိပရိမာမကဂုဏ် ပြည့်စုံတော်မူကြသော ဆရာတော်ဘုရားကြီးများ ဖြစ်တော်မူကြ၍ တပည့်တော် ဝမ်းမြောက်စွာခံယူရမည် ဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ ဤသို့ဖြစ်ပေါ်လာစေရန် စုစည်းစောင့်ရှောက်ခဲ့သော နိုင်ငံတော်အစိုးရအားလည်း ကျေးဇူးဥပကာရတင်ရကြောင်းပါ ဘုရား။

ထို့ကြောင့် တပည့်တော် ဤဝိနိစ္ဆယရုံးတော်ရှေ့မှောက် လာရောက်လျှောက်ထားသမျှကို အနိုင်အရှုံးသဘောဖြင့် ရှုမှတ်တော်မမူကြဘဲ အမှားအမှန်ကိုသာ ရှေ့ရှု သုံးသပ်ပေးတော်မူရန်ကို နာခံမှတ်သားမည်သာဖြစ်ကြောင်း ကြိုတင်လျှောက်ထားပါသည် အရှင်မြတ်တို့ ဘုရား။

သာသနာတော် သန့်ရှင်းတည်တံ့ပြန့်ပွားရေးကို ဦးတည်၍ ရိုသေစွာနာခံမည် ဖြစ်ကြောင်းပါ ဘုရား။
တပည့်တော်သခင်မြတ်ဆိုင်ပါ ဘုရား။

သောဓနာ အမှတ် (၁)

(သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်)

လူသေလူဖြစ်ဝါဒနှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းတင်ပြချက် သောဓနာပါ ဘုရား-
ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
စောဒနာဘက်မှ ရဟန်းတော်များတင်ပြချက်နှင့် ပတ်သက်၍ အမှတ် (၁)ကို ရှင်းလင်းချေပပါသည်၊ အောက်ပါချေပချက်များနျင့် ပတ်သက်၍ ပိဋကတ်တော် ကိုးကားချက်များမှာ ဆဋ္ဌမူဖြင့် ရေးသားသော မြန်မာပြန်များ ဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ ဘာသာ ဟူသော စကားနှင့် သာသနာဟူသော စကား နှစ်မျိုးရှိရာ၌ သာသနာကိုသာ လက်ခံ၍ ဘာသာကို ပယ်ကြောင်းမှန်ပါသည် ဘုရား၊ ဤစကားနှစ်ရပ်ကို ရှင်းလင်းပါမည်၊ သာသနာမှာမူလ ဗုဒ္ဓရှင်၏ ညွှန်ပြချက် သွန်သင်ချက်ကိုသာ ဆိုလိုပါသည်။

ဘာသာဆိုသော စကားမှာ ထာဝရဘုရားအယူမှ ဆင်းသက်လာသော အတ္တဝါဒအခြေခံဖြစ်၍ သာသနာဝင်အနေဖြင့် လက်မခံပါ ဘုရား၊ ထိုဘာသာဆိုသော ဝေါဟာရသည်လည်း မြန်မာ့သမိုင်းတွင် ဘကြီးတော်နောက် သာယာဝတီမင်းလက်ထက်မှ ခေါ်ခဲ့သော စကားလုံးဖြစ်သည်ဟု ခရစ်ယာန် သာသနာပြုဆရာယုဒသန် (ခေါ်)အဘိဓာန်တွင် တွေ့ရှိရပါသည် ဘုရား။

ယခုလက်ရှိ ဘာသာဆိုသည်မှာကား ဗုဒ္ဓဟော ဗြဟ္မဏဟော ဝေဒဟော အဟော သုံးမျိုး စုပေါင်းကာ အားလုံး ပိဋကတ်တွင် ပါဝင်နေသော အဆိုအမိန့်များ ဖြစ်ကြပါသည် ဘုရား၊ သံသရာမှ လည်စေတတ်သော တရားများဖြင့် ရှုပ်ထွေးနေပါသည် ဘုရား။

ထို့ကြောင့် ဘာသာဟူသော အယူကို လက်မခံပါ၊ သာသနာတည်းဟူသော သံသရာဝဋ်ဆင်းရဲအပေါင်းမှ လွတ်မြောက်ရာ ဒုက္ခငြိမ်းရာ ကိလေသာကုန်ခန်းရာ တရားများကိုသာ လက်ခံပါသည် ဘုရား၊ သာဓကအားဖြင့် အောက်ပါ အင်္ဂုတ္တိုရ် ဧကဒသကနိပါတ်၊ တယောဓမ္မသုတ် (၃၆၈)ကို ကိုးကားတင်ပြပါသည် ဘုရား။

ဤလောက၌ ဇာတိ၊ ဇရာ၊ မရဏ ဟူသော ဤတရားသုံးမျိုး ရှိနေ၍သာလျှင် ငါသည် ဗုဒ္ဓဟူ၍ ပွင့်ပေါ်ခဲ့ရသည်၊ ဤတရားသုံးမျိုးကို လွန်မြောက်၍သာလျှင် ငါ၏ ဓမ္မဝိနယတို့ထွန်းတောက်ခဲ့ရသည်၊ ဤတရားသုံးမျိုးသာမရှိပါက ငါသည် ဗုဒ္ဓဟူ၍ လောက၌ ပွင့်ပေါ်ရန် မရှိပေ။

ဤကား သာသနာတော်၏ ဇာတိ ဇရာ ဗျာဓိ မရဏ ဟူသော သံသရာမှ လွတ်မြောက်ငြိမ်းရေးအစစ် ဖြစ်ပါသည် ဘုရား။

နောက်တစ်ဖန် ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည် သံသရာကို မလည်မိစေရန် နိဗ္ဗာန်အား တိုက်ရိုက်ညွှန်ပြတော်မူပါသည် ဘုရား။ အထောက်အထား သာဓကအားဖြင့် အောက်ပါ ကိုးကားချက်ကို တင်ပြပါသည် ဘုရား။ မဟာဝဂ္ဂသံယုတ် အနုပါဒါပရိနိဗ္ဗာနသုတ် (၂၅)တွင်-

ရဟန်းတို့ သာသနာအပြင်မှ ပရိဗိုဇ်တို့က သင်တို့ အဘယ်အတွက် ဗုဒ္ဓဂေါတမထံ၌ ကျင့်သုံးကြသနည်းဟု မေးကြသော် ငါ့ရှင်တို့ အကြောင်းကင်းသော နိဗ္ဗာန်အလို့ငှာ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာထံတော်၌ မြတ်သော အကျင့်ကို ကျင့်သုံး ကြပါသည်ဟု ဖြေကြလော့။

ယင်းသုတ်၏ အဆိုကိုထောက်က ဗုဒ္ဓသည် နိဗ္ဗာန်ကိုသာ တည့်တည့် ညွှန်ပြကြောင်း ထင်ရှားပါသည် ဘုရား။

ထို့နောက်တစ်ဖန် ဤသို့ မိန့်ဆိုပြန်ပါသည် ဘုရား၊ မူလပဏ္ဏာသ မဟာသာရောပမသုတ် (၂၅၉)တွင်-

ရဟန်းတို့ ဤသာသနာတော်သည် လာဘ်သပ်ပကာရ အကျော်အစောရှိမှုအတွက် မဟုတ်၊ သမာဓိ ဟူသော အကျိုးရှိမှုအတွက် မဟုတ်၊ သီလဟူသော အကျိုးရှိမှုအတွက် မဟုတ်၊ ဤသာသနာတော်သည် ဒုက္ခမှ လွတ်မြောက်မှုအတွက်သာလျှင် ဖြစ်သည်၊ ဤသည်ပင် အနှစ်အသားတည်း၊ ဤသည်ပင် အဆုံးပန်းတိုင်တည်း-

ဟု ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား၊ ထို့ကြောင့် တပည့်တော်များသည် သံသရာတစ်ခွင် လည်စေတတ်သော ဘာသာကို ပယ်၍ သံသရာမှ လွတ်မြောက်ရာဖြစ်သည့် သာသနာကို လက်ခံပါသည် ဘုရား။

“ဘာသာ”ကို အယူသဘောဖြင့်သာ တပည့်တော်တို့ သတ်မှတ်ပါသည် ဘုရား၊ ထို့ကြောင့် အယူကို ဗုဒ္ဓဘုရားရှင် ကိုယ်တော်တိုင်ပယ်ခဲ့ကြောင်း အောက်ပါသုတ်များအရ ကောက်နုတ်တင်ပြပါသည် ဘုရား။ မဇ္စျိမပဏ္ဏာသပါဠိတော် အဂ္ဂိဝစ္ဆသုတ် (၁၆၃)တွင်-

ငါသည် အယူဟူသော ဤစကားကို ပယ်ပြီးပြီ၊ ခန္ဓာငါးပါး၏ ချုပ်ခြင်း ချုပ်ကြောင်းကို သိပြီးပြီ၊ ငါဟူ၍ ထင်မှတ်စွဲလမ်းခြင်းမရှိ၊ တရားအားလုံးကို လွတ်ပြီးပြီဟု ဟောထားတော်မူ၏၊

ထို့နောက် မူလပဏ္ဏာသ သလ္လေခသုတ် (၆၀) တွင် “အယူမှန်က မိမိ၏ အယူကိုပါ တစ်ဖန်ပြန်လည်၍ စွန့်လွှတ်လော့၊ ဤကား အေးငြိမ်းရန် ဖြစ်၏”ဟု ဤသုတ်တွင် (၁၆)ကြိမ်မျှ ပါရှိပါသည် ဘုရား။

[ဤစာပိုဒ်အရောက်တွင် သံသယရှိ၍ ရုံးတော်မှအောက်ပါအတိုင်းမေးမြန်းသည်။]

သလ္လေခသုတ်နှင့် ပတ်သက်၍ မေးခြင်း

မှတ်ချက်။ ။ သခင်မြတ်ဆိုင်ကအမှတ် (၁) စောဒနာကို ရှင်းလင်းချေပရာ၌ မူလပဏ္ဏာသ သလ္လေခသုတ်ကို ကိုးကား၍ တင်ပြရာတွင် သခင်မြတ်ဆိုင်၏ တင်ပြချက် မှားနေသောကြောင့် ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော်များက စာအုပ်ပြ၍ လက်တွေ့မေးမြန်းကြသည်။

ဦးဉာနိက (အဖွဲ့ဝင်) -ဒကာကြီးကိုးတဲ့ အဲဒီမြန်မာပြန်ကို ပြစေချင်ပါတယ်၊ အဲဒီမြန်မာပြန်ဟာ ဒီအတိုင်းဟုတ်မည် မထင်၊ ဘုန်းကြီးတို့စိတ်ထဲ သံသယရှိနေပါတယ်။

သခင်မြတ်ဆိုင်-တင်ပါ့၊ စာအုပ်ရှိပါသလား ဘုရား။

ဦးဉာနိက-ရှိပါတယ်၊ ဒကာတစ်ယောက် ဒီဘက်လာ၊ စာအုပ်ယူပြီး ပြလိုက်စမ်း။

[ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော်များက မူလပဏ္ဏာသ စာအုပ်ကိုပေး၍ သခင်မြတ်ဆိုင်အား လက်တွေ့ရှာခိုင်း၏၊၊ သလ္လေခသုတ်၏ ဆိုလိုချက်သည် သခင်မြတ်ဆိုင် ကိုးသည့်အတိုင်း မဟုတ်သည်ကို တွေ့ရသောကြောင့် သခင်မြတ်ဆိုင်က အောက်ပါအတိုင်း လျှောက်ထားသည်။]

သခင်မြတ်ဆိုင်-အင်မတန်တိကျအောင်လို့ ကြိုးစားတာပါပဲ ဘုရား၊ မျက်စိကလည်းမကောင်းဘူး၊ ယခုလို အမှားကို ထောက်ပြတဲ့အတွက် ကျေးဇူးတင်ကြောင်းပါ ဘုရား။ (၈၊ ၇၊ ၈၁နေ့အသံဖမ်းကြိုးခွေမှ)

မဇ္စျိမပဏ္ဏာသ ဒီဃနခသုတ် (၁၇၆)တွင်-

အယူအားလုံးကို ငါမနှစ်သက်ဟု ဆိုလေ့ရှိသူ၊ အယူအားလုံးကို နှစ်သက်သူ၊ အယူအချို့ကို နှစ်သက်သူ၊ အချို့ကို မနှစ်သက်သူ-ဟူ၍ သုံးမျိုး ရှိ၏၊ ဤအထဲ၌ အယူအားလုံးကို မနှစ်သက်သူသာလျှင် သံယောဇဉ်ကုန်ရာ၊ တဏှာကုန်ရာ၊ ကိလေသာငြိမ်းရာ နီးစပ်ရာနီးစပ်၏ဟု ဟောသည်၊ ဆိုလိုရင်းကို အတိုချုပ်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါသည် ဘုရား။ အကျယ်ကို မူလသုတ်တွင်ကြည့်ရှုတော်မူပါ ဘုရား။

၎င်းနောက် ဥပရိပဏ္ဏာသပါဠိတော် သာမဂါမသုတ် (၃၆)တွင်-

အာနန္ဒာ......အကြင်ရဟန်းသည် ကျေးဇူးကို ချေဖျက်လေ့ ရှိ၏၊ ဂုဏ်ပြိုင်လေ့ ရှိ၏၊ ဝန်တိုလေ့ ရှိ၏၊ တာဝန်ကို ဆောင်တတ်၏၊ လှည့်ပတ်တတ်၏၊ ယုတ်ညံ့သော အလိုဆိုး ရှိ၏၊ မိမိ၏ အယူသာ မှန်၏ဟု စွဲမြဲစွာယူလေ့ ရှိ၏၊ ထိုအယူကို စွန့်နိုင်ခဲ၏၊ ထိုရဟန်းသည် သိက္ခာသုံးပါးကို မကျင့်သော ရဟန်းတည်း၊ ထို့ကြောင့် တပည့်တော်များသည် ဘာသာကိုလည်း စွန့်သည်၊ အယူကိုလည်း “ပယ်စွန့်ပါသည် ဘုရား၊ တစ်နည်းဆိုသော်-စောဒကဆရာတော်များ တင်ပြသော ဘာသာမဲ့ဆိုသည်မှာလည်းဟုတ်ပါသည် ဘုရား၊ ရုပ်ဝါဒီသမားများ ဆိုသည်မှာလည်း မှန်ပါသည် ဘုရား၊ ရုပ်ဆိုရာတွင်သုံးမျိုးသော ရုပ်၏ သဘောလက္ခဏာကို ဗုဒ္ဓဘုရားရှင် ဟောကြားထားကြောင်း တွေ့ရပါသည် ဘုရား၊ ၎င်းတို့မှာ ဒီဃနိကာယ်၊ ပါထိကဝဂ် သိင်္ဂီတိသုတ် (၂၀၂)၌ -

(၁) မြင်ရ ထိတွေ့ရသောရုပ်၊
(၂) မမြင်ရ မထိတွေ့ရသောရုပ်၊
(၃) မမြင်ရ ထိတွေ့၍ မရသောရုပ်-ဤသုံးမျိုးတို့ကို ဟောပါသည်။

၎င်းနောက်အင်္ဂုတ္တိုရ်၊ ဧကနိပါတ်၊ အမတဝဂ်နှင့် ကာယဂတာသတိဝဂ် (၅၄)တို့တွင်- “ရဟန်းတို့...အကြင်သူတို့သည် ဆံ အစရှိသော ရုပ်အပေါင်း၌ အောက်မေ့ခြင်း ကာယဂတာသတိကို သုံးဆောင်ကုန်၏၊ ထိုသူတို့သည် အမြိုက်နိဗ္ဗာန်ကို သုံးဆောင်သည် မည်ကုန်၏”ဟု မိန့်တော်မူ၏၊ ၎င်းနောက် စာမျက်နှာ (၅၆)တွင် - “ရဟန်းတို့ ...တစ်ခုသော တရားကို ပွားများအပ်၊ အဖန်ဖန်လေ့လာမှုပြုအပ်သည်ရှိသော် သောတာပတ္တိဖိုလ်ကို မျက်မှောက်ပြုခြင်းငှာ ဖြစ်၏၊ အနာဂါမိဖိုလ်ကို မျက်မှောက်ပြုခြင်းငှာ ဖြစ်၏၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကို မျက်မှောက်ပြုခြင်းငှာ ဖြစ်၏၊ တစ်ခုသော တရားဟူသည်အဘယ်နည်းဟူမူ-ဆံ အစရှိသော ရုပ်အပေါင်း၌ အောက်မေ့ခြင်း ကာယဂတာသတိပင်တည်း”ဟူ၍ ပါရှိပါသည် ဘုရား၊ ထို့ကြောင့် တပည့်တော်များသည် ဗုဒ္ဓဘုရားရှင် ဟောကြားတော်မူသော ရုပ်တရားနှင့်အညီ ဆဋ္ဌမူ မြန်မာပြန် ပိဋကတ်တော်အရသာ ကိုးကွယ်သည့်သူများဖြစ်ကာ အင်မတန်မှ ယုတ်မာရိုင်းစိုင်းပြီး အဖေနဲ့အမေမှန်း မသိသော ရုပ်ကြမ်းဝါဒသမားများ မဟုတ်ရပါ ဘုရား၊ ထို့ကြောင့် ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော်များအား တင်ပြခဲ့သော အမှတ် (၁)မှာ ထေရဝါဒပိဋကတ်တော်အရ ဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ အပိုစကား ဘေးစကား တစ်လုံးမျှ ချဲ့ကားခြင်း မရှိပါ ဘုရား။

သောဓနာအမှတ် (၂)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]

ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော်အ၏ရှင်သူမြတ်တို့ဘုရား-
စောဒနာ အမှတ် (၂)ကို ရှင်းလင်းချေပပါမည် ဘုရား-
“ဘာသာနှင့် ဘိန်းအတူတူပင်”ဟူသော စကားမှာတပည့်တော်များ မသုံးစွဲမိပါ၊ လွန်ခဲ့သော အနှစ်ခုနှစ်ဆယ်ခန့်က နိုင်ငံခြားမှ သုံးစွဲခဲ့သော စကားဖြစ်ဟန် တူပါသည်၊ တပည့်တော်များမသုံးခဲ့ကြောင်းပါ ဘုရား၊ ထို့ကြောင့် စောဒကဆရာတော်များ စွပ်စွဲခဲ့သော “ဘိန်း”အား မဖြေကြားလိုပါ၊ ထေရဝါဒပိဋကတ်တော်တွင်းနှင့်လည်း မပတ်သက်၍ အပိုစကားများ ဖြစ်ကြသဖြင့် မဖြေကြားရခြင်း ဖြစ်ပါသည် ဘုရား။

လူသေလူဖြစ်နှင့် ပတ်သက်၍ တပည့်တော်များ၏ စိတ်ကူးပေါက်ရာ ကိုယ်ပိုင် စကားတစ်လုံးမျှ မပါခြင်းကို တင်ပြအပ်ပါသည် ဘုရား။

ဆရာတော် သျှင်ဥက္ကဋ္ဌ၏ လူသေလူဖြစ်ဒေသနာမှာလည်း မူလအရင်းအားဖြင့် ဆဋ္ဌသံဂါယနာတင် ထေရဝါဒပိဋကတ်ပါ အင်္ဂုတ္တိုရ် သတ္တကနိပါတ် သံယောဂသုတ်ကို အခြေပြု၍ ဖော်ထုတ်ထားခြင်းသာ ဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ သို့ရာတွင် ယခုစောဒကဆရာတော်ဘုရားများသည် သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ရေးသားချက်မှတစ်ဆင့် သိရှိနေကြပြီးဖြစ်၍ အထူးလျှောက်ထားရန် လိုအပ်တော့မည် မထင်တော့ပါ ဘုရား၊ ယင်းသံယောဂသုတ်နှင့် ပတ်သက်၍ သုတ်၏ သဘောထားအမှန်ကို အနည်းငယ်တင်ပြလိုပါသည် ဘုရား။

သုတ်၏ တိုက်ရိုက်အဆိုမှာ စာမျက်နှာ-၅၅၆-တွင် “ရဟန်းတို့ (မေထုန်နှင့်) ယှဉ်မှု မယှဉ်မှုကို ပြီးစေတတ်သော တရားဒေသနာကို သင်တို့အား ဟောကြားပေအံ့၊ ထိုတရားကို နာကြကုန်၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်းကြကုန်၊ ရဟန်းတို့ ထို (မေထုန်နှင့်)ယှဉ်မှု မယှဉ်မှုကို ပြီးစေတတ်သော တရားဒေသနာဟူသည် အဘယ်နည်း၊ ရဟန်းတို့ မိန်းမသည် မိမိသန္တာန်၌ မိန်းမဣန္ဒြေကို နှလုံးသွင်း၏၊ မိန်းမ၏ အမူအရာ၊ မိန်းမ၏ အသွင်အပြင်၊ မိန်းမ၏ မာန်၊ မိန်းမ၏ အလိုဆန္ဒ၊ မိန်းမ၏ အသံ၊ မိန်းမ၏ အဝတ်ဆန်ဆာကို နှလုံးသွင်း၏၊ ထိုမိန်းမသည် ဣတ္ထိန္ဒြေစသော တရားခုနှစ်မျိုးတို့၌ တမ်မက်၏၊ ထိုခုနှစ်မျိုးသော တရားတို့၌ မွေ့လျော်၏၊ ထိုမိန်းမသည် တရားခုနှစ်မျိုး၌ တပ်မက်နှစ်သက်သည် မွေ့လျော်သည်ဖြစ်ရာ အပသန္တာန်၌ရှိသော ပုရိသိန္ဒြေကို နှလုံးသွင်း၏၊ ယောက်ျားအမူအရာ၊ ယောက်ျားအသွင်အပြင်၊ ယောက်ျား၏ မာန်၊ ယောက်ျား၏ အလိုဆန္ဒ၊ ယောက်ျား၏ အသံ၊ ယောက်ျား၏ အဝတ်ဆန်ဆာကို နှလုံးသွင်း၏၊ ထိုမိန်းမသည် ပုရိသိန္ဒြေစသော တရားခုနှစ်မျိုးတို့၌ တပ်မက်၏၊ ထိုခုနှစ်မျိုးသော တရားတို့၌ မွေ့လျော်၏၊ ထိုမိန်းမသည် တရားခုနှစ်မျိုး၌ တပ်မက်နှစ်သက်သည် မွေ့လျော်သည်ဖြစ်၍ အပသန္တာန်၌ (မေထုန်နှင့်)ယှဉ်မှုကို အလိုရှိ၏၊ ထိုမိန်းမအား (မေထုန်နှင့်)ယှဉ်မှု ဟူသော အကြောင်းကြောင့်ဖြစ်သော ချမ်းသာမှု ဝမ်းမြောက်မှုကိုလည်း အလိုရှိ၏၊ ရဟန်းတို့ မိန်းမအဖြစ်၌ မွေ့လျော်ကုန်သော သတ္တဝါတို့သည် ယောက်ျားတို့၌ (မေထုန်နှင့်)ယှဉ်မှုသို့ ရောက်၏၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် မိန်းမသည် မိန်းမ၏ အဖြစ်ကို မလွန်မြောက်နိုင်။

ရဟန်းတို့ ယောက်ျားသည် မိမိသန္တာန်၌ ယောက်ျားဣန္ဒြေကို နှလုံးသွင်း၏၊ ယောက်ျား၏ အမူအရာ၊ ယောက်ျား၏ အသွင်အပြင်၊ ယောက်ျား၏ မာန်၊ ယောက်ျား၏ အလိုဆန္ဒ၊ ယောက်ျား၏ အသံ၊ ယောက်ျား၏ အဝတ်ဆန်ဆာကို နှလုံးသွင်း၏၊ ထိုယောက်ျားသည် ပုရိသိန္ဒြေစသော တရားခုနှစ်မျိုးတို့၌ တပ်မက်၏၊ ထိုခုနှစ်မျိုးသော တရားတို့၌ မွေ့လျော်၏၊ ထိုယောက်ျားသည် ထိုတရားခုနှစ်မျိုးတို့၌ တပ်နှစ်သက်သည်၊ မွေ့လျော်သည်ဖြစ်၍ အပသန္တာန်၌ရှိသော ဣန္ဒြေကို နှလုံးသွင်း၏၊ မိန်းမ၏ အမူအရာ၊ မိန်းမ၏ အသွင်အပြင်၊ မိန်းမ၏ မာန်၊ မိန်းမ၏ အလိုဆန္ဒ၊ မိန်းမ၏ အသံ၊ မိန်းမ၏ အဝတ်ဆန်ဆာကို နှလုံးသွင်း၏၊ ထိုယောက်ျားသည် ဣတ္ထိန္ဒြေစသော တရားခုနှစ်မျိုး၌ တပ်မက်၏၊ ထိုခုနှစ်မျိုးကုန်သော တရားတို့၌ မွေ့လျော်၏၊ ထိုယောက်ျားသည် ထိုတရားခုနှစ်မျိုး၌ တပ်နှစ်သက်သည် မွေ့လျော်သည်ဖြစ်၍ အပသန္တာန် (မေထုန်နှင့်)ယှဉ်မှုကို အလိုရှိ၏၊ ထိုယောက်ျားအား (မေထုန်နှင့်)ယှဉ်မှုဟူသော အကြောင်းကြောင့်ဖြစ်သော ချမ်းသာမှု ဝမ်းမြောက်မှုကိုလည်း အလိုရှိ၏၊

ရဟန်းတို့ ယောက်ျားအဖြစ်၌ မွေ့လျော်ကုန်သော သတ္တဝါတို့သည် မိန်းမတို့၌ (မေထုန်နှင့်)ယှဉ်မှုကို ရောက်၏၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ယောက်ျားသည် ယောက်ျား၏ အဖြစ်ကို မလွန်မြောက်နိုင်။

၎င်းသုတ်၏ ကျန်နောက်ပိုင်းတွင်ကား ယောက်ျား၊ မိန်းမတို့၌ အထက်ဖော်ပြပါအတိုင်း တွယ်တာကပ်ငြိနေသော တရားခုနှစ်မျိုးတို့ကို (မေထုန်နှင့်)ယှဉ်၍ နေကြသမျှ ကာလပတ်လုံး ဤသံသရာမှ မလွတ်နိုင်၊ ထိုတွယ်တာရာ တရားခုနှစ်မျိုးတို့ကို မေထုန်နှင့် မစပ်မယှဉ် ပယ်စွန့်ကြမှသာလျှင် မိန်းမတို့၏ ဘဝ၊ ယောက်ျားတို့၏ ဘဝအသီးသီးမှ လွတ်မြောက်ပေလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်းဟု ဟောကြားထားပါသည်၊ ပါဠိတော် စာမျက်နှာ-၅၄၀-တွင် ထိုသံယောဂသုတ်၏ အကျယ်ကို ကြည့်ရှုနိုင်ပါသည် ဘုရား။

ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော်များဘုရား-
ဤသံယောဂသုတ်နှင့် ပတ်သက်၍ အဋ္ဌကထာဆရာ၏ အလိုကို ထပ်မံကြည့်ရှုရာတွင် အဋ္ဌကထာဆရာက ဘာမျှအထူးမရေး၊ “မြတ်စွာဘုရား ဟောကြားတော်မူသော ဒေသနာအတိုင်းသာ တင်ပြလိုက်ရပေသတည်း”ဟူ၍ သာတွေ့ရှိရပါသည် ဘုရား၊ ဤသုတ်နှင့် ပတ်သက်၍ အကျယ်တဝင့် ရေးသားကြောင်း မတွေ့ရပါ၊ သို့ရာတွင် စောဒကဆရာတော်ဘုရားများသည် ဤသုတ်အရ လူသေလူဖြစ် မဟုတ်နိုင်လေဟန် အကျယ်တဝင့် တင်ပြထားသည်ကို တွေ့ရပါသည် ဘုရား၊ အဝတ်တန်ဆာဆိုသောစကား ဤသုတ်တွင် အထင်အရှား ပါရှိလေရာ ယင်းဝေါဟာရမှာ အခြားသတ္တဝါများနှင့် မဆိုင်သော စကားဖြစ်ပါသည်၊ ဤသုတ်ပါ အဆိုအမိန့်အတိုင်းဆိုပါက ယောက်ျားသေလျှင် ယောက်ျားဖြစ်၊ မိန်းမသေလျှင် မိန်းမ ဖြစ်၏ သဘောမျိုးသာဖြစ်ပါသည်၊ ယောက်ျားမှ မိန်းမ၊ မိန်းမမှ ယောက်ျား မဖြစ်နိုင်တော့ပြီလော ဟူ၍ စောကြောစရာ ဖြစ်နေပါသည် ဘုရား၊ ၎င်းအချက်ကို ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားက ထည့်ဟောနေစရာပင် မလိုတော့ပါ၊ ထိုယောက်ျား ထိုမိန်းမတို့၌ ကပ်ငြိ စွဲလမ်းသော ဥပါဒါန်၏ အခြေအနေကိုသာ လေ့လာရန် ရှိပါသည် ဘုရား။

မိန်းမ ဧကန်ဖြစ်နေပါလျက် ယောက်ျားတို့၏ စရိုက်ဝါသနာ၊ ယောက်ျား၏ အဝတ်တန်ဆာကိုသာ စွဲလမ်းပြုလုပ်နေသူများ၊ တစ်ဖန်ယောက်ျားစင်စစ်ဖြစ်ပါလျက် မိန်းမ၏ စရိုက်ဓလေ့၊ မိန်းမ၏ အမူအယာ၊ မိန်းမ၏ အဝတ်တန်ဆာတို့ကိုသာ နှစ်သက်စွဲလမ်းနေကြသူများကို လက်ငင်းပစ္စက္ခမျက်မှောက်၌ အထင်အရှား တွေ့နိုင်ကြပါသည် ဘုရား၊ ထိုဥပါဒါန်၏ အစွဲကို ကြည့်ပါက နောက်တစ်ဖန် ပြောင်းလွဲကြမည့် အရိပ်နိမိတ်များဖြစ်သည်ဟူ၍ နားလည်ကြရန်သာ ရှိပါသည် ဘုရား၊ ဤအချက်မှာ သေပြီးမှ မည်သို့ မည်ပုံဖြစ်သည်ဟူ၍ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာရှင်မြတ် မဟောကြားပါ၊ မသေခင် သက်ရှိထင်ရှားအဖြစ်၌ အစွဲဥပါဒါန်၏ လက္ခဏာကို ကြည့်ရန်သာ ဖြစ်ပါသည်၊ သတ္တဝါသည် သေပြီးမှ မည်သို့မည်ပုံ ဖြစ်ကြောင်း မဟောဟူသော သုတ်များလည်း များစွာရှိပါသည် ဘုရား။

အထက်ပါအကြောင်းများနှင့်အညီ ဆရာတော်ရှင်ဥက္ကဋ္ဌ၏ လူသေလူဖြစ်ဒေသနာမှာ လူတစ်ဦးတစ်ယောက်သည်မသေခင်၌ ၎င်း၏ အစွဲဥပါဒါန်ကိုသာကြည့်၍ ထိုသူ၏ အစွဲအရသေလျှင် မည်သို့ဖြစ်လိမ့်မည်ဟူ၍ ဟောဖော်ညွှန်ပြတော်မူသော ဒေသနာသာဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ သေပြီးသော သတ္တဝါမှာကား ခန္ဓာငါးပါး ပျက်စီးသွားပြီဖြစ်သဖြင့် ၎င်းအစွဲဥပါဒါန်ကို မည်သည့်နည်းနှင့်မျှ မသိနိုင်တော့ပါ၊ သေပြီးသူမှာ ဘယ်ဣန္ဒြေ ဘယ်အမူအရာ ဘယ်သို့သော မေထုန်သာယာမှုမျှ ကျန်ရှိလိမ့်မည်မဟုတ်ပါ ဘုရား၊ ဆရာတော် ရှင်ဥက္ကဋ္ဌဆိုလိုသည်မှာလည်း ပုဂ္ဂိုလ်သတ္တဝါ၏ အစွဲဥပါဒါန်အရသာ မသေခင် ကြည့်ရှုဟောကြောင်း ဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ ဤသုတ်ပါ အဆိုအမိန့်ကို ကြည့်လျှင် ဘုရားဟောခဲ့သော လူသေလူဖြစ်ဟုပင် ဆိုနိုင်ပါသည် ဘုရား။

သို့သော်လည်း အဘယ်အကြောင်းကို အမှီပြု၍ ဆိုလိုသည်ကို ပြန်လည် သုံးသပ်ရန်ရှိလာပါသည် ဘုရား၊ ဤ၌ ဓမ္မစက္ကပဝတ္တနသုတ်တွင် “ယာယံ တဏှာ ပေါနောဗ္ဘဝိကာ နန္ဒီရာဂသဟဂတာ တတြ တတြာဘိနန္ဒိနီ၊ သေယျထိဒံ ကာမတဏှာ ဘဝတဏှာ ဝိဘဝတဏှာ (=အကြင် တဏှာသည် ဘဝသစ်ကို ဖြစ်စေ၊ တပ်နှစ်သက်စွဲကပ်မှုနှင့်တကွ ထိုထိုဘဝကို နှစ်သက်တတ်၏၊ အဘယ်သို့နည်း၊ ကာမကို ဆာလောင်ခြင်း, ဘဝကို ဆာလောင်ခြင်း, မရှိသော ဘဝကို ဆာလောင်ခြင်း) ဤသို့ ဆာလောင်ခြင်း ဖြစ်နေရာမှ အစွဲဥပါဒါန် အဆင့်သို့ ရောက်ရပြန်၏၊ ထိုမှတစ်ဖန် ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကို ဆက်လက်ကြည့်ရှုသော အခါတွင် ထိုတဏှာကြောင့် ဥပါဒါန်၊ ဥပါဒါန ပစ္စယာ ဘဝေါ၊ ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ ဟူသော ပုဒ်များနှင့် ဆက်စပ်၍ လူ၏ စွဲလမ်းတတ်သော ဥပါဒါန် သတ္တိသည်သာလျှင် ဘဝသစ်ကို ဖြစ်ပေါ်ကြောင်း တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

ထိုဥပါဒါန်ဆိုသည်မှာ ဒီဃနိကာယ် မဟာဝဂ် မဟာနိဒါနသုတ် ၅၄-တွင် “စွဲလမ်းခြင်း ဥပါဒါန်ဟူသည် အဘယ်နည်း၊ ကာမုပါဒါန် = ကာမ ၅-မျိုး၌ စွဲလမ်းခြင်း, ဒိဋ္ဌုပါဒါန်=အယူ၌ စွဲလမ်းခြင်း, သီလဗ္ဗတုပါဒါန်= အကျင့်ဓလေ့စရိုက်၌ စွဲလမ်းခြင်း, အတ္တဝါဒုပါဒါန် = ငါတည်းဟူသော အတ္တ၌ စွဲလမ်းခြင်း, အာနန္ဒာ ဤအစွဲအလမ်း အစွဲတို့သည်သာလျှင် ဖြစ်ကြောင်း ကမ္မဘဝ၏ အကြောင်းရင်းတို့ပေတည်း၊ သမုဒယပေတည်း၊ သံသရာ၏ အထောက်အကူပေတည်း”ဟူ၍ ထေရဝါဒပိဋကတ်တွင် တွေ့ရှိရပါသည် ဘုရား၊ ထို့နောက် ဥပရိပဏ္ဏာသပါဠိတော် ဗဟုဓာတုကသုတ် (၁၁၁)တွင် “အာနန္ဒာ အကြင်ရဟန်းသည် ဓာတ်၌ လိမ္မာခြင်း, ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်၌ လိမ္မာခြင်း, အာယတနတို့၌ လိမ္မာခြင်း စသော ဤလိမ္မာခြင်း ၃-မျိုးနှင့် ပြည့်စုံသော် ပညာရှိရဟန်း ဟု ဆိုခြင်းငှာ ထိုက်၏၊

ဤအချက်အရ လူသေလူဖြစ် မည်သို့ ဖြစ်ရပုံကို အထက်သုတ်ပါ စကားအတိုင်း ဓာတ်နည်းအားဖြင့် လည်းကောင်း၊ အာယတနနည်းအားဖြင့်လည်းကောင်း၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်နည်းအရလည်းကောင်း စဉ်းစားရန်သာ ရှိလေတော့သည်။

ထို့ကြောင့် အဘိဓမ္မာသဘောဖြင့် စဉ်းစားခြင်း မပြုတော့ပါ ဘုရား၊ ဤတွင် ဆရာတော် သျှင်ဥက္ကဋ္ဌသည် ပထမဦးစွာ ဓာတ်နည်းဖြင့် စတင်စဉ်းစား၏၊ ထေရဝါဒပိဋကတ်ဖြစ်သော နိဒါနဓာတုသံယုတ်-ဟီနာဓိမုတ္တိကသုတ် ၃၅၂-တွင် “ရဟန်းတို့ သတ္တဝါတို့သည် ဓာတ်အားဖြင့် တူရာတူရာ၌သာ တပေါင်းတည်း ဖြစ်၏၊ တစ်သားတည်း ဖြစ်၏၊ ယုတ်ညံ့သော နှလုံးသွင်းရှိသူသည် ယုတ်ညံ့သော နှလုံးသွင်းရှိသူနှင့်သာ တပေါင်းတည်း ဖြစ်၏၊ တစ်သားတည်း ဖြစ်၏၊ ကောင်းသော နှလုံးသွင်းရှိသူသည်ကောင်းသော နှလုံးသွင်းရှိသူနှင့်သာ “တပေါင်းတည်း ဖြစ်၏၊ တစ်သားတည်း ဖြစ်၏၊ အတိတ်ကလည်း ထိုအတိုင်းဖြစ်ခဲ့၏၊ ယခုပစ္စုပ္ပန်၌လည်း ထိုအတိုင်းဖြစ်နေသည်၊ နောင်အနာဂတ်ကာလ၌လည်း ထိုအတိုင်းပင် ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့”ဟု ဟော၏၊

၎င်းနောက်ထပ် တစ်ဖန် နိဒါနသံယုတ် အဿန္ဓသံသန္ဒနသုတ် ၃၅၆-သုတ်တွင် သတ္တဝါတို့သည် အတိတ်-ပစ္စုပ္ပန်-အနာဂတ်-ကာလအားလုံး၌ ဓာတ်အားဖြင့်သာလျှင် တူရာတူရာတို့ အချင်းချင်း တပေါင်းတည်း ဖြစ်၏၊ တစ်သားတည်း ဖြစ်၏၊ မကောင်းသော နှလုံးသွင်းရှိသူသည် မကောင်းသော နှလုံးသွင်းရှိသူနှင့်သာ “တပေါင်းတည်း ဖြစ်၏၊ တစ်သားတည်း ဖြစ်၏၊ ကောင်းသောနှလုံးသွင်းရှိသူသည် ကောင်းသော နှလုံးသွင်းရှိသူနှင့်သာလျှင် တပေါင်းတည်း ဖြစ်၏၊ တစ်သားတည်း ဖြစ်၏၊ ထို့အတူ အကျင့်ဆိုးရှိသူ၊ အကျင့်ကောင်းသူ၊ ပညာရှိသူ၊ ပညာမဲ့သူစသည်ဖြင့် တူရာတူရာ အချင်းချင်း၌သာလျှင် တပေါင်းတည်း ဖြစ်၏၊ တစ်သားတည်း ဖြစ်၏၊ ထိုသဘောသည် အတိတ်၊ အနာဂတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်ကာလအားလုံး၌ ဤအတိုင်းသာတည်းဟု ဟော၏၊

ယခုတင်ပြခဲ့သော ပိဋကတ်တော်များရှိ ဓာတ်ဆိုင်ရာ အခန်းကဏ္ဍအပြင် ဣတိဝုတ် ဓာတုသောသံသန္ဒနသုတ် ၂၂၇-တွင် “ရဟန်းတို့ သတ္တဝါတို့သည် အဇ္ဈာသယဓာတ်အားဖြင့်သာလျှင် နှီးနှောညီညွတ် (ပေါင်းစည်း)ကြကုန်၏၊ ယုတ်သောသူ ယုတ်သောသူနှင့်၊ မြတ်သောသူ မြတ်သောသူနှင့်၊ ကောင်းသောသူ ကောင်းသောသူနှင့် နှီးနှောကြ၏၊ တပေါင်းတည်းဖြစ်ကြ၏၊ အတိတ် ပစ္စုပ္ပန် အနာဂတ် ရောနှောခြင်းကြောင့် ကိလေသာ ဖြစ်၏၊ မရောနှောသော ကိလေသာမဖြစ်၊ ပျင်းရိသူပါလျှင် ကောင်းသော အသက်မွေးခြင်း ရှိသူလည်း ပျက်စီးရ၏၊ သံသရာ၌ နစ်မြုပ်၏၊

ဤအချက်တို့ပါ ဗုဒ္ဓဘုရား၏ အဆိုအမိန့်နှင့်အညီ ဓာတ်များသည် တူရာစုဝေးကြပုံကို လူသေလူဖြစ်တွင် ဟောဖော်ညွှန်ပြခြင်း ဖြစ်ပါသည် ဘုရား။

ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာတော်များဘုရား-
ထေရဝါဒပိဋကတ် နိဒါနသံယုတ်- ဓာတုနာနတ္တသုတ် ၃၄၃-တွင်
ရဟန်းတို့ ဓာတ်အမျိုးမျိုးဟူသည် စက္ခုဓာတ် ရူပဓာတ် စက္ခုဝိညာဏဓာတ်၊ သောတဓာတ် သဒ္ဒဓာတ် သောတဝိညာဏဓာတ်၊ ဃာနဓာတ် ဂန္ဓဓာတ် ဃာနဝိညာဏဓာတ်၊ ဇိဝှာဓာတ် ရသဓာတ် ဇိဝှာဝိညာဏဓာတ်၊ ကာယဓာတ် ဖောဋ္ဌဗ္ဗဓာတ် ကာယဝိညာဏဓာတ်၊ မနောဓာတ် ဓမ္မဓာတ် မနောဝိညာဏဓာတ် တို့တည်း၊ ရဟန်းတို့ ဤသည်ကို ဓာတ် (၁၈)ပါးဟု ခေါ်ဆိုအပ်၏”ဟု မိန့်တော်မူ၏၊

ဤအချက်အရ တိရစ္ဆာန်နှင့်လူ ဓာတ်ချင်း မတူကြသည့်အတွက် ပေါင်းစပ်ရန် အကြောင်း မရှိကြောင်းတွေ့ရပါသည် ဘုရား။

သတ္တဝါအားလုံး ဓာတ် (၁၈)ပါးပင် ဖွဲ့စည်းထားသော်လည်း ဓာတ် (၁၈)ပါးပေါ်ပေါက်ပုံခြင်းမှာ လူနှင့် တိရစ္ဆာန် များစွာကွာခြားပါသည်၊ လူသည် ပန်းတစ်ပွင့်ကို မြင်လျှင် လှသည်ဟု အမှတ်ပြုကြပါသည် ဘုရား၊ တိရစ္ဆာန်သည် ထိုပန်းကို မြင်နေ၏၊ သို့ရာတွင် အစာအာဟာရအဖြစ်သာ မြင်မည် ဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ လူသည် ကဗျာဂီတ တေးသံသာများကို နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ခံစားတတ်သော်လည်း တိရစ္ဆာန်များသည် ဤကဲ့သို့ ခံစားတတ်သည် မဟုတ်ပါ ဘုရား၊ ဤသို့ဖြင့် ဓာတ် (၁၈)ပါးချင်း အတူတူ လူနှင့်တိရစ္ဆာန်တို့မှာကား ခံစားရပုံ ဓာတ်မတူသောကြောင့် သွေးဓာတ်ချင်း မတူကြောင်း တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

အထက်ပါတူရာတူရာ ဓာတ်ကူးသည် ဆိုသည့်အချက် အထောက်အထား ဘုရားဟောဒေသနာများအရ လူ၌ ဖြစ်သောဓာတ်သည် လူ့အချင်းချင်း ဓာတ်ကူးသည်ဆိုပါက လူသာလျှင် ဖြစ်မည်ဆိုကြောင်း တွေ့ရပါသည် ဘုရား၊ သာဓကအားဖြင့် ဆေးရုံရှိ လူနာတစ်ဦးလိုအပ်သော သွေးကို သွေးချင်းတူရာ လှူမှသာလျှင် အထောက်အကူပြု၍ လူလူချင်း ဓာတ်ကူးကြပါသည် ဘုရား၊ ဤတိရစ္ဆာန်သွေးကို လူသွေးအစား အသုံးပြု၍ မရပါ ဘုရား၊ ဤပါဠိတော် အထောက်အထားအရ ဆရာတော် သျှင်ဥက္ကဋ္ဌသည် သွေးဓာတ်တူရောနှောမှုကို အတည်ပြုပါသည် ဘုရား။

အာယတနနည်း

ဤအချက်၌လည်း ဆရာတော် သျှင်ဥက္ကဋ္ဌသည် အဓိပ္ပာယ်ဖော်ပြန်ပါသည် ဘုရား-
ထေရဝါဒပိဋကတ် သဠာယတနဝဂ္ဂသံယုတ်ပါဠိ မြန်မာပြန် ၂၄၈-တွင် “ရဟန်းတို့ အာယတနတို့ မည်သည် အလုံးစုံသော ပဋိသန္ဓေနေမှု သဘောရှိ၏၊ ရဟန်းတို့ အဘယ်သို့လျှင် အလုံးစုံသော ပဋိသန္ဓေမှု သဘောရှိသနည်း၊ မျက်စိသည် အဆင်း စက္ခုဝိညာဏ်၊ စက္ခုသမ္ဖဿသည် ပဋိသန္ဓေနေမှု သဘော ရ၏၊ စက္ခုသမ္ဖဿဟူသော အကြောင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ခံစားမှုသုခ ဒုက္ခ ဥပေက္ခာသည်လည်း ပဋိသန္ဓေနေမှု သဘော ရှိ၏၊ နားသည် ၎င်းအတိုင်း ပဋိသန္ဓေမှု သဘော ဖြစ်၏၊

လျှာသည် ၎င်းအတိုင်းပင် ပဋိသန္ဓေမှု သဘော ရှိ၏၊
ကိုယ်သည် ၎င်းအတိုင်းပင် ပဋိသန္ဓေမှု သဘော ရှိ၏၊
စိတ်သည် ၎င်းအတိုင်းပင် ပဋိသန္ဓေမှု သဘော ရှိ၏၊

ဤအထက်ပါအတိုင်း အာယတနနည်းအားဖြင့် တူရာတူရာကို ဆက်၍ ပဋိသန္ဓေမှုကို ပိဋကတ်တော်တွင် တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

ဆက်လက်၍ ဥပရိပဏ္ဏာသ သဠာယတနဝဂ် မဟာသဠာယတနိကသုတ် ၃၄၃-တွင် “ရဟန်းတို့ စက္ခုနှင့် ရူပါရုံကို ဟုတ်မှန်သော အတိုင်းမသိကြ၍ စက္ခုဝိညာဏကို ဟုတ်မှန်သောအတိုင်း မသိကြချေ၊ စက္ခုသမ္ဖဿကို ဟုတ်မှန်သောအတိုင်း မသိမမြင်ကြ၍ ယင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော သုခ၊ ဒုက္ခ၊ ဥပေက္ခာဝေဒနာတို့ကို ဟုတ်မှန်သောအတိုင်း မသိမမြင်ကြဘဲ ထိုဝေဒနာတို့ကို စွဲယူ၏၊ ပြင်းစွာ စွဲလမ်းခြင်း ဥပါဒါန်နှင့် ယှဉ်သောရာဂဖြင့် တွေဝေသော သာယာဖွယ်ကို ရှု၏၊ မုန်းစရာကိုလည်း ဣဿာ၊ အဘိဇ္ဈာနှင့် ယှဉ်သော ဒေါသနှင့် မုန်း၏၊ နား၊ နှာ၊ လျှာ၊ ကိုယ် စိတ်တို့၌လည်း အထက်ကိုယ်အတိုင်း ဟောလျက် ငါးပါးသော ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သည် ဖြစ်ပွားခြင်းသို့ ရောက်စေ၏၊ ထိုအခါ ပုဂ္ဂိုလ်အား တစ်ဖန် ဘဝသစ်ကို ရောက်စေတတ်သော နှစ်သက်စွဲလမ်းခြင်း ဥပါဒါန်နှင့်တကွသော တပ်မက်ခြင်း တဏှာသည်လည်း ပွားများခြင်းသို့ ရောက်၏၊

ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်မြတ်တို့ ဘုရား-
အထက်ပါ အာယတနနည်းများကို ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်နည်းတွင် တပေါင်းတည်း ဖွင့်ဆိုတင်ပြသွားမည် ဖြစ်ပါသည် ဘုရား။

ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်နည်း

အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏံမှ စ၍ ၁၂-ဆက်သော ကွင်းဆက် ရှိသည်၊ သံသရာတွင် ကျင်လည်သမျှ၏ အကြောင်းရင်းများပေတည်း၊ ဇာတိ ဇရာ မရဏတို့ကို အဖန်တလဲလဲဖြစ်ပေါ်စေသော အခြေခံတရားတို့ပေတည်း။

ဤတွင် လူသေလူဖြစ်ဖွယ် တဏှာ ဥပါဒါန် ဥပဒါနပစ္စယာ ဘဝေါ၊ ဘဝ ပစ္စယာ ဇာတိ ဟူသော အပိုင်းသာလျှင် လိုရင်း ဖြစ်ပါသည် ဘုရား။

ပိဋကတ်တော် ကိုးကားချက်များမှာ-
ရဟန်းတို့ ဖြစ်ပြီးဖြစ်ဆဲ သတ္တဝါတို့ တည်တံ့ရေး အထောက်အပံ့ကား အာဟာရ ၄-မျိုး ရှိ၏၊ အလုပ်အကျွေးပြု၍ စားရသော ကဗဠီကာရအာဟာရ၊ ထိတွေ့မှု၌ မှတ်သားသော ဖဿာဟာရ၊ စဉ်းစားတွေးတောသော မနောသေဉ္စတနာဟာရ၊ အထူးသိမှုမျှ ဝိညာဏအာဟာရ ဤလေးပါးတို့တည်း၊ ထိုအာဟာရလေးပါးတို့ကို ကပ်ငြိမှုနှင့် နှစ်သက်မှု၊ ကာမရာဂ၊ အထူးသိမှု ဝိညာဏ အာဟာရ၊ နှစ်သက်မှု နန္ဒီ၊ တပ်စွန်းမှု၊ (ငြိတွယ်မှု)တဏှာရှိခဲ့မှု စက္ခုစသော ဝိညာဏ တည်ခြင်းသို့ ရောက်၏၊ ထိုအခါ (ပြုစီရင်မှု)သင်္ခါရတို့ ဖြစ်ပွား၏၊
(နိဒါနသံယုတ် အတ္တိရာပသုတ် ၃၁၁-၃၁၂-မှ အဆိုပါဘုရား)

နိဒါနဝဂ္ဂ နိဒါနသုတ် ၃၀၄-တွင်လည်း-
တိရစ္ဆာန်နှင့် လူသည် ဤအာဟာရ ၄-မျိုး တို့၌ အကြိုက်ချင်း မတူညီသည့် အလျောက် ဥပါဒါန် ဖြစ်ပေါ်ပုံ များစွာကွဲပြား ခြားနားကြပါသည် ဘုရား။

ဤအာဟာရတို့ကို မှီ၍ ဖြစ်ပေါ်လာသော ဥပါဒါန်တို့သည်လည်း မတူညီကြပါ ဘုရား။

အာနန္ဒာ-တေဘူမ ကတရား (မြင်တွေ့ကြားသိသမျှ)တို့၌ သာယာဖွယ်ရှိနေသူအား တပ်မက်ခြင်း (ငြိတွယ်မှု တဏှာသည်ပွား၏) တဏှာကြီး ပွားသော် ဥပါဒါန် ဖြစ်၏၊ ဥပါဒါန် အကြောင်းကြောင့် ဘဝဟူသည် ဖြစ်ရ၏ဟု ဟောထားပါသည် ဘုရား။

ဤသို့ မြင်တွေ့ကြားသိရသမျှတို့၌ အာဟာရ ကွဲပြားခြားနားနေရသမျှ တိရစ္ဆာန်၏ ဥပါဒါန်နှင့် လူဥပါဒါန် ကပ်ငြိပုံခြင်း မတူကြောင်း တင်ပြရပါသည် ဘုရား။

သို့ရာတွင် ဥပါဒါန်လေးမျိုး ရှိသည့်အနက် အတ္တဝါဒုပါဒါန်ဟူသည်မှာ တိရစ္ဆာန်၏ ကိုယ်ကိုစွဲလမ်းရာ၌ အမွှေးအတောင် အမြီး လေးဘက်ထောက် အဝတ်မပါ ဗလာကိုယ်တည်း သူ့ပင်ကိုသဘာဝ ကိုယ်ခန္ဓာကိုသာ စွဲကြပါသည်၊ လူက စွဲသော အတ္တဝါဒုပါဒါန်မှာမူ စကားပြောခြင်း, နှီးနှောခြင်း, ရယ်ခြင်း, ငိုခြင်း, အတွေးအခေါ်ဝင်ခြင်း, အဝတ်အဆင်တန်ဆာကိုသာလျှင် လူ၏ အတ္တဝါဒုပါဒါန် အဖြစ်စွဲလမ်းကြပါသည် ဘုရား။

ခန္ဓဝဂ် ထေရဝဂ် အာနန္ဒသုတ် ၈၂-မှ တင်ပြပါမည် ဘုရား။

အာနန္ဒာ....ဥပမာသော်ကား တန်ဆာဆင်ခြင်း သဘောရှိသော ငယ်ရွယ်နုပျိုသူ မိန်းမငယ်သည် လည်းကောင်း၊ ယောက်ျားငယ်သည်လည်းကောင်း၊ စင်ကြယ်သော ကြေးမုံပြင် ဖြစ်စေ၊ ရေ၌ ဖြစ်စေ မိမိ မျက်နှာရိပ်ကို ကြည့်ရှုသော် ရုပ်ကို အစွဲပြု၍သာလျှင် ငါတည်းဟု မြင်ရ၏၊ အစွဲမပြုသော်မူ ငါဟူ၍ မသိမမြင်လေရာ၊ ဤအတူပင် ရုပ်ကို အစွဲပြု၍ သာလျှင် ငါ ဖြစ်၏ဟူသော ပပဉ္စတရားတို့သည် ဖြစ်ရလေသည်ဟု မိန့်ဆိုထားပါသည် ဘုရား။

ထို့နောက် ခန္ဓဝဂ္ဂ ခန္ဓသံယုတ်၊ ပိဏ္ဍောပမသုတ် ၇၄-သုတ်တွင် ငါဟူ၍ စွဲကပ်သော် ရုပ်ကိုသာလျှင် စွဲလမ်းရာ၏၊ ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရ ဝိညာဏတို့ကို စွဲလမ်းရာ၏၊ ထိုငါအား ဤစွဲလမ်းမှု အကြောင်းခံကြောင့် ဘဝ ဖြစ်ရာ၏၊ ဘဝအကြောင်းကြောင့် ဇာတိ ဇရာ မရဏ တို့ဖြစ်ရာ၏ဟု ဟောထားပါသည် ဘုရား၊ ထို့နောက်ငါဟူ၍ စွဲကပ်သော ရုပ်ကိုသာလျှင် စွဲလမ်းရာ၏၊ ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရ ဝိညာဏတို့ကို စွဲလမ်းရာ၏၊ ထိုငါအား ဤစွဲလမ်းမှုအကြောင်းကြောင့် ဘဝ ဖြစ်ရာ၏၊ ဘဝအကြောင်းကြောင့် ဇာတိ ဇရာမရဏတို့ဖြစ်ရ၏၊ ခန္ဓဝဂ္ဂ ခန္ဓသံယုတ် ပိဏ္ဍောပမသုတ် ၇၄-မှပါ ဘုရား။

ထို့နောက် ဝစ္ဆငါဘုရားသည် စွဲလမ်းမှု ဥပါဒါန် ရှိသူအားသာ တစ်ဖန်ဘဝသစ် ဖြစ်ရ၏ဟု ဟော၏၊ စွဲလမ်းမှု ဥပါဒါန် မရှိသူအား မဟောချေ။ သဠာယတနဝဂ္ဂသံယုတ်၊ ကုလ္လူပမသုတ်၊ ၅၄၄-မှပါ ဘုရား။

၎င်းပြင် ခန္ဓာငါးပါး၌ စွဲလမ်းသော် ထိုစွဲလမ်းမှု ဥပါဒါန်ကြောင့် ဘဝ ဖြစ်၏၊ ဘဝကြောင့် ဇာတိဖြစ်ရ၏၊ ခန္ဓဝဂ္ဂ သမာဓိသုတ် ၁၂-မှပါ ဘုရား။

၎င်းနောက်ကာမဂုဏ်နှင့် ပတ်သက်သော ကာမုပါဒါန်တွင် ဤသို့ ဟောပါသည် ဘုရား၊ ရဟန်းတို့ ကာမဂုဏ်၌ လိုလားသော သူသည် ထိုကာမဂုဏ်နှင့် လျော်သော အတ္တဘောကိုသာ ရရာ၏၊ အင်္ဂုတ္တိုရ် ဆက္ကနိပါတ်၊ နိဗ္ဗေဓိကသုတ် ၄၅၂-မှပါ ဘုရား။

[ဤစာပိုဒ်အရောက်တွင် ရုံးတော်မှ နိဗ္ဗေဓိကသုတ် ပြန်ဆိုချက်လွဲမှားနေကြောင်း လက်တွေ့မေးသည်။]

နိဗ္ဗေဓိကသုတ်ကို လက်တွေ့မေးခြင်း

လူသေလူဖြစ် စောဒနာအမှတ် (၂)ကို ချေပရာ၌ သခင်မြတ်ဆိုင်က ကာမဂုဏ်နှင့် ပတ်သက်သော ကာမုပါဒါန်တွင် ဤသို့ ဟောပါသည်ဘုရားဟု လျှောက်ထားပြီး....

“ရဟန်းတို့ ကာမဂုဏ်၌ လိုလားသော သူသည် ထိုကာမဂုဏ်နှင့် လျောသော အတ္တဘောကိုသာ ရရာ၏” - ဟု ကိုးကားတင်ပြသောကြောင့် ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော်များက လွဲမှားကြောင်းသိ၍ အောက်ပါအတိုင်း စိစစ်မေးမြန်းကြသည်။

ဦးဉာနိက (အဖွဲ့ဝင်) -ဒကာကြီး ကိုးကားတဲ့နေရာမှာ သံသယဖြစ်ဖွယ် တွေ့တွေ့နေရတယ်။ ချုံးတာကို မချုံးရဘူးလို့ မဆိုပါဘူး၊ ဘာသာပြန်တဲ့နေရာမှာ ဟိုမူရင်း မြန်မာပြန်က (သာ)ဆိုတဲ့ စကားလုံးမပါတာကို (သာ)ထည့်ရင် ဒီနေရာမှာ အဓိပ္ပာယ်အများကြီး ကွဲလွဲသွားပါတယ်။

သခင်မြတ်ဆိုင်-မှန်ပါသတိပေးပါ ဘုရား။

ဦးဉာနိက- ဒကာကြီး မြန်မာပြန်ချက်ကို နဲနဲကလေး ကျမ်းရင်းနဲ့ တိုက်ကြည့်စေချင်ပါတယ်၊ ဒကာတစ်ယောက် ဒီဘက်လာ၊ စာအုပ် ရော့ ကြည့်စမ်း။

သခင်မြတ်ဆိုင်-ကြည့်ပြီးတော့ အရှိန်မပျက် ဖတ်သွားပါမယ် ဘုရား၊ နောက်ဆုံးကျတော့ တပည့်တော်ကို ဆုံးမတာပေါ့ ဘုရား။

[သာသနာရေးဦးစီးဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးရွှေအောင်က စာအုပ်ကိုယူ၍ သခင်မြတ်ဆိုင်သို့ ပေးသည်၊ အတော်နှင့် ရှာမတွေ့၊ ဦးရွှေအောင်က ဖတ်ပြရသည်၊ ၄၅၂-တွင် မတွေ့၊ ၄၅၃-တွင် တွေ့ရ၏၊ ယင်းသို့ တွေ့ရသော်လည်း မူရင်းဘုရားဟောစကားနှင့် သခင်မြတ်ဆိုင် တင်ပြချက်လွဲနေသည်၊ မူရင်းမြန်မာပြန်မှာ အောက်ပါအတိုင်း....

“ရဟန်းတို့ .....ကာမဂုဏ်လိုလားသူသည် ကုသိုလ်အဖို့ကြောင့်သော်လည်းကောင်း၊ အကုသိုလ် အဖို့ကြောင့်သော်လည်းကောင်း ဖြစ်သော ထိုထို (ကိလေသာကာမ)အားလျော်သော အတ္တဘောကို ဖြစ်စေ၏၊”

သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပလွှာတွင် (ကုသိုလ်၊ အကုသိုလ်)ဟူသော စကားလုံးကို တမင်ဖြုတ်ထားသည့်အပြင် မူရင်းမြန်မာပြန်၌ မပါသော (သာ)ကို ထည့်၍ (အတ္တဘောကိုသာ)ဟု ပြန်ဆိုထားသောကြောင့် ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော်များက မေးခြင်းဖြစ်သည်။]

သခင်မြတ်ဆိုင်-နဲနဲပါးပါး လွဲတာတော့ ရှိမယ် ဘုရား။

ဦးဉာနိက -နဲနဲပါးပါးလွဲတာလို့ မဆိုနိုင်ဘူး၊ (သာ)မရှိတဲ့နေရာမှာ (သာ) ထည့်လိုက်တဲ့အတွက် အဓိပ္ပာယ် အင်မတန်ကွာခြား သွားပါတယ်။

သခင်မြတ်ဆိုင် - ကျေးဇူးတင်ပါတယ် ဘုရား၊ တပည့်တော် ဆရာတော်များနှင့် ဆွေးနွေးဖို့အခွင့်ရလျှင် ပြန်ပြီးဆွေးနွေးပါမယ် ဘုရား၊ အင်မတန်ရခဲတဲ့ အခွင့်အရေးမို့ ဆရာတော်ကြီးများ ကြိုက်သလိုဆုံးဖြတ်ပါ ဘုရား။

၎င်းအရ ခန္ဓာငါးပါး၌ အတ္တ-ငါဟု ရှုမှတ်နေသော် ထိုဖောက်ပြန်တတ်သော ခန္ဓာငါးပါးတိုင်း ကာမဂုဏ်အတိုင်းသာလျှင် ဘဝသစ်ဟူ၍ အစဉ်အလိုက်နေမည် ဖြစ်လေရာ သူ၏ ခေတ္တအိပ်ပျော်ခြင်းသည် ခေတ္တသေခြင်း သဘောပင်ဖြစ်သည်၊ ထိုခေတ္တယာယီ အသေသဘော၌ပင် အိပ်မက်မက်ကြရာတွင် လူ၏ အိပ်မက်သည် လူ့အဖြစ်ကို စွန့်၍ ခွေး၊ ဝက်၊ ကြက်၊ နွားတို့ အဖြစ်သို့ ကူးပြောင်းသော အိပ်မက်မျိုး မက်၍ မဖြစ်စကောင်းသည်ကို ထောက်ပါသော် ကိုယ့်ဘဝ အဖြစ်ကိုသာလျှင် အစွဲဥပါဒါန်များ ကပ်ရောက်ကြောင်း သိသာလောက်ပါသည် ဘုရား။

သို့ဖြစ်ရာ လူဖြစ်ကြရာ၌ မနုဿတ္တဘာဝေါ ဒုလ္လဘောဆိုသော စကားဖြင့် လူဖြစ်သူတိုင်း ကုသိုလ် ကောင်းသည်၊ မွန်မြတ်လှသော ဘဝကောင်းဖြစ်သည်ဟူ မယူဆနိုင်ပေ၊ ဤနေရာ၌ အတ္တတည်းဟူသော ငါအစွဲပြုသမျှ ကုသိုလ်ကံ၊ အကုသိုလ်ကံကို ဖယ်၍ မရ၊ ကံအတိုင်း ဖြစ်ရသည်မှာ မှန်၏၊ သို့ရာတွင် ဆရာတော်ကြီးက ဗြာဟ္မဏတို့၏ မိုးကျရွှေကိုယ်ကံကို ဖယ်ပြီး ဗုဒ္ဓ၏ သန္ဒိဌိက ကံကိုသာ မပယ်ချေ။

ဗုဒ္ဓ၏ကံမှာ ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မနောကံတို့သာလျှင် ဖြစ်သည်၊ ထိုကံသည်သာလျှင် အကောင်းအဆိုးကို ဖြစ်စေသည်ဟု ယခုလူသေလူဖြစ်တွင် ဆိုလိုပါသည် ဘုရား။

ဤ၌ မြတ်စွာဘုရားက ဤသို့ ဟောပါသည် ဘုရား။ အစွဲဆုံး အချစ်ဆုံးဟူသည် မိမိကိုယ်ကိုသာတည်း၊ အဘယ်အရပ်သို့လှည့်ပတ်၍ ရှာဖွေစေကာမူ အဘယ်ရပ်အတွင်းမှ မိမိကိုယ်ထက် ပို၍ ချစ်အပ်နှစ်သက်အပ်သူကို မတွေ့နိုင်၊ ဤအတိုင်းသာတည်း။ (သဂါထာဝဂ္ဂသံယုတ်၊ မလ္လိကာသုတ်-၇၅)

ဤသို့လျှင် အတ္တဝါဒုပါဒါန်သည် ရှေ့ဆောင် ဥပါဒါန် ဖြစ်နေသည်ဟု ဆရာတော် အရှင်ဥက္ကဌက မိန့်ဆိုပါသည် ဘုရား။

ဤဘုရားဟော တရားကိုကျော်ပြီး တိရစ္ဆာန်နှင့် မိုးပေါ်က နတ်ဗြဟ္မာဖြစ်နိုင်သည်ဟုဆိုသော အယူကို ဆရာတော် အရှင်ဥက္ကဌက စဉ်းစားခြင်း မပြုတော့ပါ ဘုရား။

သတ္တဝါတစ်ဦး၌ စွဲကပ်နေသော တဏှာဥပါဒါန်သည် သတ္တဝါသေပြီးသည့်နောက်တွင် ရှိမြဲ ရှိလျက်ရှိသည်ဟူ၍ ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်က ဟောပါသည် ဘုရား၊ ၎င်းမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါသည်။

ဝစ္ဆ သတ္တဝါသည် ဤကိုယ်ကို ပစ်ချပြီးနောက် တပါးသော ကိုယ်ကို မကပ်ရောက်ရသေးစေကာမူ ထိုအခါ၌လည်း သတ္တဝါ၏ တဏှာဥပါဒါန်သည် ရှိမြဲ ရှိ၏ဟု ငါ ဆို၏၊

ဥပမာ မီးသည် လောင်စာမရှိသော လေကိုပင် စွဲလျက်တည်သကဲ့သို့ ထိုတဏှာသည် လေကိုပင် မှီလျက် ဖြစ်၏”ဟု မိန့်တော်မူ၏၊ သဠာယနသံယုတ် ကုတူဟလသသာသုတ် နှာ-၅၅၄ ဟု ပါရှိပါသည် ဘုရား။

နောက်တစ်ဖန် ဥပါဒါန်ကို ကံနှင့်တွဲ၍ ဖြစ်ကြောင်း ဥပါဒိန္နကံတရားနှင့် ပတ်သက်၍ ဤသို့ ဟောပါသည် ဘုရား။

ရာဟုလာ အဇ္ဈတ္တသန္တာန်၌ ဖြစ်သော၊ ကြမ်းတမ်းသော၊ ကြမ်းတမ်းခြင်းသို့ရောက်သော၊ အကြင်အလုံးစုံသော ဥပါဒိန္နကံတရားသည် ဥပါဒိန္နရုပ်တရားကို အကျိုးပြု၏၊ ဆံပင်၊ မွေးညင်း၊ ခြေသည်း လက်သည်း၊ အရေထူ အရေပါးစသော ၃၂-ကောဌာသ ရုပ်တို့တည်း၊ ဥပါဒိန္န(အဇ္စုတ္တရုပ်)တို့သည် ကိုယ်ကို စွဲ၍ ဖြစ်သော ရုပ်တရားစုတည်း၊ မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသ မဟာရာဟုလောဝါဒသုတ် ၉၁-တွင်ပါ ဘုရား။

မြတ်စွာဘုရားက ကံဟူသောပုဒ်ကို ဤသို့ပညတ်ပါသည် ဘုရား။

ငါ့ရှင်ဂေါတမ မကောင်းမှုပြုခြင်း ကံကို သင် အဘယ်မျှဖြင့် ပညတ်ပါသနည်းဟု တပဿိနိဂဏက မေး၏၊ ဗုဒ္ဓက တပဿိနိဂဏ္ဌ ငါသည် ကံကို သုံးပါးအားဖြင့် ပညတ်၏၊ ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မနောကံတို့တည်းဟု မိန့်တော်မူ၏၊ မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသ ဥပါလိသုတ် ၄၁ တွင် ပါပါသည် ဘုရား။

ဤသို့ ညွှန်ပြသောအခါ ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မနောကံတို့ ကောင်းသော် ကံကောင်း၏၊ ယင်းတို့ မကောင်းသော် ကံမကောင်း။
(အင်္ဂုတ္တိုရ် ဒသကနိပါတ် စုန္ဒသုတ်-၄၆၆)

ဤအထက်ပါ သဘောတရားများအရ ဗုဒ္ဓသည် ဗြာဟ္မဏတို့၏ ရှေးဟောင်းကံကို လက်ခံတော်မမူဘဲ ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မနောကံတို့ကိုသာ လက်ခံသည်ဟု ဆရာတော်က ဆုံးဖြတ်ပါသည်၊ ဤနေရာ၌ အတ္တတည်းဟူသော ငါ အစွဲဖြင့် ပြုလုပ်နေသမျှ စေတနာရှေ့ပြေး ပါသည့်အတိုင်း ကုသိုလ်ကံ အကုသိုလ်ကံတို့ ဖြစ်ရသည်မှာ မှန်ပါသည် ဘုရား၊ သို့ရာတွင် ဆရာတော် ရှင်ဥက္ကဌသည် ရှေး မိုးကျရွှေကိုယ်ကံကို ပယ်၍ ဗုဒ္ဓ၏ သန္ဒိဌိက ကံကိုသာ ယူပါသည် ဘုရား၊ ထိုကံသည်သာလျှင် ဘဝ၏ အကောင်းအဆိုးကို ဖြစ်စေသည်ဟု လူသေလူဖြစ်တွင် ဆိုပါသည်၊ သို့ဖြစ်ရာ လူသေလူဖြစ်ဒေသနာတွင် လူပင်ဖြစ်သော်လည်း ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မနောကံ ညံ့ခဲ့သဖြင့် ခြေလက်အင်္ဂါမစုံသူများ၊ ရုပ်ပျက်ဆင်းပျက် ဖြစ်လာသူများ သန္ဓေကစ၍ ချွတ်ယွင်းခဲ့သူများကို တွေ့နေရပါသည် ဘုရား၊ ခြေလက်အင်္ဂါအစုံနှင့် မွေးလာပါလျက် နောင်မှ အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် ချွတ်ယွင်းသော်လည်း ယခု ပစ္စက္ခဘဝအစ၌ ကြုံလွယ်သော အမိအဖတို့၏ ချွတ်ယွင်းမှုကြောင်းလည်းကောင်း ထိုပုံပျက်ပန်းပျက်များ ဖြစ်ပေါ်လာရသည်ဟူ၍ ဆရာတော်က ဆိုပါသည်။

ထို့ကြောင့်ဆရာတော်သည် ပစ္စုပ္ပန်ဘဝကိုသာ အတည်ပြုပါသည် ဘုရား၊ ဤ၌ ပိဋကတ်တော်တွင် ကံနှင့် ပတ်သက်၍ ဤသို့ တွေ့ရပါသည် ဘုရား။ ယခုဘဝ ချမ်းသာ ဆင်းရဲ ခံစားမှု ဟူသမျှသည် ရှေးအတိတ်ကံ ကြောင့်ချည်းဟု ဆိုကြသော သမဏဗြာဟ္မဏတို့သည် ကိုယ်တိုင် သိအပ်သည်ကိုလည်း ကျော်လွန်ကုန်၏၊ အမှန်ဟု သမုတ်အပ်သော ပညာရှိတို့၏ စကားကိုလည်း ကျော်လွန်ကုန်၏၊ ထို့ကြောင့် သမဏဗြာဟ္မဏတို့၏ စကားကို အမှားဟု ငါဆို၏ဟု ဟော၏၊ သဠာယတနသံယုတ် သိဝကသုတ် ၄၂၃ တွင် ပါပါသည် ဘုရား။

လူသည် တစ်ချိန်တစ်ခါတွင် နှလုံးသွေး ရပ်၍ သေဆုံးပါသည်၊ နှလုံးမီး ဥသ္မာတေဇော (ကမ္မတေဇော)ခေါ် နှလုံးအိမ်စောင့်မီး ငြိမ်းသွားသောအခါ သေပြီဟု ခေါ်ပါသည် ဘုရား၊ ထိုသေသူမှ နောက်ဆုံး နှာခေါင်းမှ ထွက်သောလေသည် ၎င်း၏ နှလုံးတွင် စုဝေးသော ဓာတ်တို့၏ အငွေ့နှင့်တကွ အပြင်လောကသို့ပျံ့ လွင့်လာပါသည်၊ ယင်းလေကို မဟာရာဟုလောဝါဒသုတ်အရ ဥပါဒိန္နဓာတ်ဟု ခေါ်လေသည်၊ မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသ မဟာရာဟုလောဝါဒသုတ် ၉၁ တွင် ပါပါသည် ဘုရား။

ထို ဥပါဒိန္နဓာတ်သည် လေထုအတွင်းသို့ အခြားဓာတ်များဖြင့် အရောအစပ် မရှိ သီးခြား လွင့်ပါတော့သည်၊ ထိုလွင့်သော ဓာတ်သည် မူလတူရာဓာတ်များနှင့် စပ်ရန် သတ္တဝါတို့၏ နှာခေါင်းတွင်းသို့ ရှုလေနှင့်အတူ ပါဝင်သွားကြပါသည်၊ ဓာတ်တူရာ လူသား လူ၌သာလျှင် ၎င်းတို့၏ သွေးနှင့်ရောစပ်ကာ သွေးမှ သုတ်အဖြစ်သို့ ပြောင်းလိုက်၍ သွားပါသည်၊ ထိုအခါ မဟာတဏှာသင်္ခယသုတ် ပဋိသန္ဓေဗေဒခန်းအရ ဂန္ဓဗ္ဗဓာတ်ဟု ခေါ်ပါသည် ဘုရား။ (၃၄၃)

ဤ၌ အဆင်ပြေပါက ထိုဂန္ဓဗ္ဗဓာတ်သည် ဘဝသစ်ကို တည်ဆောက်ပါသည်၊ အဆင်မပြေလျှင် ထပ်မံ ပျံ့လွင့်ပါသည်။ (သာဓကအားဖြင့် ကမ္ဘာအရပ်ရပ်မှ အသံလွှင့်ရုံနှင့် ရုပ်မြင်သံကြားဓာတ်တို့သည် ၎င်းတို့ကို ထုတ်လွှင့်ရာ မီတာနှင့်တူရာ မီတာတို့၌ ပြန်လည်ထင်ရှားပေါ်သကဲ့သို့ပါဘုရား)၊ အသက်ရှိသော ဝိညာဏ်ကို ကူးလျှင် သဿတဒိဌိ ဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ အသက်မရှိတော့၍ ဘာမျှ မကူးစက်ဘူးဆိုလျှင်လည်း ဥစ္ဆေဒိဌိဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ ယခုဓာတ်၏ သဘောကသာ ကူးစက်ခြင်းဖြစ်သောကြောင့် ဝိညာဏ်လည်းမဟုတ်ပါ၊ ကံချည်းသက်သက်ဟူ၍လည်း မဟုတ်ပါ၊ ဥပါဒိန္နဓာတ်၏ ဓာတ်သဘော သက်သက်သာဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ သာဓကအားဖြင့် သံလိုက်သည် သံကို ကပ်သကဲ့သို့ပါ ဘုရား။

ဤလူသေလူဖြစ်တွင် အောက်ပါ ဘုရားဟောဖြင့် နိဂုံးချုပ်ပါသည် ဘုရား၊ ခန္ဓဝဂ္ဂသံယုတ် ဂဒ္ဒူလဗဒ္ဓသုတ် ၁၁၃ တွင် ဗုဒ္ဓရှင်မြတ် ဤသို့ ဟောတော်မူခဲ့ပါသည်၊ ခန္ဓာငါးပါး၌ အတ္တ ငါဟူ၍ ရှုနေသူတို့သည် ချည်တိုင်၌ ကြိုးနှင့်ချည်နှောင်ထားအပ်သော ခွေးပမာ ယင်းချည်တိုင်ကိုသာ လှည့်ပတ်ပြေးနေရသကဲ့သို့ အတ္တ- ငါစွဲ အတ္တဝါဒုပါဒါန်ကိုသာလျှင် လှည့်ပတ်ပြေးနေကြရကုန်လေသည် ဟူ၍ ဟောတော်မူခဲ့ပါသည် ဘုရား။

ယခုလည်း လူတိုင်းလူတိုင်းသည် ထိုအတ္တတည်းဟူသော ငါ မပြတ်နိုင်ကြသမျှ ကာလပတ်လုံး နေကြသူများ ဖြစ်ကြပါလျှက် လုပ်ကြသမျှ ကုသိုလ် အကုသိုလ် လုပ်ငန်းအားလုံး၏ အကျိုးကိုလည်း ငါခံစား ငါစံစားချင်မှုဖြစ်နေကြခြင်းပင်လျှင် ငါသေငါဖြစ် သဘောလက်ခံပြီးသားဖြစ်နေပါသည် ဘုရား။ ဤငါသေ ငါဖြစ်သည်ပင်လျှင် လူသေလူဖြစ်ကို တိုက်ရိုက်ဖွင့်ဆိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဆရာတော် ရှင်ဥက္ကဌက မိန့်ကြားမှုကို ကြားနာခဲ့ရပါသည် ဘုရား။

သောဓနာ အမှတ် (၃)

(သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်)

(၃၁)ဘုံနှင့် ပတ်သက်၍ စောဒနာ အမှတ် (၃) ပါ အချက်များအား ထေရဝါဒ ပိဋကတ် မြန်မာပြန်များနှင့် ပြန်လည် ရှင်းလင်းတင်ပြပါသည် ဘုရား။

ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော်များဘုရား-
ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားသည် ဘဝနှင့် ပတ်သက်၍ ပယ်ခိုင်းသည့် အထောက်အထားမှာ အင်္ဂုတ္တိုရ်ပါဠိတော် မြန်မာပြန်၊ ဆက္ကနိပါတ် ဘဝသုတ်၊ ၄၈၈-တွင် ရဟန်းတို့ ဤဘဝသုံးမျိုးတို့ကို ပယ်အပ်ကုန်၏၊ အဘယ်ဘဝသုံးမျိုးတို့ကိုပယ်အပ်သနည်းဟူမူ ကာမ၊ ရူပ၊ အရူပ - ဤဘဝသုံးပါးတို့ကို ပယ်အပ်ကုန်၏”ဟု ဆိုထားပါသည် ဘုရား၊ ဤကဲ့သို့ အချက်များနှင့် တူညီသောဘဝကို စွဲလမ်း၍ နောင်အနာဂတ်မှာ ဖြစ်ရလိုကြောင်း ဘဝကို တပ်မက်သူသည် ဝဋ်ကို ရှေ့သွားပြုသူသာဖြစ်ကြောင်း ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားသည် ခန္ဓဝဂ္ဂသံယုတ်၊ ဟာလိဒ္ဓိကာနိသုတ်၊ ၁၀-တွင် သူကြွယ် အနာဂတ်ကာလ၌ ဤသို့သော ရုပ်ဝေဒနာ သညာသင်္ခါရဝိညာဏရှိသူ ဖြစ်ရလို၏၊ ဤကဲ့သို့ အနာဂတ်ဘဝကို ကြံသူသည် ဝဋ်ကိုရှေ့သွားပြုသူမည်၏၊

၎င်းနောက် ထေရဝါဒပိဋကတ် အင်္ဂုတ္တိုရ် မဟာဝဂ္ဂသံယုတ် သစ္စသံယုတ် အဇ္ဈတ္တိကာယတနသုတ် ၃၇၅-တွင် “ဘဝသစ်ကို ဖြစ်စေသော သမုဒယသစ္စာဟူသည် ကာမတဏှာ၊ ဘဝတဏှာ၊ ဝိဘဝတဏှာတို့တည်း၊ ထိုတဏှာတို့ကို ပယ်အပ်ကုန်၏၊ မဂ်ဖြင့်ပယ်လော့။”

ထို့နောက်တစ်ဖန် ဥဒါန်းလောကသုတ်၊ ၁၀၅တွင် “ဘဝသည် နှိပ်စက်၏၊ ထိုဘဝကိုပင် နှစ်သက်ကြ၏၊ ဘဝဟူသည် ဘေး ဖြစ်၏၊ ဇရာ မရဏသည် ဖြစ်၏၊ ဘဝကို ပယ်ခြင်းငှာ ကျင့်ရ၏၊ ဘဝဖြင့် ဘဝမှမလွတ်၊ ဘဝပြတ်လိုခြင်းဖြင့်လည်း ဘဝမှမလွတ်၊ အလားတူပင် ဘဝကို ဗုဒ္ဓဘုရား လက်မခံကြောင်း သုတ်ပေါင်းများစွာ ရှိနေပါသည် ဘုရား။

၎င်းမှာ ဒီဃနိကာယ် မဟာဝဂ်၊ မဟာနိဒါနသုတ်၊ ၅၄-တွင် “ဥပါဒါန်သည်လျှင် ဖြစ်မှုဘဝ၏ အကြောင်းရင်းဟိတ်ပေတည်း၊ အခြေခံနိဒါန်းပေတည်း။”

၎င်း ဒီဃနိကာယ် ပါထိကဝဂ်၊ သင်္ဂီတိသုတ်၊ ၂၃၇-၂၃၈တွင် “သေဌေးသူကြွယ် နတ်ဗြဟ္မာအဖြစ်ကို တောင့်တ၍ ငါသေလျှင် ထိုဘဝတို့ကို ရောက်ရသော် ကောင်းလေစွဟု ရည်မှန်း၍ လှူ၏၊ ထိုစိတ်ကို ထား၍ ထိုစိတ်ကို ပွား၏၊ ထိုစိတ်သည် ယုတ်ညံ့သော ကာမဂုဏ်တရားသို့ ညွှတ်၏၊ မဂ်ဖိုလ်ကို မပွားစေကုန် စသည်ဖြင့် ဗုဒ္ဓသည်ဘဝကို ပယ်ခဲ့ပါသည် ဘုရား။

၎င်းနောက် ဥဒါန်းဂဏိကာသုတ် ၁၅၁-တွင် ကာမဂုဏ်နောက်ဘဝကျိုး မျှော်ကိုးသူသည် ရာဂမြူမစင်သူ ဖြစ်၏၊

အတ္တကိလမထာနုယောဂနှင့် ကာမသုခလိဒကာနုယောဂစသော အယုတ်တရား၂-ပါးကို ကျင့်ကြံသူ မည်၏၊ ကာမဘဝကို မျှော်ကိုးခြင်းသည် တဏှာအဝိဇ္ဇာကို ပွားစေ၏ဟု ဤသုတ်တွင် ဘဝကို မျှော်ကိုးသူသည် မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဟု ဆိုထားကြောင်း တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

ထေရဝါဒပိဋကတ် သုတ္တနိပါတ်၊ ပုဏ္ဏကမာဏဝပုစ္ဆာ ၄၁၃-တွင် ပုဏ္ဏကလုလင်၏ အမေးကို ဖြေကြားတော်မူရာတွင် “လူနတ် ဗြဟ္မာဘဝကို တောင့်တ၍ လှူဒါန်းသူအားလုံးသည် ဘဝကို တပ်စွန်းလျက်တဏှာဖြင့် လှူသောကြောင့်ဇာတိ ဇရာ မရဏ ဝဋ်ဆင်းရဲမှ မလွတ်နိုင်”ဟု မြတ်စွာဘုရားက အထက်ပါအတိုင်း ရှင်းလင်းစွာ ဖြေတော်မူပါသည် ဘုရား။

ဘဝသည်မစင်ကဲ့သို့တည်းဟု ဘုရားဟောကြားပုံမှာ အင်္ဂုတ္တိုရ် ဧကကနိပါတ်၊ ဧက၊ ဒသမတတိယဝဂ် ၄၆-တွင်မကောင်းသော မစင်မှန်က အနည်းငယ်မျှပင်ဖြစ်စေ မကောင်းသော အနံ့အသက် ရှိသကဲ့သို့ ဘဝဟူသည် အနည်းငယ်သော ဘဝကိုပင်လျှင် ငါ မချီးမွမ်း “အယုတ်ဆုံး လက်တစ်ဖျစ်စာ အချိန်၌ပင် ထိုဘဝကို မချီးမွမ်း”ဟု ဟောကြားတော်မူပါသည် ဘုရား။

မဇ္ဈိမပဋိပဒါအကျင့်သာလျှင် ဘဝချုပ်ရာကို သိနိုင်သော အထောက်အထားများမှာ ဣတိဝုတ်၊ ဒိဋ္ဌိဂတသုတ်၂၀၈-တွင် “ဘဝနှစ်သက်သူအားလုံး ဘဝချုပ်ရာဟောလျှင် တွန့်ဆုတ်၏၊ ဘဝမကြိုက်သူကလည်း ဘဝပြတ်ခြင်းကို အလိုရှိ၏၊ သေလျှင် ပြီး၏ဟု ထင်၏၊ စင်စစ်သော်ကား ခန္ဓာ၅ပါး၌ စွဲလမ်းမှု (ဥပါဒါန်)ကင်းအောင် ကျင့်သူသာလျှင် မဇ္ဈိမပဋိပဒါ အကျင့်ဖြင့် ဘဝချုပ်ရာ၏၊ ၎င်းနောက်ဘဝ ကြံစည်သူသည် မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဖြစ်ကြောင်း-

သုတ္တနိပါတ် ဒုဋ္ဌကသုတ် ၃၇၉-တွင် မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိအယူကို ပယ်ပြီးသော ရဟန္တာသည် ဘဝကြီးဘဝငယ်တို့၌ ကြံစည်တတ်သော မိစ္ဆာအယူမရှိ၊ ထို့ကြောင့် အဘယ်ဂတိသို့ မျှသွားရန် မရှိပြီ၊ ဘဝတဏှာဟူသည် ပယ်ရန်သာ ဖြစ်ကြောင်းကို -

သုတ္တနိပါတ် ဂုဟဋ္ဌကသုတ် ၃၇၇-တွင် “တဏှာအရင်းခံ တဏှာအကြောင်းရင်းဖြစ်သော ဘဝ၌ သာယာမှုဖြင့် ဘဝတဏှာ အချည်နှောင်ခံရသူ သတ္တဝါတို့သည် အတိတ်၊ အနာဂတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်ဘဝတို့၏ ကာမကို လိုလားတောင့်တကုန်လျက် မိမိတို့ကိုယ်တိုင်လည်း မလွတ်လပ်၊ အခြားသူတို့ကိုလည်း မလွတ်မြောက်စေနိုင်ချေ၊ ၎င်းအပြင် နတ်ဘဝကို ကြံစည်မှုကိုလည်း ဗုဒ္ဓဘုရားသည် အားပေးတော်မမူပါ ဘုရား။

မူလပဏ္ဏာသ စေတောခိလသုတ်၊ ၁၅၁-တွင် “ဤအကျင့် ဤသီလဖြင့် နတ်အမျိုးမျိုးသော်လည်းကောင်း၊ နတ်မင်းသော်လည်းကောင်း ဖြစ်ရအံ့တော့မည်ဟူ၍ နှလုံးသွင်းခြင်း, ထိုနတ်ဖြစ်ရတော့အံ့ဟု နတ်စွဲဘုံဘဝစွဲဖြင့် ကျင့်သော် ဤသာသနာတော်သည် စည်ပင်ပြန့်ပြောခြင်းငှာ မဖြစ်ပြီ” ဤသည်မှာ သာသနာတော်မှေးမှိန်မည်ဟု ဆိုလိုပါသည် ဘုရား။

နတ်အဖြစ်ကို သာယာသော် သာသနာအကျိုးပျက်အံ့ဟု ဟောကြားထားသည်မှာ အင်္ဂုတ္တိုရ် သတ္တကနိပါတ်၊ မေထုနသုတ် ၅၅၅-တွင် “နတ်အဖြစ်ကို သာယာခြင်း အလိုရှိခြင်းသည် ဤမြတ်သော သာသနာအကျင့်၌ ကျိုးပေါက်ခြင်းပင်တည်း၊ ဇာတိ ဇရာမရဏမှ မလွတ်၊ ဒုက္ခမှ မလွတ်မြောက်နိုင်”ဟု ဟောထားပါသည် ဘုရား။

“နတ်ဖြစ်ရန်ရှက်လော့၊ စက်ဆုပ်လော့”ဟူ၍ ဟောထားတော်မူကြောင်း အင်္ဂုတ္တိုရ် တိကနိပါတ် ဒေဝလောကသုတ် ၁၃၁-တွင် “တပါးသော အယူရှိကုန်သော ပရိဗိုဇ်က သင်တို့သည် ရဟန်းဂေါတမထံဝယ် နတ်ပြည်၌ ဖြစ်ခြင်းအကျိုးငှာ ဤမြတ်သော အကျင့်ကို ကျင့်သလောဟု မေးကုန်ငြားအံ့၊ ဤအမေးသည် ရှက်နိုးကုန်ရာသည် မဟုတ်လော၊ စက်ဆုပ်ကုန်ရာသည် မဟုတ်လော။”

“ရဟန်းတို့ သင်တို့သည် နတ်ဖြစ်ခြင်း၌ ငြီးငွေ့ကုန်သော် ရှက်နိုးကုန်သော် စက်ဆုပ်ကုန်သော် နတ်၌ဖြစ်သော အဆင်း၊ နတ်၌ဖြစ်သော ချမ်းသာ ငြီးငွေ့ကုန်သော် ရဟန်းတို့ သင်တို့သည် ရှေးဦးကပင်လျှင် ကာယ ဝစီ မနောဒုစရိုက်တို့ကိုပါ ငြီးငွေ့ရာ၏၊ စက်ဆုပ်ရာ၏၊ ရှက်နိုးရာ၏”ဟု ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား၊ ဤကဲ့သို့သော သုတ္တန်အထောက်အထားများအရ ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည်လူနတ်ဗြဟ္မာတည်းဟူသော ဘဝတို့ကို အားမပေးကြောင်း ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာတော်မြတ်များအား ရှင်းလင်းတင်ပြအပ်ပါသည် ဘုရား။

သောဓနာအမှတ် (၄)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]

နိုင်ငံတော် သီးခြားဝိနည်းဓိုရ် အရှင်မြတ်တို့ ဘုရား-
တပည့်တော်တို့သည် စောဒနာအမှတ် (၄)ကံ ကံ၏ အကျိုးတရားနှင့် ပတ်သက်၍ ပြန်လည်ရှင်းလင်း တင်ပြအပ်ပါသည် ဘုရား။

ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားသည် သဠာယတန ဝဂ္ဂသံယုတ် ကမ္မနိရောဓသုတ် ၃၄၀-တွင် “ရဟန်းတို့..နိဗ္ဗာန်သည် ကာယကံ ဝစီကံ မနောကံတို့ချုပ်ခြင်းကြောင့် ကိလေသာမှ လွတ်မြောက်သော အရဟတ္တဖိုလ်အာရုံ ဖြစ်၏၊ ရဟန်းတို့ ဤနိဗ္ဗာန်ကို ကံချုပ်ရာဟု ဆိုအပ်၏”ဟူ၍ ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

၎င်းနောက် ကံသည် ပယ်ရန်တရားဖြစ်ကြောင်းကိုလည်းကောင်း ကံပျော်သူသည် ဆင်းရဲမှ မလွတ်နိုင်ကြောင်းကို မဟာဝဂ္ဂသံယုတ် သစ္စသံယုတ် ပပါတသုတ် ၃၉၉-တွင် ရဟန်းတို့ ဇာတိ ဇရာ မရဏ ဒုက္ခတို့မှမလွတ်သော ကံသင်္ခါရတို့၌ပြုလုပ် ပျော်မွေ့နေကြကုန်သော သူတို့သည် ဆင်းရဲအပေါင်းမှ မလွတ်ဟု ငါဆို၏၊ ၎င်းတို့သည် သစ္စာ၄-ပါးကို မသိကြ၍ ကံဖြင့် သင်္ခါရအမှုတို့ကို ပြုလုပ်၍ နေကြသူတို့ ဖြစ်ကြလေရာ ကြီးစွာသော ချောက်ကမ်းပါးအတွင်းသို့ ကျရောက်နေကြသူများကဲ့သို့သာတည်းဟူ၍ ဟောထားပါသည် ဘုရား။

၎င်းနောက် ကံပျော်သူတို့သည် အမှောင်တွင်း ကျနေသူဖြစ်ကြောင်းကို မဟာဝဂ္ဂ သစ္စသံယုတ်။ အန္ဓကာရသုတ် ၄၀၂-တွင် “ထိုကံပျော်သူ သမဏ ဗြဟ္မဏတို့သည် ပဋိသန္ဓေ ဇာတိ ဖြစ်စေတတ်သော ကံသင်္ခါရအမှုတို့ကိုသာ ပြုလုပ်၍၊ ဇာတိ ဇရာ မရဏတည်းဟူသော အမှောင်နယ်ထဲ၌သာ ကျင်လည်ကြလျက် ဆင်းရဲမှ မလွတ်သောသူတို့သာ ဖြစ်ကြကုန်သည်ဟူ၍ ကံအကျိုးတရားကို ရှေးရှုမိပါက သံသရာလည်ရေးကိုသာ အားပေးတတ်ကြောင်းဖြစ်သဖြင့် တပည့်တော်များ တင်ပြရခြင်း ဖြစ်ပါသည် ဘုရား။

၎င်းနောက် ဆက်လက်၍ တင်ပြရန်မှာ အင်္ဂုတ္တိုရ် ဧကနိပါတ်၊ ကောဋ္ဌိကသုတ်၊ ၁၈၈-တွင် “ငါ့ရှင် မျက်မှောက်ကံအကျိုး ခံစားရန်၊ တမလွန်အကျိုး ခံစားရန်၊ ရင့်ကျက်သော ကံအကျိုး၊ မရင့်ကျက်သော ကံအကျိုး၊ အကျိုးများသောကံ၊ အကျိုးနည်းသောကံစသော- များသောကံတို့၏ အကျိုးကို ခံစားရန် ကံအတွက် မြတ်စွာဘုရားထံ၌ အကျင့်မြတ်ကို ကျင့်သုံးပါသလောဟု ကောဋ္ဌိကရဟန်းက လျှောက်၏၊ သာရိပုတ္တရာက ထိုကဲ့သို့ ကံတို့ကို ခံစားရန်မဟုတ်ပါ၊ မသိသေးသော သစ္စာ၄-ပါး၌ လည်းကောင်း၊ ထိုသစ္စာ၄-ပါးကို သိပြီး၍ ထိုးထွင်းနားလည် သိရန်လည်းကောင်း “မြတ်စွာဘုရားထံ၌ ကျင့်သုံးပါ၏ဟု ဖြေ၏”ဟူ၍ ဟောကြားထားကြောင်းပါ ဘုရား။

ပညာမဲ့များသာလျှင် ကံကို ယုံ၏ဟု အောက်ပါ သုတ္တနိပါတ် ဒွယတာနုပဿနာသုတ် ၃၇၀-တွင် “လောက၌ များစွာကုန်သော ဆင်းရဲဒုက္ခဟူသမျှသည် ကုသိုလ်ကံ အကုသိုလ်ကံတို့ကြောင့် ဖြစ်ရကုန်၏၊ ပညာနုံ့သူတို့သည် မသိနားမလည်သည်ဖြစ်၍ လောကီ ကုသိုလ်ကံ အကုသိုလ်ကံတို့ကို ပြုရကား ပုထုဇဉ်သည် အဖန်ဖန်ဆင်းရဲခြင်းသို့ ကပ်ရောက်ရ၏၊ ပိုင်းခြားသိသူသည် ထိုဝဋ်ဆင်းရဲဖြစ်ကြောင်း လောကီကုသိုလ် အကုသိုလ်တို့ကို မပြုလုပ်ရာ”ဟု ဟောပါသည် ဘုရား။

ကံပယ်ရေးဆိုင်ရာများကိုလည်း “ဟောထားကြောင်း မဟာဝဂ္ဂ ဗောဇ္ဈင်္ဂသံယုတ် တဏှာက္ခယသုတ် ၁၈၂-တွင် “ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂကို ပွားများသော် ထိုရဟန်းသည် တပ်မက်မှုတဏှာကို ပယ်၏၊ တပ်မက်မှုတဏှာကို ပယ်ခြင်းကြောင့်ကံကို ပယ်၏၊ ကံကို ပယ်ခြင်းကြောင့်ဝဋ်ဆင်းရဲကို ပယ်၏၊ ဥဒါယီ ဤသို့လျှင် တဏှာကုန်ခြင်းကြောင့် ကံကုန်၏၊ ကံကုန်ခြင်းကြောင့် ဆင်းရဲဒုက္ခ ကုန်ဆုံးခြင်းကြောင့်ရောက်၏”ဟု ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

ကံနှင့် ဆိုင်ရာပညတ်ကို ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည် မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသ ဥပါလိသုတ် ၄၁-တွင် “ငါ့ရှင်ဂေါတမ မကောင်းမှုပြုခြင်း၌ ထိုမကောင်းမှုပြုခြင်းဖြစ်သော ကံကို အဘယ်မျှ ပညတ်ပါသနည်း” ဟု တပဿီနိဂဏ္ဌက မေးလျှောက်၏၊ ဗုဒ္ဓရှင်တော်က “တပဿီ မကောင်းမှု ပြုခြင်း, ကောင်းမှု ပြုခြင်းတို့၌ ကံသုံးပါးကိုသာ ငါဘုရား ပညတ်၏၊ အဘယ်ကံသုံးပါးနည်းဟူမူ ကာယကံ ဝစီကံ မနောကံတို့တည်း”ဟူ၍ မိန့်တော်မူပါသည် ဘုရား။

မကောင်းမှုအကုသိုလ်ပြုသူတိုင်း အပါယ်သို့ ကျသည်ဆိုသော စကားသည် ကံကို လက်ခံကျင့်သုံးသူနှင့်သာ ဆိုင်ကြောင်းကို သဠာယတနသံယုတ် သင်္ခဓမ္မသုတ် ၄၉၉-တွင်- “ဗုဒ္ဓရှင်၏ အလိုကား ထိုမကောင်းမှု ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကံတို့ကို မစွဲလမ်း၊ ပြန်လည်မစဉ်းစားသော် ထိုမကောင်းမှု ကံမှ လွတ်၏၊ ကာမတို့မှ မှားမှန်းသိ၍ နောင်မပြုလုပ်တော့ဟု ရှောင်ကြဉ်သော် ပယ်စွန့်သော် မကောင်းမှုဟု သိသဖြင့် ထိုကံမှ လွတ်၏၊ သို့ရာတွင် ငါသည် ထိုမကောင်းမှုကို ပြုခဲ့မိ၏တကားဟု စွဲလမ်း၍ နှလုံးမသာ ဖြစ်နေသော် ထိုမကောင်းမှုကံကို စွဲလမ်းခြင်းဖြင့်ပင် ထိုအကုသိုလ်မကောင်းမှုမှ မလွတ်နိုင်ကြောင်း” ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

ကံအားလုံးမှ စွန့်သူသည်သာလျှင် ဆင်းရဲအပေါင်းမှ လွတ်ကြောင်းကို သုတ္တနိပါတ်။ တတိယသုတ်၊ ၃၄၀-တွင် “အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည် ဆင်းရဲမျိုး ဒုက္ခတို့ ဖြစ်စေတတ်သော အတိတ် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်ကံ ဟူသမျှတို့ကို မဂ်ဉာဏ်ဖြင့် လွှင့်မှုတ်ထုတ်ပစ်၍ လှည့်ပတ်မှုမာယာ၊ မောက်မာမှု မာန၊ အမျက်ထွက်မှု ဒေါသတို့ကို ပိုင်းခြားသိလျက် (ဖြစ်ကြောင်းဖြစ်ခြင်း, ချုပ်ခြင်း ချုပ်ကြောင်း)ရုပ်နာမ်တို့၏ အဆုံးကို ပြုအံ့ဟုကျင့်သော ပရိဗ္ဗာဇာကအဖြစ်သို့ ရောက်၏”၊ ပရိဗ္ဗာဇက ဆိုသည်မှာကံကို လွှင့်မှုတ်ပစ်သူ ဖြစ်ကြောင်းတွေ့ရပါသည် ဘုရား။

ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော်များ ဘုရား-
ဖဿကြောင့် ကံမြောက်၏ဟု ဟောကြားထားပုံမှာ အင်္ဂုတ္တိုရ် ဆက္ကနိပါတ် နိဗ္ဗေဓိကသုတ် ၄၅၆-တွင် “ရဟန်းတို့ စေ့ဆော်မှုစေတနာဖြင့် ကိုယ်ဖြင့် ဖြစ်စေ၊ နှုတ်ဖြင့် ဖြစ်စေ၊ စိတ်ဖြင့် ဖြစ်စေ ကုသိုလ်ကံ အကုသိုလ်ကံတို့ကို ပြုရကား စေတနာကို ကံဟူ၍ ငါဆို၏၊ ရဟန်းတို့ တွေ့ထိမှု ဖဿသည် ကံတို့၏ ဖြစ်ကြောင်းတည်း၊ ဖဿချုပ်ငြိမ်းမှုသည် ကံချုပ်ငြိမ်းမှု မည်၏၊ အင်္ဂါရှစ်ပါးရှိရာ မဂ်သည် ဖဿချုပ်ငြိမ်းရာ အကျင့်တည်းဟု ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

ကံပြတ်မှ သံသရာပြတ်ကြောင်းကို ဗုဒ္ဓဘုရားသည် သုတ္တနိပါတ် ဒွယတာနုပဿနာသုတ် ၃၇၃-တွင် “ဖြစ်ပေါ်လာသော ဆင်းရဲဒုက္ခ အားလုံးသည် အားထုတ်အပ်သော ကံဟူသော အကြောင်းကြောင့် ဖြစ်ပွားရ၏၊ ဒုက္ခဟူသည် အားထုတ်အပ်သော ကံကြောင့် ဖြစ်ရခြင်းတည်းဟု ဤသို့ သိ၍ ကံအားလုံးကို စွန့်ပယ်ပြီးလျှင် ကံကင်းရာ နိဗ္ဗာန်၌ လွတ်မြောက်သော ဘဝတဏှာပြတ်ပြီးသော၊ ငြိမ်းအေးသော ရဟန္တာအား သံသရာကုန်ပြီ၊ တစ်ဖန် ဘဝသစ်ဖြစ်ရေးမရှိပြီ”ဟူ၍ ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည် ကံအားလုံးကို ပယ်စွန့်ကြောင်း ဥဒါန်း၊ အာယု သင်္ခါရော ဿဇ္ဇနသုတ် ၁၃၉-တွင် “မြတ်စွာဘုရားသည် အတုမဲ့နိဗ္ဗာန်နှင့် အဖန်ဖန်ဘဝဖြစ်မှုတို့ကို နှိုင်းချိန်လျက် ဘဝဖြစ်ရန်ကံကို စွန့်ပယ်ခဲ့လေပြီ၊ အဇ္ဈတ္တ၌ ကောင်းစွာစင်ကြယ်သော သတိဖြင့် မွေ့လျော်ကာ ချပ်ဝတ်နှင့် တူသော မိမိသန္တာန်မှ ကိလေသာကို ဖျက်ဆီးပြီးလေပြီ” ဟု ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

အထက်ပါ သုတ္တန်အထောက်အထားများကြောင့် ကုသိုလ် အကုသိုလ်တို့၏ အကြောင်းအကျိုးကို ဆက်ကာမပြတ် ကျင်လည်တတ်သော ဘဝသံသရာ၏ အထောက်အကူ ကံတရားတို့ကို ပယ်စွန့်တော်မူကြောင်း တင်ပြအပ်ပါသည် ဘုရား။

သောဓနာ အမှတ် (၅)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]

ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
စောဒနာ အမှတ်(၅) နှင့် ပတ်သတ်သော ပစ္စုပ္ပန်ဆိုင်ရာ ဗုဒ္ဓဒေသနာများကို တင်ပြအပ်ပါသည် ဘုရား၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တရားဒေသနာများသည် ပစ္စုပ္ပန် သန္ဒိဌိကဂုဏ်ဖြစ်ကြောင်းကို အောက်ပါသုတ်များတွင် တွေ့ရှိရပါသည် ဘုရား၊ ဒီဃနိကာယ်၊ ပါထိကဝဂ်၊ ပါသာဒိကသုတ် ၁၁၀ တွင် ... “ငါဘုရားအစစ်၏ တရားမှန်သည် သန္ဒိဋ္ဌိက အကာလိက ဧဟိပဿိက ဩပနေယျိက ပစ္စတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗ -စသော တရားဂုဏ်နှင့် ညီသောတရားဖြစ် ၏၊ ကိလေသာငြိမ်းမှု တရားလည်း ဖြစ်၏၊ မဂ်ဖိုလ် နိဗ္ဗာန်ကိုရှေးရှုသော တရားလည်း ဖြစ်၏၊ ဤအင်္ဂါ ၃ရပ်နှင့် ကိုက်ညီသော် ငါ၏တရား တရားစစ်ဟု မှတ်ကြလော့”ဟု ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

တရား ဒေသနာများကို လည်း သန္ဒိဋ္ဌိက အစရှိသော တရားဂုဏ်နှင့်အညီ ဟောကြားရန်ကို နိဒါန၊ ကောသလသံယုတ်၊ စန္ဒူပမသုတ် ၃၉၁-တွင်-

“ရဟန်းတို့ မည်သည့်ရဟန်းမဆို သန္ဒိဋ္ဌိက၊ အကာလိက၊ ဧဟိပဿိက စသော တရားဂုဏ်နှင့်ညီသော တရားကိုသာ ဟောကြ၊ မဂ်ဖိုလ် အကျိုးကိုလည်း ဖြစ်ကြစေ၊ တရားမှန်ကို သိ၍ ကျင့်သုံးနိုင်ကြစေဟု ဟောမှ သာလျှင် စင်ကြယ်သောတရား”ဟု ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

အတိုချုပ်အားဖြင့် ဆိုသော် တရားဂုဏ်တော်သည်ပင်လျှင် သန္ဒိဋ္ဌိကဂုဏ်ဆောင် တရားဖြစ်ကြောင်းကို “ဣတိပိ သော ဘဂဝါ၊ သွာက္ခာတ” စသော မိန့်မြွက်ချက်များဖြင့်ပင် လုံလောက်ပြီ ထင်ပါသည် ဘုရား။

မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသ ဝေခနသသုတ် ၂၄၆-တွင် ကစ္စာနအား “ကစ္စာန ဤအတူသာလျှင် ဟန်မဆောင် မလှည့်ပတ် ဖြောင့်မတ်သော သဘောရှိသည့် သိနားလည်သော ယောက်ျားသည် လာပါစေ၊ ငါ ဆုံးမမည်၊ ငါ တရားဟောမည်၊ ငါ ဆုံးမသည့် အတိုင်း ကျင့်သုံးသူသည် မကြာမြင့်မီပင် ဤသို့လျှင် အဝိဇ္ဇာ အနှောင်အဖွဲ့မှ လွတ်မြောက်ပြီ ဟု ကိုယ်တိုင်သာလျှင် သိလိမ့်မည်၊ ကိုယ်တိုင်သာလျှင် မြင်လိမ့်မည်”ဟု ဖြောင့်မတ်သော လူတစ်ဦးအား တရားဂုဏ်နှင့်အညီ ချက်ချင်းလက်ငင်း အကျိုးရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

ဤကဲ့သို့ အထက်ပါ အထောက်အထားများဖြင့် ဗုဒ္ဓရှင်၏ ဒေသနာအစစ်ကား သန္ဒိဋ္ဌိကဂုဏ်ဖြင့်သာ ဆောင်သော တရားများဖြစ်ကြောင်း တင်ပြပါသည် ဘုရား။

သောဓနာ အမှတ်(၆)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]
ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား -
စောဒနာအမှတ် (၆)အား ရှင်းလင်းတင်ပြပါမည် ဘုရား။

“အဘိဓမ္မာ”ဟူသော ဝေါဟာရစကားလုံးနှင့်ပတ်သတ်၍ လျှောက်ကြားပါမည် ဘုရား။

ယင်း အဘိဓမ္မာ စကားလုံးကို ဝေါဟာရအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိလာသည်မှာ မူလဗုဒ္ဓ၏ ပါဝစနအသုံးတွင် မတွေ့ရကြောင်းပါ ဘုရား၊ မတွေ့ရကြောင်းကို အောက်ပါသုတ်ဖြင့် ကိုးကားတင်ပြပါသည် ဘုရား။

အင်္ဂုတ္တိုရ် ဧကဒသကနိပါတ်၊ တယောဓမ္မသုတ်၊ ၃၆၈-တွင် - “ဤလောက၌ ဇာတိ ဇရာ မရဏ ဟူသော ဤတရားသုံးမျိုးရှိနေ၍သာလျှင် ငါသည် ဗုဒ္ဓဟူ၍ ပွင့်ပေါ်ခဲ့ရသည်၊ ဤတရားသုံးမျိုးကို လွန်မြောက်ရန်သာလျှင် ငါ၏ ဓမ္မဝိနယတို့ ထွန်းတောက်ခဲ့ရသည်”ဟူ၍ ဟောကြားထားရာတွင် ငါ၏ ဓမ္မဝိနယ ဟူသော အသုံးအနှုန်း သာလျှင် တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

အဘိဓမ္မာ ဟူသော ဝေါဟာရစကားလုံးမျိုး မတွေ့ရပါ ဘုရား၊ ၎င်းနောက် ပထမသံဂါယနာတင်ရန် အရှင်မဟာကဿပ၏ အဖွင့်ဩဝါဒတွင်လည်း ဓမ္မနှင့် ဝိနယ ဟူသော ဝေါဟာရမှတပါး အဘိဓမ္မာ ဟူသော စကားလုံး အသုံးမျိုး မတွေ့ရကြောင်း အောက်ပါ ကိုးကားချက်ဖြင့် တင်ပြပါသည် ဘုရား။

စူဠဝဂ်ပါဠိတော် မြန်မာပြန် ပဉ္စသတိကက္ခန္ဓက ၄၈၂-တွင်၊ ရဟန်းများက အာနန္ဒာနှင့် ပတ်သတ်၍ အရှင်မဟာကဿပကို လျှောက်တင်ရာတွင် “အရှင်အာနန္ဒာသည် ဘုရားထံမှ ဓမ္မ နှင့် ဝိနယ များစွာကို သင်ခဲ့ပါ၏”ဟု တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

၎င်းစူဠဝဂ် ၄၈၂-တွင်ပင် မထေရ်ကြီးများက “ငါတို့သည် ရာဇြုဂိဟ်၌ ဝါဆိုကုန်လျက် ဓမ္မနှင့် ဝိနယကို သံဂါယနာတင်ရမူ ကောင်း၏”ဟူ၍ ဟောကြားထားရာတွင်လည်း ဓမ္မနှင့် ဝိနယကိုသာ သင်္ဂါယနာတင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ခွဲခြား၍ သုံးထားပါသည် ဘုရား။

ဤတွင်လည်း အဘိဓမ္မာဟူသော ဝေါဟာရအသုံးအနှုန်းကို မတွေ့ခဲ့ရပါ ဘုရား၊ ၎င်းပဉ္စသတိကက္ခန္ဓက တစ်ခုလုံးတွင် ဓမ္မနှင့်ဝိနယဟူသော အသုံးအနှုန်းသည် ပထမသံဂါယနာတင် တစ်လျှောက်၌ တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

တစ်ဖန် ဒုတိယသံဂါယနာတင်အခန်း ၎င်းစူဠဝဂ်ပါဠိတော် မြန်မာပြန် ၅၀၁တွင် အရှင်ရေဝတနှင့် ပတ်သက်၍ ဖော်ပြရာ၌လည်း “ဓမ္မဝိနယနှင့် မာတိကာကို ဆောင်၏၊ ကျွမ်းကျင်လိမ္မာ၍ နက်နဲသော ဉာဏ်ပညာရှိ၏”ဟူသော အသုံးအနှုန်းကိုသာ တွေ့ရပါသည်။

၎င်းပါဠိတော် ၅၀၁တွင် အရှင်သာဠအား “ဓမ္မနှင့် ဝိနယကို ဆင်ခြင်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်”ဟူသော အသုံးအနှုန်းမျိုးသာ ပါရှိပါသည် ဘုရား။

ထို့ကြောင့် ပထမနှင့် ဒုတိယ သံဂါယနာတင်ပွဲ နှစ်ရပ်လုံး၌ပင် ဓမ္မနှင့် ဝိနယဟူသော စကားအသုံးအနှုန်းကိုသာ ထပ်တလဲလဲ တွေ့ရပါသည် ဘုရား၊ အဘိဓမ္မာဟူသော ဝေါဟာရအသုံးအနှုန်းမျိုးကို မတွေ့ရပါ၊ သို့ရာတွင် ပထမဝါ၌ မြတ်စွာဘုရားဟောခဲ့သော သာမုက္ကံသိက တရားတော်သုံးသုတ်မှ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ဒေသနာတော်သည်ကား နောင်တတိယသံဂါယနာတင်ပွဲ ရောက်သောအခါ အတွေးအခေါ်များဖြင့်သာ ဆိုင်သောသုတ် ဖြစ်နေသဖြင့် အဘိဓမ္မာဟူသော ဝေါဟာရ နာမပညတ်အဖြစ်သို့ ရောက်ရှိသွားလိမ့်မည်ဟူ၍ ယူဆရပါသည် ဘုရား။

ထို့နောက် တတိယသံဂါယနာတင်ပွဲတွင်မူ ဓမ္မဝိနယကို သုတ်ဝိနည်းအဘိဓမ္မာဟူ၍ ပိဋကတ်သုံးပုံ ဖြစ်ပေါ်လာကြောင်း တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

အထက်ပါအချက်များကြောင့် အဘိဓမ္မာဟူသော ဝေါဟာရစကားလုံးကို မြတ်စွာဘုရား၏ မူလပါဝစနတွင် မတွေ့ရှိကြောင်း လျှောက်ထားအပ်ပါသည် ဆရာတော်အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား။

သောဓနာအမှတ် (၇)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]
ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာတော်အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
စောဒနာအမှတ် (၇)အား ရှင်းလင်းတင်ပြပါသည် ဘုရား။

သဗ္ဗညုတဉာဏ်တော်နှင့် ပတ်သက်၍ ကိုယ်တိုင်ရေးသားခဲ့သော ဆရာစိန်နှင့် ဆွေးနွေးကြည့်ရာတွင် အောက်ပါ သုတ္တန်အကိုးအကားဖြင့် တင်ပြခြင်းကို တပည့်တော်သခင်မြတ်ဆိုင်မှတစ်ဆင့် လျှောက်ကြားခြင်း ဖြစ်ပါသည် ဘုရား။

ဤသဗ္ဗညုတဉာဏ်တော်နှင့် ပတ်သက်၍ ထေရဝါဒပိဋကတ် မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသပါဠိတော်(၁၅၇) ပရိဗ္ဗာဇကဝဂ်၊ တေဝိဇ္ဇဝစ္ဆသုတ်တွင် မြတ်စွာဘုရားကိုယ်တော်တိုင် ဝစ္ဆအနွယ်ဖြစ်သော ပရိဗိုဇ်တစ်ဦး၏ မေးမြန်းချက်ကို အောက်ပါအတိုင်း ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား “အရှင်ဘုရား ရဟန်းဂေါတမသည် အလုံးစုံကို သိ၏၊ အလုံးစုံကို မြင်၏၊ အမြဲမပြတ် ဉာဏ်အမြင်သည် ရှေးရှုထင်၏ဟု အကြွင်းမဲ့ဉာဏ်အမြင်ကို ဝန်ခံ၏ဟု ကြားဖူးပါသည်၊ ဤကဲ့သို့ ပြောဆိုသူများသည် မြတ်စွာဘုရား၏ စကားအရ ပြောဆိုသူများ” ဖြစ်ပါကုန်၏လောဟု မေးမြန်း လျှောက်ထား၏၊ ဝစ္ဆ ရဟန်းဂေါတမသည် အလုံးစုံသိ၏၊ အလုံးစုံ မြင်၏၊ ငါသွားနေသည် ဖြစ်စေ၊ ရပ်နေသည်ဖြစ်စေ အမြဲမပြတ် ဉာဏ်အမြင်သည် ရှေးရှုထင်၏ဟု အကြွင်းမဲ့ ဉာဏ်အမြင်ကို ဝန်ခံ၏ -ဟူ၍ ပြောဆိုသော သူတို့သည် ငါ၏ စကားအရပြောဆိုသူများ မဟုတ်ကုန်၊ ငါ့ကို မဟုတ်မမှန်သော အားဖြင့်လည်းစွပ်စွဲကြကုန်၏”ဟု ဗုဒ္ဓရှင်ကိုယ်တော်တိုင် ဟောကြားထားသည်ကို တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

သို့ရာတွင် ဗုဒ္ဓမှ ဤသို့ ပြန်လည်မိန့်တော်မူပါသည် ဘုရား၊ “ဝစ္ဆ ရဟန်းဂေါတမသည် ဝိဇ္ဇာသုံးပါး ရှိ၏-ဟု ပြောဆိုသော သူသည်အမှန်အားဖြင့် ငါ၏ စကားအရပြောဆိုခြင်း ဖြစ်ရာ၏”ဟူ၍ တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

ဤမျှဖြင့် စောဒနာအမှတ် (၇)အား ရှင်းလင်းတင်ပြရပါသည် ဘုရား။

ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာတော်အရှင်မြတ်တို့ ဘုရား-

စောဒနာအမှတ် (၈)သည် သက်ဆိုင်ရာများက ဖြေဆိုရန်သာရှိ၍ တပည့်တော် စောဒနာအမှတ် (၉)ကို ဆက်လက်လျှောက်ထားပါမည် ဖြစ်ကြောင်းပါ ဘုရား။

သောဓနာအမှတ် (၉)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]
ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာတော်အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
စောဒနာအမှတ် (၉)ကို စောဒနာပြုပါမည် ဘုရား။

စောဒနာအမှတ် (၉)နှင့် ပတ်သက်၍ စောဒကရဟန်းများ စွပ်စွဲသလို ဆရာတော်ရှင်ဥက္ကဋ္ဌသည် ဝိနည်းတော်ကို ပစ်ပယ်ခြင်း သဘောမျိုးမဟုတ်ကြောင်းပါ ဘုရား။

သင်္ကန်းဝတ်၍ သာသနာ့အရေခြုံကာ မသိနားမလည်သူတို့ကို လိမ်ညာလှည့်ဖြားခြင်းဆိုသည့် အချက်ကိုလည်း တပည့်တော်များ မတွေ့ဖူးကြောင်းပါ ဘုရား၊ သို့ရာတွင် သင်္ကန်းဝတ်အချို့ အကျင့်မမှန်သူ ရဟန်းအသိုင်းအဝိုင်းတို့၌ ဝိနည်းတော်များနှင့် ဆန့်ကျင်နေသော မှားယွင်းချက်များရှိနေသည်ကို အရိပ်နိမိတ်မျှ ထောက်ပြသွားဟန်ရှိပါသည်၊ ဝိနည်းသည် သာသနာ၏ အသက်ဖြစ်သည်ကို တပည့်တော်များလည်း လက်ခံပါသည် ဘုရား။

ထိုများစွာသော အချက်များအနက်မှ အနည်းငယ်ကိုသာ တပည့်တော်များ တင်ပြလိုပါသည် ဘုရား။

၎င်းမှာ သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂပါဠိတော်(၇၂၊၇၃) သာမညဖလသုတ်၊ သုဘသုတ်-၂၁၆တွင် “အချို့သော အရှင်သမဏဗြဟ္မဏတို့သည် လူတို့ယုံကြည်၍ လှူသော သုံးဆောင်ဖွယ်တို့ကို သုံးဆောင်ကြပြီးလျှင် မှားသော အသက်မွေးမှု မဂ်ဖိုလ်မှ ဖီလာဖြစ်သော ဤသို့ အသက်မွေးမှုတို့ကို ပြုကြကုန်၏၊ အဘယ်တို့နည်းဟူမူ သတို့သမီး ထိမ်းမြားပေးခြင်း, စေ့စပ်ပေးခြင်း, ကျက်သရေတိုးစေခြင်း, ကျက်သရေယုတ်စေခြင်း, မန္တန်စုပ်ခြင်း, နတ်သွင်းမေးခြင်း, နတ်ကိုးခြင်း, ြုဂိဟ်နတ်ပူဇော်ခြင်း, ဗေဒင်အတိတ်နိမိတ်ဟောအတတ် ဆေးဝါးအတတ်တို့ကို ပြုစီရင်ခြင်း စသည်တို့တည်း” ဟု ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

ဤအချက်များကို ကျူးလွန်နေသော ရဟန်းအချို့ရှိသည်ကိုလည်း အရှင်ဘုရားများ သိပြီးဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ ထိုကဲ့သို့ ဥပါဒါန်အစွဲအလမ်း သွင်းသူများကိုသာ ရည်ရွယ်၍ ဥပါဒါန်အစွဲရှိသော ရဟန်းအချို့ကိုသာ ဆိုလိုပါသည် ဘုရား။

၎င်းနောက် (ဣတိဝုတ်၊၁၄၁) သတ္တဇဋိလသုတ်တွင် “ရဟန်းဟူသည် မကောင်းမှု အလုံးစုံ၌ လုံ့လမပြုရာ၊ သူတပါး၏ အခစား မဖြစ်ရာ၊ သူတပါး၏ ပင်ပန်းဆင်းရဲမှုကို မှီ၍ အသက်မမွေးရာ၊ လာဘ်အလို့ငှာ ကုန်သွယ်ခြင်း မပြုရာ”ဟု ၎င်းနှင့် ပတ်သက်၍ အချို့သော သူများသည် ပလ္လင်ဆင်းငွေချေ၍ တရားဟောနေသူများကို ဆိုလိုပါသည် ဘုရား။

အချို့နေရာများတွင် ရွှေ၊ ငွေကို အလှူခံသော် ဘုရားသားမဟုတ်ကြောင်း သဠာယတနဝဂ္ဂသံယုတ်၊ မဏိစူဠကသုတ်၊ ၅၀၃-တွင် “ရဟန်းသည် ရွှေ၊ ငွေကို အပ်စပ်၏ဟုဆိုလျှင် ကာမဂုဏ်၅ပါးကိုလည်း အပ်စပ်၏၊ ဆိုရာ မည်ပေရာ၏၊ အဘယ်နည်းနှင့်မျှ ရွှေ၊ ငွေကို သာယာသင့်၏ဟု ငါမဟော၊ ရွှေ၊ ငွေကို အပ်စပ်၏ဟု ခံယူလျှင် ထိုရဟန်းသည်ငါဘုရား၏ သားတပည့်သဘောမရှိပြီ” ဟု ဟောထားပါသည် ဘုရား၊ ဆရာတော်ရှင် ဥက္ကဋ္ဌသည် ထိုအချက်မျိုးနှင့် ပတ်သက်၍ တစ်ခါဖူးမျှ မည်သည့်အကြောင်းနှင့်မျှ အလှူခံဖူးခြင်းမရှိပါ ဘုရား။

တစ်ဖန်နိဒါနသံယုတ်(၄၅၇) နန္ဒသုတ်တွင် ပါသည့် “နန္ဒ လက်လိပ်ထိုးသင်္ကန်းကို ဝတ်ရုံခြင်း, အရောင်ထွက်သော သပိတ်ကိုကိုင်ဆောင်ခြင်း, မျက်ရေးကွင်းခြင်းတို့သည် ရဟန်းအဖို့ မအပ်စပ်ချေ” ဟု ဟောထားပါသည် ဘုရား၊ ထို့ကြောင့် ဆရာတော်သည် သက်တော် ၄၀-မှစ၍ မည်သည့်အခါမျှ သင်္ကန်းရုံခြင်း မပြုပါ၊ လက်ကန်တော့ဖြင့် သင်္ကန်းခြုံရုံသာ ခြုံပါသည် ဘုရား။

၎င်းပြင် သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂ ပါဠိတော်မြန်မာပြန်၊ သာမညဖလသုတ်၊ မဇ္စျိမသီလ ၆၈-တွင် “ပွဲကြည့်ခြင်း, ကခြင်း, သီခြင်း, တီးမှုတ်ခြင်း, သဘင်ပွဲ၊ စာဟောပွဲစသော သူတော်ကောင်းတရား၏ ဆူးငြောင့်ဖြစ်သော ပွဲကြည့်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်၏၊ ဤသည်လည်း ထိုရဟန်း၏ သီလပေတည်း”ဟု ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား၊ ယင်းအမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ ဆရာတော်ရှင်ဥက္ကဋ္ဌသည် ရေးသားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည် ဘုရား။

မူလပဏ္ဏာသ၊ ဓမ္မဒါယာဒသုတ် ၁၈-တွင် “ရဟန်းတို့ ငါဘုရား၏ တရားအမွေခံတို့သာလျှင် ဖြစ်ကြစေလော့၊ ပစ္စည်းအမွေခံတို့ မဖြစ်ကြစေလင့်”ဟူ၍ ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား၊ ၎င်းနောက် အလားတူပင် လျှောက်ထားပါသည် ဘုရား၊ ခန္ဓာ ၅-ပါးသည် သင်တို့ ဥစ္စာမဟုတ်၊ သင်တို့ ဥစ္စာမဟုတ်သော တရားတို့ကို ပယ်ကြကုန်လော့၊ ယခုဇေတဝန်ကျောင်း၌ရှိသော ကျောင်းအဆောက်အအုံ၊ မြက်၊ သစ်ခက်စသည်တို့ကို လူတို့ကဆောင်ယူကြသော်လည်းကောင်း မီးရှို့ဖျက်ဆီးကြသော်လည်းကောင်း သင်တို့ ကိုယ်ပိုင်ပစ္စည်း မဟုတ်သဖြင့် မည်သို့မျှ မဖြစ်ကြကုန်လင့်”ဟု မူလပဏ္ဏာသ၊ အလဂဒ္ဒူပမသုတ် ၁၉၉-တွင် ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

အထက်ပါ သုတ်၂-ခုအရ ဆရာတော်ရှင်ဥက္ကဋ္ဌသည် ကိုယ်ပိုင်သဘောဖြင့် ကျောင်းကန်များ၊ တန်ဆောင်းများကို ရေစက်ချ၍ မည်သည့်အခါမျှ အပိုင်ယူခြင်း မပြုပါ ဘုရား။

သုတ္တနိပါတ်(၃၁၄) သမ္မာပရိဗ္ဗာဇနိယသုတ်တွင် “အကြင်ရဟန်းသည် ငါ့ကို ရှိခိုးကြကုန်၏ ဟူ၍လည်း ဘဝင်မမြင့်ရ၊ စိတ်မတက်ကြွရ၊ ဆဲဆိုသော်လည်း ရန်မဖွဲ့ရ၊ သူတပါးတို့လှူသော ပစ္စည်းဘောဇဉ်ကို ရ၍လည်း မာန်မယဇ်ရာ၊ အကြင်ရဟန်းသည် ဒိဋ္ဌ, သုတစသော မင်္ဂလာတို့ကိုလည်းကောင်း၊ ဥပ္ပါတကျမ်း, အိမ်မက်ကျမ်း, လက္ခဏာကျမ်းတို့၌ ယုံကြည်ခြင်းကို အကြွင်းမဲ့ပယ်ဖျောက်မှ ထိုရဟန်း လောကုတ္တရာရဟန်း မည်၏”ဟူ၍ ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား၊ နောက်တစ်သုတ်တွင် “ရဟန်းတို့ ငါသည် သတ္တဝါတို့ကို ဖျောက်ဖျက်သည်မဟုတ်၊ ဆင်းရဲကိုပယ်၍ ဒုက္ခငြိမ်းရာ ချုပ်ရာကိုသာ ညွှန်ပြ၏၊ ပညတ်၏၊ ထိုသို့ ပညတ်သဖြင့် သူတပါးတို့သည် ငါ့အား ဆဲကြစေကာ ရေရွတ်ကြကုန်စေကာ ချုပ်ချယ်ကြကုန်စေကာမူ ညှဉ်းဆဲကြကုန် စေကာမူလည်း ငါဘုရား၌ အမျက်ထွက်ခြင်း စိတ်ဆိုးခြင်း မနှစ်မြို့ခြင်းတို့ မဖြစ်ပေါ်ပေ၊ ပူဇော်ကြစေကာ မြတ်နိုးကြစေကာ ချီးကျူးကြစေကာ အရိုအသေပြုကြစေကာမူလည်း ငါ၌ တက်ကြွခြင်း ဝမ်းမြောက်ခြင်း နှစ်လိုခြင်းဟူ၍ မဖြစ်ပေ၊ ရဟန်းတို့......သင်တို့သည်လည်း ငါကဲ့သို့ပင် နှလုံးသွင်း၍ ကျင့်သုံးကြကုန်လော့”ဟု မူလပဏ္ဏာသ အလဂဒ္ဒူပမသုတ် ၁၉၉-တွင် ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

အထက်ပါ အထောက်အထားများနှင့်အညီ ဆရာတော် ရှင်ဥက္ကဋ္ဌသည် မည်သို့သော အကြောင်းနှင့်မျှ စိတ်ဆိုးခြင်း, မာန်တက်ခြင်း မတွေ့ခဲ့ဖူးပါ ဘုရား။

အင်္ဂုတ္တိုရ် ဆက္ကနိပါတ်(၄၇၃) ဥတ္တရိမနုဿသုတ်တွင် “မြှောက်ပင့်ခြင်း နှိမ့်ချခြင်း ရှုတ်ချခြင်း ခြောက်ခြင်းပြု၍ ဟောပြောသူသည် မဂ်ဖိုလ်နှင့် မထိုက်တန်ချေ”ဟူ၍ ဟောကြားထားအပ်ပါသည် ဘုရား။

ဆရာတော်ရှင်ဥက္ကဋ္ဌသည် ဤကဲ့သို့ အမြှောက် အခြောက်များနှင့် ပတ်သက်၍ ငရဲနှင့် ခြောက်ခြင်း နတ်နှင့် မြှောက်ခြင်းတို့ကို မပြုလုပ်ကြောင်းပါ ဘုရား။

ဗုဒ္ဓကိုယ်တိုင် ဂိုဏ်းဂဏဝါဒ ဗုဒ္ဓလက်မခံကြောင်း အင်္ဂုတ္တိုရ် ဆက္ကနိပါတ်(၄၆၄) သင်္ဂဏိကာရာမသုတ်တွင် “အပေါင်းအသင်း ဂိုဏ်းဂဏတို့၌ ပျော်မွေ့သောရဟန်း ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြင့် သမ္မာဒိဋ္ဌိ အမြင်မှန်ရနိုင်ရန် မဖြစ်နိုင်၊ နိဗ္ဗာန်မျက်မှောက်ပြုခြင်းငှာ မထိုက်”ဟူ၍ ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

ဆရာတော်ရှင်ဥက္ကဋ္ဌသည် ၎င်းအချက်နှင့်မညီ မည်သည့်ဂိုဏ်းဂဏတွင်မှ ပါဝင်ခြင်းမရှိပါ ဘုရား။

မူလပဏ္ဏာသပါဠိတော်(၁၃၉-၁၄၁) အနုမာနသုတ်တို့တွင် “အပြောခက်အံ့၊ သည်းမခံအံ့၊ မိမိကိုယ်ကို မြှင့်တင်၊ သူတပါးကို ရှုတ်ချအံ့၊ အမျက်ထွက်တတ်အံ့၊ အမျက်စွဲကြီးအံ့၊ ရန်ြုငိးဖွဲ့တတ်အံ့၊ ပြောအဆို မခံအံ့၊ အမျက်ဖြင့် နီးစပ်သော စကားကို ပြောအံ့၊ စောဒကကိုလည်းကောင်း၊ စောဒနာကိုလည်းကောင်း “ခြိမ်းခြောက်အံ့၊ အပြစ်တင်အံ့၊ ကြိမ်းမောင်းအံ့၊ ပြန်လှန်ပြောဆိုအံ့၊ စကားလှီးလွှဲအံ့၊ စိတ်ဆိုးခြင်း, ပြစ်မှားခြင်း ထင်စွာပြုအံ့၊ ပြေလည်အောင် မဖြေဆိုအံ့၊ ဂုဏ်ပြိုင်အံ့၊ ကျေးဇူးချေဖျက်အံ့၊ မနာလိုဝန်တိုအံ့၊ စဉ်းလဲအံ့၊ ခက်ထန်အံ့၊ လှည့်ပတ်အံ့၊ မောက်မာအံ့၊ အယူ၌ စွဲလမ်းအယူသည်းလွန်းအံ့၊ အယူကို စွန့်လွှတ်နိုင်ခဲအံ့၊ ထိုရဟန်းမျိုးကို ဆုံးမခြင်းငှာ မထိုက်၊ အကျွမ်းဝင်ခြင်းငှာ မထိုက်၊ ပေါင်းသင်းခြင်းငှာ မထိုက်” ဟု အတိအလင်း ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

ဤအထက်ပါ အဆိုအမိန့်များကို ထောက်ရှု၍ ဆရာတော်ရှင်ဥက္ကဋ္ဌသည် ဝိနယဓမ္မကို ပုတ်ခတ်ခြင်း မဟုတ်၊ ဖောက်ဖျက်သောသူ၊ ဥပါဒါန်စွဲစေသူများနှင့် ဒေသနာတော်ကို ဖောက်ဖျက်နေသည့်သူများကိုသာ ဆိုလိုပါကြောင်းတင်ပြပါသည် ဘုရား။

သောဓနာအမှတ် (၁၀)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]
ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
စောဒနာလွှာအမှတ် (၁၀)တွင် ဝိနည်းသိက္ခာပုဒ်တော်များနှင့်အညီ နေထိုင်ကြသော ရဟန်းကောင်း ရှင်ကောင်းရဟန်းတို့အား စော်ကားမှုပြုခြင်းဟူ၍ စောဒနာတင်ထားပါသည် ဘုရား။

ဤယခုတပည့်တော်များ တင်ပြလျှောက်ထားနေသော ပိဋကတ်တော် အကိုးအကားကောက်နုတ်ချက်များကို ဆရာတော်များထောက်ရှုပါက မည်မျှအထိ တပည့်တော်များသည် ရှေးထေရဝါဒအရင်းခံ အရှင်အာနန္ဒာ အရှင်ဥပါလိစသော ရဟန္တာအရှင်မြတ်တို့၏ ဩဝါဒတရားတော်များကို ဦးထိပ်ပန်ဆင် လေးစားကြည်ညိုကြောင်း ထင်ရှားလျက်ရှိနေပါသည် ဘုရား။

ထို့ကြောင့်ဓမ္မဝိနယနှင့်အညီ ကျင့်သုံးလျက်ရှိတော်မူကြသော သံဃာတော်အရှင်မြတ်များကို ယခုလည်း အဓမ္မသဘော မစွပ်စွဲပါ၊ နောင်အနာဂတ်ကာလတွင်လည်း အဓမ္မသဘော မစွပ်စွဲဝံ့ကြောင်း လေးစားစွာ လျှောက်ထားတင်ပြအပ်ပါသည် ဆရာတော်အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား။

ဤအချက်ကို ကြည့်ခြင်းဖြင့်လည်း တပည့်တော်များကို စော်ကားသည်ဟူ၍ စောဒနာတွင် တင်သွင်းထားခြင်းကိုပင်လျှင် မတွေးတတ်အောင်ဖြစ်ရပါသည် ဘုရား။

ဤမျှဖြင့် အမှတ် (၁၀)ကို ဖြေဆိုပါသည် ဘုရား။

သောဓနာအမှတ် (၁၁)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]
ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
စောဒနာ အမှတ် (၁၁) အားရှင်းလင်းတင်ပြပါသည် ဘုရား။
ယခုပရိတ်ရွတ်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းရန် အောက်ပါသုတ်များကို တင်ပြပါသည် ဘုရား။

အင်္ဂုတ္တိုရ် ပဉ္စကနိပါတ်(၅၂) ဣဋ္ဌသုတ်တွင် မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် အနာထပိဏ်သေဌေးအား ဆုံးမရာ၌ ရခဲသော အကျိုး ၅-ပါးတို့တွင် အသက်ရှည်ခြင်း, အဆင်းလှခြင်း, အခြံအရံများခြင်း, ဘဝကောင်းရခြင်း စသည်တို့ အလိုရှိပါက စိတ်ဖြင့် နှစ်သက်ရုံဖြင့်လည်းကောင်း၊ နှုတ်ဖြင့် တောင့်တရုံဖြင့်လည်းကောင်း ထိုအကျိုး ၅-ပါးတို့ကို မရနိုင်၊ အကယ်၍ ရနိုင်ကုန်အံ့၊ ဤလောက၌ မည်သူမျှ ယုတ်လျော့သူဟူ၍ မရှိနိုင်ရာ၊ ဒါယကာ ထိုအလိုရှိရာတို့သည် ကိုယ်တိုင်ကျင့်သုံးသူသာလျှင် ရရာ၏ ဟူ၍ ဟောထားကြောင်းတွေ့ရပါသည် ဘုရား။

ထို့ကြောင့်ပရိတ်မန္တန်စသည်တို့အား ရွတ်ဖတ်သရဇ္ဈယ်ခြင်းအားဖြင့် အကျိုးတစ်စုံတစ်ရာ မရရှိနိုင်ကြောင်း တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

၎င်းနောက် သီလက္ခန္ဓဝဂ္ဂပါဠိတော်(၇၂၊၇၃) သာမညဖလသုတ်၊ မဟာသီလခန်းတွင် မဂ်ဖိုလ်မှ ဖီလာဖြစ်သော ကျက်သရေတိုးစေခြင်း, ကျက်သရေ ယုတ်စေခြင်း, မန္တန်စုတ်ခြင်း, နတ်ကိုးခြင်း, ဆုတောင်းပြည့်၌ ြုဂိဟ်နတ်ပူဇော်ခြင်း, ဗေဒင်အတတ်၊ နိမိတ်ဟောအတတ်၊ ဆေးဝါးအတတ်တို့ကို ပြုစီရင်ခြင်းတို့ကို စောင့်စည်းရန် (မပြုလုပ်ရန်) မြတ်စွာဘုရား တားမြစ်တော်မူခဲ့ပါသည် ဘုရား။

သုတ္တနိပါတ်၊ ပရိဗ္ဗာဇနိယသုတ် ၃၁၄-တွင် “အကြင်ရဟန်းသည်ဒိဋ္ဌ, သုတ စသောမင်္ဂလာတို့ကို လည်းကောင်း၊ ဥပ္ပါတကျမ်း, အိပ်မက်ကျမ်း, လက္ခဏာကျမ်း, ဗေဒင်ကျမ်းတို့၌ ယုံကြည်ခြင်းကို အကြွင်းမဲ့ပယ်သတ်မှသာလျှင် လောကုတ္တရာရဟန်း”ဟူ၍ ဆိုထားပါသည် ဘုရား။

ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် အရှင်အာနန္ဒာအား ဤသို့ ဟောကြားထားပါသည် ဘုရား။

ဒီဃနိကာယ် မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ် ၉၈-တွင် “အာနန္ဒာသင်တို့သည် မိမိမှတပါး အခြား၌ အားထားရာကိုးကွယ်ရာဟု မထားမူ၍ မိမိတို့ ကိုယ်ကိုသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာအဖြစ် သိကြပြီး တရားတော်တို့ကို သာလျှင် အားထားကာ နေကြလော့”ဟူ၍ ဟောထားပါသည် ဘုရား။

၎င်းနောက် ခန္ဓဝဂ္ဂ အတ္တဒီပသုတ် ၃၄-တွင် “ရဟန်းတို့ တရားကို ဆောင်၍ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးခြင်းထက် အခြားကိုးကွယ်ရာဟူသည် ဘယ်မှာရှိတော့အံ့နည်း”ဟူ၍ ဟောထားပါသည် ဘုရား။

ဤကဲ့သို့ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးရန် ဘုရားဟောခဲ့သော သုတ်ပေါင်းများစွာရှိပါသည် ဘုရား၊ ယင်းသို့သော ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရား၏ တရားတော်မြတ်များကို မျက်ကွယ်ပြု၍ “သမန္တာ စက္ကဝါဠေသု၊ အတြာဂစ္ဆန္တု ဒေဝတာ” ဆိုသော စကားလုံးမှစလိုက်ရာ နတ်ကိုးခြင်းကို တားမြစ်ထားသော သာမညဖလသုတ်ပါ အဆိုအမိန့်များကို လည်းကောင်း၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုအားကိုးရန်ဟူသော အဆိုအမိန့်ဖြစ်သည့် အတ္တဒီပသုတ် ကိုလည်းကောင်း၊ ဣဋ္ဌသုတ်ပါ အချက်များကိုလည်းကောင်း ဆန့်ကျင်၍ ပရိတ်ကြီး (၁၁)သုတ်နီးပါးလုံး သိကြား၊ ဂဠုန်, နဂါး, နတ်မျိုးစုံ, ငှက်မျိုးစုံတို့အား ဘေးမသီ ရန်မခ တောင်းပန်တိုးလျှိုးနေကြသောကြောင့် ဗုဒ္ဓဘုရား၏ တရားတော်အားလည်းကောင်း သားတော်များဖြစ်သည့် ရဟန်းများကိုလည်းကောင်း ကျော်လွန်၍ ကိုးကွယ်ရာများ နောက်ကိုလိုက်ကာ သာသနာယိမ်းယိုင်ခြင်းသို့ ရောက်စေသည်ဖြစ်ပါသောကြောင့် ယင်းပရိတ်တို့ကို ရွတ်ဖတ်ခြင်း မပြုပါ ဘုရား။

ပရိတ်ရွတ်ခြင်းသည် ကောင်းကျိုးဧကန်မှန်ပါက အဘယ့်ကြောင့် ဆေးရုံများ ဆောက်လုပ်နေကြသည်ကို တပည့်တော်များ နားမလည်ပါ ဘုရား။

သောဓနာအမှတ် (၁၂)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]
ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
စောဒနာလွှာအမှတ် (၁၂)ကို ဖြေရှင်းပါမည် ဘုရား။
ဤစေတီပုထိုး ရုပ်ပွားတော် ဆံတော် ဓာတ်တော်တို့ကို ဖြေရှင်းရန်ပါ ဘုရား။

ဤကိစ္စကို ဖြေရှင်းရာ၌ တပည့်တော်များ၏ ကိုယ်ပိုင်ဉာဏ်ဖြင့် သုံးစွဲပြောဆိုခြင်းမျိုး မပြုလုပ်လိုပါ ဘုရား၊ အောက်ပါ ဘုရားဟော ဒေသနာတော်များ အရသာလျှင် ကိုးကားရကြောင်းကို ရိုသေစွာ လျှောက်ထားအပ်ပါသည် ဘုရား။

ယင်းနှင့် ပတ်သက်၍ အင်္ဂုတ္တိုရ်ဒသကနိပါတ်၊ ဓောဝနသုတ်၄၂၄-တွင် ဤသို့ ပါပါသည် ဘုရား။

အရိုးကောက်ပွဲသည် ရွာသူတို့အလုပ် ပုထုဇဉ်တို့၏ အလုပ်သာဖြစ်၍ အရိယာတို့အလုပ်မဟုတ်၊ အကျိုးမဲ့ အလုပ်သာ ဖြစ်၏၊ အထူးသိရန် ချုပ်ရန် ငြိမ်းရန် အမှန်သိရန် မဟုတ်၊ တဏှာကုန်ရန် ဖြစ်သော နိဗ္ဗာန်အလို့ငှာ မဟုတ်၊ ဇာတိ ဇရာ မရဏ သောက ပရိဒေဝ ဒုက္ခတို့မှ မလွတ်ကင်းကုန်ဟု ဟောထားပါသည်။ (ဓာတ်တော် မွေတော်သည်သာတည်းဟု သိသာပါပြီ)။

နောက်ဓမ္မပဒ အဂ္ဂိဒတ္တဗြာဟ္မဏသုတ် ၃၉-တွင်
“တော တောင်အရံ ကိုးကွယ်ရာဟူသမျှတို့သည် ဘေးကင်းသော ကိုးကွယ်ခြင်းမဟုတ်၊ မြတ်သော ကိုးကွယ်ခြင်း မဟုတ်၊ ဤသို့ ကိုးကွယ်ရာဟူသမျှကို ကိုးကွယ်ရာဟူသမျှကို ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်ခြင်းသည် ဒုက္ခခပ်သိမ်းမှ မလွတ်မြောက်နိုင်”ဟု ဟောပါသည် ဘုရား။

နောက်နိဒါနဝဂ္ဂသံယုတ်၊ အဘိနန္ဒသုတ် ၃၇၁-၌ အောက်ပါအတိုင်း ဟောပါသည်။
“ဓာတ်လေးပါးအစုသက်သက်သာဖြစ်သော အရာတို့ကို နှစ်သက်ခြင်းသည် ဒုက္ခကို နှစ်သက်သည်မည်၏၊ ထိုဓာတ် ၄-ပါးကို မနှစ်သက်သူသည် သာလျှင် ဒုက္ခမှလွတ်ငြိမ်းရာ၏”ဟု ဟောပါသည် ဘုရား။
(ဤရုပ်ပစ္စည်းတို့သည် ရုပ်အစုအဝေးသက်သက်တို့ကိုသာ ဖြစ်ကြကုန်ပါသည်ဘုရား)။

နောက်ခန္ဓဝဂ္ဂ၊ ဝက္ကလိသုတ် ၉၃-၌ ဝက္ကလိကို ဘုရားဟောသည်မှာ “ဝက္ကလိငါ၏ ဤအပုပ်ကောင်တည်းဟူသော ကိုယ်ကို ဖူးမြော်ခြင်းသည် မသင့်လျော်၊ တရားကို မြင်သောသူသည်သာ ငါဘုရားကို မြင်သည်မည်၏၊ တရားကို မမြင်သူသည် ငါဘုရားကို မြင်လျက်လည်း မသိမြင်ရာ” ဟု ဟောတော်မူပါသည် ဘုရား။

နောက်တစ်ဖန် သုတ္တနိပါတ်၊ သုဒ္ဓကသုတ် ၃၈၀-၌ ဤသို့ ဟောပါသည် ဘုရား။

မြင်ရုံမျှဖြင့် သတ္တဝါအား စင်ကြယ်၏ဟု ဆိုသော်၊ အဆင်းသဏ္ဌာန်ကို သိရုံမျှဖြင့် ဆင်းရဲကို လွန်မြောက်နိုင်၏ဟု ဆိုသော် ကိလေသာဥပဓိနှင့် တကွသာဖြစ်သော ထိုသူသည်အရိယာမဂ်မှတပါးအခြားသော လမ်းစဉ်ဖြင့် စင်ကြယ်နိုင်၏ဟု ဆိုရာသို့ ရောက်၏၊ ထိုသို့ ပြောဆိုသူကို မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဟု ပြောဆိုရာ၏”ဟု ဟောထားပါသည် ဘုရား။

ထို့ကြောင့် ဤအပိုဒ် ၁၂-ကို အကျယ် တပည့်တော်များ မလျှောက်ထားလိုတော့ပါ၊ ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်များသည်သာ ဆုံးဖြတ်တော်မူကြရန် လေးစားစွာ လျှောက်ထားအပ်ပါသည် ဘုရား။

သောနာအမှတ် (၁၃)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]
ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
ယခု သောဓနာလွှာ အမှတ် ၁၃-ကို လျှောက်ကြားပါမည် ဘုရား။
ဤအပိုင်းမှာ လူမျိုး၏ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးစံနှင့် ကိုးကွယ်မှုဆိုင်ရာများ ဖြစ်ပါသည် ဘုရား။

ဤအပိုင်းကို လျှောက်ထားရာ၌လည်း တပည့်တော်အနေနှင့် ရိုးသားစွာလျှောက်ကြားရလျှင် တပည့်တော်ကိုယ်တိုင်ပင် ဤအခန်း၏ စက်ရိပ်မှ မလွတ်ပါ ဘုရား၊ တပည့်တော်၏ အိမ်မှာ ဘုရားစင်လည်း ရှိပါသည်၊ နေ့စဉ်မပြတ်လည်း ရဟန်းတော်များကို ဆွမ်းလောင်းလျက်ရှိပြီး တပည့်တော်၏ သမီးမြေးများကို ပန်း ရေချမ်း ကပ်စေခြင်း, ဘုရားရှိခိုးစေခြင်း စသည်တို့ကို တိုက်တွန်းညွှန်ကြားပေးလျက်ရှိပါသည် ဘုရား။

ထို့ကြောင့် သူ့နေရာ သူ့အရွယ်အစားအလိုက် ဗုဒ္ဓသာသနာတော်နှင့် ဗမာ့ယဉ်ကျေးမှုကို သိမ်းသွင်းနေရသူဖြစ်၍ ဤစက်ရိပ်မှမလွတ်ပါဟု လျှောက်ထားရခြင်းဖြစ်ပါသည် ဘုရား။

သို့သော် အောက်ပါ ပိဋကတ်တော် အဆိုအမိန့်များဖြင့်သာ လျှောက်ထားပါရစေ ဘုရား။

မူလပဏ္ဏာသပါဠိတော်(၁-၁၀)အထိ မူလပရိယာယသုတ်၊ အဆိုအမိန့်များကို ကြည့်လျှင် သာမန်ပုထုဇဉ်မှ ရဟန္တာ ဗုဒ္ဓဘုရားသခင်အထိ ဤသင်္ခါရလောကကြီးကို ရှုမှတ်ဆင်ခြင်တော်မူပုံ အဆင့်ပေါင်း ၇-ဆင့်မျှဖြင့် ဖွင့်ဆိုဟောသည်ကို ဆရာတော်များ သိရှိတော်မူကြပြီးဖြစ်ပါမည်ဟု ယုံကြည်ပြီးဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ ဤသည်ပင်လျှင် အဆုံး၌ ရဟန်းတော်များက ကျေနပ်ခြင်းမရှိကြကြောင်း တွေ့ရပါသည် ဘုရား၊ မြတ်စွာဘုရားသည်ပင်လျှင် မလွယ်သော အခက်အခဲများရှိသည်ဖြစ်ရာ တပည့်တော်အဖို့ မလျှောက်တတ် နိုင်တော့ပါ ဘုရား၊ သို့သော်တတ် စွမ်းသမျှ တင်ပြရပါမည် ဘုရား။

အင်္ဂုတ္တိုရ် စကုတ္ကနိပါတ်၊ ရူပသုတ် ၃၉-တွင် အဆင်းနှင့် အသံကို ထိုးဖောက်မကြည့်နိုင်လျှင် ဓမ္မကို မမြင်နိုင်ဟူ၍ ဤသို့ ဟောပါသည် ဘုရား။

“အကြင်သူတို့သည် အဆင်းနှင့် သဏ္ဌာန်ကိုသာ ပမာဏပြုကြကုန်၏၊ အကြင်သူတို့ကား အသံ၌သာ ပမာဏပြုကြကုန်၏၊ ထိုသူတို့သည် အလိုဆန္ဒ၌လည်းကောင်း၊ တပ်စွဲခြင်းရာဂ၌ လည်းကောင်း ဆန္ဒရာဂအလိုသို့ လိုက်ပါကုန်သည်ဖြစ်၍ ဘုရားတရားသံဃာတို့၏ ဂုဏ်အစစ်အမှန်ကို မသိနိုင်ကြကုန်၊ စင်စစ်ထိုသူတို့သည် ချီးမွမ်းသံ၌သာလျှင် နစ်မျောကြရ၏၊ ဘုရားတရားသံဃာတို့၏ ဂုဏ်အစစ်ကို သိသူတို့သည် နိဗ္ဗာန်ကိုသာ ရှေ့ရှုသည်ဖြစ်၍ ချီးမွမ်းသံ၌ မမျောပါတော့ချေ”ဟု ဟောပါသည် ဘုရား၊ သာသနာယဉ်ကျေးမှုအစပိုင်းတွင် ထိုအဆင်းအသံတို့၏ အရင်းခံဖြစ်သော လူအများစု၏ အလိုဆန္ဒအလျောက်ဆွဲဆောင်ကြရသည်မှာ၊ တစ်နည်းအားဖြင့် အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုဖြစ်ရခြင်းပါ ဘုရား၊ သာသနာ၏ ဆိုလိုရင်းနှင့်ကား တခြားစီသာ ရှိကြောင်းပါ ဘုရား။

၎င်းနောက် သဂါထာဝဂ္ဂသံယုတ်၊ သုန္ဒရိကသုတ် ၁၆၁-တွင် မီးပူဇော်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ မြတ်စွာဘုရား အလိုမရှိကြောင်းကို ဤသို့ ဟောပါသည်ဘုရား-

“ပုဏ္ဏား ထင်းကို မီးရှို့သော သင်သည် မီးရှို့ကာမျှဖြင့် စင်ကြယ်၏ဟု မအောက်မေ့လင့်၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း၊ ထိုထင်းကို မီးရှို့ခြင်းသည် အပ၌သာ ဖြစ်သည်၊ ထိုစကားသည် မှန်၏၊ အကြင်သူသည် အပ၌ဖြစ်သော မီးရှို့ခြင်းဖြင့် စင်ကြယ်ခြင်းကို အလိုရှိ၏၊ ထိုသူကို မီးရှို့ခြင်းကြောင့် စင်ကြယ်၏ဟု ပညာရှိတို့ မဆိုကုန်”

ဤတွင် ရှေးခေတ် ထင်းမီးပူဇော်မှုတို့နေရာတွင် ယခုခေတ်ဆီမီး ဖယောင်းတိုင်တို့ဖြင့် အကျုံးဝင်ပါသည် ဘုရား။

နောက်တစ်သုတ် ဒီဃနိကာယ မဟာဝဂ်၊ မဟာပရိနိဗ္ဗာနသုတ် ၁၃၂-တွင် မြတ်စွာဘုရား၌ အမြတ်ဆုံးပူဇော်မှုဟူသည်နှင့် ပတ်သက်၍ တရားတော်အတိုင်း ကျင့်သုံးခြင်းသည်သာလျှင် “ပူဇော်သက္ကာတို့၏ အထွတ်အထိပ်”ဟူ၍ မြတ်စွာဘုရား မိန့်မြွက်တော်မူပါသည်၊ “ပန်းနံ့သာ အမွှေးအကြိုင်တို့ဖြင့် ပူဇော်ခြင်းကိုလည်းကောင်း၊ တူရိယာဂီတဖြင့် ပူဇော်ခြင်းကိုလည်းကောင်း ထိုပူဇော်ခြင်းများတို့ထက် လောကုတ္တရာတရားအားလျော်စွာ ကျင့်သုံးခြင်းသည်သာလျှင် မြတ်စွာဘုရားကို အမြတ်ဆုံး ပူဇော်သက္ကာမည်ပေသည်” ဟု အရှင်အာနန္ဒာမထေရ်မြတ်ကြီးအား မိန့်တော်မူထားခဲ့ပါသည် ဘုရား။

ထို့ကြောင့် ဆီမီး ပန်း အမွှေးတိုင်တို့ကို ပူဇော်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ပိဋကတ်တော် ဒေသနာများအတိုင်းသာ တင်ပြလိုက်ရကြောင်းပါ ဘုရား။

သောဓနာအမှတ် (၁၄)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]
ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
ယခု စောဒနာလွှာအမှတ် (၁၄)နှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းချပချက်ပါ ဘုရား။

ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရား၏ အလိုတော်မှာ သံသရာတွင် ကျင်လည်စေသော ဆုပေးနည်းမျိုးကို မည်သည့်အခါမျှ မပြုလုပ်ကြောင်း အောက်ပါ အထောက်အထားများဖြင့် တင်ပြပါသည် ဘုရား။

ဝိနည်းမဟာဝါ စီဝရခန္ဓကဝဂ် ၃၉၅-တွင် ဗုဒ္ဓရှင်တော်အား ဇီဝကဆရာက အဝတ်ပုဆိုးတို့ကို သင်္ကန်းအဖြစ်သုံးရန် လှူဒါန်းသည်၌ ဇီဝကက ဆုပေးရန် လျှောက်ထားပါသည်၊ ထိုအခါမြတ်စွာဘုရားက “ဇီဝက မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည် ဆုပေးခြင်းမှ လွန်မြောက်ကြပြီး ဖြစ်ရာကုန်၏” (ဆုမပေးဟူ၍ ဆိုလိုသည်။)

ထို့နောက် ဇီဝကသည် အပ်စပ်သည်ဆိုသောအခါမှ ခွင့်ပြုတော်မူ၏၊ နောက်တစ်ဖန် ဝိသာခါကျောင်းအမကြီးကလည်း အင်အားချို့တဲ့နေသော ရဟန်းများနှင့် ပတ်သက်၍ ဆုရှစ်ပါး ခွင့်ပြုပါရန် လျှောက်ထားသည်တွင် အထက်ပါဇီဝက အားမိန့်မှာသည့်အတိုင်းပင် မြတ်စွာဘုရားတို့မည်သည် ဆုပေးခြင်းမှ လွန်မြောက်ပြီး ဖြစ်ကြကုန်၏ဟု မိန့်တော်မူ၏၊

ဝိသာခါက အပ်စပ်သော ဆုဖြစ်ပါသည်ဟု လျှောက်ထားသောအခါမှသာ ခွင့်ပြုတော်မူပါသည် ဘုရား၊ ဤအပ်စပ်သည်ဆိုသော စကား၏ အဓိပ္ပာယ်မှ အတ္တကိလမထနှင့် ကာမသုခလိဒကာနုယောဂ အစွန်းနှစ်ပါးနှင့်သော်လည်းကောင်း၊ အာသဝေါတရားတို့ဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ ဘဝကို ကျင်လည်ရာ တဏှာနယ်မှသော်လည်းကောင်း “ကင်းလွတ်သော ဆုများကိုသာ ခွင့်ပြုတော်မူကြောင်းပါ ဘုရား။

အကြောင်းမှာ ဓမ္မစကြာ၏ အစပိုင်းမှာပင် အတ္တကိလမနှင့် ကာမသုခလိဒကာနုယောဂ အယုတ်တရားအစွန်းနှစ်ပါးကို ပယ်စွန့်ရန် ဟောတော်မူခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ် ဘုရား။

ကာမတဏှာ၊ ဘဝတဏှာ၊ ဝိဘဝတဏှာစသော တဏှာသုံးမျိုးတို့ကိုလည်း ပယ်စွန့်ရန် ဟောခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ အာသဝေါတရားတည်းဟူသော ကာမာသဝ, ဘဝါသဝ, အဝိဇ္ဇာသဝတို့ကိုလည်း ပယ်စွန့်ရန် ဒေသနာအရပ်ရပ်တွင် ဟောဆိုပြီး ဖြစ်ပါသည်၊ ယင်းသို့ မြတ်စွာဘုရား ကိုယ်တော်တိုင်က ဒေသနာတော်အရပ်ရပ်တွင် ပယ်စွန့်ရန် ဟောထားပါလျက် ထိုသို့ပယ်စွန့်ရမည်ဖြစ်သော တရားတို့နှင့် မကင်းလွတ်သော ဆုမျိုးကို မြတ်စွာဘုရားသည် ဆုအဖြစ် မည်သည့်အခါမျှ ခွင့်ပြုလိမ့်မည် မဟုတ်ပါ ဘုရား။

သပိတ်သွတ်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ အောက်ပါသုတ္တန်များကို ကိုးကားပါသည် ဘုရား။

သဠာယတနသံယုတ် အသိဗန္ဓကပုတ္တသုတ်မှာပါ ဘုရား၊ ၄၉၃-တွင် မကောင်းမှုတို့အား ပြုသူသော်လည်းကောင်း၊ ကောင်းမှုပြုသော်လည်းကောင်း ခန္ဓာပျက်ကြွေ သေပြီးသည်မှနောက်၌ မကောင်းသူအား ကောင်းသူဖြစ်စေရန်လည်းကောင်း၊ ကောင်းသူအား မကောင်းသူ ဖြစ်စေရန်လည်ကောင်း မည်သို့ပင် ထိုထိုဘဝတို့၌ ဖြစ်ပါစေဟူ၍ တောင်းပန်ကြစေကာမူ ချီးမွမ်းကြစေကာမူ လက်အုပ်ချီကာ အဖန်တလဲလဲ ဆုတောင်းကြစေကာမူ ခန္ဓာပျက်ကြွေ သေပြီးသည်မှ နောက်၌ကား ၎င်းတို့ကုသိုလ် အကုသိုလ်အတိုင်းသာ ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု အသိဗန္ဓကပုတ္တရွာသူကြီးအား ဟောတော်မူပါသည် ဘုရား။

ဤအချက်မှာ ဆွမ်းသွတ်ခြင်းကို တိုက်ရိုက် ပြောဆိုခြင်း ဖြစ်ပါသည် ဘုရား၊ ဤမျှလောက်ဖြင့် ဤအခန်း ကဏ္ဍအား ပြန်လည်လျှောက်ထားရန် ပြည့်စုံပြီဟု ယူဆကြောင်းပါ ဘုရား။

သောဓနာအမှတ် (၁၅)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]
ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
စောဒနာလွှာ အမှတ်(၁၅)အား ပြန်လည်ချေပ ရှင်းလင်းလိုပါသည် ဘုရား။

ဥပါဒါန်နှင့် ပတ်သက်၍ အဋ္ဌသာလိနီ အဋ္ဌကထာမှ ဆရာတော်ကြီးများ၏ ရှင်းလင်းချက်ကို မသိပါ၊ ပိဋကတ်တော်တွင်ပါသော မူအားဖြင့် ပြန်ဆိုချက်ကိုသာ သိပါသည်၊ အထောက်အထားပြရသော် ဒီဃနိကာယ် မဟာဝဂ် မဟာ နိဒါနသုတ် ၅၄-တွင် ဥပါဒါန်လေးမျိုးတို့၏ ပြန်ဆိုချက်မှာ ကာမဂုဏ်၌ စွဲလမ်းခြင်း ကာမုပါဒါန်၊ အယူ၌ စွဲလမ်းခြင်း ဒိဋ္ဌုပါဒါန်၊ အလေ့အကျင့်၌ စွဲလမ်းခြင်း သီလဗ္ဗတုပါဒါန် အတ္တဟူသော ဝါဒ၌ စွဲလမ်းခြင်း အတ္တဝါဒုပါဒါန် တို့ပေတည်း။

ဤပိဋကတ်မြန်မာပြန်ကျမ်းများကို ကြည့်သောအခါ သီလဗ္ဗတုပါဒါန်ကို မြန်မာပြန်ဆိုရာတွင် အလေ့အကျင့်စွဲကိုသာ ဆိုလိုကြောင်း တွေ့ရပြီးလျှင် ခွေး, နွားတို့၏ အကျင့်ဟူ၍ မတွေ့ရကြောင်းပါ ဘုရား၊ ကာမုပါဒါန်တွင်လည်း ကာမဂုဏ်ငါးမျိုးတို့၌ စွဲလမ်းခြင်းဟူ၍သာ တွေ့ရပါသည်၊ ဥပါဒါန်တွင် အကုသိုလ်, ကုသိုလ်ဟူ၍ မခွဲခြားကြောင်း တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

အစွဲဝင်လာလျှင် ကုသိုလ်ကို စွဲသည်ဖြစ်စေ၊ အကုသိုလ်ကို စွဲသည်ဖြစ်စေ အစွဲမှန်လျှင် ဥပါဒါန်ဟူ၍သာ ပြန်ဆိုထားကြောင်း တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

သာဓကအားဖြင့် ဥပရိပဏ္ဏသ အာနဉ္ဇသပ္ပါယသုတ် ၅၅-တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော ကံဟူ၍ မရှိပေ၊ ထိုကံ၏ အကျိုးဖြစ်သော ဤခန္ဓာပဉ္စကကို ပယ်စွန့်သောစိတ်ဖြင့် လျစ်လျူရှုမှု၌ နှစ်သက်၏၊ ကောင်း၏ဟု စွဲ၏၊ ထိုဝိညာဉ်သည် ဝိပဿနာကို မှီ၏၊ သို့သော် စွဲလမ်းမှုပင် မည်၏၊

အာနန္ဒာ... စွဲလမ်းမှု ဥပါဒါန် မကုန်သော ရဟန်းသည် ပရိနိဗ္ဗာန် မပြုနိုင်ဟု ဟော၏၊ ဝိပဿနာကို မှီ၍ စွဲသော ဝိညာဏ်သည် ကောင်းသော ကုသိုလ် ဝိညာဉ်စိတ် ဖြစ်ပါသည်၊ သို့ရာတွင် စွဲလမ်းလျှင် ဥပါဒါန်ဟူ၍ပင် မြတ်စွာဘုရားကိုယ်တော်တိုင် ညီတော်အာနန္ဒာအား ဟောကြားချက်ကို တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

ဓမ္မသင်္ဂဏီကျမ်းအရ အကုသိုလ်စွဲလျှင် ဥပါဒါန်၊ ကုသိုလ်စွဲလျှင် ဥပါဒါန် မဟုတ် ဖြစ်ကြောင်း စောဒနာ ဆရာတော်များတင်ပြချက်မှာ တပည့်တော်တွေ့သည့် အောက်ပါသုတ်တို့ဖြင့် ကွာခြားနေပြန်ပါသည် ဘုရား။

အင်္ဂုတ္တိုရ် နဝကနိပါတ်၊ သဥပါဒိသေသသုတ် ၁၈၅-တွင်-
မြတ်စွာဘုရားသည် ရှင်သာရိပုတ္တရာအား သာရိပုတ္တရာ ဤသာသနာတော်၌ သီလ၌သာ ပြည့်စုံစွာ ကျင့်လျက် သမာဓိကောင်းစွာ မတည်စေဦး၊ ပညာ၌ကောင်းစွာ မတည်စေဦး၊ ထိုသူသည် သံယောဇဉ်သုံးပါး ကုန်သော် စွဲလမ်းမှု ဥပါဒါန် ကျန်စေကာမူ ဒုဂ္ဂတိသို့ မလားပြီ၊ တစ်ဘဝမှ တစ်ဘဝသို့ ဖြစ်ပြီးနောက် ဒုက္ခ၏ အဆုံးကို ပြုလတ္တံ့။

ဤအချက်၌လည်း သောတာပန်ပင်လျှင် စွဲလမ်းမှုကျန်နေလျှင် ဥပါဒါန်ဟူ၍ သုံးနှုန်းထားကြောင်း တွေ့ရပါသည်၊ ထို့နောက်တစ်ဖန် အနာဂါမ်ဆိုက်သော သူတော်ကောင်းသည်ပင်လျှင် ဥပါဒါန်မကုန်ကြောင်း အောက်ပါ အထောက်အထားအရ တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသ ကိဋာဂီရိသုတ် ၁၅၆-တွင် -ရဟန်းတို့ ဤယုံကြည်၍ ယောက်ျားတို့၏ လုံ့လဝီရိယဖြင့် အရိုးကြေကြေ အရေခန်းခန်း အရဟတ္တဖိုလ်သို့ မရောက်ကမလျှော့ဟု ပြင်းစွာ ကျင့်သုံးသော် မျက်မှောက်ဘဝ၌ပင် အရဟတ္တဖိုလ်ကိုလည်းကောင်း ဥပါဒါန်ကြွင်းကျန်သော် အနာဂါမ်ဟူ၍လည်းကောင်း ဤအကျိုးနှစ်ပါးတွင် တစ်ပါးပါး ဧကန်ဖြစ်ရမည်ဟု ဟောထားပါသည် ဘုရား။

ဤအချက်၌လည်း ကုသိုလ်တရားရှိနေသူပင်လျှင် ဥပါဒါန် ကျန်နိုင်သည်ကို တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော်များ ဘုရား-
စောဒကဆရာတော်များ တင်ပြချက်ဖြစ်သော ကာမုပါဒါန်သည် အကုသိုလ် လောဘမူစိတ်နှင့် တွဲယှဉ် ဖြစ်ပေါ်သည့် လောဘစေတသိက်ဟူ၍ တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

အထောက်အထားအဖြစ် ဥပရိပဏ္ဏာသ၊ ပဉ္စတ္တယသုတ် ၂၈-ကို ကိုးကားတင်ပြပါသည် ဘုရား၊ စျာန်တို့အား “ငါသည် ငြိမ်သက်လှ၏၊ ဧငြိမ်းလှ၏၊ စွဲလမ်းမှုကင်း၏ဟု ဤသို့ ထင်မှတ်သော် ဤသို့ ရှုသော် ဥပါဒါန်ပင် မည်၏”ဟု ဟောတော်မူပါသည် ဘုရား။

နောက် ဥပါဒါန်အစွဲအလမ်း ရှိရုံမျှနှင့် အပါယ်မကျနိုင်ဟု ဟောတော်မူပါသည် ဘုရား၊ နောက် ဥပါဒါန်အစွဲအလမ်း ရှိရုံလောက်နှင့် အပါယ်မကျနိုင်ဟု အင်္ဂုတ္တိုရ် ဒသကနိပါတ်၊ သဥပါဒိသေသသုတ် ၁၈၆-၌ ဤသို့ ဟောပါသည် ဘုရား။

အညီအညွတ် စုပေါင်းထိုင်နေကြသော ပရိဗိုဇ်တို့က ရှင်သာရိပုတ္တရာသိုက “ငါ့ရှင် မည်သူမဆို စွဲလမ်းမှု အကြွင်းအကျန်ရှိလျက် သေရသော် ထိုသူအားလုံးသည် ငရဲမှ မလွတ်၊ တိရစ္ဆာန်မှ မလွတ်၊ ပြိတ္တာမှ မလွတ်”ဟု ပြောကြပါသည်၊ မြတ်စွာဘုရားသို့ ထိုအကြောင်း လျှောက်ထားသောအခါ ဘုရားရှင်က ရှင်သာရိပုတ္တရာကို ဤသို့ မိန့်တော်မူပါသည်။

“သာရိပုတ္တရာ အယူတစ်မျိုးရှိသော မိုက်ကုန် မလိမ္မာကုန်သော ပရိဗိုဇ်တို့သည်ကား အဘယ်သူတို့နည်း၊ စွဲလမ်းမှု အကြွင်းအကျန် ရှိ, မရှိကို အသို့လျှင် သိကုန်ကြဘိသနည်း။

သာရိပုတ္တရာ ဤပုဂ္ဂိုလ် ၉-မျိုးတို့သည် စွဲလမ်းမှု အကြွင်းအကျန် ရှိပါလျက် သေလွန်သောအခါ ငရဲမှလည်းကောင်း တိရစ္ဆာန် အဖြစ်မှလည်းကောင်း လွတ်ကြကုန်၏”ဟု ဟောတော်မူပြီးလျှင် ပုဂ္ဂိုလ် ၉-မျိုးကို ထုတ်ဖော် ဟောပြတော်မူပါသည် ဘုရား။

ဤအထဲ၌ သကဒါဂါမ်, အနာဂါမ်, သောတာပန် စသည်တို့ ပါဝင်နေသည်ကို တွေ့ရပါသည် ဘုရား။ သို့ဖြစ်ရာ ဤအခန်း (၁၅)၌ စောဒကဆရာတော်များ၏ နိဂုံးပိုင်းတွင် ဥပါဒါန်ဟူသည် အကုသိုလ်ဖြစ်၍ လောဘနှင့် ဒိဋ္ဌိတရားသာ ဖြစ်သည်၊ အကုသိုလ်သာ ဖြစ်သည်၊ အမြင်မှားမှု ဥပါဒါန်သာ ဖြစ်သည်၊ ကုသိုလ် လိုချင်မှုမှာ ဥပါဒါန် မဟုတ်၊ ရှင်ဥက္ကဋ္ဌတို့သည် ပိဋကတ်တော်၏ အနက်ကိုမျှ မှန်ကန်စွာ မသိ လမ်းပေါ်က လူများ၏တရားဟု ဆိုသောအချက်ကို တိကျသော ဆဋ္ဌမူပိဋကတ်တော်မှ ကောက်နုတ် ရှင်းလင်းအပ်ပါသည် ဘုရား။

သောဓနာအမှတ် (၁၆)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]
ဝိနည်းဓိုရ် ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
စောဒနာလွှာ အမှတ် (၁၆)နှင့် ပတ်သက်၍ ချေပလွာ လျှောက်ထားချက်ပါ ဘုရား-

တစ်ဘက် စောဒကဆရာတော်များက နိဗ္ဗာန်သည် သတ္တဝါတို့၏ အဇ္ဈတ္တ၌ ရရှိအပ်သော တရားမျိုး မဟုတ်၊ အပ၌သာ ရရှိအပ်သော ဗဟိဒ္ဓတရားမျိုးသာ ဖြစ်ကြောင်းဟူ၍ အထက်ပါအတိုင်း ဝိသေသစောဒနာ ပြုထားပါသည် ဘုရား။

ဤ၌ နိဗ္ဗာန်သည် အတွင်းအဇ္ဈတ္တ၌ ဖြစ်ကြောင်းကို ဗုဒ္ဓရှင်တော်က သုတ္တနိပါတ် မာဂဏ္ဍိယသုတ် ၃၈၆-တွင် အောက်ပါအတိုင်း ဟောထားသည်ကို တွေ့ရပါသည် ဘုရား၊ ဆဋ္ဌမူ ထေရဝါဒပိဋကတ်တော် အမှန်မှ ဖြစ်ပါသည် ဘုရား။

ထိုအခါ၌ “မာဂဏ္ဍိယ ထိုငါဘုရားအား (ခြောက်ဆယ့်နှစ်ပါး) ဒိဋ္ဌိတရားတို့၌ ဆုံးဖြတ်၍ (ဤငါ၏ အယူသာ မှန်၏၊ အခြားသူတို့၏ အယူကား အချည်းနှီးသာတည်းဟု) ဤစကားကို ဆိုမည်ဟု စွဲမြဲယူဆမှု မရှိပေ၊ ခြောက်ဆယ့် နှစ်ပါးသော ဒိဋ္ဌိအယူတို့၌ အပြစ်ကို မြင်သည် ဖြစ်၍ (တစ်စုံတစ်ခုသော ဒိဋ္ဌိအယူကိုမျှ) မယူဘဲ (သစ္စာလေးပါးတို့ကို) ရွေးချယ်စိစစ်လျက် အဇ္ဈတ္တ၌ ဖြစ်သော ကိလေသာတို့ ငြိမ်းရာနိဗ္ဗာန်ကို မြင်ပြီ”ဟူ၍ မြတ်စွာဘုရားသည် အတိအလင်း အတွင်း၌ဟု ဟောကြားထားကြောင်း တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

ဤမျှနှင့်မကသေးပါ ဘုရား၊ ၎င်းသုတ္တနိပါတ် မာဂဏ္ဍိယသုတ် ၃၈၇-တွင်လည်း နိဗ္ဗာန်ကို နောက်ထပ် ဖွင့်ဆို ဟောပြတော်မူပြန်ပါသည် ဘုရား။

“လောက၌ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်သည် အကြင် မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ စသော အယူတို့မှ ကင်းဆိတ်သည် ဖြစ်၍ ကျင့်၏၊ ထိုအယူတို့ကိုလည်း ယူ၍ မပြောဆို၊ ရေ၌ပေါက်သော အဆူးရှိသော ပဒုမ္မာကြာသည် ရေဖြင့်လည်းကောင်း ညွှန်ဖြင့်လည်းကောင်း မလိမ်းကျံ မကပ်ငြိဘိသကဲ့သို့ ဤအတူ အဇ္ဈတ္တသန္တာန်၌ (ကိလေသာ) ငြိမ်းအေးရာ နိဗ္ဗာန်ကို ပြောဆိုသော ရဟန္တာသည် ကာမ၌လည်းကောင်း လောက၌လည်းကောင်း မတပ်မက် မလိမ်းကျံ မကပ်ငြိတော့ပြီ”ဟူ၍ ဟောကြားထားသည်ကို တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

ဤအထက်ပါအတိုင်း အဇ္ဈတ္တသန္တာန်၌ နိဗ္ဗာန်ဖြစ်ကြောင်း ခိုင်လုံသော ပိဋကတ်တော် အကိုးအကားများ ရှိပါလျက် ဗုဒ္ဓဟောကို မျက်ကွယ်ပြုပြီးလျှင် နိဗ္ဗာန်သည် အပြင်၌သာ ရှိလေဟန်ဆိုသော စာပေများကိုသာ ကိုးကားထားသည်ကိုထောက်က ပိဋကတ်တော်၌ အင်အားနည်းပါးနေကြောင်း ထင်ရှားနေပါသည် ဘုရား။

ဤမျှဖြင့် နိဗ္ဗာန်တရားသည် ကိုယ်တွင်း၌သာ ငြိမ်းအေးစွာ ဖြစ်ပေါ်လာသော တရားဖြစ်ကြောင်း အသိလုံ လောက်ပြီ ထင်ပါသည် ဘုရား၊ ဤသို့လျှောက်ထားရာ၌ နိဗ္ဗာန်သည် ကိုယ်တွင်း၌ မူလကတည်းက ရှိပြီးသားတရားဆိုသော ဝါဒမျိုးကိုတော့ တပည့်တော် လက်မခံပါ၊ ဤယခု တည်ဆဲ အစွဲခန္ဓာငါးပါးတွင် စွဲကပ်နေသော ဥပါဒါန်တဏှာ အာသဝတရားတို့ကို လက္ခဏာဉာဏ်တည်းဟူသော အနိစ္စအသိဖြင့် ရှုမှတ်ဆင်ခြင်နိုင်သူများ၌သာ နိဗ္ဗာန်တရားကို မျက်မှောက်ပြု၍ ဤခန္ဓာနှင့်တကွ အပြင်သင်္ခါရလောကကြီး တစ်ခုလုံးပါ အနတ္တအဖြစ်သိမြင် လွှမ်းခြုံအလင်းပေါက် အသိရောက်သွားကာ အာလောကော ဥဒပါဒိဂုဏ်ကို ဆိုက်ရောက်နိုင်သည်ဟုသာ ခံယူထားပါသည် ဘုရား။

ဤမျှဖြင့် ယခု အပိုင်း (၁၆)ကို တင်ပြလျှောက်ထားပါသည် ဘုရား။

သောဓနာ အမှတ်(၁၇)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]
ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
စောဒနာလွှာအမှတ် (၁၇)ကို ပြန်လည် ရှင်းလင်း တင်လျှောက်ပါသည် ဘုရား။

ဤအပိုင်း၌ စောဒကဆရာတော်များဘက်မှ ဆရာတောရရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဟောပြောခဲ့သော ဓမ္မစကြာဒေသနာကို ဓမ္မစကြာလက်သစ်ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ပါဠိကို လူသေလူဖြစ်နှင့် အံဝင်အောင် အဓိပ္ပာယ်တလွဲ ဖွင့်ဆိုသည်ဟုလည်းကောင်း အမည်တပ်ကာ စွပ်စွဲဝေဖန်ခဲ့ပါသည် ဘုရား။

ယင်းနှင့် ပတ်သက်၍ လိုရင်းဖြစ်သော စကားလုံးများကိုသာ ထောက်ပြ ရှင်းလင်းပါတော့မည်၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မောကို စောဒကဘက်မှ မြင်အပ်ပြီးသော သစ္စာတရားရှိသည် ဖြစ်၍ဟု ဆရာတော်ဦးဗုဓ် ပြန်ဆိုချက်ကို ကိုးကားခဲ့ပါသည်၊ ထိုပြန်ဆိုချက်ကို မဟုတ်ဟုလည်းကောင်း ဟုတ်၏ဟုလည်းကောင်း တပည့်တော် မချေပလိုပါ၊ ပါဠိတော်အတိုင်း အနက်ကိုသာ ဆရာတော် ရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဖွင့်ဆိုသည့်အတိုင်းသာ တင်ပြလိုပါသည် ဘုရား။

ရှင်ဥက္ကဋ္ဌ “ဒိဋ္ဌဓမ္မော” ဆိုသော စကား၏ ပင်ကိုအဓိပ္ပာယ်မှာ “မျက်မြင်သဘော ဖြစ်လေတော့၏”ဟု ဆိုပါသည် ဘုရား။

လယ်တီဆရာတော်ကြီး၏ ပရမတ္ထဒီပနီအဖွင့်မှာ “မြင်အပ်သော သစ္စာတရား”ဟု တွေ့ရပါသည်၊ “ပြီးသော” ဆိုသော အတိတ်ကာလသဘော မပါ,ပါ ဘုရား၊ တစ်ဖန် အရှင်ကောဏ္ဍည၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိကို ဓမ္မစကြာအရ ကြည့်သောအခါ ထိုအချိန်၌ သောတာပန်အဆင့်သို့ ရောက်ရုံသာ ရှိသေးကြောင်း ပြီးသောဟူ၍ မဟုတ်သေးကြောင်း တွေ့ရပါသည်၊ အကယ်၍ ထိုအချိန်က အရှင်ကောဏ္ဍညသည် အရဟတ္တဖိုလ်သို့ တစ်ချက်တည်း တန်းဆိုက်သွားပြီးဆိုပါက “မြင်အပ်ပြီးသော သစ္စာတရား”ဟု ပြောခြင်းငှာ ထိုက်တန်ပါသည် ဘုရား၊ အရဟတ္တဖိုလ်သည်သာလျှင် မြင်အပ်ပြီးဆိုသော စကားနှင့်အညီ ကိစ္စအားလုံး ပြီးမြောက်သူဟု အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ကြပါသည် ဘုရား၊ ထို့ကြောင့် “ဒိဋ္ဌဓမ္မော” ဆိုသော အဓိပ္ပာယ်ကို “မြင်အပ်ပြီးသော သစ္စာတရား”ဟု ဤနေရာတွင် ဖွင့်ဆိုခြင်းငှာ မသင့် “မြင်အပ်သော သစ္စာတရား”ဟုသာ ပြန်ဆိုခြင်းငှာ သင့်ကြောင်း လျှောက်ထားအပ်ပါသည် ဘုရား။

ထို့ကြောင့် ပတ္တဓမ္မော- ရောက်အပ်ပြီးသော သစ္စာတရား၊ ဝိဒိတဓမ္မော- သိအပ်ပြီးသော သစ္စာတရား၊ ပရိယောဂါဠှဓမ္မော- ဉာဏ်ဖြင့် သက်ဝင်အပ်ပြီးသော သစ္စာတရား-စသော စကားလုံးများမှ “ပြီးသော” ဆိုသော စကားလုံးကို မသုံးသင့်၊ အရှင်ကောဏ္ဍညမှာ ဤဒိဋ္ဌဓမ္မောအရ မြင့်ခဲ့, မြင်ဆဲ မြင်နေဦးလတ္တံ့ ဆိုသောကာလသုံးပါး အကျုံးဝင်သည့် လုပ်ငန်းတန်းလန်းဖြစ်ဆဲ အဓိပ္ပာယ် ရပါ၍ “ပြီးသော” အတိတ်စကားကို လက်မခံနိုင်ကြောင်း လျှောက်ထားအပ်ပါသည် ဘုရား။

ဤဓမ္မစကြာကို ပြန်ဆိုကြရာ၌ မူလပါဠိသက်သက်ကိုသာ စေတနာအလျောက် ကိုယ့်ဘာသာစကားကို ကိုယ်ကျွမ်းကျင်သမျှဖြင့် ပြန်ဆိုကြခြင်းသာဖြစ်၍ အသုံးကွဲပြားနေကြစေကာမူ မူရင်းအဓိပ္ပါယ် ကွာခြားချက် မရှိပါ ဘုရား။

ယခုနေရာတွင်လည်း ဆရာတော် အရှင်ဥက္ကဋ္ဌပြန်ဆိုချက်သည် မူလဒိဋ္ဌဓမ္မော, ဝိဒိတဓမ္မော, ပရိယောဂါဠှဓမ္မော, တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော စသော စကားတို့၏ မျက်မြင်သဘောအနက် မူလဓမ္မစကြာပါ အနက်အဓိပ္ပာယ်ကို ပြောင်းလဲစေသည်ဟူ၍ တပည့်တော် မတွေ့ရကြောင်း လျှောက်ထားအပ်ပါသည် ဘုရား၊ ဗုဒ္ဓအရှင်၏ ဟောချက်နှင့် ဆန့်ကျင်သည်ဟု မတွေ့ရကြောင်းပါ ဘုရား၊ ထို့ကြောင့် ဓမ္မစကြာလက်သစ် မဟုတ်ပါ၊ အစဉ်မပြတ် ထွန်းတောက်နေမည့် အမြဲတမ်း ပစ္စုပ္ပန်၌သာ တည့်တည့် ဘာသာပြန်ဆိုချက် ဖြစ်ကြောင်း ပြန်လည်တင်ပြအပ်ပါသည် ဘုရား။

သောဓနာ အမှတ် (၁၈)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]
ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
စောဒနာလွှာ အမှတ်(၁၈)အား ရှင်းလင်းလျှောက်ထားပါမည် ဘုရား။

ဤအခန်းတွင် ဘုရားတပည့်တော် ရေးခဲ့သော ဗုဒ္ဓဝိပဿနာ (၁)တွင် ဘုရားတပည့်တော်က “လောကသမုဒယဉ္စ အတ္ထိ၊ လောကနိရောဓဉ္စ နတ္ထိ”ဟူသော ပုဒ်ကို ရေးခဲ့သည် မှန်ပါသည်၊ ယင်းပါဠိကို နိဒါနဝဂ္ဂသံယုတ် ကစ္စာနဂေါတ္တသုတ် ၂၄၂-မှ တိုက်ရိုက် ကူးယူခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်၊ ယင်းသုတ်တွင် တပည့်တော် ရေးခဲ့သောအတိုင်း ဧကန်ပါနေသော စကားအတိုင်း ထိုပါဠိတော်တွင် ရှာဖွေကြည့်ပါရန် တိုက်တွန်းအပ်ပါသည် ဘုရား၊ စာ၏ အဓိပ္ပာယ် အဆိုမှာ “ပြတ်လျှင် မရှိ၊ မပြတ်လျှင် ရှိ၏”ဟူသော အယူကို တင်ပြခဲ့ခြင်းသာ ဖြစ်ပါသည်။

ယခု စောဒကဘက်မှ ဆရာတော်များက “ယင်းပါဠိတော်သည် မည်သည့်ပါဠိတော်တွင်မှ ရှာဖွေ၍ မတွေ့ရသဖြင့် အတိအလင်း ရဲရဲကြီး လိမ်ညာခြင်း ဖြစ်သည်”ဟု စွပ်စွဲထားပါသည် ဘုရား [ဤစာပိုဒ် အရောက်တွင် လက်ဖြစ်ပါဠိမှား အကြောင်းကို ရုံးတော်မှ အောက်ပါအတိုင်း မေးသည်။ ]

လက်ဖြစ်ပါဠိမှားကို ဘုရားဟောဆို၍ စစ်မေးခြင်း

ရုံးတော်မှ အောက်ပါအတိုင်း မေးသည်

ဦးကုမာရ (ဝိနည်းဓိုရ်) -လောကသမုဒယဉ္စ အတ္ထိ၊ လောကနိရောဓဉ္စ နတ္ထိ ဆိုသော ပါဠိသည် နိဒါနဝဂ္ဂသံယုတ် ကစ္စာန ဂေါတ္တသုတ်၊ နှာ-၂၄၂-မှာ တိုက်ရိုက်ပါတယ်ဆိုရင် စုဒိတကဖြစ်တဲ့ ဒကာကြီးက အဲဒီပါဠိကို ရှာပြစေချင်ပါတယ်။

သခင်မြတ်ဆိုင်-နိဒါနဝဂ္ဂသံယုတ်စာအုပ် ရှိပါသလား ဘုရား။

ဦးဉာနိက-ဒီမှာ စာအုပ် ရှိပါတယ်၊ ဦးရွှေအောင် ဒီဘက်လာ ရှာပေးလိုက်ပါ။

ဦးကုမာရ-နှာ၊ ၂၄၂-မှာ ရှိရင် အဲဒီပါဠိကို ရှာပြပါ။

သခင်မြတ်ဆိုင်-တပည့်တော် မြန်မာပြန်က ယူပါတယ် ဘုရား။

ဦးကုမာရ-ဒကာကြီးက ဒီပါဠိဟာ ဒီအတိုင်းပဲ၊ ဒီသုတ်မှာ ပါတယ်လို့ ဆိုတယ် မဟုတ်လား။

သခင်မြတ်ဆိုင်-ပါဠိရဲ့ အဓိပ္ပါယ်ပါ ဘုရား။

ဦးကုမာရ-ပါဠိမှန် အနက်မှန်ကို သူတို့က တင်ပြထားတယ်၊ သံယုတ္တနိကာယ် အာဟာရဝဂ် ကစ္စာနဂေါတ္တ သုတ်မှာ ပါတယ်လို့ စောဒကဆရာတော်တွေက ထောက်ပြထားတယ်။

သခင်မြတ်ဆိုင်-အဲဒီလို ဖြစ်ပါလိမ့်မယ် ဘုရား။

ဦးကုမာရ-စောဒကဆရာတော်များ တင်ပြထားတဲ့ ပါဠိအမှန်က... “လောကသမုဒယံ ခေါ ကစ္စာန ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ပဿတော ယာ လောကေ နတ္ထိတာ၊ သာန ဟောတိ၊ လောက- နိရောဓံ ခေါ ကစ္စာန ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ပဿတော ယာ လောကေ အတ္ထိတာ၊ သာန ဟောတိ” လို့သာ ရှိတယ်၊ ဒကာကြီး တင်ပြသလို မရှိဘူး။

သခင်မြတ်ဆိုင်-တိုက်ရိုက် မဟုတ်၊ ဒါဖြင့် ဝန်ခံပါတယ် ဘုရား။

ဦးကုမာရ-ဝန်ခံရင် သူတို့က မရှိဘူးလို့ စွပ်စွဲထားတယ်၊ မရှိတာကို ဒကာကြီးက ရှိပါတယ်လို့ ပြန်ချေပနေ ရင် မဟုတ်တာကို ပြန်ပြီး ချေပရာ ရောက်တယ်၊ မဟုတ်ကြောင်း ဝန်ခံရာ ရောက်တယ်၊ အရှိကို အရှိအတိုင်း၊ မရှိတာကို မရှိတဲ့အတိုင်း ချေပဖို့ ဝန်ခံဖို့ လိုပါတယ်။

သခင်မြတ်ဆိုင်-မှန်ပါ ဘုရား၊ ဆုံးမပါ ဘုရား။

ဦးကုမာရ-ဝန်ခံရင် ပြီးဒါပါပဲ။

သခင်မြတ်ဆိုင်-တပည့်တော် အစကတဲက အရှင်ဘုရားတို့၏ ခြေမှုန့်လောက်မျှ အရည်အချင်း မရှိပါဘူးလို့ ဝန်ခံ ပြီးသားပါ ဘုရား၊ ဆုံးမရာကို နာခံဖို့ အသင့်ပါ ဘုရား။

ဦးကုမာရ-ဒကာကြီးက ရှိတယ်၊ သူတို့က မရှိဘူးလို့ ထောက်ပြတယ်၊ အခု သူတို့ ထောက်ပြတဲ့အတိုင်း ဒီပါဠိ ကစ္စာနဂေါတ္တသုတ်မှာ မရှိတာ မှန်နေတယ် မဟုတ်လား။

သခင်မြတ်ဆိုင်-မှန်နေပါတယ် ဘုရား၊ အဓိပ္ပာယ်တော့ ပါတယ် ထင်ပါတယ် ဘုရား။

ဦးကုမာရ-အဓိပ္ပါယ်လဲ မတူဘဲ ဖြစ်နေလိမ့်မယ်။

သခင်မြတ်ဆိုင်-ဒီအဓိပ္ပါယ်ရသလားလို့ ဘုရား။

ဦးဉာနိက-ပါဠိတော်ရဲ့ အနက်က ဒကာကြီးတင်ပြသလို မဟုတ်ဘူး၊ ဒီမှာ တင်ပြပြီးသား ရှိပါတယ်။

သခင်မြတ်ဆိုင်-ဆုံးမတော်မူပါ ဘုရား၊ တပည့်တော် ဆရာတော်တို့ တပည့်ပဲ၊ ဘယ်လိုလုပ်လုပ် ရပါတယ် ဘုရား။

ဦးကုမာရ-မှားရင် မှားကြောင်း ဝန်ခံလိုက်ပါ။

သခင်မြတ်ဆိုင်-မှားကြောင်း ဝန်ခံပါတယ် ဘုရား။

ဦးကုမာရ-ဒကာကြီး ဝန်ခံရင် ဘုန်းကြီးတို့ အတည်ပြုပြီ။

သဘာပတိ-အမှတ်(၁၈) ချေပလွှာက ဟုတ်မှ မဟုတ်ဘဲ၊ ဒါကို ကျော်လိုက်တော့။

သခင်မြတ်ဆိုင်-မှန်ပါ၊ ကျော်ဖတ်ပါ့မယ် ဘုရား။ [၈၊ ၇၊ ၈၁၊အသံဖမ်းကြိုးခွေမှ]

သောဓနာ အမှတ် (၁၉)

[သခင်မြတ်ဆိုင်၏ ချေပချက်]

ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
ယခု တပည့်တော် စောဒကဆရာတော်များ၏ စွပ်စွဲချက် အမှတ်စဉ် ၁၉-ကို ပြန်လည် ရှင်းလင်းပါတော့မည် ဘုရား။

စောဒကဆရာတော်များက လေးသင်္ချေနှင့် ကမ္ဘာတစ်သိန်း ဗုဒ္ဓမြတ်စွာ ဖြည့်ဆည်းခဲ့သော ပါရမီတော်များကို စော်ကားမော်ကား ပြုသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက် ဖြစ်ပါသည်။

ဤဝိနိစ္ဆယခုံရုံးတော်၏ တပည့်တော်တို့အပေါ် ကန့်သတ်ချက် စည်းကမ်းမှာ ထေရဝါဒပိဋကတ်တော်နှင့် အံဝင်ဂွင်ကျ တရားတော်များ၏ ဘောင်အတွင်း၌သာ ဖြေကြားရမည်ဟု တိကျစွာ ကြပ်မတ်ထားသည်ဖြစ်၍ တပည့်တော်များ မည်သည့် ကမ္ဘာ့စာပေကိုမျှ စောင်းငဲ့၍မျှမကြည့်ဘဲ ဖြေကြားနေရပါသည်၊ ထို့ကြောင့် ယခုလည်း ထေရဝါဒဖြစ်သော ဆဋ္ဌမူ မူရင်း ပိဋကတ်တော်အရ ဖြေကြားလျှောက်ထားရသော်-

ဤလေးသင်္ချေနှင့် ကမ္ဘာတစ်သိန်း စသော စကားမျိုးကို ဗုဒ္ဓရှင်တော် ဟောတော်မူရန် မဆိုထားဘိ တစ်ကမ္ဘာ၏ ကာလသက်တမ်းကိုပင် ဟောတော်မမူကြောင်းကို အောက်ပါ ပိဋကတ်အကိုးအကားဖြင့် လျှောက်ထားပါသည် ဘုရား။

နိဒါနသံယုတ် အနမတဂ္ဂသံယုတ်ပိုင်း ပဗ္ဗတသုတ် ၃၇၇-တွင် ဤသို့ မြတ်စွာဘုရား ဟောတော်မူချက်ကို တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

“ရဟန်းတစ်ပါးက ဤကမ္ဘာ၏ အသက်သည် အဘယ်မျှ ရှိပါပြီနည်း”ဟု ဗုဒ္ဓရှင်တော်သို့ လျှောက်ထားသည်တွင် ဗုဒ္ဓရှင်တော်က “ရဟန်း ကမ္ဘာသည် ရှည်လျားလှ၏၊ ကမ္ဘာကို ဤမျှသော နှစ်ပေါင်းတစ်ရာ, နှစ်ပေါင်းတစ်ထောင်, နှစ်ပေါင်းတစ်သိန်း, တစ်သန်း ဟူ၍ ရေတွက်ခြင်းငှာ မလွယ်ချေ၊ ဥပမာအားဖြင့် အလျားအနံ တစ်ယူဇနာစီ ထုထည်ရှိသော မြေစိုင်ခဲကြီးမှ နှစ်တစ်ရာလျှင် တစ်ကြိမ်၊ တစ်ကြိမ်လျှင် မုန်ညင်းစေ့ တစ်စေ့စာမျှ ယူသဖြင့် ထိုမြေစိုင်ခဲကြီးသည် ကုန်သော်သာ ကုန်သွားမည်၊ ဤကမ္ဘာ၏ ကုန်ခြင်းသို့ကား မရောက်သေး၊ ရဟန်း ဤကမ္ဘာသည် ဤသို့ရှည်လျားလှ၏၊ ထို့ကြောင့် တစ်ခုသော ကမ္ဘာဟုလည်းကောင်း၊ နှစ်ခုသောကမ္ဘာဟု လည်းကောင်း၊ ကမ္ဘာတစ်ဆယ်ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ကမ္ဘာတစ်ရာဟူ၍လည်းကောင်း၊ ကမ္ဘာတစ်ထောင်ဟူ၍ လည်းကောင်း၊ ကမ္ဘာတစ်သိန်းဟူ၍လည်းကောင်း၊ ကမ္ဘာတစ်သန်းဟူ၍လည်းကောင်း မပြောဆိုအပ်၊ ဤသို့ဖြစ်ခြင်းသည် အဘယ့်ကြောင့်နည်း၊ ရဟန်း ဤကမ္ဘာ၏လည်းကောင်း၊ ဤသံသရာ၏လည်းကောင်း အစအဆုံးသည် မထင်နိုင်၊ လွတ်မြောက်ခြင်းငှာသာလျှင် သင့်လှပေသတည်း”ဟု မိန့်တော်မူ၏၊

ဤတစ်သုတ်သာ မဟုတ်သေးပါ ဘုရား၊ အလားတူ အဟောအမိန့်များ၌ အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရပါသည် ဘုရား။

နိဒါန အနမတဂ္ဂသံယုတ် ပဗ္ဗတသုတ် ၃၇၇။

နိဒါန အနမတဂ္ဂသံယုတ် သာသပသုတ် ၃၇၇-၃၇၈။

နိဒါန အနမတဂ္ဂသံယုတ် သာဝကသုတ် ၃၇၈။

နိဒါန အနမတဂ္ဂသံယုတ် ဂင်္ဂါသုတ် ၃၇၈-၃၇၉

စသည်တို့၌လည်း တွေ့ရပါသေးသည်၊ သို့ဖြစ်ရာ ယခုအခန်း၌ စောဒကဆရာတော်များ တင်သွင်းသော လေးအသင်္ချေနှင့် ကမ္ဘာတစ်သိန်း စသော စကားမျိုးကို ဗုဒ္ဓရှင်တော် ဟောတော်မူသောစကား မဟုတ်ကြောင်း တင်ပြ လျှောက်ထားပါသည် ဘုရား၊ ထို့ကြောင့် ဝိဘင်းပါဠိတော်၌ ပါသော နောက်ဆုံး “ဓမ္မဟဒယဝိဘင်း” ၌ ပါသော ဗြဟ္မာတို့၏ အသက်, ကမ္ဘာရှစ်သောင်းလေးထောင်ဆိုသော နေဝသညာနာသညာ ဗြဟ္မာတို့၏ အသက်အရေအတွက် စသည်တို့သည်လည်း ဗုဒ္ဓဟောနှင့် မဆိုင်ပါ ဘုရား။

ပါရမီ ဖြည့်တော်မူရခြင်းကိုမူ တပည့်တော် ငြင်းဆိုခြင်း မပြုပါ၊ ဤမျှဖြင့် ဤအခန်း ၁၉-ကို လျှောက်ထားပါကြောင်းပါ ဘုရား။

သောဓနာ အမှတ် (၂၀-၂၁) မချေပလို

ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော် အရှင်သူမြတ်တို့ ဘုရား-
ယခု စောဒက ဆရာတော်များဘက်မှ တင်ထားသော အခန်း (၂၀-၂၁)နှင့် ပတ်သက်၍ တပည့်တော် ဖြေကြားရန် ဆန္ဒရှိပါသော်လည်း ဤအခန်းများ၌ပါသော သံဂါယနာတင်သမိုင်းများမှာ မြန်မာလိုရော အနောက်တိုင်းစာပေများမှ စာအုပ်ကျမ်းစာ ဖြစ်နေ၍ ဆဋ္ဌသံဂါယနာတင် ကျမ်းများ၌ မတွေ့ရပါသောကြောင့် တပည့်တော် ဖြေကြားရန် မဝံ့ ဖြစ်နေပါသည် ဘုရား။

ထို့ကြောင့် နောက်ဆုံးအခန်းများကို ဘုရားတပည့်တော်အား ခွင့်လွှတ်တော်မူရန် လေးမြတ်စွာ တောင်းပန်ရပါသည် ဘုရား။

နောက်ဆုံးအနေနှင့် တပည့်တော် လေးစားစွာ လျှောက်ကြားလိုသည်မှာ ယခု တပည့်တော် ဤဝိနိစ္ဆယခုံရုံးတော်သို့ တပည့်တော်အနေနှင့် ဖြေကြားသမျှသည် မူလစေတနာအားဖြင့် သာသနာတော် သန့်ရှင်း တည်တံ့ပြန့်ပွားရေး ဟူသော နိုင်ငံတော်၏လုပ်ငန်းကြီးတွင် တစ်စုံတစ်ခုသော အတိုင်းအတာအထိ ကူညီရာရောက်လျှင် ကျေနပ်ပြီဟူသော သဘောမျှသာ ဖြစ်ပါသည် ဘုရား။

အနိုင်အရှုံးထားခြင်းသဘော မဟုတ်ကြောင်း စကားဦးလျှောက်ထားချက် အတိုင်းသာ ဖြစ်ပါ၍ ဆုံးဖြတ်ရန်မှာ ဆရာတော်များ၏ အခွင့်အရေးမျှသာ ဖြစ်ပါသောကြောင့် တပည့်တော် မလျှောက်ထားလိုပါ ဘုရား။

နိဂုံးအားဖြင့် ဤဝိနိစ္ဆယခုံရုံးတော်ရှိ ဝိနည်းဓိုရ်ဆရာတော်များအားလည်းကောင်း၊ တင်ပြတော်မူကြသော စောဒကဆရာတော်များအားလည်းကောင်း၊ စီစဉ်တော်မူကြသော သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်များအား လည်းကောင်း အထူးကျေးဇူးတင် ဝမ်းမြောက်ကြောင်း လေးစားစွာ လျှောက်ထားအပ်ပါသည် ဘုရား။

သခင်မြတ်ဆိုင် ချေပချက် ပြီး၏၊

---------